واضح آرشیو وب فارسی:نیک صالحی: تکرار یک سئوال قدیمی و بیپاسخ درباره برنامهریزی چند سالی است حرکت رسانه ملی در تحقق دو عنصر «سرگرمسازی و افزایش معنویت» چشمگیر و بیشتر به سمت تولید مجموعههای نمایشی با محتوای متنوع بوده اما بسیاری از اوقات بحث کمیت و کیفیت این آثار مطرح میشود و این سئوال که حقیقتا سیر حرکت رسانه ملی در تحقق این امر چگونه بوده است؟ بهناز شیربانی: ماه مبارک رمضان معمولا برای برنامه سازان رسانه ملی بستر مناسبی است تا از فرصت مغتنم این ایام برای ساخت و تهیه برنامههایی خاص با محوریت تقویت آموزههای دینی و معرفتی مردم بهرهمند شوند؛ فرصتی که مخاطبان تلویزیونی را در کنار رفتار عمومی در قبال ماه مبارک رمضان، به جهتدهی و پربارترشدن فضای معنوی موجود در این ماه کمک خواهد کرد. اگرچه رسانه در ذات خود «عنصر» سرگرمسازی را دارد و در این میان تلویزیون نیز باید ضمن توجه به فضای معنوی و خاص این ایام، سرگرمکنندگی و نیاز مخاطب را نیز در نظر بگیرد، اما نباید روح حاکم بر این ماه را نیز فراموش کند؛ و شاید همین نکته است که بلاتکلیفی در تولید و پخش برنامههای رسانه ملی بویژه تلویزیون را بیش از پیش نمایان می سازد. بر همین اساس چند سالی است که حرکت رسانه ملی در تحقق دو موضوع مطروحه، چشمگیر و بیشتر به سمت تولید مجموعههای نمایشی با محتوای متنوع بوده است. هر چند که بسیاری از اوقات بحث کمیت و کیفیت این آثار مطرح میشود و این سوال که حقیقتا سیر حرکت رسانه ملی در تحقق این امر چگونه بوده است؟ عدم برنامهریزی باعث افت کیفیت برخی از برنامهها میشود محسن علی اکبری، تهیه کننده تلویزیون که در کارنامه کاری خود تهیه سریال مناسبتی «نردبام آسمان» را دارد که سال گذشته در همین ایام از شبکه اول پخش شد، معتقد است: «تاثیر رسانه ملی در تمامی ایام سال خصوصا ماه مبارک رمضان قابل تامل است به طوری که به راحتی نمیتوان از کنار آن گذشت.» علی اکبری در گفتوگو با خبرآنلاین با اشاره به هجمه رسانههای بیگانه، تنها راه مقابله را تجهیز رسانه ملی میداند و میگوید: «متاسفانه برخی از مدیران ما بدون برنامهریزی بلندمدت ناگهان در زمان کمی باقی مانده به ماه مبارک رمضان به فکر ساخت آثار مناسبتی میافتند و این سنتی است که هر ساله با آن دست به گریبان هستیم در صورتی که میدانیم هر سال چنین ایامی وجود دارد و زودتر از همیشه باید به فکر کنداکتور پخش در این خصوص باشیم.» وی ادامه میدهد: «در حال حاضر اطلاع دارم که همچنان برخی سریالهای ماه مبارک رمضان در حال تصویر برداری است و تا پایان ماه مبارک نیز ادامه خواهد داشت و این عدم برنامه ریزی صددرصد باعث افت کیفیت این مجموعهها و البته برخی برنامههای دیگر که دچار همین بیبرنامهگی هستند، میشود.» علی اکبری در ادامه ضمن تاکید بر اینکه بیبرنامهگی هدف اصلی رسانه را نیز تامین نمیکند، میگوید: «در کنار ساخت آثاری که صرفا نگاه سرگرم کننده برای مخاطب داشته باشد باید این نکته را نیز لحاظ کنیم که آثاری را روانه آنتن شبکههای سیما کنیم که نشان دهنده فرهنگ و هویت ایرانی باشد و در کل با آثار فاخری که به لحاظ محتوا میتواند نیاز مخاطب را برطرف کند به استقبال چنین ایامی برویم.» تهیه کننده سریال «نردبام آسمان» توضبح میدهد: «ماه رمضان بهترین فرصتی است که با ساخت آثار آموزنده و با کیفیت میتوان بیشترین تاثیرگذاری را بر مخاطب داشت که نه به شعارزدگی منحصر شود و نه به سرگرم سازی صرف.» علی اکبری البته به این نکته هم اشاره میکند که در چند سال اخیر حرکت رسانه ملی در جهت ساخت آثار مناسبتی خصوصا در ایام ماه مبارک رمضان رو به جلو بوده است ولی در عین حال میگوید: «هر چند که هنوز در این زمینه به نتایج مطلوبی نرسیدیم اما قطعا با برنامهریزی و سعی و تلاش مدیران و برنامهسازان به توفیق خوبی خواهیم رسید چرا که دو عنصر اصلی «جذابیت و معنویت» را میتوان در تولیدات مناسبتی لحاظ کرد.» سنتهای ایرانی را پررنگتر کنیم اسماعیل قدیمی، کارشناس رسانه در گفتوگو با خبرآنلاین به کارکرد کلی رسانه ملی اشاره میکند و میگوید: «با رصدکردن شبکههای ماهوارهای اولین نکتهای که به ذهنمان میرسد این است که تا چه حد به مرتبهای از کیفیت در آثارشان رسیدهاند که حتی مخاطبان سایر کشورها را نیز درگیر میکند.» وی در توضیح این مطلب میگوید: «در کشورهای عربی و سنی مذهب همزمان با فرا رسیدن ایام ماه مبارک رمضان تحول عظیمی در سریالها، مسابقات و سایر برنامههای به چشم میخورد. چرا که ضمن معتقد بودن به چنین اصلی که ماه مبارک رمضان سراسر برکت و شادی است چنین ایامی را گرامی میدارند. و بر همین اساس ماه پر نشاطی را برای مخاطبانشان رقم میزنند.» مدرس دانشگاههای تهران و علامه طباطبایی در ادامه میگوید: «معتقدم که در ایام ماه مبارک رمضان در کنار تشویق به معنویت باید حالت روحیهبخشی به مخاطب را نیز مد نظر داشته باشیم. چرا که قطعا با چنین فکری میتوان کاری کرد که مردم هر چه بهتر از این ماه پرفضیلت بهره ببرند.» وی در ادامه این گفت و گو ضمن اشاره به بستر سازی جامعه برای ورود به ماه مبارک رمضان میگوید: «به نظر من همانطور که حال و هوای شهر و کشور ما در آستانه ورود به این ماه پر برکت کاملا متفاوت است، در مورد خوراک بصری مخاطب نیز باید سعی کنیم زمینههای سرگرمی او را متناسب با این ایام فراهم کنیم.» قدیمی ضمن اشاره به فضای حاکم بر رسانه ملی میگوید: «در حال حاضر احساس میکنم جنبه منفی روابط خانوادگی در سریالهای ما بیش از پیش نمود پیدا کرده است که تاثیر مطلوبی در روحیه افراد جامعه نخواهد داشت. به نظرم باید تلویزیون حداقل با نشان دادن جنبههای مثبت و خوب زندگی با بهرهگیری از روابط ایرانی و آداب و رسوم فرهنگی، فضای شادی را در فیلمها و سریالها لحاظ کند و البته مراقب باشد صرفا نگاه سرگرمی را در برنامههای ویژه این ماه در نظر نگیرد.» باید تلویزیون را از حالت رادیویی خارج کنیم با این حال، سعید عباسی از جمله کارگردانهای تلویزیونی که سابقه زیادی در عرصه ساخت برنامههای ترکیبی و مناسبتی دارد معتقد است هر زمان که بحث برنامههای مناسبتی سیما خصوصا برنامههای ترکیبی پیش میآید، بحث محتوای آن بیشتر مد نظر است و ساخت برنامههای مناسبتی این ماه غالبا باید از محتوای فاخری برخوردار باشد. عباسی به خبرنگار خبرآنلاین میگوید: «با وجود فاخر بودن مضامین دینی در بحث ساخت برنامههای ترکیبی باید کاری کرد که این محتوا با جلوههای بصری مناسب به مخاطب انتقال داده شود.» عباسی در ادامه ضمن اشاره به تغییر فرم برنامههای ترکیبی و مناسبتی در چند سال اخیر گفت: «در ساخت برنامههای ترکیبی باید تلاش کنیم که گام به گام اینگونه برنامهها را تلویزیونیتر کنیم تا از حالت رادیویی خارج شود.» عباسی که این روزها، برنامه ویژه سحر برای شبکه اول سیما را روی آنتن دارد، گفت: طبیعتا برنامههای سحر به لحاظ محتوایی چیزی خارج از اصول همیشگی نیست که آن هم شامل ادعیهها و مناجاتهایی است که مخصوص این ایام است اما برنامهسازی برای چنین ساعتی هم طبیعتا فرصتها و تهدیدهایی را شامل میشود. فرصت از این منظر که به لحاظ محتوایی بتوان کار قابل دفاعی را آماده کرد و تهدید از این باب که باید کاری تولید شود که همه سلایق را در بر بگیرد و ما سعی کردیم امسال بیشتر به علایق مردم توجه کنیم.» تلویزیون باید تکلیف خود را با مخاطب روشن کند «عبدالحسن برزیده» کارگردانی که از آثارش میتوان به سریال مناسبتی «مثل هیچکس» برای رمضان دو سال قبل اشاره کرد در مورد نوع کیفیت و ارائه آثار تلویزیونی در ایام ماه مبارک رمضان میگوید: «تصور میکنم ماه رمضان بستر مناسبی است تا بتوان به راحتی مفاهیم اخلاقی را به مخاطب گوشزد کرد چرا که مخاطب قلب و روح آمادهتری دارد و رسانه ملی و آثار نمایشی میتواند این تاثیرگذاری را داشته باشد.» برزیده معتقد است بوجود آوردن فضای سرگرمی برای مخاطب از طریق سریالهای نمایشی در ایام ماه مبارک رمضان تاثیر مطلوبی بر بیننده خواهد داشت. وی در گفتوگو با خبرآنلاین در این باره توضیح داد: «رسانه ملی در سالهای اخیر تا حدودی رویکرد خود را درباره آثار نمایشی تغییر داده است و به سلیقه مخاطب احترام میگذارد.» برزیده به روند ساخت سریالهای مخصوص ماه مبارک رمضان اشاره کرد و گفت: «مشخص نیست این بیبرنامگی در تولید و ادامه تصویربرداری در ایام ماه مبارک رمضان تا چه زمانی ادامه خواهد داشت؛ البته معمولا با تاخیری که در نگارش فیلمنامه و زمان پیش تولید اعمال میشود شاهد این موضوع هستیم که هر سال تا اواسط ماه مبارک گروههای فیلمسازی در حال تصویربرداری هستند و این موضوع ضمن تاثیر نامطلوبی که بر کیفیت اثر خواهد گذاشت طبیعتا هزینههای بیشتری را هم به گروه و شبکهها تحمیل میکند.» برزیده در مورد مضمون سریالهای ماه مبارک نیز گفت: «انتخاب مضمونی که برای نگارش فیلمنامههای این ایام آماده میشود، یکی از دشواریهای ساخت این آثار است. برخی مفاهیم و مضامین تکراری، مخاطب را از رسانه ملی دور میکند جدای اینکه برخی مضامین کاملا بی ارتباط با این ایام نیز میتواند در ایامی دیگر پخش شود و ضرورتی برای پخش در ماه مبارک ندارد، به نظرم رسانه ملی باید تکلیف خود را در بحث مضامین و هدفگذاری جذب مخاطب روشن کند.» باید منتظر ماند... فارغ از تمامی بحثها و نظرها اینطور به نظر میرسد که با وجود تلاشهای رسانه ملی برای تامین ذائقه مخاطب و ایجاد فضایی مفید و آموزنده و در عین حال سرگرم کننده، مهمترین علتی که گاهی چنین برنامههایی را با ناکامی روبرو میکند نبود برنامه ریزیهای خاص و همچنین نقشههای راهبردی و بلند مدت برای این ایام ویژه که در طول سال به عناوین مختلف و البته ثابت وجود دارد، است. هر چند که این روال در چند سال اخیر رو به بهبود است اما باید دید تمهیدات رسانه ملی برای ماه مبارک رمضان امسال چگونه خواهد بود و آیا بازهم در پایان این ماه، نقدها و گلایهها به قول مساعد برای «سال آینده» سوق داده می شود یا خیر؟ خبرآنلاین
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نیک صالحی]
[مشاهده در: www.niksalehi.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 317]