واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: تلويزيون بر سر دوراهي جذابيت و معنويت
تکرار يک سئوال قديمي و بيپاسخ درباره برنامهريزيچند سالي است حرکت رسانه ملي در تحقق دو عنصر «سرگرمسازي و افزايش معنويت» چشمگير و بيشتر به سمت توليد مجموعههاي نمايشي با محتواي متنوع بوده اما بسياري از اوقات بحث کميت و کيفيت اين آثار مطرح ميشود و اين سئوال که حقيقتا سير حرکت رسانه ملي در تحقق اين امر چگونه بوده است؟ماه مبارک رمضان معمولا براي برنامه سازان رسانه ملي بستر مناسبي است تا از فرصت مغتنم اين ايام براي ساخت و تهيه برنامههايي خاص با محوريت تقويت آموزههاي ديني و معرفتي مردم بهرهمند شوند؛ فرصتي که مخاطبان تلويزيوني را در کنار رفتار عمومي در قبال ماه مبارک رمضان، به جهتدهي و پربارترشدن فضاي معنوي موجود در اين ماه کمک خواهد کرد. اگرچه رسانه در ذات خود «عنصر» سرگرمسازي را دارد و در اين ميان تلويزيون نيز بايد ضمن توجه به فضاي معنوي و خاص اين ايام، سرگرمکنندگي و نياز مخاطب را نيز در نظر بگيرد، اما نبايد روح حاکم بر اين ماه را نيز فراموش کند؛ و شايد همين نکته است که بلاتکليفي در توليد و پخش برنامههاي رسانه ملي بويژه تلويزيون را بيش از پيش نمايان مي سازد. بر همين اساس چند سالي است که حرکت رسانه ملي در تحقق دو موضوع مطروحه، چشمگير و بيشتر به سمت توليد مجموعههاي نمايشي با محتواي متنوع بوده است. هر چند که بسياري از اوقات بحث کميت و کيفيت اين آثار مطرح ميشود و اين سوال که حقيقتا سير حرکت رسانه ملي در تحقق اين امر چگونه بوده است؟عدم برنامهريزي باعث افت کيفيت برخي از برنامهها ميشودمحسن علي اکبري، تهيه کننده تلويزيون که در کارنامه کاري خود تهيه سريال مناسبتي «نردبام آسمان» را دارد که سال گذشته در همين ايام از شبکه اول پخش شد، معتقد است: «تاثير رسانه ملي در تمامي ايام سال خصوصا ماه مبارک رمضان قابل تامل است به طوري که به راحتي نميتوان از کنار آن گذشت.»علي اکبري در گفتوگو با خبرآنلاين با اشاره به هجمه رسانههاي بيگانه، تنها راه مقابله را تجهيز رسانه ملي ميداند و ميگويد: «متاسفانه برخي از مديران ما بدون برنامهريزي بلندمدت ناگهان در زمان کمي باقي مانده به ماه مبارک رمضان به فکر ساخت آثار مناسبتي ميافتند و اين سنتي است که هر ساله با آن دست به گريبان هستيم در صورتي که ميدانيم هر سال چنين ايامي وجود دارد و زودتر از هميشه بايد به فکر کنداکتور پخش در اين خصوص باشيم.»وي ادامه ميدهد: «در حال حاضر اطلاع دارم که همچنان برخي سريالهاي ماه مبارک رمضان در حال تصوير برداري است و تا پايان ماه مبارک نيز ادامه خواهد داشت و اين عدم برنامه ريزي صددرصد باعث افت کيفيت اين مجموعهها و البته برخي برنامههاي ديگر که دچار همين بيبرنامهگي هستند، ميشود.»علي اکبري در ادامه ضمن تاکيد بر اينکه بيبرنامهگي هدف اصلي رسانه را نيز تامين نميکند، ميگويد: «در کنار ساخت آثاري که صرفا نگاه سرگرم کننده براي مخاطب داشته باشد بايد اين نکته را نيز لحاظ کنيم که آثاري را روانه آنتن شبکههاي سيما کنيم که نشان دهنده فرهنگ و هويت ايراني باشد و در کل با آثار فاخري که به لحاظ محتوا ميتواند نياز مخاطب را برطرف کند به استقبال چنين ايامي برويم.»تهيه کننده سريال «نردبام آسمان» توضبح ميدهد: «ماه رمضان بهترين فرصتي است که با ساخت آثار آموزنده و با کيفيت ميتوان بيشترين تاثيرگذاري را بر مخاطب داشت که نه به شعارزدگي منحصر شود و نه به سرگرم سازي صرف.»علي اکبري البته به اين نکته هم اشاره ميکند که در چند سال اخير حرکت رسانه ملي در جهت ساخت آثار مناسبتي خصوصا در ايام ماه مبارک رمضان رو به جلو بوده است ولي در عين حال ميگويد: «هر چند که هنوز در اين زمينه به نتايج مطلوبي نرسيديم اما قطعا با برنامهريزي و سعي و تلاش مديران و برنامهسازان به توفيق خوبي خواهيم رسيد چرا که دو عنصر اصلي «جذابيت و معنويت» را ميتوان در توليدات مناسبتي لحاظ کرد.»سنتهاي ايراني را پررنگتر کنيماسماعيل قديمي، کارشناس رسانه در گفتوگو با خبرآنلاين به کارکرد کلي رسانه ملي اشاره ميکند و ميگويد: «با رصدکردن شبکههاي ماهوارهاي اولين نکتهاي که به ذهنمان ميرسد اين است که تا چه حد به مرتبهاي از کيفيت در آثارشان رسيدهاند که حتي مخاطبان ساير کشورها را نيز درگير ميکند.»وي در توضيح اين مطلب ميگويد: «در کشورهاي عربي و سني مذهب همزمان با فرا رسيدن ايام ماه مبارک رمضان تحول عظيمي در سريالها، مسابقات و ساير برنامههاي به چشم ميخورد. چرا که ضمن معتقد بودن به چنين اصلي که ماه مبارک رمضان سراسر برکت و شادي است چنين ايامي را گرامي ميدارند. و بر همين اساس ماه پر نشاطي را براي مخاطبانشان رقم ميزنند.»مدرس دانشگاههاي تهران و علامه طباطبايي در ادامه ميگويد: «معتقدم که در ايام ماه مبارک رمضان در کنار تشويق به معنويت بايد حالت روحيهبخشي به مخاطب را نيز مد نظر داشته باشيم. چرا که قطعا با چنين فکري ميتوان کاري کرد که مردم هر چه بهتر از اين ماه پرفضيلت بهره ببرند.»وي در ادامه اين گفت و گو ضمن اشاره به بستر سازي جامعه براي ورود به ماه مبارک رمضان ميگويد: «به نظر من همانطور که حال و هواي شهر و کشور ما در آستانه ورود به اين ماه پر برکت کاملا متفاوت است، در مورد خوراک بصري مخاطب نيز بايد سعي کنيم زمينههاي سرگرمي او را متناسب با اين ايام فراهم کنيم.»قديمي ضمن اشاره به فضاي حاکم بر رسانه ملي ميگويد: «در حال حاضر احساس ميکنم جنبه منفي روابط خانوادگي در سريالهاي ما بيش از پيش نمود پيدا کرده است که تاثير مطلوبي در روحيه افراد جامعه نخواهد داشت. به نظرم بايد تلويزيون حداقل با نشان دادن جنبههاي مثبت و خوب زندگي با بهرهگيري از روابط ايراني و آداب و رسوم فرهنگي، فضاي شادي را در فيلمها و سريالها لحاظ کند و البته مراقب باشد صرفا نگاه سرگرمي را در برنامههاي ويژه اين ماه در نظر نگيرد.»در حال حاضر اطلاع دارم که همچنان برخي سريالهاي ماه مبارک رمضان در حال تصوير برداري است و تا پايان ماه مبارک نيز ادامه خواهد داشت و اين عدم برنامه ريزي صددرصد باعث افت کيفيت اين مجموعهها و البته برخي برنامههاي ديگر که دچار همين بيبرنامهگي هستند، ميشود.»بايد تلويزيون را از حالت راديويي خارج کنيمبا اين حال، سعيد عباسي از جمله کارگردانهاي تلويزيوني که سابقه زيادي در عرصه ساخت برنامههاي ترکيبي و مناسبتي دارد معتقد است هر زمان که بحث برنامههاي مناسبتي سيما خصوصا برنامههاي ترکيبي پيش ميآيد، بحث محتواي آن بيشتر مد نظر است و ساخت برنامههاي مناسبتي اين ماه غالبا بايد از محتواي فاخري برخوردار باشد.عباسي به خبرنگار خبرآنلاين ميگويد: «با وجود فاخر بودن مضامين ديني در بحث ساخت برنامههاي ترکيبي بايد کاري کرد که اين محتوا با جلوههاي بصري مناسب به مخاطب انتقال داده شود.»عباسي در ادامه ضمن اشاره به تغيير فرم برنامههاي ترکيبي و مناسبتي در چند سال اخير گفت: «در ساخت برنامههاي ترکيبي بايد تلاش کنيم که گام به گام اينگونه برنامهها را تلويزيونيتر کنيم تا از حالت راديويي خارج شود.»عباسي که اين روزها، برنامه ويژه سحر براي شبکه اول سيما را روي آنتن دارد، گفت: طبيعتا برنامههاي سحر به لحاظ محتوايي چيزي خارج از اصول هميشگي نيست که آن هم شامل ادعيهها و مناجاتهايي است که مخصوص اين ايام است اما برنامهسازي براي چنين ساعتي هم طبيعتا فرصتها و تهديدهايي را شامل ميشود. فرصت از اين منظر که به لحاظ محتوايي بتوان کار قابل دفاعي را آماده کرد و تهديد از اين باب که بايد کاري توليد شود که همه سلايق را در بر بگيرد و ما سعي کرديم امسال بيشتر به علايق مردم توجه کنيم.» تلويزيون بايد تکليف خود را با مخاطب روشن کند«عبدالحسن برزيده» کارگرداني که از آثارش ميتوان به سريال مناسبتي «مثل هيچکس» براي رمضان دو سال قبل اشاره کرد در مورد نوع کيفيت و ارائه آثار تلويزيوني در ايام ماه مبارک رمضان ميگويد: «تصور ميکنم ماه رمضان بستر مناسبي است تا بتوان به راحتي مفاهيم اخلاقي را به مخاطب گوشزد کرد چرا که مخاطب قلب و روح آمادهتري دارد و رسانه ملي و آثار نمايشي ميتواند اين تاثيرگذاري را داشته باشد.»برزيده معتقد است بوجود آوردن فضاي سرگرمي براي مخاطب از طريق سريالهاي نمايشي در ايام ماه مبارک رمضان تاثير مطلوبي بر بيننده خواهد داشت. وي در گفتوگو با خبرآنلاين در اين باره توضيح داد: «رسانه ملي در سالهاي اخير تا حدودي رويکرد خود را درباره آثار نمايشي تغيير داده است و به سليقه مخاطب احترام ميگذارد.»برزيده به روند ساخت سريالهاي مخصوص ماه مبارک رمضان اشاره کرد و گفت: «مشخص نيست اين بيبرنامگي در توليد و ادامه تصويربرداري در ايام ماه مبارک رمضان تا چه زماني ادامه خواهد داشت؛ البته معمولا با تاخيري که در نگارش فيلمنامه و زمان پيش توليد اعمال ميشود شاهد اين موضوع هستيم که هر سال تا اواسط ماه مبارک گروههاي فيلمسازي در حال تصويربرداري هستند و اين موضوع ضمن تاثير نامطلوبي که بر کيفيت اثر خواهد گذاشت طبيعتا هزينههاي بيشتري را هم به گروه و شبکهها تحميل ميکند.»برزيده در مورد مضمون سريالهاي ماه مبارک نيز گفت: «انتخاب مضموني که براي نگارش فيلمنامههاي اين ايام آماده ميشود، يکي از دشواريهاي ساخت اين آثار است. برخي مفاهيم و مضامين تکراري، مخاطب را از رسانه ملي دور ميکند جداي اينکه برخي مضامين کاملا بي ارتباط با اين ايام نيز ميتواند در ايامي ديگر پخش شود و ضرورتي براي پخش در ماه مبارک ندارد، به نظرم رسانه ملي بايد تکليف خود را در بحث مضامين و هدفگذاري جذب مخاطب روشن کند.»بايد منتظر ماند...فارغ از تمامي بحثها و نظرها اينطور به نظر ميرسد که با وجود تلاشهاي رسانه ملي براي تامين ذائقه مخاطب و ايجاد فضايي مفيد و آموزنده و در عين حال سرگرم کننده، مهمترين علتي که گاهي چنين برنامههايي را با ناکامي روبرو ميکند نبود برنامه ريزيهاي خاص و همچنين نقشههاي راهبردي و بلند مدت براي اين ايام ويژه که در طول سال به عناوين مختلف و البته ثابت وجود دارد، است. هر چند که اين روال در چند سال اخير رو به بهبود است اما بايد ديد تمهيدات رسانه ملي براي ماه مبارک رمضان امسال چگونه خواهد بود و آيا بازهم در پايان اين ماه، نقدها و گلايهها به قول مساعد براي «سال آينده» سوق داده مي شود يا خير؟ نوشته : بهناز شيربانيتنظيم براي تبيان : مسعود عجمي
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 307]