واضح آرشیو وب فارسی:نیک صالحی: دولت موظف است بهمنظور نهادينه كردن مديريت، سياستگذاري، ارزشيابي و هماهنگي امنيت غذا و تغذيه در كشور، تامين سبد مطلوب غذايي و كاهش بيماريهاي ناشي از سوء تغذيه و گسترش سلامت همگاني، سبد غذايي مطلوب ايرانيان را تدوين و اجرايي كند برنامههاي آموزشي لازم را براي ارتقاي فرهنگ و سواد تغذيهاي جامعه اجرا كند و منابع اعتباري لازم را براي توليد، تامين، توزيع و مصرف مواد غذايي براي دستيابي به سبد مطلوب غذايي را طي برنامه توسعه چهارم اختصاص دهد و اقدامات لازم را براي ترويج غذاي سالم در قالب ميان وعده غذايي دانشآموزان و كمك غذايي به اقشار نيازمند انجام دهد. اكنون با گذشت نزديك به 4 سال از شروع اجراي برنامه توسعه چهارم بايد ديد دولت تا چه اندازه توانسته است اين الزام قانوني را اجرا كند. براي بررسي اين موضوع به سراغ پريسا ترابي، رئيس اداره بهبود تغذيه جامعه وزارت بهداشت رفتيم كه از شروع اجراي اين برنامه در وزارت بهداشت در اين حوزه فعاليت دارد، گر چه اداره كل بهبود تغذيه جامعه وزارت بهداشت به يك اداره تنزل جايگاه داد اما هنوز رسيدگي به امور تغذيه در اين وزارتخانه به فراموشي سپرده نشده است. براساس قانون برنامه توسعه چهارم قرار بود، سبد غذايي مطلوب ايرانيان، تدوين و معرفي شود، آيا اين كار انجام شده است؟ بله، سبد غذايي مطلوب براي همه گروههاي سني شامل كودكان يك تا 2 سال، كودكان 3 تا 6 سال، افراد 8 تا 18 سال، گروه سني 18 تا 60 سال كه بزرگسالان هستند و گروه سني 60 سال به بالا كه سالمندان هستند بهطور جداگانه تعريف شده است. يك سبد غذايي جداگانه نيز براي گروه مادران باردار تنظيم شده است. قرار بود، اين سبد غذايي از سوي، وزارت رفاه، وزارت بازرگاني و دستگاههاي مختلف ديگر اجرايي شود و علاوه بر اصلاح سرانه مصرف مواد غذايي در كشور، گروههايي كه بهعلت مشكلات مالي امكان تهيه سبد غذايي مطلوب را ندارند، مورد حمايت قرار گيرند. محتواي سبد مطلوب غذايي تعريف شده چيست؟ سبد غذايي مطلوب براي هر يك از گروههاي سني مختلف بهصورت جداگانه تعريف شده است، اين سبد غذايي براساس غذاهاي اصلي طراحي شده است، اگر بخواهيم سبد غذايي مطلوب تمام گروههاي سني را تشريح كنيم بحث طولاني ميشود. اما ميتوان سبد غذايي مطلوب بزرگسالان را بهعنوان يك معيار ميانگين معرفي كرد، منظور از بزرگسالان، گروه سني 18 تا 25 سال و 25 تا 60 سال است كه بهعنوان معيار اصلي و استاندارد در نظر گرفته ميشود، البته در هر خانواده ممكن است يك كودك يا سالمند نيز باشد، به همين علت اين معياراستاندارد را ميتوان بهعنوان سبد مطلوب غذايي مطلوب و ميانگين براي هر فرد در يك خانواده معرفي كرد. براساس اين سبد غذايي، هر فرد ايراني بايد روزانه 320 گرم نان، 100 گرم برنج، 20 گرم ماكاروني، 26 گرم حبوبات، 70 گرم سيب زميني، 280 گرم سبزي، 260 گرم ميوه، 48 گرم گوشت قرمز، 50 گرم گوشت سفيد، 24 گرم تخم مرغ، بين 225 تا 240 گرم شير يا لبنيات، 35 تا 40 گرم روغن و 40 تا 50 گرم قندوشكر مصرف كند. اين ميزان تخميني براي يك سبد غذايي مطلوب است، البته در سبد غذايي مطلوب ايرانيان كه براساس قانون برنامه توسعه چهارم بايد تا سال 88 براي هر فرد ايراني اجرايي شود، جزئيات بيشتري در سبد غذايي هر فرد ايراني از جمله ميزان مصرف مغزها، چاي يا ماهي هم آمده است. در اين برنامه الگوي عرضه مواد غذايي در سال 83 مشخص شده و مشخص شده است كه تا سال 88 بايد به چه الگوي عرضه مواد غذايي در كشور برسيم، مهمترين موضوعي كه در الگوي مصرف مواد غذايي ايرانيان در سال 83 وجود دارد و بيشترين تفاوت را با الگوي مواد غذايي مطلوب نشان ميدهد، ميزان بالاي مصرف نان و غلات است كه حتماً لازم است، تعديل شود و از طرفي بايد ميزان مصرف گروه ميوهها و سبزيها در كشور افزايش يابد؛ البته اين افزايش بهطور سريع اتفاق نميافتد و نميتوانيم انتظار داشته باشيم، ميزان متوسط مصرف ميوهها در كشور يك دفعه از 40 گرم به 60 گرم افزايش يابد؛ انتظار ما اين است كه هر سال يك گرم يا دو گرم، ميانگين مصرف هر كدام از اين گروههاي غذايي اصلاح شود تا به حد مطلوب برسيم. براي برنامه پنجم توسعه هم بايد وزارت بازرگاني و وزارت جهاد كشاورزي مشخص كنند كه در اين مدت پنجساله چهارم چقدر به اهداف برنامه رسيدهاند و انتظار داريم تا پايان برنامه توسعه پنجم در سال 88 به چه ميزان برسيم. اين اطلاعات را ما در وزارت بهداشت نداريم و اين 2 وزارتخانه هستند كه براساس اين الگوي تعريف شده ميزان واردات و عرضه مواد غذايي را دركشور تعيين ميكنند. آيا وزارت بازرگاني وضعيت عرضه مواد غذايي و ميزان متوسط مصرف مردم را در هر يك ازگروههاي غذايي اعلام كرده است؟ نه متأسفانه، وضع موجود مصرف مواد غذايي در هيچيك از اين اقلام به وزارت بهداشت اعلام نشده است. اما حتماً ميزان سرانه مصرف را در سال پايه كه ابتداي سال 83 است در اختيار داريد؟ بله، اما در مورد آن هم با اعداد متفاوتي مواجه هستيم، مثلاً در مورد آرد يا نان اعداد مختلفي بين 140 تا 160 كيلوگرم در سال مصرف اعلام شده است، اما بهطور مشخص ميتوان گفت متوسط ميزان مصرف آرد يا نان توسط هر ايراني 160 كيلوگرم در سال بوده است، كه انتظار داشتيم در سال 87 به 153 كيلوگرم كاهش يابد كه نشد. در اين جدول البته معيار اندازهگيري با معيار جدول استاندارد كه گرم در روز بود تفاوت دارد. معيار ميزان متوسط مصرف بر حسب كيلوگرم در سال تعيين شده است كه براي مقايسه بايد اين دو مقياس به هم تبديل شوند. ميزان متوسط مصرف برنج در سال 83 حدود 37 كيلوگرم در سال بوده است، سيب زميني 40 كيلوگرم، حبوبات 7 كيلوگرم، قندوشكر 26 كيلوگرم، گوشت قرمز 8.11 كيلوگرم، گوشت مرغ 5.16 كيلوگرم، ماهي 7 كيلوگرم، تخم مرغ 2.9 كيلو و شير90 كيلوگرم مصرف سرانه هر ايراني در سال 83 بوده است. انتظار ميرفت ميزان متوسط مصرف لبنيات نيز در سال 87 به حدود 113 كيلوگرم برسد كه بايد مسئولان وزارت بازرگاني و جهادكشاورزي اعلام كنند آيا به اين رقم رسيدهايم يا نه. مسئله ديگر گروههايي هستند كه توان تامين مواد غذايي را براساس جدول استاندارد و تعريف شده دارند، اما سواد و اطلاع كافي ندارند كه چه غذايي را و به چه ميزان مصرف كنند تا سالمتر باشند. وزارت بهداشت براي اطلاع رساني در اين زمينه چه اقدامي انجام داده است؟ يكي از مسئوليتهاي اداره بهبود تغذيه جامعه وزارت بهداشت، فرهنگسازي براي ارتقاي سواد تغذيهاي مردم است، يكي از اقداماتي كه انجام ميدهد نيز همين است كه از طريق دانشگاههاي علوم پزشكي انجام ميشود. اين آموزشها بهصورت آبشاري به كارشناسان تغذيه ستاد دانشگاهها منتقل ميشود و از آنجا به كارشناسان تغذيه سطوح پايينتر منتقل ميشود و در ادامه به محيطيترين سطوح گسترش مييابد تا به مردم برسد. كتابهاي آموزش تغذيه را هم براي پزشكان خانواده و گروههاي مختلف تهيه كردهايم و در حال تهيه كتب ديگر براي ساير گروهها هم هستيم. يكسري اطلاعات سواد تغذيهاي نيز ازطريق رسانهها مثل راديو، تلويزيون و نشريات هم در اختيار عموم مردم قرار ميگيرد. نمي شود كار آموزش تغذيه سالم را به بخش خصوصي مانند انجمنها سپرد تا مشكلات اعتباري آن حل شود؟ بله، البته اين كار بهصورت مقطعي و موردي ازسوي برخي سازمانها و دستگاههاي مختلف با مشاوره وزارت بهداشت انجام شده اما بسيار پراكنده و موردي بوده است، تلاش ما بيشتر اين است كه اين آموزشها از طريق شبكه بهداشتي كشور و وزارت بهداشت در اختيار همه مردم قرار گيرد كه بايد از طرف وزارت بهداشت تامين بودجه شود. منبع : www.hamshahrionline.ir
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نیک صالحی]
[مشاهده در: www.niksalehi.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 315]