واضح آرشیو وب فارسی:نیک صالحی: سال گذشته در همين روزهاي ابتداي دي ماه بود که زير ذره بين سلامت را با چگونگي مصرف روغنهاي نباتي آغاز کرديم. مطلب درباره روغن آنقدر زياد بود که شما خوانندگان عزيز خسته شديد و پيامهايتان ميرسيد ولي به عنوان شروع کننده بحث روغن، من آرزو داشتم به نتيجهاي برسيم. عکسالعملها شروع شد. برنامههاي تلويزيون درباره روغن به خصوص اختصاص چند برنامه پرتو به اين بحث و پيامهاي راديويي و بالاخره عکسالعملهاي وزير محترم بهداشت و معاونت غذا و دارو که هر کدام قولهايي دادند. آقاي دکتر ديناروند معاون غذا و داروي وزارت بهداشت گفتند تا پايان سال 86 روغنهايمان به استانداردهاي جهاني ميرسد. استانداردهاي جهاني البته واژه تعريف نشدهاي است. خيلي از کشورها استانداردهاي جديدي دارند که حتي محصولات غذاييشان نيز بايد ايزومر ترانس نداشته باشد يا حداکثر دو درصد باشد. آيا در حال حاضر چنين استانداردي را براي کليه محصولات غذاييمان که حاوي چربي هستند تدوين کردهايم؟ آقاي دکتر لنکراني وزير بهداشت در همان روزهاي داغ زيرذرهبين قبول کردند که 40 درصد از مرگوميرهاي قلبي با اصلاح روغن مهار ميشود. ايشان در متن صحبتهايشان گفتند ايزومر ترانس را در سالهاي آتي به 5 درصد ميرسانيم ولي هنوز مردم ما روغنهاي جامدي را که ايزومرترانس حدود 20 درصد دارد در مغازهها ميبينند و ميخرند و مصرف هم ميکنند و متاسفانه به گرفتگي عروق هم مبتلا ميشوند و کارشان بالاخره به بيمارستان ميکشد. در رستورانها ـ قناديها و شيرينيسازيها و اغلب صنايع غذايي و حتي در بعضي از مرغداريها هم براي پروار کردن مرغ از همين روغنهاي جامد استفاده ميشود. آيا تنها تدوين استاندارد جديد روغن مشکل مصرف روغن جامد را حل خواهد کرد يا بايد اقدامات ديگري نيز صورت گيرد. مشکل روغن چيست که هر چه درباره آن بگوييم، باز کم است. ميدانيم که بيماريهاي غيرواگير از جمله بيماريهاي قلب و عروق کرونر در کشور، شيوع بالايي دارد. وقتي به بررسيهايي که در سطح جهان براي پيشگيري از اين بيماريها انجام شده است نگاه کنيم، متوجه ميشويم دو نکته مهم در تمام اين بررسيها براي پيشگيري در اولويت است که اولين آن تغذيه است. يک عامل خطر تغذيه مهم ديگر اسيدهاي چرب ترانس است که در روغنهاي حيواني وجود دارد ولي در روغنهاي نباتي جامد به ميزان بيشتر حتي گاهي تا 30 درصد وجود دارد. روغنها اغلب مجموعهاي از اسيدهاي چرب هستند. لازم به يادآوري است که بر عکس آنچه عدهاي ميپندارند، چربيها و روغنها براي سلامت، بسيار ضرورتي هستند ولي نوع روغن يا چربي که ما روزانه از آن استفاده ميکنيم بسيار مهم است. روغنهاي گياهي معمولا سالمترينها هستند به شرطي که کم دستکاري شده باشند. در بعضي از کارخانهها با استفاده از محلولهاي شيميايي روغن دانههاي گياهي را ميگيرند و بعد از جداسازي روغن بايد دقت شود که باقي مانده آن مواد در روغن نمانده باشد. چرا مصرف چربي و روغن ضروري است؟ در اهميت مصرف چربيها و روغنها بايد در نظر داشت که حذف آنها از رژيم غذايي بسيار خطرناک است آنها نقش مهمي در تغذيه ما دارند. وجود مقدار كافي از روغن و چربي در رژيم غذايي براي سلامت بدن ضروري است، زيرا موجب تامين انرژي مورد نياز بدن، دريافت اسيدهاي چرب ضروري وتامين و جذب بهتر ويتامينهاي محلول در چربي ميگردد. بايد بدانيم توليد انرژي براي سوختوساز و توليد هورمون ها، تامين نياز براي کليه فعاليتهاي عصبي سلولها، تامين غشاي سلولي و ترميم کليه بافتهاي عصبي بدون وجود چربيها امکانپذير نيست. روغنها حاوي اسيدهاي چرب متفاوتي هستند. به يک قاشق روغن مايع نگاه کنيد شما آن را به صورت يک محلول با رنگ زرد کمرنگ ميبينيد و از نظر شکل ظاهري نميتوانيد تشخيص دهيد چه روغني است و حاوي چند نوع اسيد چرب است. کيفيت روغن از نظر تغذيهاي که به نوع اسيدهاي چرب موجود در آن و درصد سهم آنها در يک نوع روغن بستگي دارد، فاکتوري است که موجب ميشود متخصصان تغذيه در مورد آنها قضاوت کنند. بعضي از اين اسيدهاي چرب بسيار باارزش هستند و نسبت آنها در روغنهايي که مصرف ميکنيم، مهم است. مثلا اگر گفته ميشود روغن زيتون و روغن کلزا از بهترين روغنهاي نباتي مايع هستند به دليل وجود بعضي از اسيدهاي چرب ضروري و نسبت مناسب آنها در روغن است. ولي به هر حال بايد توجه داشت که ميزان کالري که روغنها به بدن ميرسانند، دو برابر موادقندي و پروتئينها است. بنابراين بايد روغن را خوب انتخاب کنيم و کمتر مصرف کنيم، به خصوص اگر افراد خانواده چاق هستند بايد ميزان چربيهاي مصرفي آنها را کم کنيم. اسيد چرب ترانس دشمن عروق نام اسيد چرب ترانس مدتي است که به عنوان دشمن رگها مطرح است . واژه ترانس به نوع چپگرد اسيدهاي چرب معمولي که به آنها «سيس» ميگويند گفته ميشود. در صنعت براي بالا بردن مقاومت روغن نباتي مايع آن را هيدروژنه يا جامد ميكنند در اين فرايند اسيدهاي چرب روغن اشباع ميشود و به همين دليل به اين روغنها اشباع شده ميگويند. روغنهاي جامد مدت بيشتري قابل نگهداري هستند، حرارت را بهتر تحمل مي كنندو علاوه براين به نور حساس نيستند ولي به دليل داشتن اسيدهاي چرب اشباع شده براي سلامت زيان آورند.علاوه بر اين در جريان هيدروژنه كردن اسيدهاي چرب ترانس هم كه ضرر مضاعفي براي سلامت دارد در اين روغنها به وجود ميآيد. به همين دليل روغنهاي جامد به طور كلي در ليست غذاهاي خطرناك قرار ميگيرد. ارتباط وجود اسيدهاي چرب ترانس با گرفتگي عروق مدتها است که در دنيا به عنوان عامل خطري جدي مطرح است. کشورها سعي ميکنند با تدوين قوانين از توليد و ورود کليه محصولات خوراکي که حاوي ايزومر ترانس هستند به کشورشان جلوگيري کنند. شايد همين بيسکويت و يا کيکي که با اشتها آن را ميخوريم، مقداري چربي اشباع و چربي ترانس داشته باشد. بعضي مارگارينها، کراکرها، اغلب غذاهاي صنعتي مانند سوسيس، کالباس، فرآوردههاي گوشتي حاوي چربي اشباع و ايزومر ترانس هستند. فراموش نکنيم: • اولين علت مرگ در كشورمان بيماريهاي قلبي و عروقي است. • زيان وارد شده از مرگهاي زودرس ناشي از بيماريهاي قلبي وعروقي كه در سال 1380 اتفاق افتاده است 8 ميليارد دلار است. • سالهاي عمر از دست رفته منتسب به عامل خطر «كلسترول بالا» 201300 سال وضرر ناشي از آن 400 ميليون دلار برآورد شده است. درج برچسب تغذيهاي بر محصولات غذايي احترام به مصرفکننده است يکي از بهترين راههايي که مصرفکننده را قادر به انتخاب صحيح ميکند وجود بر چسب تغذيهاي بر محصولات غذايي است. مسوولان کيفيت و نظارت بر غذا در هر کشور بايد اين الزام را براي کليه صنايع غذايي به وجود آورند چون تنها در اين صورت است که مصرفکننده قدرت انتخاب پيدا خواهد کرد. برچسبهاي تغذيه اي بايد: • خوانا باشند و با رنگ مناسب درج شود که کمرنگ نشود و يا در اثر دست به دست شدن پاک نشود. • مختصر و مفيد باشد. • در مورد مواد غذايي حاوي چربي بايد ميزان کالري، کل ميزان چربي،درصد چربيهاي اشباع، درصد ايزومر ترانس و درصد کلسترول حتما قيد گردد. آيا اکنون روغن مصرفي شما خواننده گرامي برچسب حاوي اين اطلاعات را دارد؟
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نیک صالحی]
[مشاهده در: www.niksalehi.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 521]