واضح آرشیو وب فارسی:نیک صالحی: کمخونی ناشی از فقر آهن یکی از مشکلات تغذیهای شایع در بین کودکان است که سلامت آنان را به طور جدی تهدید میکند. این عارضه در کودکان که با علائمی همچون کاهش ضریب هوشی، رشد جسمی اندک، کاهش مقاومت بدن در مقابل بیماریهای عفونی همراه است به دلیل سوءتغذیه و اختلالات ناشی از جذب مواد غذایی نامناسب و مواد غذایی اسانسدار مانند چیپس، پفک، بیسکویت، آدامس و... بروز میکند و مانع از رسیدن پروتئین به بدن کودکان و ایجاد کمخونی میشود براساس مطالعات و بررسیهای انجام شده کمخونی بیشتر در بین کودکان شایع است بنابراین متخصصان تغذیه معتقدند که پیشگیری از بروز این اختلال و درمان این عارضه از دوران شیرخوارگی از اهمیت بالایی برخوردار است. دکتر احمد خداداد، فوقتخصص گوارش و کبدو تغذیه کودکان و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در این رابطه میگوید: کمخونی یکی از شایعترین عارضهها در بین کودکان جهان سوم است به همین دلیل توصیه سازمان بهداشت جهانی بر این است که به منظور جلوگیری از این کمخونیهای تغذیهای از 6ماهگی و یا از زمانی که تغذیه کمکی نوزاد آغاز میشود تجویز آهن نیز به طور مستمر صورت گیرد. وی میافزاید: در کشورهایی مانند ایران قطره آهن از 6 ماهگی تا 2 سالگی و پس از آن از سال دوم به بعد به صورت شربت باید به کودک داده شود. متاسفانه به دلیل آن که در کشورهای جهان سوم اطمینانی به تغذیه کودکان از نظر برآورد نیازهای آهن وجود ندارد بنابراین درصد بالایی از این کودکان دچار سوءتغذیه و در نهایت کمخونی و فقر آهن میشوند. وی با بیان این که کمخونی در کودکان میتواند به صورت رنگپریدگی، پرخاشگری، اختلالات رفتاری، بیاشتهایی، عدم رشدو موفقیت نداشتن در امتحانات تظاهر کند میگوید: آهن یکی از عناصر مورد نیاز کلیه فعل و انفعالات هورمونی و دفاعی بدن است که چنانچه کمبود آهن در بدن فرد یا کودک وجود داشته باشد ممکن است عفونتهای بیشتری سلامت کودک را به خطر بیندازد. بنابراین در هرگونه تست آزمایشگاهی از کودک و یا حتی بزرگسالان بررسی هموگلوبین و آهن بدن جزو ضروریات به شمار میرود. وی با اشاره به دخالت بیماریهای ارثی و یا غیرارثی در بروز کمخونی فقر آهن در کودکان اظهار میدارد: فرهنگ غلط تغذیهای و سرمایهگذاری غلط در خانوادهها که باید صرف تهیه غذاهای مفید و اصلی شود، متاسفانه صرف خرید تنقلات میشود. و در بررسیهای به عمل آمده از چند کشور دنیا، نظیر هندوستان و... متخصصان علم تغذیه به این نتیجه رسیدهاند که در صورت فرهنگسازی در این کشورها و جایگزینی غذاهای مفید و مقوی به جای تنقلات فاقد ارزش غذایی، سوءتغذیه یا کمبود آهن در کودکان به طور چشمگیری کاهش خواهد یافت. وی میگوید: تنقلات فاقد ارزش غذایی خصوصا فاقد عنصر مهمی مانند آهن هستند یکی از اثرات زیانبار آنها ایجاد بیاشتهایی در کودکان و جلوگیری از جذب آهن در بدن کودک است از سوی دیگر نمک موجود در این تنقلات نظیر چیپس و پفک نیز به مرور زمان باعث افت فشار خون کودک شده و مسائل گوارشی ایجاد میکند. وی با بیان این که بیشترین میزان شیوع کمخونی در کودکان در دوران شیرخوارگی بروز میکند، یادآور میشود: به همین دلیل است که معمولا قطره و شربت آهن برای کودک تجویز میشود. از آن پس یعنی از 2 سالگی به بعد فقر غذایی، عامل مهم کمخونی کودکان است که از فرهنگ غلط تغذیهای ناشی میشود. وی تصریح کرد: بیماریهای ارثی نظیر تالاسمی، و یا بیماریهایی که از شکسته شدن گلبولهای قرمز در بدن ناشی میشود، مانند کسانی که دچار فاویسم هستندبا مصرف برخی از داروها یا برخورد با موادی مانند حشرهکشها و... باعث کمخونی و فقر آهن در بدن آنها می شود. «راههای پیشگیری» وی در خصوص راههای پیشگیری از کمخونی فقرآهن تاکید میکند: توصیه ما این است همانطور که طی چند سال گذشته طرح اضافه کردن ید به نمک در کشور اجرا میشود، امروزه در وضعیت شیر و نان مصرفی نیز تغییراتی ایجاد شود و به منظور پیشگیری از فقر آهن در بدن افراد و خصوصا کودکان آرد و نان و شیر را با املاحی نظیر آهن تقویت کنیم. و از سوی دیگر وضع معیشتی افراد جامعه نیز تا حدی سر و سامان پیدا کند تا همه بتوانند از گوشت قرمز، حبوبات، عدس، اسفناج، تخممرغ و... در سبد غذایی روزانه خانوار خود استفاده کنند. «کمخونی کودکان در دنیا» عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران با تاکید بر این که کمخونی فقر آهن در کودکان در کشورهای پیشرفته به ندرت دیده میشود خاطرنشان میکند: به دلیل رژیم غذایی مناسب و برنامهریزیهای جدی و گستردهای که در این کشورها از نظر تامین سلامت عمومی انجام میشود و با وجود اصلاحاتی که در وضعیت شیر، نان و به طور کلی در بسیاری از مواد غذایی صورت میگیرد اصولا این عارضه در اغلب کشورهای پیشرفته، نادرست است، و تنها در بین خانوادههایی دیده میشود که از کشورهای جهان سوم مهاجرت کردهاند و فرهنگ تغذیهای و معیشتی آنان با سایر اقشار جامعه متفاوت است. در کشورها تجویز قطرههای مولتی ویتامین و آهن برای نوزادان ضروری است ولی در کشورهایی مانند انگلستان به دلیل وجود برنامههای تغذیهای مناسبی که برای زنان باردار و مادران تعبیه شده است آهن مورد نیاز نوزادان از طریق شیر مادر به خوبی تامین میشود. راههای درمان کمخونی دکتر خداداد اضافه میکند: علاوه بر استفاده از قطره آهن در نوزادان شیرخوار که باید تا 2 سالگی ادامه پیدا کند، برای کودکانی که در سنین پیشدبستانی قرار دارند نیز رعایت اصول تغذیهای و تامین تغذیه کافی نیز از ضروریات است در رژیم غذایی کودک باید موادی مانند گوشت قرمز، زرده تخممرغ، اسفناج، عدس و ... به طور روزانه گنجانده شود. از سوی دیگر چنانچه کودک دچار بیماری بود که طی آن خون بدن خود را از دست میداد این بیماری نیز باید شناسایی و تحت درمان قرار گیرد. گاه اتفاق میافتد که نارساییهایی که در بدن کودکان بروز میکند مثلا بیماریهای مسری، برگشت غذا از معده به مری و... خراشهایی در دستگاه گوارش کودکان ایجاد شده و خون از طریق لوله گوارش کودک دفع میشود، بنابراین انجام یک چکاپ کامل در دوران کودکی و نوجوانی، به صورت دورهای الزامی است. وی میگوید: شاید تنها پزشکان نتوانند همه مسئولیت کنترل و یا درمان کمخونی در کودکان را بر عهده بگیرند، بلکه سایر ارگانها از قبیل وزارت اقتصاد، وزارت بهداشت... باید به گونهای برنامهریزی تغذیهای و بهداشتی را در سطح کشور انجام دهند که به طور گسترده کارساز باشد. به طور مثال در سیستان و بلوچستان حدود 40 درصد کودکان دچار کمبود آهن و به تبع آن کمخونی شدید هستند و همین موضوع برنامهریزی بهداشتی وسیاستگذاری اقتصادی کلان و موثری را برای تامین نسلهای آینده طلب میکند. چرا که در آینده هر چه سطح هوشی کودکان ما بالاتر باشد کارآمدتر بوده و جامعه بهتری خواهیم داشت. * متخصص گوارش و کبد و تغذیه کودکان: متاسفانه به دلیل آن که در کشورهای جهان سوم اطمینانی به تغذیه کودکان از نظر برآورد نیازهای آهن وجود ندارد بنابراین درصد بالایی از این کودکان دچار سوءتغذیه و کمخونی فقر آهن میشوند. * یکی از اثرات زیانبار مصرف تنقلاتی مانند پفک و چیپس، بیاشتهایی و جلوگیری از جذب آهن در بدن کودک است. * به منظور پیشگیری از عارضه فقر آهن در بدن کودکان آرد و نان و شیر مصرفی باید با املاحی نظیر آهن تقویت شود.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نیک صالحی]
[مشاهده در: www.niksalehi.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 656]