ابراهيم يزدي در گفت‌وگو با ايلنا:ذهنيت روشنفكران و سنت‌‏گرايان تغيير كرده استبابت جمهوريت نظام دغدغه داريمبازرگان يك انديشه بود

واضح آرشیو وب فارسی:ايلنا: ابراهيم يزدي در گفت‌وگو با ايلنا:ذهنيت روشنفكران و سنت‌‏گرايان تغيير كرده استبابت جمهوريت نظام دغدغه داريمبازرگان يك انديشه بود

تهران- خبرگزاري كار ايران
بهمن ماه در تقويم سياسي ايران ماه پيروزي انقلاب ضد استبدادي مردم ايران به شمار مي‌‏رود. سرانجام پس از چندين سال مبارزه و مقاومت مردم ايران، نهضت به ثمر نشست. اكنون انقلاب بهمن ماه 57 ايران به يكي ازمهم‌ترين تحولات سياسي در تاريخ معاصر تبديل شده و نسل جديد مي‌كوشد تا با رويكرد انتقادي به شناخت انقلاب ودستاوردهاي آن كه در غالب نظام جمهوري اسلامي تبلور يافته است، بپردازد.

در اين ميان چگونگي فعاليت وموضع‌گيري روشنفكران به عنوان پيشتازان مبارزه با رژيم شاهنشاهي و نحوه تعامل آنان با روحانيت و برخي از روحانيون كه در راس امورهستند و متوليان نظام به شمار مي‌روند، مسئله مهمي است كه بايد پس از گذشت سي سال از تولد اين انقلاب، به آن پرداخت.
در اين سال‌ها نداي اصلاح‌‏طلبي و تغيير مهم‌ترين تقاضاي سياسي همان روشنفكران انقلابي محسوب مي‌‏شود و گويا انقلابيون ديروز به اصلاح‌‏طلبان كنوني تبديل شده‌‏اند و آسيب‌شناسي و ارزيابي آنچه كه در اين سال‌ها رخ داده‌ را در دستور كار قرار داده‌اند.
به بهانه فرا رسيدن سالگرد پيروزي انقلاب با دكتر ابراهيم يزدي، دبيركل نهضت آزادي ايران و وزير امورخارجه دولت موقت مهندس مهدي بازرگان كه يكي از فعال‌ترين چهره‌هاي انقلاب به شمار مي‌رود، گفتگو كرده‌ايم تا پيرمرد پس‌از گذشت 30 سال از اين رخداد، كوله بار تجربه‌هايش را مرور كند و از اين منظر، انقلاب را ارزيابي كنيم.
س) اكنون در آغاز دهه چهارم انقلاب هستيم، با توجه به اين موضوع و با توجه به فراز و نشيب‌‏هاي انقلاب، شما دستاوردهاي انقلاب در سه دهه گذشته را چه مي‌‏دانيد؟
ج) سي سال از انقلاب مي‌‏گذرد و به نظر مي‌‏رسد زمان خوبي براي ارزيابي كارنامه انقلاب است، 30 سال عمر يك نسل محسوب مي‌‏شود، نسلي كه انقلاب كرد و در حال خروج از صحنه است و نسل جديدي كه به ميدان مي‌‏آيد و اين نسل جديد نياز به تحليل دقيق و بي‌‏طرفانه چرايي و چگونگي انقلاب دارد.
در بررسي كارنامه انقلاب بايد دو مقوله را از همديگر جدا كرد، كارنامه و پيامد انقلاب را بايد از كارنامه عملكرد مسوولين جمهوري اسلامي طي 30 سال گذشته تفكيك كرد. زيرا اين به ما امكان مي‌‏دهد تا فارغ از عملكردها، بتوانيم خود انقلاب را مورد بررسي قرار دهيم، به ويژه آن‌‏كه مشاهده مي‌‏شود برخي از جوانان و نسل حاضر ضرورت و اصالت انقلاب را مورد سوال قرار مي‌‏دهند. بنابراين چنين تفكيكي براي تحليل تاريخي واقع‌‏بينانه ضرورت دارد.
به نظر من انقلاب اسلامي ايران يك انقلاب توده‌‏اي، مردمي و كلاسيك بود و يك خيزش محسوب نمي‌‏شود بلكه يك انقلاب به تمام معنا است و پيامدهاي بسيار عميقي در جامعه ما برجا گذاشت.
اولين بخش تاثير انقلاب در جامعه ايران آن است كه در حين انقلاب، تقابلي كه ميان سنت و مدرنيته در طول 150 سال گذشته در كشور ما در جريان بوده و البته هنوز هم جريان دارد، به نفع مدرنيته تمام شد، انقلاب اسلامي سال 57 تقابل سنت و مدرنيته را به نفع مدرنيته به پايان رساند. برخلاف آن‌‏چه برخي روحانيون تلاش مي‌‏كنند انقلاب را در سمت و سوي ديگري تعبير كنند، انقلاب اسلامي ايران عميقا معادله را به نفع مدرنيته در ايران تغيير داد.
براي مثال در جريان انقلاب اسلامي ايران، ميليون‌‏ها زن ايراني جايگاه سنتي و تاريخي خود را كه در منزل تعريف مي‌‏شد، رها كردند و به خيابان‌‏ها آمدند و همراه مردان عليه رژيم پهلوي قيام كردند. بايد يادآوري كرد كه در تاريخ معاصر ايران، نه در مشروطه و نه در دوران ملي شدن صنعت نفت، حضور چنين حجم عظيمي از زنان ايراني در جنبش‌‏هاي مردمي سابقه نداشته است. در جريان انقلاب حتي زنان قشري‌‏ترين و مذهبي‌‏ترين خانواده‌‏هاي ايراني هم به دليل آن‌‏كه رهبري جنبش را يك فرد روحاني و مرجع تقليد بر عهده داشت، بدون هيچ‌‏گونه ناراحتي به خيابان‌‏ها آمدند و در تظاهرات شركت كردند. حضور اين حجم زياد زنان در انقلاب باعث سياسي شدن زنان ايراني شد و بايد خاطرنشان كرد سياسي شدن زنان را نمي‌‏توان دوباره از آنان گرفت، زيرا در جريان انقلاب، زنان ما تجربه و آگاهي پيدا كردند زناني كه در دوران انقلاب جوان بودند، حال مادر هستند و احساس و آرماني كه براي آن قيام و تظاهرات كردند را به فرزند خود منتقل مي‌‏كنند، بنابراين نسل جوان كنوني محصول تربيت مادراني هستند كه در فرآيند انقلاب شركت داشتند. تاثير حضور زنان در انقلاب را حتي در خانواده‌‏هاي بسيار مذهبي و سنتي هم مي‌‏توان مشاهده كرد، اكنون ديده مي‌‏شود كه فرزندان بسياري از خانواده‌‏هاي سنتي به دليل آن‌‏كه مادرانشان در انقلاب حضور داشتند سنتي نيستند و سياسي بودن مادر بر تربيت آنان اثرگذار بوده است.
از سوي ديگر در حال حاضر بيش از 60 درصد دانشجويان ايران را دختران تشكيل مي‌‏دهند، همچنين پيامد حضور دختران در دانشگاه‌‏ها اين است كه امروز زنان ما بيش از هر دوره‌‏اي در اكثر فعاليت‌‏هاي سياسي، اجتماعي، اقتصادي و مديريتي حضور دارند. آنان موقعيت ويژه‌‏اي در ايران پيدا كرده‌‏اند و حال اين تجارب به نسل جديد منتقل شده است.
حال بايد گفت هنگامي كه مردم آرمان آزادي، استقلال و جمهوري اسلامي را مطالبه مي‌‏كردند، آزادي موردنظر آنان چه بود؟ آيا ميليون‌‏ها زن و مرد ايراني آزادي از نوع آزادي‌‏هاي غربي را مطالبه كردند؟ آن نوع آزادي‌‏هاي بي بند و بار جنسي كه در زمان شاه فراوان بود. آزادي مورد خواست ايرانيان در دو بعد قابل بررسي است مردم ايران آزادي را به معناي رهايي از فقر و ظلم وستم مي‌‏دانستند، آنان آزادي براي احقاق حقوق خود، آزادي بيان، آزادي قلم را مطالبه مي‌‏كردند.
انقلاب اسلامي همچنين در ساختارها تاثير گذاشته، موج انقلاب اسلامي حتي به دورترين روستاها هم رفت و مشاهده مي‌‏كنيد كه چه تاثيري بر ساختارهاي شهر و روستا گذاشت، به طوري كه ديگر نمي‌‏توان ساختار سنتي را در روستا مشاهده كرد كه البته اين امر معناي ديگري هم دارد و آن اين است كه رابطه سنتي ميان روحانيون و توده‌‏هاي مردم ديگر وجود ندارد.
سوال اين‌‏جا است چه اتفاقي افتاد كه رهبري انقلاب را يك روحاني بلندپايه بر عهده گرفت؟ چرا روشنفكران ايران در مقاطع مختلف براي ادامه مبارزه به سراغ روحانيون رفتند و آنان را به مبارزه دعوت كردند؟ پيامد حضور روحانيون در انقلاب چه بود؟
بخش عظيمي از جامعه ما كه مردم عادي هستند، به دليل آن‌‏كه رهبري انقلاب بر عهده يك روحاني بود وارد فعاليت‌‏هاي انقلابي شدند.
س) آيا امروز شعارهايي كه مردم مطالبه مي‌‏كردند،محقق شده است؟
ج) بايد گفت مردم در زمان انقلاب خواستار جمهوري اسلامي بودند و اين نظام داراي دو ركن است، جمهوريت و اسلاميت و اسلاميت آن فرع به جمهوريت است يعني اگر اكثريت مردم ايران مسلمان نبودند، هيچ‌‏گاه اسم نظام ما جمهوري اسلامي نمي‌‏شد، در حال حاضر نام برخي كشورها را به دليل تركيب جمعيت، نمي‌‏توان جمهوري اسلامي گذاشت براي مثال در تركيه با وجود آن‌‏كه اكثريت را مسلمانان تشكيل مي‌‏دهند اما مذاهب ديگر هم وجود دارد، بنابراين نام آن‌‏ را نمي‌‏توان جمهوري اسلامي نهاد.
آنان خواستار حاكميت و تصميم‌‏گيري خود بودند، مردم ايران براساس شعارها و ديدگاه‌‏هاي رهبر انقلاب با ايشان بيعت كردند، مردم از طريق مصاحبه‌‏ها و بيانيه‌‏هاي ايشان با ديدگاه‌‏هاي امام خميني(ره) آشنا شدند. هنگامي‌‏كه از رهبر انقلاب درباره نظام جمهوري اسلامي سوال شد، ايشان گفتند همين جمهوري كه در فرانسه وجود دارد. با همين الگو در ذهن بود كه امام خميني در مصاحبه‌‏شان گفتند «در نظام جمهوري اسلامي حتي كمونيست‌‏ها هم آزاد هستند». با همين نگاه بود كه ايشان گفتند هر نسل بايد براي خود تصميم بگيرد كه چه حكومتي داشته باشد. ايشان با صراحت اظهار داشتند اگر پدران ما به حكومتي راي دادند، دليل ندارد ما آن‌‏را قبول كنيم. اين سخن به معناي آن است كه نسل جديد حق دارد، خود تصميم‌‏گيري كند.
درباره اسلاميت هم بايد تاكيد كرد، هيچ نگراني بابت اسلاميت نيست.خداوند متولي دين خود است، اسلام قرن‌‏ها در اين كشور ريشه دارد، بخشي از هويت مردم شده و هيچ‌‏كس نمي‌‏تواند اين هويت را تغيير دهد، بنابراين دغدغه‌‏اي راجع به اسلاميت نظام وجود ندارد. اسلام در ايران ريشه دارد.
نگراني ما بابت جمهوريت است زيرا جمهوريت در كشوري كه بيش از دو هزار سال استبداد حكومت داشته، به تدريج بايد رشد كند و در اين كوير، نهالي به نام جمهوريت كاشته شد كه ما بايد تمام همت خود را براي پاسداري از اين نهال به كار بريم.
س) آقاي يزدي! دستاوردهاي انقلاب اسلامي را چگونه ارزيابي مي‌‏كنيد؟ به نظر شما دستاوردهاي انقلاب در سه دهه گذشته چيست؟
ج) براي بررسي دستاوردهاي انقلاب بايد 3 معيار را در نظر داشت. اولين معيار اين است كه مردم چه مي‌‏خواستند، مردم آزادي، استقلال و جمهوري اسلامي را مطالبه مي‌‏كردند، معيار دوم نيز اين است كه كجا بوديم و الان پس از 30 سال كجا هستيم؟ زمان شاه اوضاع چگونه بود و الان چگونه مي‌‏باشد؟ بايد ديد وضعيت و شرايط اقتصادي، سياسي و فرهنگي كشور 30 سال پيش چگونه بود و الان چگونه است. معيار سوم نيز مقايسه خود با كشورهاي مشابه است. يعني كشورهاي مشابه ما 30 سال پيش كجا بودند و امروز در چه وضعيتي هستند؟ ما در خلاء حركت نمي‌‏كنيم و براي ارزيابي دستاوردها بايد خود را با كشورهايي كه 30 سال پيش مشابه ما بودند، مقايسه كنيم.
معيارهاي دروني هم وجود دارد و معيار دروني ما قانون اساسي كشور است. همه بايد از قانون اساسي به عنوان يك منشور و ميثاق ملي پيروي كنند، هيچ‌‏كس در نظام جمهوري اسلامي نمي‌‏تواند بدون فرآيند انتخابات، قدرت را در دست گيرد. قانون اساسي مي‌‏گويد تفتيش عقايد ممنوع است و هيچ قيد و شرطي هم ندارد، بنابراين كسي نمي‌‏تواند از اعتقاد افراد سوال كند. وقتي قانون اساسي با صراحت مي‌‏گويد حضور در احزاب آزاد است، هيچ‌‏كس را نمي‏توان به حضور در حزبي وادار يا از ورود به حزبي ديگر ممنوع كرد. نبايد افراد را تحت فشار قرار داد كه چرا در جلسات يك حزب شركت مي‌‏كنيد؟ هنگامي كه قانون اساسي با صراحت مدت بازداشت موقت را حداكثر يك ماه مي‌‏داند، نبايد اين يك ماه را تمديد كرد و فردي را چند سال به عنوان بازداشت موقت، در زندان نگه داشت، بنابراين براي ارزيابي دستاوردهاي انقلاب اين مسايل را بايد در نظر داشت.
س) آيا آفت‌‏زدايي از انقلاب را ضروري مي‌‏دانيد و با چه رويكردي مي‌‏توان اين آفت‌‏زدايي را انجام داد؟
ج) هر انقلاب داراي دو فاز و مرحله است. فاز اول تخريبي و سلبي و فاز دوم نيز ايجابي و ساختاري و سازندگي مي‌‏باشد و وقتي يك انقلاب پيروز شد بايد فاز تخريبي آن نيز متوقف شود. اوايل انقلاب مهندس بازرگان مي‌‏گفت: انقلاب تمام شد، يعني فاز سلبي انقلاب تمام شد، اعتصاب كرده بوديد تا شاه برود حالا شاه رفته و جمهوري پيروز شده است، پس ديگر چر اعتصاب مي‌‏كنيد؟
در فاز سلبي همه چيز خراب مي‌‏شود، مانند يك سيل بنيان‌‏كن عمل مي‌‏كند و به سرعتي كه يك خانه خراب مي‌‏شود، نمي‌‏توان آن را ساخت. برنامه‌‏ريزي مي‌‏خواهد.
مهندس بازرگان هم مي‌‏گفت، انقلاب تمام شد و بايد به تدريج آن‌‏را ساخت. هر انقلابي آفت‌‏هايي دارد. پس از پيروزي انقلاب اسلامي نيز كنش‌‏گران همچنان در دوران ماقبل انقلاب زندگي مي‌‏كردند و يك وضعيت ذهني حاكم بود.
حال دولت كنوني مدعي بازگشت به اول دوران انقلاب است، اين سخن چه معنا دارد؟ بايد يادآوري كرد زماني كه انقلاب پيروز شد، نمي‌‏توانستيم از افرادي كه در مصدر امور بودند استفاده كنيم و در عين حال در درون انقلاب كادرهاي ورزيده‌‏اي نيز وجود نداشت. در نتيجه عده‌‏اي در مصدر امور قرار گرفتند كه در امر حكومت‌‏داري تجربه نداشتند. اكنون 30 سال از آن زمان گذشته و افرادي كه در آن زمان در صدر حكومت قرار گرفتند داراي 30 سال تجربه هستند، حال فردي مي‌‏گويد بايد همه مسوولين تغيير كنند و دوباره افرادي را روي كار آورد كه تجربه حكومت‌‏داري ندارند. اين موضوع خلاف منطق است. از سوي ديگر اكثر انقلابيون ايران نسبت به درك انقلاب داراي يك آفت بودند و انقلاب را به معناي تخريب مي‌‏دانستند نه معناي بازسازي عميق. دگرگوني مي‌‏تواند آرام، تدريجي و سازنده باشد اما اين امر در انقلاب ايران اتفاق نيفتاد، البته اين نگاه‌‏هاي ذهني نسبت به انقلاب يكي از ويژگي‌‏هاي انقلاب است كه بايد مانع آن شد.
براي مثال در هند هنگامي كه گاندي مي‌‏خواست كاري را جلو ببرد، روزه مي‌‏گرفت. بزرگترين روزه گاندي عليه هندوهاي افراطي بود.
گاندي اعلام كرده بود كه از هر گونه اعمال خشونت عليه يكديگر و عليه انگليس بايد پرهيز كرد. اما جرياني افراطي از جوانان هند دست به كارهاي افراطي زدند و گاندي در اعتراض به اين اعمال خشونت‌‏آميز، بزرگترين روزه خود را گرفت. گاندي به حالت اغما رفت، در محلي كه او اقامت داشت ميليون‌‏ها هندي جمع شدند و دعا مي‌‏كردند، جو عمومي آن‌‏چنان بر عليه افراطيون بود كه در نهايت، جامعه آنان را مجبور به عذرخواهي از گاندي و ترك روش خشونت‌‏آميز كرد.
آيا در انقلاب ايران چنين مساله‌‏اي صورت گرفت؟ بازرگان پيشنهاد عفو عمومي داد، او مي‌‏گفت جامعه ملتهب است. حال روش گاندي و بازرگان به تعليمات اسلامي نزديك‌‏تر است يا روش ادامه خشونت و قهر؟ پيامبر خدا بعد از فتح مكه، عفو عمومي داد. تمام پيامبران براي مردم آمده‌‏اند، براي مردم كار كردن تفاوت بسياري با دنبال مردم رفتن دارد. گاهي لازم است به مردم گفت خطا مي‌‏كنند. آن‌‏كس كه به دنبال مردم برود عوام فريب است. در انقلاب ايران اين عامل تبديل به يك عامل تعيين‌‏كننده شد به طوري كه هنوز هم نتوانسته‌‏ايم از آن عبور كنيم. بعد از 30 سال هنوز نتوانسته‌‏ايم از فاز سلبي بيرون بياييم، هنوز برخي افراد سخناني مي‌‏گويند كه مردم خوششان بيايد، اين يك آفت بزرگ و جمهوري اسلامي همچنان دچار آن است.
س)شايد هر حكومتي خواهان اين آفت باشد و به نوعي به آن دامن هم بزند، اما اين جا نقش روشنفكران بايد پررنگ مي‌‏شد يعني وظيفه روشنفكران آگاهي بخشي به مردم جامعه است، در بسياري جوامع مردم از روشنفكران تبعيت مي‌‏كنند در حالي كه به نظر مي‌‏رسد روشنفكران و انديشمندان ايران نتوانسته‌‏اند اين نقش را به خوبي ايفا كنند نظر شما چيست؟ به نظر شما روشنفكران ايران پس از انقلاب چه نقشي ايفا كردند؟
ج) به اعتقاد من بخش قابل توجهي از روشنفكران ايران، متوجه جايگاه تاريخي خود نشدند. در دو سال اول انقلاب، همه روزنامه‌‏ها متعلق به روشنفكران از تمام طيف‌‏ها بود، طيف وسيعي از چپ تا راست روزنامه منتشر مي‌‏كردند. مهندس بازرگان مي‌‏گفت بعد از انقلاب بايد آگاه، با برنامه و حساب‌‏شده حركت كرد، روزنامه‌‏هاي چپي بازرگان را متهم مي‌‏كردند كه سياست گام به گام كسينجر را ادامه مي‌‏دهد و بدترين ناسزاهاي سياسي را به ما دادند، به نظر من روشنفكران ايران نقش بسيار مهمي در پيدايش اين وضعيت ايفا كرده‌‏اند.
براي مثال چندي بعد از پيروزي انقلاب، سفارت آمريكا را گرفتند، من به عنوان معاون نخست‌‏وزير و به عنوان نماينده دولت مسوول به آن‌‏جا رفتم و قضيه را حل و فصل كردم، طبيعي است هر كشور و هر دولتي مسوول امنيت اتباع خارجي مي‌‏باشد و من در چارچوب يك عمل ديپلماتيك، همه كارمندان سفارت را در سالن مركزي سفارت جمع و به عنوان نماينده دولت از آنان عذرخواهي كردم، سپس در روزنامه‌‏ها ناسزاهايي به من گفتند اما من به عنوان نماينده دولت بايد اين‌‏كار را انجام مي‌‏دادم.
بدون آن‌‏كه وارد جزييات مساله شوم. بايد گفت روشنفكران ايران در پيدايش اين تغيير و تحولات همان اندازه كه در دوران انقلاب نقش مثبت داشتند، پس از آن نقش منفي ايفا كردند و در يك ارزيابي صادقانه و منصفانه بايد به نقش منفي روشنفكران پرداخته شود، بايد خود را نقد كرد.
س)سوال اين‌‏جا است كه جريان روشنفكران ديني و به تعبير ديگر مرحوم مهندس بازرگان و هم فكرانش تا چه اندازه در آگاهي مردم نقش داشتند؟
ج)ما از ابتدا نظرات خود را مي‌‏گفتيم و يكي از دلايلي كه ناسزاهاي بسيار به ما نسبت مي‌‏دادند اين بود كه نه تنها با برخي روش‌‏ها موافق نبوديم بلكه در برابر آن هم ايستاديم اما مهندس بازرگان منتخب مردم نبود بلكه منصوب رهبر انقلاب محسوب مي‌‏شد، بنابراين در جاهايي كه اختلافي پيش مي‌‏آمد، ايشان نمي‌‏توانست با اين عنوان كه «من با راي مردم آمده‌‏ام» بايستد. اما در دوران مجلس اول به رغم همه فشارها بر خواسته‌‏هاي خود ايستاديم چرا كه ما نماينده مردم بوديم و تمام فشارها حتي ضرب و شتم‌‏ها را تحمل كرديم و ايستاديم.
هنگام انقلاب همه مردم به صحنه آمدند و روشنفكران تبديل به يك اقليت شدند، بنابراين تا سال‌‏هاي اوليه انقلاب، روشنفكران قدرت به معناي پايگاه مردمي نداشتند. بدنه جامعه رابطه ويژه‌‏اي با روحانيت داشت. براي مثال در انتخابات مجلس خبرگان، بيشتر روحانيون انتخاب شدند و تعداد روشنفكران بسيار كم بود.
بنابراين چنين موضوعي به مساله‌‏اي اساسي‌‏تر يعني ساختار اجتماعي در ايران برمي‌‏گردد. نفوذ عميق روحانيون بر توده‌‏هاي مردم ريشه‌‏اي دو هزار ساله دارد، اما روشنفكران ايران به تدريج تجربه پيدا كردند. زماني همين افراد اصلاح‌‏طلب كنوني عليه جريانات روشنفكر ديني به شدت موضع داشتند، روشنفكران ايران يك‌‏پارچه نبودند، براي مثال حزب توده ادعا مي‌‏كرد در خط امام است و بازرگان از خط امام خارج شده است! به ياد دارم در مجلس دوره‌‏ اول نماينده ارامنه به من مي‌‏گفت، كيانوري خوب بازي مي‌‏كند و من گفتم صبر كن! كيانوري همه شما را به گلوله مي‌‏دهد.
اگر بپذيريم دموكراسي ياد گرفتني است و در يك جامعه متغير، متحول و در حال دگرديسي، ياد گرفتن يك تجربه بسيار بزرگ است، بسياري از مشكلات حل مي‌‏شود.
اكنون روشنفكران ذهنيت 30 سال پيش را ندارند و بيش از هر زمان ديگري ارزش و سخنان بازرگان را مي‌‏فهمند، بازرگان هم يك فرد نبود بلكه يك انديشه بود، بازرگان نيست اما انديشه‌‏اش موجود است. روشنفكران اندك اندك، به اين خط نزديك شده‌‏اند و حتي در ميان برخي سنت‌‏گرايان هم اين وضعيت حاكم شده، يعني بعد از پيروزي انقلاب گروه‌‏هاي روحاني و سنت‌‏گرايان هم تجربه اندوخته‌‏اند و تصوير ذهني افراد نسبت به 30 سال پيش تغيير كرده است.
گفت‌‏وگو از: مهسا امرآبادي
پايان‌‏پيام

كد خبر: 471868

شنبه|ا|19|ا|بهمن|ا|1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايلنا]

[مشاهده در: www.ilna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 124]