كيميايي به نام هماهنگي!

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: كيميايي به نام هماهنگي!
سينما و تلويزيون > تلويزيون - بنفشه محمودي:
شما هم به‌عنوان يك بيننده مجموعه‌هاي تلويزيوني، داستان حيدر خوش مرام را به ياد داريد. حسن فتحي با ساختن مجموعه تلويزيوني «شب دهم»، با متني فاخر و بازي‌هايي روان، در حقيقت در تلويزيون به «شبيه خواني» اداي دين كرد؛ ميراثي كه امسال در فهرست ميراث معنوي يونسكو به ثبت رسيد.

اين مجموعه با دستمايه قرار دادن نمايش آييني شبيه‌خواني توانست در ذهن‌ها ماندگار شود و پس از گذشت 10سال همچنان بي‌بديل باقي بماند.

در روزهايي كه در تعزيه‌ها، اشقياخوان با تلفن همراهش حرف مي‌زند و ميكروفون را با امام خوان دست به دست مي‌كند، در روزگاري كه دسته‌هاي عزاداري به كوبش بي‌برنامه طبل‌ها و صداي نوحه‌خوان‌هاي آموزش‌نديده‌اي بسنده مي‌كنند كه تقليدهاي بي‌مايه‌اي از ترانه‌هاي موسيقي پاپ ارائه مي‌دهند و در روزگاري كه رسانه‌اي مانند تلويزيون در ماه محرم به پخش چند تله فيلم سرهم‌بندي‌شده بسنده مي‌كند، براي شبيه‌خواني، اين ميراث معنوي در خطر چه مي‌توان كرد؟

شب دهم در ميان خيل انبوه مجموعه‌هاي تلويزيوني مناسبتي، قطره‌اي ميان دريا بود؛ قطره‌اي كه گرچه هنوز خاطره‌اش برجاست اما ميان آب‌بستن‌هاي رايج به مجموعه‌هاي تلويزيوني بعضا پرخرج، گم و ناپيدا شده است. سؤال اين است كه چرا با وجود صرف هزينه‌هاي گزاف، تلويزيون در قبال زنده نگه داشتن آيين‌هايي همچون شبيه خواني مسئوليتي احساس نمي‌كند؟ حسن فتحي در گفت‌وگويي با خبرگزاري مهر در پاسخ به اين سؤال كه چرا در طول اين سال‌ها مجموعه ماندگاري در ماه محرم از تلويزيون پخش نشده، گفته است: مسئله به‌خاطر بداقبالي ماست. البته من خوشحال نيستم و به‌خودم نمي‌بالم كه چرا بعد از اينكه مجموعه شب دهم را ساختم، مجموعه ماندگار ديگري در ماه محرم ساخته نشده است. نمي‌دانم دليل اين اتفاق چيست اما اين مسئله خوشحالم نمي‌كند.

اين مسئله ديگراني را هم كه قلبشان براي زنده نگه داشتن شبيه خواني مي‌تپد، خوشحال نمي‌كند. به‌نظر مي‌رسد كه مسئولان سيما به‌جاي صرف هزينه براي ساخت مجموعه‌هاي مناسبتي كم‌مايه و ادامه لج بازي با سينماي ايران و توليد انبوهي از تله فيلم‌هاي سطح پايين، مي‌توانند در هر سال تنها براي ساخته شدن يك مجموعه تلويزيوني با كيفيت به مناسبت ماه محرم سرمايه‌گذاري كنند. از اين طريق مي‌توان به زنده ماندن آيين‌هاي عاشورايي و به‌ويژه شبيه‌خواني، اندكي اميدوارتر شد.

درست است كه تلويزيون، به‌دليل سر و كار داشتن با مخاطب انبوه و تاثيرگذاري تقريبا تضمين شده، مي‌تواند سهم بزرگي در زنده نگه‌داشتن آيين‌هايي همچون شبيه‌خواني داشته باشد اما به‌نظر مي‌رسد اين ميراث معنوي به انجام كاري بيش از اين نياز دارد. داوود فتحعلي‌بيگي از مديران انجمن تعزيه و يكي از مسئولان تهيه پرونده ثبتي اين ميراث معنوي، در گفت‌وگويي با روزنامه همشهري گفته است كه متوليان فرهنگي مي‌توانند با در نظر گرفتن مكاني دائمي براي اجراي نمايش‌هاي آييني نظير شبيه‌خواني، براي زنده نگه داشتن اين آيين‌ها تلاش كرده و همچنين به جذب گردشگر هم توجه كنند.

به‌نظر مي‌رسد به كار بستن اين پيشنهاد در كنار توجه به نقش رسانه‌اي مانند تلويزيون، مي‌تواند اين آيين را از خطراتي كه آن را تهديد مي‌كند، دور نگه دارد و حتي اگر نتواند آن را به شكوه دوران تكيه دولت برگرداند - كه مسلما نمي‌تواند - لااقل جلوي از بين رفتن آن را خواهد گرفت.

دستيابي به اين مهم، عزم جزم مي‌خواهد و هماهنگي ميان متوليان فرهنگي؛ و اين كيميايي است كه ظاهرا هنوز كسي به فرمول آن دست پيدا نكرده است!

دوشنبه|ا|3|ا|بهمن|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 163]