نمايشگاه تخصصي كتاب دانشگاهي افتتاح شد دعوت حداد عادل براي تشكيل كارگروه كپي‌رايت

واضح آرشیو وب فارسی:ايسنا: نمايشگاه تخصصي كتاب دانشگاهي افتتاح شد دعوت حداد عادل براي تشكيل كارگروه كپي‌رايت

خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران
سرويس: فرهنگ و ادب - كتاب

نخستين نمايشگاه سالانه‌ي تخصصي كتاب دانشگاهي با حضور غلامعلي حداد عادل، علي‌اكبر اشعري، محسن پرويز و حجت‌الاسلام احمد احمدي، امروز (چهارشنبه، 23 بهمن‌ماه) در سالن همايش‌هاي كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان افتتاح شد.

به گزارش خبرنگار بخش كتاب خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، غلامعلي حداد عادل در اين مراسم درباره‌ي كپي‌رايت گفت: ما براي حق نشر و كپي‌رايت آماده‌ايم، كه اگر قانوني از دل بحث‌ها درآمد، تصويب كنيم. اين بحث داستاني طولاني دارد و بحث سياسي هم نيست؛ يك بحث فني و تخصصي است. هر گروه هم دلايلي براي پيوستن يا نپيوستن به آن دارند. هم وزارت ارشاد و هم كتابخانه‌ي ملي و هم انجمن ناشران كارگروهي تشكيل دهند و از نظر حقوقي و فرهنگي ببينند چه مي‌توانند كنند. اين كاري نيست كه مجلس رأسا بتواند اقدام كند؛ شما قانونش را بنويسيد.

رييس كميسيون فرهنگي مجلس همچنين در سخناني با اشاره به سي‌امين سال‌روز پيروزي انقلاب اسلامي، ادامه داد: اميدواريم ما دانشگاهيان هم سهمي در اداي دين به انقلاب اسلامي داشته باشيم و هركس در جايگاه خودش بايد به اين وظيفه عمل كند. دانشگاه‌هاي ما بايد رشد كمي و كيفي داشته باشند و از لوازم دانشگاه خوب، كتاب خوب است. كتاب براي دانشگاه حكم هوا و ركن را دارد. بايد كتاب خوب و مناسب، فراوان در دسترس دانشجو و استاد قرار گيرد. از اين‌كه صنعت نشر كتاب‌هاي دانشگاهي رونق گرفته، خوشحالم. سال 42 تنها ناشر دانشگاهي، دانشگاه تهران بود كه سنت خوبي هم داشت و پشت هر كتابي، اسامي ديگر كتاب‌هاي چاپ‌شد‌ه‌اش را چاپ مي‌كرد. حالا ناشران دانشگاهي زيرمجموعه‌اي از كل نشر شده‌اند.

حداد عادل با اشاره به رشد 20برابري تعداد دانشجو در كشور، گفت: بايد توليد كتاب دانشگاهي در كشور بيش‌تر شود. بيش‌تر كتاب‌هاي دانشگاهي ترجمه هستند. فعلا نمي‌توانيم باب ترجمه را به كلي مسدود كنيم. از سوي ديگر، تأكيد دارم ناشران دقتي در اعتبار اصل كتاب داشته باشند و ببينند كه اين كتاب مؤلفش كيست و سابقه‌اش در كشور خودش چه بوده و در ترجمه‌ي آن دقت كنند. خوشبختانه ويراستاري به عنوان يك ضرورت در كار نشر‌ پذيرفته شده است. ويراستاري را مهم بدانند و اصرار دارم كه در دانشكده‌هاي ادبيات ما در مقطع كارشناسي ارشد و دكتري، گرايش ويراستاري و اين‌گونه امور را هم بگذاريم و مدرك بدهيم و يك عده به اين عرصه وارد شوند كه هم شغلي است و هم علمي. اما هنوز ويراستار خوب در حكم كبريت احمر است.

رييس فرهنگستان زبان و ادبيات فارسي در ادامه عنوان كرد: ناشر دانشگاهي بايد ويراستار داشته باشد و از معادل‌هاي فارسي در ترجمه‌ي آثار استفاده كند. فرهنگستان در سال‌هاي اخير نزديك به 20هزار واژه را معادل‌يابي و منتشر كرده است.

او همچنين اظهار كرد: وظيفه‌ي ملي ما اين است كه زبان فارسي را به عنوان زبان علم حفظ كنيم و مهم است كه نترسيم و فكر نكنيم زبان فارسي نمي‌تواند زبان علم باشد. در ژاپن، زبان كتاب‌هاي دانشگاهي، ژاپني است و زبان فارسي قدرتش از زبان ژاپني كم‌تر نيست. اين افتخار و نشانه‌ي قوت فرهنگ ماست كه در تمام دانشگاه‌ها، علم به زبان فارسي تدريس مي‌شود. در كشورهاي عربي تحت تأثير سلطه‌ي آمريكا كه مي‌بينيد چه به روزشان آورده، زبان عربي كه از زبان فارسي هم قدرت بيش‌تري دارد، كم‌كم كنار گذاشته شده است. درخواست مي‌كنم در بخش‌هايي كه فرهنگستان معادل وضع كرده، آن‌ها را به كار ببريم و اگر هم نبود، مشورت كنيم.

حداد عادل افزود: در حال حاضر،50 گروه واژه‌گزيني فعال داريم. اين‌كه يك‌سره ترجمه كنيم، علامت خوبي نيست و اين‌كه از روي كم‌كاري به ترجمه روي بياوريم، توليد علم نمي‌شود. در دانشگاه، هدف ما بايد تأليف كتاب باشد.

او سپس با اشاره به ويژگي‌هاي استاد مؤلف گفت: كسي كه تأليف مي‌كند، بايد 20 سال در رشته‌اي كار كرده باشد. خيلي‌وقت‌ها ترجمه‌ها را حذف مي‌كنند و اسمش را تأليف مي‌گذارند. هر تأليفي هم واقعي نيست. تأليف كاذب جاي تأليف واقعي را نگيرد و كثرت در ترجمه، ما را از تأليف بازندارد و جرأت تأليف كتاب در استادان ما نميرد.

در ادامه، محسن پرويز در سخناني گفت: بحث كتاب دانشگاهي از آن‌جا كه بيش‌تر به حوزه‌ي علوم مربوط مي‌شود، وضعيتي تا حدي بلاتكليف و بينابين داشته كه هنوز هم برطرف نشده است. وزارت علوم، تحقيقات و فناوري، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي از يكديگر اين توقع را داشته‌اند كه اهتمام جدي براي بهبود اين وضع داشته باشند و اگر قرار است هزينه‌اي صرف شود، از طرف آن‌ها پرداخت شود. از سويي، چون متولي امر كتاب به طور مطلق، وزارت ارشاد است، توقع بين ناشران براي حمايت وجود دارد. نگاه‌مان بايد جامع باشد؛ نه با اين تصور كه چون حوزه‌ي علوم است، پاي خود را كنار بكشيم.

معاون فرهنگي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي سپس با اشاره به معضلات موجود در حوزه‌ي كتاب دانشگاهي، متذكر شد: ترجمه‌ و افست آثار خارجي به نوعي مانعي بر سر راه پيوستن ما به قانون جهاني كپي‌رايت است و دست ما را در تصميم‌گيري جسورانه در اين راه مي‌بندد. در حوزه‌هاي ديگر، خيلي مشكل نداريم و در برخي قسمت‌ها اگر بخواهيم كپي‌رايت را رعايت كنيم، فوايدي هم براي‌مان دارد و دچار مشكل نمي‌شويم؛ اما در بخش دانشگاهي، وضعيت پيچيده‌اي است. خيلي از كتاب‌هاي تأليفي‌مان دچار مشكل مي‌شوند؛ چون بسياري از تصاوير آن‌ها مشمول اين قانون مي‌شود. اما مي‌توان به جاي افست كردن، با هماهنگي بين ناشران دانشگاهي و بين‌المللي، مجوز انتشار برخي آثار را از ناشر اصلي بگيريم و ايران را به پايگاهي تبديل كنيم تا كتاب‌هاي دانشگاهي با اجازه‌ي ناشر اصلي به نوعي انتشار ايراني داشته باشد كه براي منطقه هم اين امر اتفاق مي‌افتد و اين امكان‌پذير است و فقط به پي‌گيري و تعامل نياز دارد. در حال حاضر، گروهي از ناشران دانشگاهي قابليت اين برقراري ارتباط را دارند.

پرويز با اشاره به معضل ديگري گفت: به نو شدن مطالب كتاب‌هاي دانشگاهي و حضور آن‌ها در كتابخانه‌هاي عمومي نيز بايد توجه شود. البته كتابخانه‌هاي عمومي و محلي الزاما نبايد كتاب‌هاي تخصصي را دارا باشند؛ اما براي فارغ‌التحصيلان نياز است.

او در ادامه با اشاره به آمار اعلام‌شده مربوط به ميانگين كتاب‌خواني از سوي وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي در مراسم كتاب سال گفت: وزير عدد 18 دقيقه را براي كل كشور در نظر گرفتند. البته در آذربايجان شرقي با ميانگين 15 دقيقه روبه‌رو بوديم، كه در برخي مناطق شهر بيش‌تر از يك‌ ساعت و در برخي مناطق كم‌تر از نيم ‌ساعت بود. در شهر تهران هم حدود نيم ‌ساعت بوده است؛ اما در نهايت به آمار 18 دقيقه استناد كنيد. اما بالا رفتن اين عدد و رقم مدنظر ما نيست؛ هدف ما، بالا رفتن مطالعه‌ي جهت‌دار به صرف افزايش آگاهي است. خواندن برخي كتاب‌ها چندان مفيد نيست؛ هرچند در گذشته معروف بود كه خواندن هر كتابي به يك ‌بار مي‌ارزد؛ اما امروز ديگر اين مرحله را گذرانده‌ايم و هيچ‌كس فرصت خواندن همه‌ي كتاب‌ها را براي يك‌ بار پيدا نمي‌كند. بايد گزيده خوانده شود و كتاب‌هاي مناسب‌تر خوانده شوند. اين گزينش و معرفي از بين ناشران و مؤلفان كتاب‌ها مي‌تواند صورت گيرد.

به گزارش ايسنا، محسن كفاشي - رييس نمايشگاه و از اعضاي هيأت‌مديره‌ي انجمن فرهنگي ناشران كتاب دانشگاهي - نيز در سخناني گفت: اين نمايشگاه در نوع خود، اولين در ايران بوده و با اين ويژگي‌ها در تاريخ انقلاب بي‌نظير است.

او عنوان كرد: تعداد 238 ناشر تخصصي حوزه‌ي دانشگاهي در تمام حوزه‌هاي علوم انساني، پزشكي، فني و مهندسي، علوم پايه، كامپيوتر و... آخرين آثار خود را در سال‌هاي اخير كه بالغ بر 17هزار عنوان مي‌شود، اعم از تأليف و ترجمه عرضه كرده‌اند.

كفاشي هدف اصلي نمايشگاه را با توجه به حركت شتابان علم و ضرورت افزايش سطح تماس مخاطبان با كتاب مناسب، و عرضه‌ي منابع جديد علمي به كتابخانه‌ها، استادان و دانشجويان و جامعه‌ي متخصصان كشور اعلام كرد.

او يادآور شد: با نزديك به هزار كتابخانه‌ي دانشگاهي مكاتبه شد تا پس از ثبت‌نام در ستاد نمايشگاه، از 50درصد يارانه‌ي اهدايي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و ناشران دانشگاهي به ميزان مساوي برخوردار شوند. اميدواريم بتوانيم از سال آينده به صورت سالانه و به مناسبت هفته‌ي كتاب در آبان‌ماه، اين نمايشگاه را برگزار كنيم.

همچنين علي‌اكبر اشعري - رييس سازمان اسناد و كتابخانه‌ي ملي - گفت: با تقاضاي معاون فرهنگي وزير در بحث كپي‌رايت موافق‌ام. حقيقتا حيف است كشوري با فرهنگ و تمدن و اخلاق ايران را در بيرون از ممكلت، كشوري بداخلاق در حوزه‌ي كتاب بدانند. وقتي با بعضي از نويسندگان كشورهاي ديگر صحبت مي‌كنم، گله دارند از اين‌كه چرا آثارشان را اين‌گونه در كشور ايران مصرف مي‌كنند و بايد بدانيم همان‌گونه كه ما حقوق آن‌ها را رعايت نمي‌كنيم، ممكن است ديگران هم حقوق ما را رعايت نكنند. نمونه‌اش دوره‌ي «تجارب‌الامم» بود كه در اين‌جا به زحمت چاپ شد و بعد در برخي از كشورهاي عربي اقدام به چاپ آن كردند؛ بدون اين‌كه به ما پولي پرداخت كنند. به هرحال، هم از نظر قانوني و هم وجه مالي، پيوستن به كپي‌رايت براي ما سودمند است.

اشعري افزود: ما در كتابخانه‌ي ملي، ترجمه‌ي آثاري را به ثبت مي‌رسانيم كه حتما حق مؤلف و ناشر آن رعايت شده باشد.

او با اشاره به آمار 18 دقيقه سرانه‌ي كتاب‌خواني هم خاطرنشان كرد: اين آمار خيلي اميدواركننده است و نشان مي‌دهد گرايش جامعه، بويژه جوانان، به مطالعه در حال افزايش است.

رييس كتابخانه‌ي ملي سپس با اشاره به اصلاح «تشنگي آمد به دست»، گفت: حالا اين تشنگي در جامعه‌ي ما به دست آمده؛ اما متأسفانه در سال‌هاي اخير، شاهد كاهش اعتبارات مربوط به حوزه‌ي كتاب هستيم كه مرتبا دارد كم مي‌شود؛ در حالي‌كه در سال‌هاي اخير، تنوع فعاليت‌ها در اين عرصه زياد بوده است؛ اما مرتب اين بودجه از سمت كتاب به سمت ساير فعاليت‌ها مي‌رود. پي‌درپي از صداوسيما و رسانه‌ها مي‌خواهيم به گسترش فرهنگ كتاب‌خواني كمك كنند. با وجود تورم 20درصدي اما بودجه‌ي فرهنگ پنج‌درصد افزايش داشته، كه درواقع به نوعي كم شده است. صرفا نگران‌ بودن مشكل را حل نمي‌كند و اين خطري است كه اگر فتيله‌ي حمايت از كتاب و كتاب‌خواني را پايين بكشيم، معلوم نيست كه در آينده هم موفقيت‌هايي مثل پرتاب موشك اميد داشته باشيم.

عبدالعلي عبدي‌پور - برگزيده‌ي كتاب سال در شاخه‌ي برق و رييس دانشكده‌ي برق دانشگاه اميركبير - نيز در سخناني گفت: اسباب كار را بايد براي تدوين علمي كه يك استاد به دست مي‌آورد، فراهم كنيم. بحث كپي‌رايت را نيز بايد درست كنيم. در حوزه‌ي كتاب‌هاي تخصصي، يارانه‌ي دولت نياز است. در بخش تأليف كتاب البته موقعيت عالي داريم.

حجت‌الاسلام احمد احمدي - عضو شوراي عالي انقلاب فرهنگي و رييس انتشارات سمت - هم اظهار كرد: در سنت ديني ما، كتاب جايگاه والايي دارد. كتابخانه‌ي آيت‌الله مرعشي در قم با كتاب‌هاي خطي و حتا كفرآميز - كه به آن‌ها اعتقادي نداشت؛ اما آن‌ها را گردآوري مي‌كرد - بايد براي ما الگو باشد، بايد اين سنت در جامعه‌ي ما ادامه پيدا كند و كتاب براي ما اول باشد. در بسياري از كشورهاي غربي مثل آلمان، انگلستان و كانادا، كتاب گران است و دولت براي آن سوبسيدي نمي‌دهد و اين سزاوار نيست كه ما مانند غربي‌ها عمل كنيم. آن‌چه از مسؤولان، بويژه مجلس و كميسيون فرهنگي، انتظار مي‌رود، اين است ‌كه بدانند كار كتاب يك كار حكومتي است كه بخش خصوصي روي آن سرمايه‌گذاري نمي‌كند.

او در ادامه يادآور شد: دولت بايد براي كتاب محاسبه‌ي ويژه‌اي در نظر بگيرد. مي‌دانم كه در اين ميان، حيف و ميل‌هايي صورت مي‌گيرد و ارشاد بايد مواظب باشد كه سوبسيد را به چه كساني مي‌دهد. محاسبه‌اي هم داشته باشيم كه هر كتابي در دست هر كسي قرار نگيرد. من با اين سن‌وسال، اگر كتابي بخوانم، حسابش با جواني 18ساله فرق دارد.

انتهاي پيام

چهارشنبه|ا|23|ا|بهمن|ا|1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايسنا]

[مشاهده در: www.isna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 124]