خصوصي‌سازي، اين بار در ماه

واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاين: خصوصي‌سازي، اين بار در ماه

كد خبر:4249

زمان انتشار:يكشنبه 4 اسفند 1387 - 13:56:48

Print نسخه چاپي

فناوري - اروپايي‌ها براي بردن جايزه ايكس پرايز گوگل و هم‌چنين آزمودن دستگاه‌هايي كه به مريخ مي‌روند، ماه را هدف قرار داده‌اند.

يك طيف‌سنج كه قرار بود در سال 1395 / 2016 در جريان يك ماموريت فضايي اروپايي به مريخ فرستاده شود، قبل از آن به ماه خواهد رفت. گروهي هلندي كه مشغول ساخت اين دستگاه است، هفته قبل اعلام كرد كه يك نمونه بزرگ‌تر از آن طيف‌سنج را كه مون‌شات (Moonshot) نام‌گذاري شده، در سال 1390 / 2011 با كمك يك شركت خصوصي به نام Odyssey Moon به ماه خواهد فرستاد. دفتر مركزي شركت اوديسي مون در جزيره‌ آيل‌اف‌من در بريتانيا واقع است.

اگر اين ماموريت با موفقيت به انجام برسد، ماه‌نشين خصوصي مون وان لندر و نسل‌هاي بعدي آن خواهند توانست در كمك به دانشمندان نقشي همانند نقش شركت‌هاي حمل‌ونقل براي عمده‌فروشان داشته باشند و به پايگاهي براي حمل ابزارهاي علمي و ديگر بارها به فضاي ماه تبديل شوند.

آدام اشترن، مسئول ماموريت‌هاي علمي اوديسي مون كه پيش از اين يكي از دانشمندان ارشد ناسا بوده، مي‌گويد: «هدف ما ايجاد يك عصر جديد است». اين مي‌تواند به معناي ايجاد فرصت‌هاي تازه براي دانشمنداني باشد كه دستگاه‌هايشان به دليل محدوديت‌هاي بودجه‌اي و يا دلايل ديگر از ماموريت‌هاي دولتي جا مانده‌اند، يا مجبور به كم كردن و محدود كردن آنها شده‌اند، يا حتي كشورهايي كه نمي‌توانند فضاپيما و يا ماه‌پيماي مخصوص خودشان را بسازند. اشترن مي‌گويد: «اين نقطه شروع يك تجارت رو به رشد است كه در ساليان پيش رو جايگاه آن كشف خواهد شد».

در حقيقت مون شات طراحي شده بود تا با يك طيف‌سنج متكي بر دو گونه متفاوت از تابش ليزر در خاك مريخ به دنبال تركيبات آلي بگردد. ولي طيف‌سنجي كه در ماموريت اگزومارس سازمان فضايي اروپا به مريخ خواهد رفت، ناچار خواهد بود كه از يكي از دو پرتو ليزر خود چشم بپوشد و تنها متكي به يك طيف‌سنج رامان باشد كه از پرتو ليزر براي كشف آثار شيميايي در نمونه‌هاي سطحي خاك مريخ استفاده كند كه در صورت خوش‌شانسي، اين آثار شامل تركيبات آلي نيز مي‌توانند باشند.

ما، نمونه‌اي كه توسط فضاپيماهاي خصوصي به ماه فرستاده خواهد شد، علاوه بر اين طيف‌سنج شامل يك طيف‌سنج تفكيكي ليزري نيز خواهد بود كه خواهد توانست خاك ماه را آزمايش كند و فلزات سنگين را نيز تشخيص دهد. به گفته اريك لان، «شما پرتو ليزر را مي‌تابانيد و بلافاصله خواهيد فهميد كه چه چيزي آن جا وجود دارد». اريك لان، يكي از مهندساني است كه در شركت علم و صنعت TNO در دلفت هلند به ساخته شدن اين طيف‌سنج كمك كرده است.

مون شات، اولين دستگاه هلندي در فضاي ماه خواهد بود. يك كنسرسيوم از كشورهاي اروپايي شامل فناوري‌هاي پذيرفته شده فيليپس، يك شركت مشاور هلندي به نام اسپيس هورايزن، دانشگاه آزاد آمستردام و دانشگاه صنعتي دلفت دور هم جمع شده‌اند تا هزينه لازم براي حمل اين دستگاه را به كره ماه براي اوديسي مون تامين كنند. رقم دقيق اين قرارداد به طور رسمي اعلام نشده، ولي به نظر مي‌رسد كمتر از 10 ميليون دلار امريكا باشد.

ماه‌نشين مون وان، دو محموله باري ديگر را نيز با خود به ماه خواهد برد. اين دو محموله شامل يك قسمت اوليه از رصدخانه بين‌المللي ماه و يك آنتن مخابراتي در قطب جنوب ماه مي‌شود كه متعلق به سازماني غيرانتفاعي مستقر در هاوايي است؛ و علاوه بر اين‌ها، محموله‌هايي از شركت سلستيس در تگزاس را نيز حمل مي‌كند. سلتيس، يك شركت كارگزاري است كه خاكستر مردگان و ديگر يادگاري‌هاي آنها را به ماه منتقل مي‌كند.

اوديسي مون علاوه بر اينها، پل اسپوديس را نيز به خدمت گرفته است. وي، زمين‌شناس در انستيتوي ماه و سيارات در هوستون تگزاس است و به عنوان رئيس تيم پژوهشگران شركت مشغول به كار خواهد شد. اين شركت هم‌چنين در يك كار مشترك با ناسا ماه‌نشين خود را از روي اتوبوس معمول فضايي آژانس فضايي امريكا مدل‌سازي خواهد كرد، اين فضاپيماها از طراحي مدولاري بهره مي‌برند كه مي‌تواند آنها را هم به يك ماه‌نشين و هم به يك مدارگرد تبديل كند.

رابرت ريچارد، موسس اوديسي مون، اين شركت را به عنوان يك شركت حمل‌ونقل با نمونه‌اي تجاري مانند فد اكس تعريف مي‌كند: «ما مي‌خواهيم كه محموله‌هاي مشتريان را به ماه ببريم. و تا زماني كه حمل محموله‌هاي ما به ماه در كمال امنيت و به لحاظ اقتصادي مقرون به صرفه باشد، واقعا براي ما مهم نيست كه از چه چيزي براي اين منظور استفاده مي‌كنيم».

نهايتا، چنين پروازهاي خصوصي احتمالا به كمك دولت‌ها در ماموريتهاي فضايي نيز خواهند آمد، مانند شبكه بين‌المللي ماه كه قرار است از ايستگاه‌هايي تشكيل شود كه در آنها تجهيزات علمي در نواحي مختلف سطح ماه قرار خواهند گرفت. علاوه بر اين، اوديسي مون و 15 گروه ديگر براي دست‌يابي به جايزه X-Prize گوگل تلاش مي‌كنند، جايزه‌اي بيست ميليون دلاري كه به اولين شركتي كه بتواند مجموعه اطلاعاتي را شامل يك سري اطلاعات، تصاوير و ويديوهاي با كيفيت HD، از يك ماه‌نشين به زمين مخابره كند، تعلق خواهد گرفت.

زمينه‌هاي كاري، علايق و اهداف بلند مدت تيم‌هاي شركت‌كننده در مسابقه با هم متفاوت است. يك گروه كه Next Giant Leap (جهش عظيم بعدي) نام دارد، با همكاري آزمايشگاه سيستم‌هاي فضايي انستيتوي صنعتي ماساچوست، ام.آي.تي و ميكروست سيستمز از ليتلتون در كاليفرنيا، روي دست‌يابي به حداقل‌هاي شرايط جايزه تمركز كرده است و هيچ برنامه‌اي براي ساخت فضاپيماهايي با كاربري تجاري ندارد. گروه آستروبيوتيك كه توسط يك كارشناس روباتيك به نام ويليام ويتاكر از دانشگاه كارنگي ملون در پيتزبورگ پنسيلوانيا بنيان نهاده شده، قصد دارد ماموريت‌هاي اكتشافي انجام دهد. هدف اين گروه، اول به محل فرود آپولو 11 و بعد از آن، قطب‌هاي ماه معرفي شده است.

شركت‌كنندگان در جايزه ايكس پرايز گوگل تنها تا 31 دسامبر سال 2014 فرصت دارند كه با موفقيت در آزمون گوگل، اين جايزه را ببرند.

نيچر، فوريه 2009 - ترجمه: مجيد جويا

كد خبر:4249

تاريخ درج خبر:يكشنبه 4 اسفند 1387 - 13:56:48

Print نسخه چاپي

يکشنبه|ا|4|ا|اسفند|ا|1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبر آنلاين]

[مشاهده در: www.khabaronline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 266]