قسمت سومآشنايي با سازمان جهاني صهيونيستى

واضح آرشیو وب فارسی:فارس: تكاپوى صهيونى در ايران معاصر//قسمت سومآشنايي با سازمان جهاني صهيونيستى
خبرگزاري فارس:سازمان صهيونيستى يك تشكل بين المللى است كه شامل اتحاديه هاى منطقه اى بوده و هريك در محدوده كشور خود فعاليت مى كنند. همچنين داراى اتحاديه هاى بين المللى متعددى است كه صهيونيست ها بر اساس مشتركات عقيدتى - مذهبى ، اجتماعى يا سياسى و با موافقت خود سازمان ، به عضويت آنها در مى آيند.

ساختار سازمان صهيونيستى (1951 - 1897)

سازمان صهيونيستى يك تشكل بين المللى است كه شامل اتحاديه هاى منطقه اى بوده و هريك در محدوده كشور خود فعاليت مى كنند. همچنين داراى اتحاديه هاى بين المللى متعددى است كه صهيونيست ها بر اساس مشتركات عقيدتى - مذهبى ، اجتماعى يا سياسى (حزبى ) و با موافقت خود سازمان ، به عضويت آنها در مى آيند. در ابتدا سازمان بر اساس منطقه ايجاد شد، بدين ترتيب كه اعضا به صورت فردى و شخصى در قالب جمعيت هاى محلى سازمان يافتند و از اين جمعيت ها، اتحاديه هايى منطقه اى پديد آمد و در راس اين اتحاديه ها، كميته هايى قرار گرفتند كه مسووليت اداره ى فعاليت هاى صهيونيستى در كشور متبوع را بر عهده داشتند. از نمايندگان اتحاديه هاى منطقه اى ، شوراى عمومى صهيونيستى به وجود آمد كه از اين شورا، اعضاى هيئت هاى مقننه ، اجرايى ، قضايى و نظارتى برگزيده شدند. با ظهور جريان هاى ايدئولوژيك و فراكسيون هاى حزبى در درون سازمان ، در ساختار آن دوگانگى ايجاد شد و دو نوع اتحاديه ، منطقه اى و حزبى ، شكل گرفت .
در آغاز، تمامى يهوديانى كه طرح صهيونيستى را پذيرفته و ((شيكل )) را مى پرداختند مى توانستند به عضويت سازمان درآيند (شيكل يك اصطلاح توراتى بوده و به واحد پول يهود اشاره مى كند و صهيونيزم از آن به عنوان نماد حق عضويت سالانه در سازمان استفاده كرده است ). پرداخت كنندگان شيكل از سن 18 سال به بالا مى توانستند در انتخاب نمايندگان شركت كننده در كنگره هاى صهيونيستى شركت كنند و از سن 24 سال به بالا مى توانستند خود را نامزد نمايندگى و عضويت در كميسيون ها نمايند. اين تصميم در كنگره ى اول كه شركت كنندگان در آن از بين نخبگان گزينش شده بودند، اتخاذ گرديد و هم زمان با انجام مقدمات لازم براى انتخاب نمايندگان كنگره ى دوم به اجرا گذاشته شد. در آغاز تشكيل سازمان ، عضويت در آن به صورت فردى و بر اساس التزام به صهيونيزم بود، اما مدتى بعد همان گونه كه در قانون اساسى سازمان آمده است ، حالت جمعى نيز به خود گرفت و اتحاديه هايى كه هر كدام بر اساس ((نگرش معينى )) شكل گرفتند، با تمام اعضا به عضويت سازمان درمى آمدند. به مرور زمان شكل اوليه عضويت (به صورت فردى و با پرداخت شيكل ) منتفى شد و عضويت در سازمان به انجمن ها و مجامع ، اتحاديه هاى بين المللى و احزاب سياسى محدود گرديد. بعدها هم پرداخت شيكل به عنوان حق عضويت لغو شد و مجامع يهودى كه عضو تشكل هاى صهيونيستى نبودند اما از طرح هاى صهيونيست ها حمايت مى كردند نيز به عضويت سازمان پذيرفته شدند.

الف ) قانون اساسى سازمان

برخلاف دولت اسراييل كه تا به امروز نيز فاقد قانون اساسى است ، سازمان جهانى صهيونيستى از روزهاى اوليه شكل گيرى در پى تهيه يك قانون اساسى براى خود برآمد و در كنگره ى اول يك قانون اساسى 9 ماده اى مقدماتى شامل نحوه ى ايجاد مؤ سسه ها، شرايط عضويت و انتخاب هيئت هاى اجرايى تدوين گرديد. نخستين قانون اساسى كامل در كنگره ى دوم (1898) تنظيم شد و در كنگره ى سوم (1899) به تصويب رسيد و مشتمل بر 8 فصل و 29 ماده بود كه به بسيارى از اين مواد تا مدت هاى مديدى عمل مى شد و بعضى نيز تا به امروز (1995) اجرا مى شود. در اين قانون اساسى قيد شده بود كه عضويت در سازمان بر اساس اتحاديه هاى منطقه اى صورت مى گيرد. هر اتحاديه به چند حوزه تقسيم شده و هر حوزه شامل تعدادى جمعيت بود و افراد شخصا و از طريق پرداخت شيكل براى عضويت در اين جمعيت ها اقدام مى نمودند و كسانى كه شيكل را پرداخت مى كردند حق راى دادن و نامزد شدن براى عضويت در هيئت هاى سازمان را مى يافتند. انتخاب به صورت مستقيم انجام مى شد و هر صد عضو مى توانستند يك نماينده در كنگره ى صهيونيستى داشته باشند. همچنين هيئت هاى رهبرى سازمان به ترتيب زير مشخص شده بودند: كنگره ى عمومى صهيونيستى ، كميته ى كارى فراگير (شوراى عمومى صهيونيستى ) ؛ كميته ى كارى كوچك (كميته ى اجرايى )؛ دادگاه كنگره و كميته ى انتخاب كنگره ، در كنگره ى هشتم (1907) با اصلاح قانون اساسى ، اجازه داده شد كه اتحاديه هاى مستقل و مجزا از اتحاديه هاى منطقه اى به عضويت سازمان درآيند به شرط آن كه هر اتحاديه حداقل سه هزار عضو پرداخت كننده ى شيكل داشته باشد.
در كنگره ى دهم (1911) دومين قانون اساسى كامل به تصويب رسيد كه هم اوضاع و منافع خاص اتحاديه هاى مختلف و هم حفظ وحدت و يكپارچگى سازمان در آن لحاظ شد. اين قانون اساسى با قانون اساسى قبلى تفاوت چندانى نداشت و تنها تعداد اعضاى هيئت هاى رهبرى سازمان و نيز شمار كسانى كه مى توانستند يك نماينده دركنگره داشته باشند، افزايش داده شد. ولى قانون اساسى سوم كه در كنگره ى دوازدهم (1921) به تصويب رسيد، از جهاتى متعدد با دو قانون اساسى پيشين متفاوت بود و به دليل جزييات بيش تر، 79 ماده داشت . به سبب صدور بيانيه بالفور و گسترش جنبش صهيونيستى پس از جنگ جهانى اول ، در قانون اساسى سوم مقرر گرديد كه به ازاى هر دو هزار عضو، يك نماينده در كنگره شركت نمايد و هر بيست هزار عضو يك اتحاديه مستقل تشكيل دهد و نيزبراى يهوديان مهاجر در فلسطين دو برابر سهميه تعيين شد (يك نماينده به ازاى هر هزار نفر). در كنگره هاى بعد (از جمله كنگره هايى كه پس از تاسيس اسراييل تشكيل شد) تغييرات ناچيزى در زمينه ى مسايل اجرايى در قانون اساسى سوم ايجاد شد كه مهم ترين آن ، تغييرى بود كه در كنگره ى هيجدهم (1933) به تصويب رسيد و بر اساس آن در موارد اختلاف ، قوانين سازمان مقدم تر از قوانين اتحاديه ها دانسته شد و همين امر سبب انشعاب تجديدنظرطلبان و تاسيس ((سازمان نوين صهيونيستى )) به وسيله ى آنان گرديد. ولى پس از تاسيس اسراييل ، اوضاع به كلى دگرگون شد (به بند ب رجوع شود).

ب ) كنگره ى صهيونيستى

اين كنگره در سال 1897 توسط هرتزل تاسيس شد و نقش پارلمان جنبش صهيونيستى (به تقليد از كشورها) را بر عهده دارد. بر اساس قانون اساسى سازمان صهيونيستى ؛ كنگره در صورت انعقاد، بالاترين تشكيلات سازمان به شمار رفته و عمدتا در زمينه ى قانون گذارى فعاليت مى كند. در دوره ى عادى كنگره گزارش هاى هيئت هاى اجرايى مطرح و بررسى مى شود و تصميمات مقتضى اتخاذ مى گردد. اين تصميمات لازم الاجراء بوده و تنها به واسطه ى تصميمات متخذه در كنگره اى ديگر قابل نقض است . انتخاب رييس و معاون سازمان صهيونيستى ، كميته ى اجرايى ، شوراى عمومى ، دادگاه ، دادستان كل و بازرس كل دركنگره انجام مى پذيرد. نظر به اين كه عضويت در سازمان اختيارى مى باشد، ارگان هاى اين سازمان نمى توانند تصميمات خود را از راه هاى قهرآميز اجرا كنند و حداكثر مجازات متخلفين اخراج از سازمان است . اعضاى سازمان ، نمايندگان خود را براى كنگره به طور مستقيم برمى گزينند و تعداد نمايندگان هر منطقه با اتحاديه متناسب با شمار كسانى است كه حق عضويت (شيكل ) پرداخت مى كنند(اين كار بر اساس يك برنامه ى مشخص كه هرچند گاهى اصلاح مى گرديد، انجام مى گرفت ولى پس از تاسيس اسراييل اين برنامه به كلى تغيير يافت ). در زمان برگزارى ، فعاليت هاى كنگره توسط كميته خاصى كه از سوى نمايندگان انتخاب مى گردد، اداره مى شود. كنگره از 1897 تا 1901 سالى يك بار، از 1903 تا 1913 و از 1921 تا 1939 دو سال يك بار و از سال 1946 تا 1992 (يعنى پس از تاسيس اسراييل ) تقريبا هر چهار سال يك بار برگزار شد و تاكنون جمعا 32 بار برگزار گرديده كه 22 بار آن در شهرهاى مختلف اروپا و 10بار در بيت المقدس (از زمان تاسيس اسراييل ) بوده است .

ج ) شوراى عمومى صهيونيستى

بالاترين ارگان تصميم گيرى سازمان جهانى صهيونيستى در فاصله ى برگزارى دو كنگره بوده و هر چه اين فاصله بيشتر شود بر اهميت اين شورا افزوده مى گردد. در زمان هرتزل اين شورا كميته ى كارى بزرگ (the greater actions committee ) ناميده مى شد تا از كميته ى كارى كوچك (the inner action committee) كه عملا كميته ى اجرايى بود، متمايز باشد، كه البته در اوايل تشكيل سازمان صهيونيستى حد و مرز اين هيئت ها از يكديگر كاملا مشخص نبود. در فاصله ى انعقاد دو كنگره ، شوراى عمومى صهيونيستى تقريبا از كليه اختيارات كنگره برخوردار مى باشد ولى در اندك مواردى كه در قانون اساسى سازمان مشخص شده است مانند انتخاب رييس سازمان ، اعضاى شوراى مورد بحث و كميته ى اجرايى نميتواند دخالت كند. به مرور زمان شورا اهميت بيش ترى يافته است زيرا در زمينه ى تصميم گيرى اختيارات وسيعى از جانب كنگره به شورا تفويض شده است ، به طورى كه تصويب قانون اساسى سازمان ابتدا درشورا صورت مى گيرد و سپس در كنگره مطرح مى گردد. اعضاى شورا به پيشنهاد كميته ى اجرايى ، دست كم سالى يك بار (پيش از پايان سال مالى سازمان در 31 مارس ) به منظور تصويب بودجه ى ساليانه كه توسط كميسيون دايمى بودجه و تامين اعتبار تنظيم مى شود، گرد هم مى آيند. در آستانه ى جنگ جهانى دوم ، كنگره شورايى 31 نفره كه همگى ساكن فلسطين بودند، برگزيد و تمامى اختيارات شوراى عمومى را در دوران جنگ به آن تفويض نمود. شوراى عمومى توسط كنگره انتخاب مى شود و تركيب آن در واقع منعكس كننده ى تركيب كنگره است ، زيرا هر اتحاديه عضو شورا اجازه دارد به ازاى هر پنج عضو خود در كنگره ، يك نفر براى عضويت در شورا معرفى كند. همچنين مى تواند دو نفر عضو على البدل معرفى نمايد تا چنانچه عضو اصلى به هر دليلى نتواند كارش را انجام دهد، يكى از اين دو نفر جانشين وى شود. قانون اساسى سازمان ، اجازه ى عضويت مشاركتى يا مشورتى را بدون حق راى مى دهد ولى اين قبيل اعضا حق اظهار نظر دارند. شورا داراى يك هيئت رييسه (prssidium) بوده كه هر چهار تا شش هفته تشكيل جلسه مى دهد.

د) كميته ى اجرايى صهيونيستى

كميته ى اجرايى حكم دولت را داشت و پس از اعلام تاسيس اسراييل ، به عنوان نخستين كابينه اداره امور را بر عهده گرفت . در اوايل ((كميته كارى كوچك )) ناميده مى شد و در زمان هرتزل پنج عضو داشت اما پس از مرگ او شمار اعضايش به هفت تن رسيد و سپس به تدريج در سال هاى 1921، 1951 و 1966 به ترتيب به 15، 19 و 26 تن بالغ شد و در سال 1968 مقرر شد كه شمار اعضا از 14 تن و تعدادى معاون تجاوز نكند. بيش تر اعضاى كميته ى اجرايى با موافقت شوراى عمومى انتخاب مى شدند ولى از زمان كنگره ى هشتم (1907) مقرر گرديد كه انتخاب آنان در كنگره انجام پذيرد كه اين خود سبب تقويت كميته ى اجرايى شد. رييس سازمان (به ويژه در دوره ى تصدى هرتزل ) نقش تعيين كننده اى در انتخاب اعضاى كميته ى اجرايى دارد. كميته ى اجرايى مسوول اجراى مصوبه هاى كنگره و شوراى عمومى بوده و پاسخگوى اين دو ارگان مى باشد.
در كنگره ى دوازدهم (1921) مقرر شد علاوه بر شعبه ى لندن ، شعبه اى ديگر در بيت المقدس (كه به آژانس يهود معروف گشته ) توسط اعضاى كميته ى اجرايى ساكن در فلسطين داير گردد. برخلاف شعبه ى لندن كه به تدريج از اهميتش كاسته شد و نقش آن به روابط سياسى بين المللى به ويژه با انگليس منحصر گشت (چيزى است كه پس از تاسيس اسراييل در قانون اساسى سازمان نيز ثبت شده )، شعبه ى بيت المقدس روز به روز گسترش يافت و عملا تبديل به مركز اصلى كميته گرديد. از سال 1948، شعبه ى بيت المقدس به طور رسمى مركز كميته ى اجرايى اعلام و شعبه لندن ملغى شد و تنها يك نفر در اين شعبه باقى ماند و بعدها با شعبه اى در نيويورك جايگزين شد كه تاكنون (1995) فعال مى باشد. كميته ى اجرايى وظايف خود را از طريق چندين دايره انجام مى دهد و در راءس هر دايره يكى از اعضاى كميته قرار دارد. اهم اين دواير عبارتند از: مهاجرت و پذيرش ، مهاجرت جوانان ، جوانان و پيشگامان ، اسكان ، سازماندهى ، اطلاع رسانى ، روابط خارجى ، فرهنگ و آموزش ، آموزش تورات در بلاد غربت ، صندوق و امور ادارى . در چند سال اخير پيش از تاسيس اسراييل تعداد دواير آژانس يهود در بيت المقدس به حداكثر خود رسيد ولى بعدها بيش تر اين دواير در اختيار دولت اسراييل قرار گرفت و در همان سال هاى تصدى ديويد بن گوريون بود كه كميته ى اجرايى به اوج قدرت رسيد و بن گوريون توانست وايزمن رييس سازمان صهيونيستى را تحت الشعاع قرار دهد و پس از تشكيل اسراييل خود او نخست وزير شد و منصب تشريفاتى رياست دولت را به وايزمن واگذار نمود.

ه) رييس سازمان جهانى صهيونيستى

رييس اين سازمان توسط كنگره انتخاب مى شود و بالاترين مقام سازمان به شمار مى رود و در غياب او، معاونش وظايف وى را انجام مى دهد. رييس سازمان معمولا اختيارات عضو كميته ى اجرايى را دارا بوده و اغلب رياست آن را نيز به عهده دارد. جايگاه و موقعيت رييس سازمان پيش از آن كه متكى به اختيارات قانونى او باشد، ناشى از شخصيت و كارايى وى است . تئودور هرتزل اولين رييس (1904 - 1897) و همه كاره ى سازمان بود و شهر وين را مركز فعاليت خود قرار داد. دومين رييس (1917-1905) ديويد ولفسون بود و او مركز سازمان را به كلن ، محل اقامتش ، منتقل نمود. پس از ولفسون نوبت به اتو واربورگ رسيد (1920 - 1911) و او برلين را براى فعاليت خود برگزيد. در سال 1920 و در جريان كنگره ى لندن ، حييم وايزمن به عنوان رييس سازمان انتخاب شد و دوره ى اول تصدى او تا سال 1935 ادامه يافت . از سال 1931 تا 1935 ناحوم سوكولوف رييس سازمان بود و در سال 1935 يك بار ديگر وايزمن به رياست سازمان انتخاب شد و در سال 1946 كناره گيرى كرد. در اين مدت مركز ثقل فعاليت صهيونيست ها به آژانس يهود در فلسطين انتقال يافت . از سال 1946 تا 1956 سازمان بدون رييس بود ولى از سال 1956 ناخوم گلدمن انتخاب شد و در حال حاضر رييس آژانس يهود وظايف رييس سازمان را انجام مى دهد.

و) دستگاه قضايى

دستگاه قضايى از ((دادگاه كنگره )) و ((دادستان كل )) سازمان تشكيل مى شود. دادگاه متشكل از حداكثر سى عضو از جمله رييس و پنج نفر معادن مى باشد و صلاحيت تفسير قانون اساسى و رسيدگى به قانونى بودن تصميمات هيئت هاى مركزى صهيونيستى و حل و فصل اختلافات ميان اين هيئت ها يا افراد با يكديگر (به جز اختلافات مالى ) را دارا مى باشد. همچنين به امور مربوط به انتخابات كنگره و شوراى عمومى و اعتراض عليه زمان برگزارى آن و دعاوى مربوط به نقض قانون اساسى سازمان رسيدگى مى نمايد.
دادستان كل سازمان (كه قبلا دادستان كنگره ناميده مى شد) نماينده ى سازمان در دادگاه كنگره بوده و براى هيئت هاى مركزى صهيونيستى مشاوره ى قانونى مى كند.

ز) ناظر كل

ناظر كل توسط كنگره انتخاب مى شود و نظارت بر فعاليت هاى مالى و اقتصادى سازمان صهيونيستى و ارگان ها و كارمندانش را در كليه سطوح بر عهده دارد.

ح ) دستگاه مالى

طبيعى بود كه سازمان صهيونيستى از همان ابتدا ايجاد مؤ سسه هاى مالى لارم را به منظور تامين هزينه ى فعاليت هاى سياسى و اسكان يهود در فلسطين با اهتمام فراوان پى گيرى نمايد و در حقيقت زمانى كه در نخستين كنگره ، سازمان صهيونيستى پايه گذارى شد، در همان زمان رهبران آن تصميم به ايجاد دستگاه مالى گرفتند. مؤ سسه هاى مالى سازمان به تدريج رشد و توسعه يافته و در روابط داخلى و خارجى خود بى نهايت پيچيده شده اند. دلايل اين پيچيدگى متعدد بوده كه مهم ترين آنها عبارتند از:
الف ) رازدارى ؛ ب )پوشش فعاليت هاى واقعى ؛ ج )فائق آمدن بر مشكلات ناشى از گسترش زياد؛ د) تلاش براى دور زدن قوانين جارى كشورهاى محل فعاليت . اين مؤ سسه ها نقش محورى در تحقق هدف غايى طرح صهيونيستى كه ايجاد دولت اسراييل مى باشد، ايفا كرده و مى كنند و همچنان به پشتيبانى اقتصادى از اين دولت ادامه مى دهند.

(1) صندوق يهودى اسكان

نخستين مؤ سسه ى مالى سازمان صهيونيستى است كه ايده ى ايجاد آن در كنگره ى اول (1897) مطرح و در كنگره ى دوم (1898) تصويب شد و در سال 1899 در لندن به ثبت رسيد و در سال 1902 با سرمايه دو ميليون پوند انگليس آغاز به كار كرد. اين صندوق به طور عمده با هدف گسترش اسكان يهود در فلسطين و پيرامون آن ايجاد شد، اما هرتزل قصد داشت از آن به عنوان وسيله اى براى جلب موافقت دولت عثمانى با ايجاد وطن ملى يهود در فلسطين از طريق دادن وام كلانى به اين دولت به منظور پرداخت بدهى هايش استفاده كند. در اوايل ، هرتزل اميدوار بود كه ثروتمندان يهودى سرمايه صندوق را تامين كنند ولى اين گونه نشد، لذا ناگزير صندوق را به صورت شركتى سهامى درآورد و اعلام كرد كه تمامى يهوديان در صورت تمايل مى توانند سهام يك پوندى آن را خريدارى نمايند.
ديويد ولفسون سرمايه دار صهيونيستى نخستين رييس صندوق بود. در سال 1902 ولفسون شعبه اى از صندوق به نام بانك انگلو - فلسطينى (با مسووليت محدود) در لندن داير كرد و بعدها شعبه هايى از اين بانك در يافا (1903)، بيت المقدس (1904)، الخليل ، حيفا، صفد، طبريا و حتى بيروت و شعبه اى ديگر به نام ((انگلو - ليفانتين بانكينگ كمپانى )) در قسطنطنيه گشايش يافت . هرچند با ورود تركيه به جنگ جهانى اول ، اين بانك به عنوان اين كه يك شركت انگليسى است ، رسما تعطيل شد اما با پوشش ((جمعيت مشترك توزيع يهوديان آمريكا)) عملا به فعاليت خود ادامه داد. در دوران قيمومت ، بانك مزبور به بزرگ ترين بانك در فلسطين و مؤ سسه ى مالى اصلى تامين كننده ى هزينه ى اسكان يهود در اين كشور تبديل شد. در اوايل دهه ى سى ام نقشى اساسى در انتقال دارايى هاى يهوديان آلمان به فلسطين از طريق ((شركت هعفراه )) ايفا كرد. همچنين به صندوق تاسيس (كرن هايسود) كمك كرد تا بتواند از شركت بيمه لويدز انگلستان وام دريافت كند. اين بانك اقدامات وسيعى به منظور حمايت از طرح هاى اسكان يهود در فلسطين مانند تاسيس بانك كارگران ، كمك مالى به شركت برق ، دادن وام به يهوديان مهاجر و غيره انجام داد و در سال 1951 به بانك مركزى اسراييل تبديل شد. البته اين بانك همچنان توسط صندوق اسكان يهود (نام جديد صندوق يهودى اسكان ) اداره و هيئت مديره آن از سوى همين صندوق تعيين مى شود.

(2) صندوق ملى يهود

صندوق ملى يهود به عنوان بازوى اجرايى سازمان صهيونيستى در زمينه ى خريد، احيا و يهودى كردن اراضى تاسيس شد و ايده ى آن ((هيرمان شابيرا)) در جريان كنگره ى اول مطرح نمود ولى در كنگره ى پنجم (1901) به تصويب رسيد. سرمايه اين صندوق از طريق كمك هاى اجبارى و غيراجبارى كه در ((صندوق آبى )) ريخته مى شود، تامين مى گردد (صندوق آبى معمولا در ورودى خانه ها و مؤ سسات يهودى كه تمايل به كمك دارند، قرار داده مى شود) ولى از زمان ايجاد صندوق تاسيسى در سال 1920، حداقل ، صهيونيست ها اين صندوق را - بر اساس اصل يهودى كردن زمين يعنى مالكيت ابدى آن براى ملت يهود و عدم جواز فروش يا رهن كردن - مجاز كرده اند. (اين اراضى در قبال اجاره بهايى به مدت 49 سال به يهوديان شهرك نشين اجاره داده مى شود و مستاجر مى تواند زمين را براى وارثانش بگذارد.) ابتدا، صندوق به عنوان يك شركت انگليسى (غير سهامى ) در سال 1907 به ثبت رسيد اما پس از آن كه فعاليت عملى خود را بر اساس سياست مصوب كنگره ى هشتم به مديريت ماكس بودنهايمر (1940 - 1865) آغاز كرد به شهر كلن آلمان انتقال يافت .
هم زمان با اعلام تاسيس اسراييل در سال 1948 صندوق ، 936هزار هكتار زمين ، معادل نيمى از زمين هاى يهود در آن زمان را در اختيار داشت . صندوق همچنان تحت سلطه ى سازمان جهانى صهيونيستى باقى ماند ولى بر اساس به اصطلاح منشورى كه در سال 1960 با دولت اسراييل منعقد شد، وظايف آن اصلاح گرديد و به جاى مالكيت اراضى ، مامور شد اراضى را احياء و از طريق حراج به فروش برساند ؛ به ويژه كه دولت اسراييل اراضى متروكه ى عربى و قسمت وسيعى از اراضى عرب هايى را كه به اشغال او درآمده بود، مصادره نمود، صندوق بار سنگين اسكان يهود را در فلسطين به دوش كشيد و در جريان جنگ جهانى اول به لاهه و در سال 1922 بر اساس مصوبه ى كنگره ى لندن (1920) به بيت المقدس نقل مكان كرد. از سال 1922 تا 1941 ((مناخيم اوسشكين )) مديريت صندوق را بر عهده داشت و براى توسعه و اختصاص فعاليت هاى صندوق به اسكان يهود در فلسطين تلاش كرد. پس از مرگ اوسشكين ، ((ابراهام گرانت )) (1962 - 1890) مديريت صندوق را از سال 1941 تا 1960 عهده دار گرديد. هيئت مديره ى صندوق ، تركيبى از كليه بخش ها و گروه هاى صهيونيستى در داخل و خارج از فلسطين بوده و از زمان جنگ جهانى دوم سازمان هاى يهودى و صهيونيستى آمريكا بخش اعظم سرمايه آن را تامين كرده اند.

(3) صندوق تاسيسى

صندوق تاسيسى (keren hayesod) مهم ترين پشتوانه ى مالى آژانس يهود و سازمان جهانى صهيونيستى بود و ايجاد آن در كنگره ى لندن (1920) با هدف كمك به تاسيس به اصطلاح وطن ملى يهود (براساس بيانيه بالفور) به تصويب رسيد. به هنگام بحث درباره ى ايجاد اين صندوق اختلاف نظر شديدى در خصوص ماهيت آن بين لويس براندايس رييس افتخارى كنگره و رهبر سازمان صهيونيستى آمريكا و حييم وايزمن رييس سازمان جهانى صهيونيستى بروز كرد، در حالى كه نظر براندايس اين بود كه صندوق يك طرح سرمايه گذارى مبتنى بر سود اقتصادى و مشاركت فردى است ، وايزمن عقيده داشت صندوق يك طرح مركزى متعلق به بخش عمومى و تابع سازمان صهيونيستى (يا آژانس يهود) مى باشد. سرانجام نظر وايزمن غالب شد و صندوق در سال 1921 در انگلستان به ثبت رسيد. اهداف صندوق عبارت بودند از: 1)انجام كليه فعاليت هاى لازم براى تحقق مفاد بيانيه بالفور مبنى بر ايجاد ((وطن ملى يهود)) در فلسطين ؛ 2)متمركز كردن كمك ها، وام ها و اموال متروكه و مصرف كردن سرمايه ها در طرح هاى سازنده در فلسطين . در سال 1927 صندوق به بيت المقدس منتقل شد و با ايجاد آژانس فراگير يهود در سال 1929 مسايل مالى آن را بر عهده گرفت و اين وضعيت به مدت ده سال ادامه پيدا كرد تا اين كه در سال 1939 با تاسيس ((نداى متحد يهود)) در آمريكا، صندوق (به دليل مسايل مربوط به قوانين معافيت هاى مالياتى در اين كشور) جمع آورى كمك ها را عهده دار شد ولى در اسراييل و ديگر كشورها به همان ترتيب سابق به كار خود ادامه داد.
در دوره ى قيمومت ، صندوق تاسيسى نقش برجسته اى در پشتيبانى از روند اسكان يهود در فلسطين ايفا كرد و در زمينه ى مهاجرت ، جذب و اسكان مهاجران جديد، فرهنگ ، شهرك سازى ، اشتغال ، كشاورزى ، صنعت ، آموزش ، بهداشت ، مهاجرت جوانان و غيره به طور وسيعى فعاليت كرد. همچنين در مهاجرت يهود آلمان (در دوران حكومت نازى ها) و بعدها، يهود كشورهاى عربى و خاورميانه ، روسيه و اتيوپى مشاركت نمود. صندوق هزينه هاى جنگ سال 1948 را تامين ، سلاح را خريدارى و بر قاچاق آن به فلسطين نظارت كرد. پس از تاسيس اسراييل و مشخصا در سال 1956 صندوق به يك شركت اسراييلى تبديل شد و پول هاى هنگفتى به منظور كمك به اسراييل و جذب مهاجران جديد سازندگى و غيره جمع آورى كرد.
صندوق بر اساس منطقه سازمان يافته و در هر كشور يك كميته ى محلى مستقل به منظور اداره ى شعبه ى صندوق با كمك نمايندگانى از اسراييل وجود دارد. دفتر اصلى صندوق مستقر در بيت المقدس خط مشى كميته هاى محلى را تعيين مى كند و خدمات فنى لازم ، وسايل تبليغاتى ، سخنگو و غيره را در اختيار آنها قرار مى دهد. هيئت امناى صندوق از هجده نفر تشكيل مى شود كه نيمى از آنان توسط سازمان جهانى صهيونيستى منصوب مى شوند و نيمه ى ديگر را رهبران شاخص جمع آورى كمك ها تشكيل مى دهند. به علاوه ى اسراييل و آمريكا، صندوق در 47 كشور ديگر فعاليت مى كند. در آمريكا سازمان هاى مختلفى براى جمع آورى كمك به اسراييل به وجود آمدند. اين سازمان ها مدتى با يكديگر به رقابت پرداختند اما با تصويب قوانين معافيت هاى مالياتى در آمريكا در سال 1960، با يكديگر متحد شدند و ابتدا ((نداى متحد فلسطين )) و سپس ((نداى متحد اسراييل )) را تشكيل دادند و اين سازمان با ((نداى متحد يهودى )) كه توسط ((جمعيت مشترك توزيع يهوديان آمريكا)) تاسيس گرديده است ، تشريك مساعى مى كند.

ط) اتحاديه هاى مجزا

پيش از پيدايش احزاب سياسى در درون سازمان صهيونيستى ، اين سازمان مجموعه اى از اتحاديه هاى محلى با مبنايى كاملا منطقه اى بود و اين اتحاديه ها با ايجاد كميته هايى ، فعاليت هاى صهيونيستى را در كشور ذى ربط سازماندهى و اجرا مى نمودند. اما در همان سال هاى اوليه عمر سازمان و در درون آن ، اتحاديه هايى با تفكراتى خاص و ماهيتى حزبى ظهور كردند و در كنار اتحاديه هاى منطقه اى قرار گرفتند. اتحاديه هاى منطقه اى مرام و مسلك معينى نداشتند و از اين رو اعضاى آن ها به ((صهيونيست هاى عمومى )) معروف گشتند تا از اتحاديه هاى حزبى كه نام و نشان هاى گوناگونى به خود گرفتند متمايز باشند. در سال 1921 به اصطلاح قانون اساسى سازمان ، اين گونه اتحاديه ها را به رسميت شناخت ، با اين شرط كه به لحاظ حجم و اندازه در محدوده ى تعيين شده باقى بمانند و از حيث مشى سياسى موضعى مخالف با مواضع جنبش صهيونيستى اتخاذ نكنند. با گذشت زمان ، وابستگى حزبى بر تابعيت منطقه اى چيره شد و ميان اتحاديه هاى مجزا و احزاب ، تفاوتى نماند و حتى صهيونيست هاى عمومى اتحاديه اى ((حزبى )) تشكيل دادند و به دو جناح ، ((اتحاديه جهانى )) و ((كنفدراسيون جهانى )) تقسيم شدند. در قانون اساسى سال 1960، از اتحاديه هاى مجزا به ((اتحاديه هاى صهيونيستى جهانى )) نام برده شد و از سال 1973 اتحاديه هاى جهانى زير به عضويت سازمان صهيونيستى درآمدند: اتحاديه صهيونيست هاى عمومى ؛ حيروت هتسوها؛ جنبش صهيونيستى كار؛ كنفدراسيون صهيونيست هاى متحد؛ مزراحى و كارگر مزراحى ؛ مبام ؛ ارتسينو (سرزمين ) ويتسو (سازمان جهانى صهيونيستى زنان ) و هداسا (سازمان زنان صهيونيستى در ايالات متحده آمريكا)؛ جنبش هاى مهاجرت ؛ جوانان ؛ اتحاديه جهانى دانش آموزان يهودى (wujs) و چند سازمان ديگر با عضويت مشاركتى .
.........................................................................................................
ادامه دارد...

شنبه|ا|10|ا|اسفند|ا|1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فارس]

[مشاهده در: www.farsnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 283]