معرفي برخي آثار تاريخي و طبيعي كرمان؛ تجلي معماري ايراني و رايحه خوش زيره در پهناورترين استان كشور

واضح آرشیو وب فارسی:قدس: معرفي برخي آثار تاريخي و طبيعي كرمان؛ تجلي معماري ايراني و رايحه خوش زيره در پهناورترين استان كشور
* جلال سعيد

استان كرمان پهناورترين استان كشور است كه در جنوب خاوري ايران واقع شده و از لحاظ تاريخي، سابقه سكونت در اين ناحيه به هزاره چهارم پيش از ميلاد مي رسد.

گنجينه هاي فرهنگي، تاريخي و معماري ارزشمندي در گذر زمان در اين استان پديد آمده كه نشان دهنده روند تاريخي و حيات اقتصادي- اجتماعي اين منطقه است. استان كرمان از اقتصادي پويا برخوردار بوده و در زمينه كشاورزي و انواع صنايع رونق به سزايي دارد. تنها شهر خشتي جهان (ارگ بم) متعلق به هزاره هاي پيش از ميلاد به اين خطه تعلق دارد و بازار بسيار زيباي شهر كرمان به همراه دهها اثر باستاني، طبيعي و معماري در اين ديار وجود دارد كه همواره گردشگران را مجذوب خود نموده و جلوه هاي جهانگردي اين منطقه را به نمايش مي گذارد.
* مكانهاي ديدني و تاريخي
مكانهاي ديدني و تاريخي استان كرمان عبارتند از: كوير لوت، رودخانه هليل رود، كوههاي هزار، جوپار، لاله زار، باغ بالا، خيبر، قبله، ارگ بم، خرابه هاي شهر كمادين، گنبد جبليه، مقبره خواجه اتابك، قلعه قهقه، قلعه كهنه، گنبد مشتاقيه، مسجد ملك، مسجد جامع، مسجد امام، قلعه سودك، گورستان دژيمند، باغ شاهزاده ماهان، مزار شاه نعمت ا... ولي، قلعه ستگ، زيارتگاه شاهزاده حسين، حمام گنج علي خان، مجموعه وكيل، مجموعه ابراهيم خان، ميدان گنج علي خان، مسجد چهل ستون، آتشكده شاه فيروز، قلعه اردشير، قلعه دختر، موزه سكه، قلعه راين، ارگ جديد بم، گنبد سبز، تخت دريا قلي بيك و بازار كرمان.
* جاذبه هاي طبيعي استان كرمان
استان كرمان با توجه به ويژگيهاي طبيعي خود از دشتهاي مرتفع و فضاهاي كويري گسترده اي برخوردار است كه برخي از آنها همچون دشتها و مناطق ييلاقي، مورد استفاده وسيع گردشگري قرار مي گيرند و برخي ديگر همچون فضاهاي كويري مورد استفاده تورهاي كويري در صنعت گردشگري ايران قرار مي گيرند.
استان كرمان در كنار كوير بي انتهاي خود و زيبايي هاي كوير از مناطق خاص ييلاقي و چشم اندازهاي زيباي زمين شناسي نيز برخوردار است. در اين منطقه مي توان چشم اندازهايي را ديد كه در ديگر نقاط كمتر يافت مي شود. تپه يا رشته كوههاي ماسه اي (تلماسه) كه بر اثر وزش باد و جابه جا شدن ماسه ها پديد آمده و شكل و اندزه آنها بر اثر وزش باد مدام در حال تغيير است؛ از جذاب ترين اشكال ژئومورفولوژي استان كرمان به شمار مي روند. آب و هواي كوير براي نيمي از سال مطلوب است و كوهستانهاي استان نيز براي نيمي ديگر از سال. كوير شهداد همواره جاذب محققان، پژوهشگران و عاشقان طبيعت است.
سكوت زيبا، آسمان بي انتها، شبهاي آرام، لايه هاي نمكي، قله هاي مرتفع و برفگير هزار، درياچه زيباي هامون، چشمه هاي متعدد آب معدني، نخل زارهاي بم و دهها عارضه طبيعي و متفاوت با يكديگر در استان كرمان يك جا جمع شده و محل مناسبي براي گردشگري طبيعي در استان كرمان به وجود آورده اند.
اكنون در آستانه عيد سعيد نوروز، بسياري از هموطنان كرمان را براي مسافرت انتخاب مي كنند. از اين رو براي آشنايي بيشتر آنان در اينجا به برخي آثار مهم اين استان زرخيز اشاره مي كنيم:
آثار تاريخي كرمان
* مسجد جامع كرمان(مظفري): در ضلع غربي ميدان مشتاقيه مي باشد. ساخت اين بنا به دستور امير مبارزالدين محمد مظفر و به دست استاد حاج محمد يزدي ( 750 هجري قمري) و در اواخر سال 755 به پايان رسيد.
سردر بلند و رفيع آن با كاشيهاي معرق به طور بسيار زيبايي تزيين شده و بر روي سردر دو مناره يك ساعت وجود دارد.
بناي مسجد به صورت چهار ايواني است كه توسط رواقهايي در اطراف صحن به هم متصل مي باشند.دو شبستان زمستان نشين و تابستان نشين در دو جبهه شمالي و جنوبي دارد. رواقهاي مسجد با كاشيهاي معرق به طرز زيبايي تزئين شده است كه نظر هر بيننده اي را جلب مي نمايد. باني يكي از اين شبستانها را مرحوم سيدجواد، امام جمعه كرمان مي دانند. در اين ايوان محراب زيبايي وجود دارد كه در بعضي از جاهاي آن خطوط قرآني حك شده است.
گفته شده، در زمان حمله آقامحمدخان قاجار سردر مسجد تخريب شد كه در سال 1310 با مساعدت اداره باستان شناسي مرمت گرديده است.
مسجد جامع در زمان قديم در خارج از شهر بوده، ولي امروزه در وسط شهر قرار دارد كه روزانه مورد بازديد گردشگران ايراني و خارجي مي باشد.

* مسجد امام «ملك»: مسجد امام كه يكي از بزرگترين مساجد شهر كرمان و به دوره سلجوقي برمي گردد، داراي چهار ايوان و صحن بزرگي مي باشد گويا در قديم چهار حمام در اطراف و حوالي اين مسجد وجود داشته كه به مرور زمان از بين رفته و ملك توران كه از بزرگان آن زمان بوده، در همين مسجد دفن شده كه در حال حاضر اثري از آن وجود ندارد.
اين مسجد داراي كتابخانه و محراب گچ كاري شده است و دو عدد بادگير براي خنك كردن مسجد هنوز باقي مانده، طبق نوشته ها اين مسجد به سالهاي 477 تا 490 هجري قمري ساخته شده است.

* بازار كرمان: يكي از بزرگترين بناهاي تاريخي كرمان است كه حمام گنج عليخان از بناهاي ديدني در وسط بازار به شمار مي رود. حمام وكيل، بازار مس گري، بازار طلافروشي و در هر صدمتر يك كاروانسرا اين محدوده را به محدوده اي تاريخي و ارزشمند بدل كرده است.
ميدان گنجعليخان نيز يكي از بناهاي تاريخي و مشهور كرمان است كه قسمتي از آن به ميدان ارگ منتهي مي شود و اين بازار با گچ كاري هاي زيبا نظر هر بيننده اي را به خود جلب مي نمايد.
از خصوصيات بازار كرمان، بوي زيره است كه در آن پيچيده و آن را خوشبو كرده است.

* مسجد پامنار: در خيابان فتحعليشاهي روبه روي بازار مظفري و از بناهاي آل مظفر است كه در قرن 8 با كاشي كاريهاي زيبا و مناره هاي بزرگ بنا شده است.

* ميدان مشتاقيه يا مشتاق؛ يكي ديگر از آثار تاريخي كرمان است كه داراي سه گنبد است.
از نوشته ها و تاريخ و كتيبه اين بنا مشخص مي شود كه سه تن از بزرگان صوفيه در آن مقبره ها دفن شده اند اين بناها با سبك خيلي زيبا و جالب ساخته و مورد بازسازي قرار گرفته اند كه مشتاق علي شاه و شيخ اسماعيل و كوثرعلي شاه گويا محل دفن آنها در زير اين سه گنبد مي باشد.

* قبه سبز؛ كه يكي از بناهاي قديمي و بنام كرمان است در محلي به نام خيابان ابوحامد قرار دارد.
از شواهد و نوشته ها مشخص مي شود كه داراي مدرسه و آرامگاه يكي از بزرگان عصر قديم مي باشد و در بعضي از نوشته ها به تركان خاتون نسبت داده اند كه در قديم به دانشگاه مشهور و محل كسب علم و دانش بوده و بزرگان كرمان در اين محل به كسب علم و دانش مي پرداختند.
تاريخ اين بنا به سال 632 هجري قمري مي رسد و منظور از قبه سبز به خاطر نماي زيباي آن است.

* آستانه شاه نعمت ا.. ولي؛ در ماهان كرمان و همچنين باغ شاه زاوه جزو مهمترين مكانهاي تاريخي استان كرمان است. شاه نعمت ا... ولي عارف و اديب بزرگ قرن هشتم هجري قمري بوده است.
اين مجموعه نظر هر بيننده اي را به خود جلب مي نمايد. بناي اصلي اين بناي تاريخي را گويا شاه بهمني كه اهل هندوستان بوده، بنا نهاده است. اين بنا داراي كتيبه هاي با ارزش تاريخي است كه داراي صحن اتابكي، صحن وكيل، رواق و... مي باشد. اميرنظام گروسي ازحكمرانان قاجار در اينجا دفن است.
در اين مكان، جايي كه گوياشاه نعمت ا... به مدت 40 شبانه روز به عبادت پرداخته، به شكل كلاه صوفيان ساخته شده است.
صحن ميرداماد، صحن حسينيه، رواق شاه عباسي و خلاصه مجموعه اي كه داراي اشيا و فرشهاي قديمي و كم نظير و صحن سراي ديدني باعث شده هر فردي وارد كرمان مي شود، اول سراغ آستانه شاه نعمت ا... ولي را بگيرد. اين بنا روزانه تعداد زيادي جهانگرد خارجي و داخلي را به خود جلب مي كند.
باغ شاهزاده نيز از جمله باغهاي زيباي كشور است كه ديدن آن واقعاً لذت بخش است.

* گنبد جبليه؛ يكي از بناهاي تاريخي كرمان است. تمام اين بنا از سنگ فرش شده كه در حال بازسازي است، اما مورد بازديد گردشگران خارجي و داخلي قرار مي گيرد.

* ساختمان كلسياي كرمان؛ اين بنا نزديك به ميدان باغ ملي واقع در خيابان شريعتي در سال 1320 بنا شده است كه نورگيرهاي اين بنا با شيشه هاي رنگي و كاشيكاري هاي سبك صفويه است.
اين بنا چندان مورد توجه قرار نگرفته و با رفتن آخرين كشيش از كرمان، به حالت تقريباً بدون مراجعه كننده رها شده است.

* جنگل قائم كرمان؛ كه گلزار شهدا هم در اين مجموعه و در اطراف كوه هاي داراي درختان سرسبز قرار گرفته است.
با بالا رفتن از خيابانهاي اطراف كنار كوه منظره اي زبيا و جنگل نمايان مي شود و جمعه ها و روزهاي تعطيل ميعادگاه كوه پيمايان و محل تفريح مردم است، اين مكان محل برگزاري دعاي عرفه است كه همه ساله جلوه اي خاصي دارد.
پيست موتورسواري هم در اين محل علاقه مندان جوان را به سوي خود مي كشاند.

* آتشكده زرتشتيان؛ در اين ساختمان يك آتشكده وجود داشته است. قدمت اين ساختمان كه باغ باصفا هم دارد و با ساختماني زيبا مربوط به 40 سال پيش است.
اين آخرين آتشكده زرتشتيان كرمان مي باشد.
* كرمان داراي زيارتگاه هاي فراواني مي باشد كه يكي از اين زيارتگاه هاي مشهور، زيارتگاه شاهزاده حسين(ع) جوپار مي باشد كه ساختمان اين بنا به دوره صفويه و قاجار مي رسد.
اين بناي عظيم داراي حرم، گنبد و صحن است كه روزانه هزاران مشتاق به زيارت آن مي شتابند.

دوشنبه|ا|19|ا|اسفند|ا|1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: قدس]

[مشاهده در: www.qudsdaily.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 111]