در راديو گفتگو برگزار شد مناظره انتخاباتي اصلاح طلبان و اصولگرايان

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: در راديو گفتگو برگزار شد مناظره انتخاباتي اصلاح طلبان و اصولگرايان
اعتماد،ربابه باباخاني؛ هر چه از ماه هاي باقيمانده به انتخابات رياست جمهوري كاسته مي شود، فضاي سياسي ايران بيشتر تحت تاثير اين انتخابات قرار مي گيرد. چند صباحي است كه همه موضع گيري ها، سخنراني ها و نشست و برخاست ها درباره همين موضوع است و در اين ميان راديو گفتگو هم بي نصيب نمانده است. هفته گذشته محمد عطريانفر عضو شاخص حزب كارگزاران، محمدجواد حق شناس عضو حزب اعتماد ملي، محمدعلي رامين از نزديكان احمدي نژاد و علي شكوهي روزنامه نگار اصولگرا و تحليلگر مسائل سياسي در راديو گفتگو راجع به انتخابات دهم رياست جمهوري و شاخصه هاي تمايز آن با دوره هاي پيشين مناظره كردند. اين ميزگرد با پرسشي درباره ارزيابي فضاي سياسي كشور در آستانه انتخابات آغاز شده كه شكوهي به آن پاسخ داد. انتخابات رياست جمهوري اين دوره در مقايسه با دوره هاي گذشته به نظر مي رسد وضعيت پرشورتري دارد؛ زماني است كه كانديدايي دو دوره اش تمام مي شود (مثل آقاي رفسنجاني يا آقاي خاتمي و بعد بايد رقابتي اتفاق بيفتد). دوره جديدي است. عده يي فكر مي كنند بايد در انتخابات شركت داشته باشند و فرصت پيروزي خود را مغتنم مي دانند. اما در انتخابات مرحله دوم يك رئيس جمهور معمولاً شور انتخاباتي خيلي بالا نيست براي اينكه نسبتاً اين احساس به وجود مي آيد كه رئيس جمهوري كه در دور گذشته بوده است هنوز از حمايت مردم برخوردار است بنابراين به طور طبيعي در اين دوره هم خواهد بود لذا رقابت كردن به طور جدي با او موضوعيت ندارد.

---

-مجري؛ اين مساله در سال 80 و سال 72 صادق بود.

شكوهي؛ در مورد آقاي خاتمي و آقاي رفسنجاني بله، اما به نظر مي آيد اين دفعه ماجرا از جنس ديگري شده است يعني نوع مشاركتي كه همين الان پيشاپيش در افكار عمومي و در نخبگان سياسي ديده مي شود از جنسي است كه گويي دور اول انتخابات است. ميزان رقابت ها و حساسيت هايي كه ايجاد شده است، صف بندي هاي جدي كه شكل گرفته است، چهره هاي سرشناسي كه حضور پيدا مي كنند، حرف هايي كه زده مي شود به نظر مي رسد گويي دور اول انتخابات است و از اين منظر من فكر مي كنم با انتخابات پرشوري روبه رو باشيم.

-از اين منظر انتخابات 88 متفاوت از انتخابات گذشته است، يعني ما قبلاً انتخاباتي نداشتيم كه رئيس جمهوري كه يك دوره رئيس جمهور بوده براي دور دوم در چنين فضاي رقابتي كه الان شاهدش هستيم، قرار بگيرد.

شكوهي؛ بله، بنده فكر مي كنم اين گونه است.

-آقاي عطريانفر، شما قبول داريد كه اين انتخابات به اين لحاظ منحصر به فرد است؟

محمد عطريانفر؛ همان طور كه آقاي شكوهي فرمودند اين انتخابات، انتخاباتي است كه مشخصاً ويژه است و جامعه ايراني هم واجد واكنش هاي استثنايي خود خواهد بود.

شايد اگر من بخواهم فرمايش آقاي شكوهي را تكميل بكنم بايد براي اينكه تفاوت اين انتخابات را با انتخابات رياست جمهوري پيشين محك زده و بررسي كنيم، كافي است وضعيت پيشين اين رقابت ها را بررسي كنيم. پس از دولت شهيد رجايي كه عمرشان پس از غائله بني صدر بسيار كوتاه بود، ما شش دوره رياست جمهوري جدي داشتيم. دو دوره زماني كه مقام رهبري در منصب رياست جمهوري راي مستقيمي را از مردم دريافت كردند و دولتي را تشكيل دادند و اين دولت بر پايه اعتماد مجلس و دولت شكل گرفت. دو دوره هم آقاي هاشمي رفسنجاني از مردم راي گرفتند و به اقتضاي تغيير قانون اساسي راي مستقيم مردم را دريافت و خدمتي را در طول هشت سال به مردم تقديم كردند. پس از تشكيل دولت سازندگي، دولت اصلاحات با اصلاحات جديدي كه به اعتقاد بنده وجه كمالي دولت سازندگي بود با محوريت جناب آقاي خاتمي شكل گرفت. اين شش دولت مركب از سه دوره دو دولتي بود. اگر دوره هاي اول اين شخصيت هاي محترم را مورد توجه قرار دهيم (حضرت آقاي خامنه يي، آقاي هاشمي و خاتمي) رقابت در آن به اين گونه بود كه در آنها يك شخصيت معلوم در كنار چند شخصيت مجهول قرار مي گرفت. در سال هاي پس از 60 آقاي خامنه يي رهبري معظم در انتخابات رياست جمهوري افرادي را در مقابل خود مي ديدند كه اگر من بگويم دكتر عباس شيباني كه رقيب آقاي خامنه يي در آن مقطع بود، خود او راي خود را به آقاي خامنه يي داد، حرفي به گزاف نگفته ام.

شكوهي؛ برخي از كانديداها در همان موقع اعلام كرده بودند ما كانديدا شديم به قصد اينكه اگر مشكلي پيش بيايد كسي در رقابت باقي مانده باشد والا راي خود ما همان فلاني است.

عطريانفر؛ در عين حال كه دوستان ما اين اظهارات را در آن مقاطع زماني داشتند و من شاهد هستم كه در همان زمان من مسووليتي را در صدا و سيماي جمهوري اسلامي داشتم (در حوزه خبر مسوول پخش خبر بودم) مي ديدم اين اتفاق رخ داده و آنها صرفاً از اين جهت آمده اند كه اساساً انتخابات برگزار شود. اگر چنانچه اين عزيزان نمي آمدند و بنا بود يك شخصيت در صحنه باشد قطعاً انتخابات برگزار نمي شد و حتماً بايد مفهوم رقابت شكل بگيرد. اما نسبتي كه بين شخصيت محوري انتخابات و چهره هاي پيراموني و فرعي برقرار مي شد، نسبت معلوم به مجهول بود و مردم اين نسبت را خوب درك مي كردند. مي فهميدند كه آقاي خامنه يي يعني چه و اساساً نمي فهميدند مفهومي به عنوان آقاي عباس شيباني يعني چه. خب پيشاپيش مي توانستيم بگوييم 90 درصد آرا به نفع ايشان است. در مقطعي كه آقاي هاشمي رفسنجاني هم در دوره نخستين خود به صحنه آمدند تقريباً همين نسبت برقرار بود؛ نسبت يك چهره معلوم و يك چهره مجهول. البته بودند عزيزاني كه آرايي را به خود اختصاص دادند حتي در حد چهار ميليون، آقاي احمد توكلي...

شكوهي؛ آقاي توكلي در دور دوم بودند.

عطريانفر؛ ولي به هر حال بين آقاي هاشمي و ديگر كانديداها نسبت معلوم به مجهول برقرار بود. در مقطعي كه جناب آقاي خاتمي كانديداي رياست جمهوري بودند، شخصيت رقيب ايشان (آقاي ناطق نوري به عنوان رئيس مجلس) چهره معلوم بود. وقتي صحبت از معلوم بودن يا مجهول بودن يك چهره مي كنيم به اين معناست كه مجموعه رسانه هاي ملي و رسانه هاي سراسري به گونه يي از او تصوير مي سازند كه در زواياي جغرافياي جمعيتي ايران، او را تقريباً مي شناسيم. رئيس پارلمان نوعاً در همه بخش هاي خبري حضور داشت و در اين رابطه آقاي خاتمي يك چهره نسبتاً مجهول بود. در اين رقابت هاي معلوم و مجهول معمولاً سرنوشت به نفع چهره معلوم رقم مي خورد جز در انتخابات سال 76 كه اين يك اتفاق بي نظير بود، به همين دليل ما نام آن را حماسه گذاشتيم و شايد برآوردهاي اوليه ما هم اينچنين بود (نه قبل از انتخابات بلكه پس از پيروزي) كه هر چهره ديگري جز آقاي خاتمي هم در برابر آقاي ناطق مطرح مي شد، چه بسا آن چهره مجهول راي مي آورد. در مقام ارزيابي در آن مقطع شايد چون بر اساس رفتار پيشيني انتخابات، صورت بندي و صورت كلي سياسي در ايران به گونه يي بود كه چهره معلوم را در مقام رياست جمهوري قطعاً خواهد داشت با يك حس مقتدرانه يي اين موضوع القا مي شد اما عملاً غير از اين اتفاق افتاد و جامعه سياسي ايران يك انحرافي در برابر اين خواست نظام سياسي از خود نشان داد.

-يعني يك رفتار متفاوت. حالا امسال چگونه است؟

عطريانفر؛ در وضعيتي كه الان رخ داده است اگر بخواهيم گذشته رفتارهاي انتخاباتي را مرور كنيم عملاً رقابت بين دو چهره معلوم است؛ جناب آقاي احمدي نژاد به عنوان شخصيت محوري و نامزد اصلي جبهه اصولگرا و جناب آقاي خاتمي به عنوان چهره محوري جريان اصلاح طلب، البته در كنار اين عزيزان چهره هاي ديگري هم هستند، من باب مثال در جبهه اصلاحات شخصيت ممتاز و برجسته و غيرقابل كتمان جناب آقاي كروبي را هم داريم ولي اينجا بحث خواهيم كرد كه چرا ما آقاي خاتمي را به عنوان گزينه نخستين به رسميت مي شناسيم و در حوزه جريان اصولگرا چهره هايي نظير آقاي قاليباف، شايد آقاي حدادعادل، آقاي پورمحمدي يا چهره هاي اينچنيني هم مطرحند اما آقاي احمدي نژاد به عنوان كسي كه هم اكنون در كرسي رياست دولت قرار دارد، چهره نخستين اصولگرايان در عرصه انتخابات است.

-آقاي حق شناس، تحليل شما از فضاي انتخاباتي كشور چگونه است؟

محمدجواد حق شناس؛ در بحث مربوط به انتخابات رياست جمهوري و تحليل آقاي عطريانفر، من با بخشي از صحبت هاي ايشان موافق هستم، ايشان زاويه يي را دارند كه به آن مي پردازند.

من فكر مي كنم يكي از رقابتي ترين انتخابات رياست جمهوري، انتخابات دور اول رياست جمهوري بود كه منجر به انتخاب آقاي بني صدر به عنوان رئيس جمهور شد. جامعه در آن مقطع كاملاً جهت بندي داشت و گروه هاي سياسي به شدت فعال بودند، احزاب سياسي و تشكل هاي درون نظام و انقلاب و تشكل هاي بيروني و مباحث سياسي نهايتاً منجر به انتخاب آقاي بني صدر شد و آقاي حبيبي و مدني در رتبه هاي بعدي قرار گرفتند. اما با عزل آقاي بني صدر با توجه به عدم كفايت سياسي و درگير شدن كشور در يك جنگ هشت ساله در دوره دوم با كانديداتوري آقاي رجايي ما مي بينيم عملاً از رقابت خبري نيست چون فضاي جامعه به فضايي رفت كه رقابت را برنمي تابيد. با شهادت شهيد رجايي ما شاهد هستيم اين روند در دو دوره يي كه حضرت آيت الله خامنه يي در آن مقطع كانديداي رياست جمهوري بودند وجود داشت و باز ما شاهد رقابت نيستيم. نكته يي كه اضافه مي كنم اين است كه ما در آن تاريخ و مقطع پست نخست وزيري را داشتيم و عملاً صحنه اجرايي كشور در دست نخست وزير بود و به نوعي مقام رياست جمهوري از نظر اختيارات قابل مقايسه با دوره هاي بعدي نبود. با پايان اين دوره ما وارد مرحله بعدي شديم و طبيعتاً پس از پايان جنگ و با توجه به تغييراتي كه در اختيارات رئيس جمهور با توجه به تغيير قانون اساسي صورت گرفت، حذف نخست وزيري و فوت حضرت امام(ره) با فضاي انتخابات مشخص بود كه آقاي هاشمي آماده مي شوند تا از موضع رياست مجلس و فرماندهي كل قوا در جنگ كه جانشيني امام را داشتند، وارد عرصه انتخابات شوند. اينجا هم از رقابت خبري نيست، اولين رقابت در دور دوم است و من احساس مي كنم به رغم اينكه آقاي عطريانفر به بحث معلوم و مجهول اشاره كردند، اما آقاي توكلي با وجود اينكه با آقاي هاشمي قابل مقايسه نبوده است ولي روند حركت به سمت يك روند رقابتي بود. يعني از يك طرف كاهش آراي آقاي هاشمي به 10 ميليون و راي قابل توجه آقاي توكلي (به خصوص كه در استاني نظير استان كردستان راي قابل توجهي آورد و برنده انتخابات شد) يك رقابت جدي را به وجود آورد.

شكوهي؛ آن روزها عده يي بر اين باور بودند كه اگر زمان انتخابات بيشتر بود و اگر امكاناتي را كه صدا و سيما بعدها به نامزدها مي داد كه بيشتر با مردم ارتباط داشته و فيلم تبليغاتي بسازند و مشابه اين اتفاقات مي افتاد وضعيت آقاي توكلي به نسبت آقاي هاشمي بسيار مثبت تر مي شد و راي بيشتري را كسب مي كرد.

حق شناس؛ رقابت جدي را ما اينجا (دوره دوم هاشمي) تجربه كرديم. در مرحله بعد و اواخر دوره بحثي مبني بر تغيير قانون اساسي مطرح شد كه نسبت به تمديد آقاي هاشمي اقدام كنيم چون آقاي هاشمي نعمتي براي كشور است و زمينه براي حضور ايشان در دور سوم هم فراهم شود. اين را دوستان حزب كارگزاران و آقاي مهاجراني مطرح كردند. از اين مساله استقبال نشد و از موضوع گذشت.

عطريانفر؛ اين تنها يك اظهارنظر فردي بود و كار حزب كارگزاران نبود. علت آن هم غلبه و سيطره نظام مديريتي آقاي هاشمي رفسنجاني بر برخي بود و نظريه حزبي نبود.

حق شناس؛ اين مساله را آقاي مهاجراني به شكل رسانه يي مطرح كردند و از اين هم بيشتر نشد.

شكوهي؛ به نظر من هم قبل از آن اين مساله را آقاي طاهري اصفهاني و آقاي عبدالله نوري مطرح كردند و بعد آقاي مهاجراني عنوان كردند.

عطريانفر؛ آقاي عبدالله نوري به هيچ عنوان.

شكوهي؛ چرا؟

عطريانفر؛ من از نزديكان آقاي نوري بودم و اين مساله از سوي ايشان مطرح نشد.

شكوهي؛ حتي تعبير اينكه نيازي به تغيير قانون اساسي نيست و در اين زمينه مجمع تشخيص مصلحت نظام مي تواند تصميم بگيرد، هم مطرح نشده است؟

حق شناس؛ من مي خواهم بگويم فضايي بود كه كشور از نعمت وجود آقاي هاشمي محروم نشود و بتوانند كارشان را ادامه دهند. اما زماني كه اين اتفاق نيفتاد فضا براي تحويل كشور به جرياني كه خود را براي تحويل گرفتن آماده مي كرد، آماده بود. اين جريان مجلس پنجم را در اختيار گرفته بود. جريان راست و آقاي ناطق رياست مجلس را بر عهده داشتند و فضاي كشور كاملاً آماده بود كه ايشان رياست جمهوري را در اختيار بگيرند، نزديك 160 يا 170 نماينده مجلس اعلام حمايت كردند، 118 تا 120 معاون وزير وقت كه از معاونان دولت آقاي هاشمي بودند اظهار علاقه كردند كه به استقبال آقاي ناطق به عنوان رئيس جمهور بروند اما اين اتفاقات همان طور كه آقاي عطريانفر گفتند با واكنش جدي مردم روبه رو شد. يعني مردم احساس كردند عده يي دارند براي آنها تصميم مي گيرند و براي اينكه اين اتفاق نيفتد ما شاهديم كه ابتدا بحث حضور مهندس موسوي و سپس حضور آقاي خاتمي پيش آمد كه رقابتي ترين انتخاباتي كه در آن دوره ما شاهد هستيم در سال 76 شكل گرفت اما در دور دوم آقاي خاتمي رقابت وجود ندارد. با اينكه سعي كردند رقبايي را برايشان بتراشند. در اين بخش 10 تا 12 كانديدا مطرح مي شوند كه برخي اعضاي كابينه آقاي خاتمي با موقعيت هاي متفاوت استاني هستند ولي مردم تصميم گرفته بودند آقاي خاتمي با آراي بيشتري اين مرحله را بگذرانند و رقابتي را شاهد نيستيم.

حق شناس؛ در اينجا اتفاقي كه مي افتد اين است كه به رغم كاهش كل آرا به راي آقاي خاتمي اضافه مي شود. در اينجا به فضاي بعدي مي رسيم كه اتفاق جديدي مي افتد يعني در تمام اين دوره ها وضعيت انتخابات به گونه يي بود كه نفر پيروز انتخابات قابل پيش بيني بود. يعني تحليلگران و افراد شاخص سياسي مي دانستند كه نتيجه انتخابات قابل پيش بيني است. اما بعد از اين دوره ما انتخاباتي را شاهد هستيم كه فضا به گونه يي است كه انتخابات به آن معنا قابل پيش بيني نبود و به رغم پيش بيني ها شكل گرفت و براي اولين بار انتخابات تا مرحله دوم مي رفت، يعني پيش بيني ها به اين سمت بود كه انتخابات در مرحله اول به نتيجه نمي رسد، شخصيت هايي در انتخابات حضور پيدا كردند كه شناخته شده بودند و چهره ناشناخته يي در ميان چهره هاي شناخته شده يي نظير آقاي هاشمي يا آقاي كروبي، معين، لاريجاني و... انتخاب مي شود. من برخلاف آقاي عطريانفر فضاي اين دوره را اصلاً دوقطبي نمي بينم بلكه يك فضاي چندقطبي است، فضاي اين دوره با سال 76 اصلاً قابل مقايسه نيست، در آن مقطع احساس بيشتر حاكم بود و يك نه بزرگ به بخشي از جرياني كه احساس مي كردند برايشان تصميم مي گيرد، بود. ولي در اين دوره من فكر مي كنم تعقل بيشتر جاي احساس را گرفته است و دوستاني كه احساس مي كنند فضا دو قطبي است دوستاني هستند كه موافق آقاي خاتمي و آقاي احمدي نژاد بوده و علاقه مندند فضا را دوقطبي ببينند.

-آقاي رامين شما زماني مي گفتيد راجع به انتخابات صحبت كردن خيلي زود است، هنوز هم اين نظر را داريد؟

محمدعلي رامين؛ ما آرام آرام به زمان انتخابات نزديك مي شويم. اگر شما رسانه ها را مرور كنيد در آستانه هر انتخاباتي از گذشته يكسري از حرف ها را مي توانيم به تكرار در اين تحليل ها مشاهده كنيم. به نظر من نوعي نگاه گذشته گرايي يا توقف در زمان حال بايد به آينده گرايي به مفهوم رشد و تكامل نظام برگردد، يعني اين نگاه كه صرفاً ما گذشته ها را مرور و براي آينده نتيجه گيري كنيم، نمي تواند كارساز باشد و مفيد به حال مخاطب نيست. رسانه بايد با بهره گيري از انديشمندان طرحي نو، اساسي و اصولي و مبنايي را براي نظام اسلامي پيش پاي جامعه قرار دهد و جامعه را با هر انتخابي يك گام به جلو ببرد نه اينكه جامعه را در يك فضا دور خودش بچرخاند و حالت توقف داشته باشد.

-تحليل شما از فضاي انتخاباتي كشور و راهي كه به نفع مردم خواهد بود، چيست؟

رامين؛ من در مقايسه با سيستم هاي سياسي حاكم بر جهان اين نوع نگرش را مثبت مي بينم اما اگر ما به نگاه جهانشمول توحيدي خود و سيستم امت و امامت برگرديم و بر اساس آن تحليل هاي خود را تنظيم كنيم شايد رقابت مفهوم ديگري پيدا كند، اگر سياست ما عين ديانت ما باشد و با سيستم توحيدي و امت و امامت نگاه كنيم شكل ديگري پيدا مي كند.

-يعني نبايد با هم رقابت كنند؟

رامين؛ عرض كردم رقابت مفهوم ديگري را پيدا مي كند.

-اگر از آسمان به زمين بياييم، الان در كشور ما يك فضاي رقابتي شكل مي گيرد، اين فضا به نظر شما درست است؟

رامين؛ در جامعه اسلامي اين كاركردها را نه از رسانه و نه از احزاب و نه از نخبگان نمي پسندم. به نظر من ما از آن فرآيندي كه نظام ما در پيش گرفته است، يك گام عقب هستيم. ما نظام را در حال پيشروي و آماده شدن براي حكومت امام زمان(ع) مي بينيم اما ما به عنوان رسانه يي ها يك گام عقب هستيم.

-آقاي احمدي نژاد حتماً كانديدا خواهند شد؟

رامين؛ من اين حتميت را نمي توانم از جانب ايشان عرض كنم، ايشان يك انسان تكليف گرا هستند كه بر اساس احساس تكليف خود عمل مي كنند و جامعه اسلامي ما فراتر از احزاب و رسانه ها و... تكليف شناس و سياستمدار است، البته حركات رسانه يي آثاري دارد و يك مقدار توقف در روند توحيدي جامعه ما ممكن است ايجاد كند ولي به هر حال به نظر من همپايي اين احزاب و رسانه ها با روند توحيدي چيزي است كه بايد انتظار آن را داشته باشيم.

-فرض را بر اين مي گيريم كه آقاي احمدي نژاد احساس تكليف خواهند كرد و در انتخابات شركت مي كنند، شما در بين نامزدهايي كه در كشور حضور دارند (آقايان خاتمي، كروبي و...) كدام يك از آقايان را رقيب جدي آقاي احمدي نژاد مي دانيد؟

رامين؛ من دوست داشتم نقد خود را عرض مي كردم. من به عنوان مسلماني كه چشم انتظار امام زمان است، آرزو مي كنم به سمتي حركت كنيم كه همين فردا امام زمان(عج) ظهور كنند و خيلي از اين بحث ها جاي خود را از دست بدهند. اما در عين حال مردم به نوعي هميشه عمل كرده اند كه احساس شده است كساني كه بايد راهنماي آنها باشند (روشنفكران، نخبگان، احزاب و...) مردم آنها را جا گذاشته اند. به نظر من مردم ما مردمي حق شناس هستند، وقتي كسي را مي بينند كه نه براي قدرت نمايي بلكه براي خدمت رساني بي منت به دورترين نقاط در حال رفت و آمد است... اين مردم به خاطر نسبتي كه به طور نزديك با احمدي نژاد پيدا كرده اند به آساني حاضر نيستند وي را با فرد ديگري عوض كنند.

شكوهي؛ نامزد مورد نظر من هنوز به صحنه نيامده است.

سه|ا|شنبه|ا|20|ا|اسفند|ا|1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 50]