هواي حوصله ابري است

واضح آرشیو وب فارسی:هموطن سلام: هواي حوصله ابري است
انسان‌ها هميشه وابسته به دنياي دروني خود نيستند، تحولات بيروني نيز آنها را تحت تاثير خود قرار مي‌دهد.
با شروع فصل سرما،‌وقتي پنجره‌ خانه‌ها بسته و هوا بيشتر ابري مي‌شود،‌بسياري از ما به بيماري افسردگي فصلي دچار مي‌شويم. چگونه بايد با اين بيماري مبارزه كرد،‌موضوعي است كه دكتر صادقي و دكتر اربابي دو تن از روانپزشكان كشور به آن پاسخ مي‌دهند.
هر فصلي نوستالوژي خود را دارد و خاطرات و خطرات خاصي را تداعي مي‌كند و به همراه مي‌آورد. غم و شادي، اميد و ياس، كسالت و سرخوشي، سلامت و بيماري و احساس شكست و موفقيت و بسياري از تجربه‌هاي رواني آدمي‌در واكنش به تغييرات بيروني شكل مي‌گيرد.
رنگ مي‌بازد و يا بي‌رنگ مي‌شود. انسان‌ها هميشه وابسته به دنياي دروني خود نيستند، تحولات بيروني نيز آنها را تحت تاثير خود قرار مي‌دهد.
تحقيقات مردم‌شناسان و قوم نگاران اين واقعيت را ثابت كرده كه ميان خلق و خوي آدمي ‌با طبيعت و شرايط زيست محيطي آنان همبستگي مثبت وجود دارد. مثلا خلق و خوي مردم شمال كشور كه در كنار باران و جنگل و دريا زيست مي‌كنند با مردم سرزمين كويري تفاوت‌هاي بارزي دارد.
از همين رو ست كه جغرافيا همان طبيعت نيست بلكه تاريخ و فرهنگ يك سرزمين را هم در برمي‌گيرد. فصل‌ها نيز اگرچه نشانه‌هاي جغرافيايي هستند اما فقط چهره طبيعت و شهر و روستا را عوض نمي‌كنند. آنها علاوه بر اين‌كه پر از رمز و رازهاي زيباشناسي و شاعرانه هستند پيامد‌هاي انساني هم با خود دارند كه مثل خود زندگي تركيبي از خوب و بدهاست.
زمستان فقط با برف و باران و سرما و يخبندان شناخته نمي‌شود مثلا بسياري از بيماري‌ها همزاد اين فصلند مثل سرماخوردگي اما هميشه اين جسم آدمي ‌نيست كه ممكن است در برابر سرماي زمستان دچار آسيب مي‌شود. روح و روان انسان نيز گاهي در واكنش به تغييرات فصلي به چالش مي‌افتد و تهديد مي‌شود.
زمستان هميشه با سرماخوردگي جسمي ‌و زكام و تب و لرز همراه نيست گاهي نيز موجب ترس و لرز آدمي ‌مي‌شود و سرماخوردگي روحي را نيز به همراه دارد. اين تنها پزشكان نيستند كه در زمستان با انواع بيماران سرماخورده مواجه مي‌شوند روانشناسان و روانپزشكان نيز در اين فصل با بيماراني روبه‌رو مي‌شوند كه روحشان سرما خورده و دچار يخ‌زدگي شده است.
افسردگي زمستاني يكي از شايع‌ترين افسردگي‌هاي فصلي است كه به سراغ آدمي‌مي‌آيد. گويي برف زمستان، روان انسان را نيز سفيد پوش مي‌كند و سوز سرما از مغز استخوان مي‌گذرد و به روح آدمي‌ مي‌رسد.

يك ناهنجاري فصلي
افسردگي زمستاني (winter blues) در واقع نوعي ناهنجاري فصلي محسوب مي‌شود كه با كوتاه شدن روشنايي خورشيد و طولاني شدن شب و تاريكي، زمينه‌هاي بروز آن بويژه در مناطقي كه داراي آب و هواي ابري و باراني هستند به وجود مي‌آيد.
تحقيقات نشان داده است اين افسردگي در بين اهالي كشورهاي اسكانديناوي بسيار شايع است به طوري كه روانشناسان تخمين مي‌زنند حدود 20 درصد از سوئدي‌ها از اين مشكل رنج مي‌برند. حتي در برخي كشورها مثل انگلستان با ساخت آفتاب مصنوعي سعي كرده‌اند در كاهش اين مشكل تاثير بگذارند. در كشور ما اگرچه هنوز آمار دقيقي از افسردگي فصلي وجود ندارد اما اين بيماري بويژه در فصل زمستان در بسياري از افراد مشاهده شده است.
دكتر مجيد صادقي روانپزشك و عضو هيات علمي‌ دانشگاه علوم پزشكي تهران درباره علت به وجود آمدن اين افسردگي مي‌گويد: در بدن انسان ريتم‌هاي دوره‌اي وجود دارد كه به صورت منظم تكرار مي‌شود مثل خواب و بيداري و ترشح برخي هورمون‌ها كه به آنها ريتم‌هاي سيركادين مي‌گويند.
در مبتلايان به افسردگي فصلي اين ريتم‌ها دچار اختلال مي‌شود. اختلالات ريتم‌هاي بدن بستگي به وجود نور مستقيم خورشيد، زاويه تابش اشعه آن و ترشح ماده‌اي به نام ملاتونين در مغز دارد كه چون در نيمه دوم سال نور مستقيم خورشيد كم مي‌شود زاويه تابش آن تغيير مي‌يابد و روزها كوتاه مي‌شود در نتيجه افراد مستعد در معرض افسردگي فصلي قرار مي‌گيرند.

نشانه‌هاي بيماري شايد بسياري فكر كنند كه افسردگي فصلي داراي ويژگي‌ها و علائم روان‌شناختي متفاوتي از افسردگي‌هاي ديگر است اما روانشناسان علائم و نشانه‌هاي افسردگي فصلي را غمگيني، اضطراب، بي‌قراري، بي‌علاقگي به فعاليت ‌هاي روزانه، انزواگرايي و ناتواني در تمركز مي‌دانند كه ظاهرا با نشانه‌هاي افسردگي‌هاي ديگر تفاوت چنداني ندارد.
دكتر محمود اربابي روانپزشك معتقد است: افسردگي‌هاي فصلي برعكس افسردگي‌هاي ديگر با افزايش خواب و اشتها همراه است و افراد مبتلا به اين افسردگي دچار پر خوابي و پر خوري مي‌شوند.
وي اين عارضه را نوعي اختلال خلقي تعريف مي‌كند كه به دو حالت افسردگي و شيدايي خود را نشان مي‌دهد لذا متناسب با هريك از دو قطب مي‌توان علائمي‌را براي آن برشمرد.

بيماري را جدي بگيريد
اشتباه نكنيد عنوان فصلي بودن اين نوع افسردگي شايد اين ذهنيت را در برخي از افراد به وجود بياورد كه اين مشكل چندان جدي نيست و با گذر زمان و پايان فصل به اتمام مي‌رسد اما روانشناسان اين افسردگي را جدي مي‌گيرند و به مبتلايان توصيه مي‌كنند در جهت رفع آن اقدام كنند چون ممكن است آثار اين افسردگي در فرد بماند و استمرار يابد و حتي به افسردگي مزمن و حاد بدل شود.
بويژه افرادي كه مستعد افسردگي هستند بيش از ديگران بايد مراقب اين بيماري باشند. هم اكنون كه در آغاز فصل سرما قرار داريم به فكر چاره باشيم تا در پايان اسفند به افسردگي بيمارگونه دچار نشويم. براي مقابله با اين بيماري راهكارهاي زيادي ارائه شده كه برخي از آنها شايد ويژه افسردگي زمستاني باشد.
يكي از مهم‌ترين آنها لايت تراپي يا نور درماني است كه به دو صورت قابل پيگيري است يكي اين‌كه فرد در روز و زماني كه خورشيد مي‌تابد در معرض نور آفتاب قرار بگيرد و دوم استفاده از لامپ‌ها و نور مصنوعي است به طوري كه برخي از روانشناسان توصيه مي‌كنند نيم ساعت در روز در فاصله تقريبا يك متري لامپي قرار بگيرند كه ميزان روشنايي آن 10 تا 20 برابر بيشتر از لامپ‌هاي معمولي خانگي باشد. برخي معتقدند نور درماني تا بيش از 85 درصد در درمان اين بيماري موثر است.
يكي از روش‌هاي ديگر كه البته به پول بيشتري نياز دارد اقليم درماني است يعني كوچ كردن فرد به منطقه‌اي كه به لحاظ آب و هوايي با محيط فعلي فرد متضاد باشد. در واقع اين روش نوعي درمان با ايجاد تغييرات آب و هوايي است كه در هواشناسي زيستي به عنوان شاخه‌اي جديد از روان‌شناسي مورد توجه قرار گرفته است.
با اين حال دارو درماني تحت نظارت روان‌پزشك را هم نبايد فراموش كرد چه بسا در مواقعي چاره‌اي نيست جز اين‌كه از دارو براي رفع اين مشكل استفاده شود. به هرحال زمستان است و هواي حوصله در معرض ابري شدن....
پنجشنبه 5 دي 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: هموطن سلام]

[مشاهده در: www.hamvatansalam.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 119]