گزارش فارس از نقد «مفاتيح الاسرار و مصابيح الابرار»؛ايازي: قرآن‌پژوهي در 30 سال اخير با 14 قرن گذشته برابري مي‌كند

واضح آرشیو وب فارسی:فارس: گزارش فارس از نقد «مفاتيح الاسرار و مصابيح الابرار»؛ايازي: قرآن‌پژوهي در 30 سال اخير با 14 قرن گذشته برابري مي‌كند
خبرگزاري فارس: محمدعلي ايازي معتقد است در 30 سال اخير كارهايي كه در حوزه قرآن به ويژه ترجمه قرآن شده است با تمامي فعاليت‌هايي كه در 14 قرن گذشته صورت گرفته برابري مي‌كند.

به گزارش خبرنگار فارس، نشست نقد و بررسي كتاب «مفاتيح الاسرار و مصابيح الابرار» (تفسير شهرستاني) با حضور «محمدعلي ايازي» و «محمدعلي آذرشب» مصحح اثر برگزار شد.
در ابتداي نشست نقد و بررسي كتاب «مفاتيح الاسرار ومصابيح الابرار» به تصحيح محمدعلي آذرشب، اكبر ايراني رئيس مركز پزوهش‌هاي مكتوب در مورد تفسير شهرستاني گفت: تفسير شهرستاني يكي از آثاري بود كه در فضايي شكل گرفت كه ما چندان به مهم بودن آن توجهي نداشتيم اما بعد از اينكه اين اثر به صورت عكس در دايرةالمعارف اسلامي و نسخ خطي منتشر شد و مطالب و مقالاتي درمورد آن نوشته شد كم كم اهميت آن روشن گرديد.
وي افزود: سپس به همت آذرشب بخشي از اين تفسير به عنوان پايان نامه دكتري، تحقيق و تصحيح شد و از سوي مركز منتشر گرديد به هر حال چندان فكر نمي‌كردم كه اين تفسير با اين همه اشكال و اين همه كاتب كه در كتابت دچار سهو و خبط‌هايي شده و بتواند به عنوان يك اثركم غلط منتشر بشود و همين ما را باز مي‌داشت از اينكه مابراي چالش به سراغ كل اين اثر برويم اما به مرور كه كارها و زحمت‌هايي را كه جناب آذر شب كشيدند روي اين اثر سبب شد اين اثر منتشر شود.
ايراني ادامه داد: تصميم بر آن گرفتيم كه باقي اثر را هم تصحيح كنند و اين تنها نسخه منحصر به فرد تفسير شهرستاني درباره سوره‌هاي حمد و بقره است كه در كتابخانه مجلس شوراي اسلامي وجود دارد و حتي تلاش‌هايي شد براي پيداكردن نسخ ديگر اما به نتيجه‌اي نرسيديم طبيعتا چاپ اين گونه آثار انسان را به لحاظ سهوها و مشكلات راه در معرض خطر قرار مي‌دهد.
ايراين تصريح كرد: به هر روي اهميت اثر باعث شد كه اين كار منتشر شود و از زماني كه منتشر گرديد تا كنون بازتاب‌هاي خوبي هم داشته؛ اين كتاب كه با همكاري موسسه مطالعات اسماعيلي منتشر شد و به دليل همكاري كه با ما داشتند مقدمه‌اي را جناب آقاي توني ماير از محققان اين موسسه در ابتدي جلد دوم به انگليسي نوشتند كه در ابتداي كتاب درج گرديد.
در ادامه نقد و بررسي كتاب «مفاتيح الاسرا رو مصابيح الابرار» تفسير شهرستاني محمدعلي ايازي طي سخناني درباره اهميت چنين بررسي‌هايي گفت: بحث تفسير پژوهي دوره‌اش به متاخر برمي‌گردد و ما عمر تفسير پژوهي را در يكصد سال اخير مي‌دانيم.
وي افزود: از قرن11تا 14اثري در معرفي تفاسير ما نداريم و كاري هم صورت نگرفته در حالي كه از قرن 14كتاب «مذاهب الاسلاميه في تفسير» انگيزه‌اي شد كه بعدها «محمدحسين ذهبي» «التفسير و المفسرون» را بنويسد اما بيشتر مي‌خواستند جريانها و گرايش‌هاي تفسيري را شرح دهند.
ايازي افزود: در 50 سال اخير اين تفسير پژوهي‌ها و اين كارهايي كه در حوزه نقد و بررسي و تحليل انديشه‌ها و مباني تفسير انجام مي‌شود اين تاثير را در ميان مفسران بگذارد اگر كه تفسيري مي‌نويسند چه جور تفسيري باشد.
ايازي گفت: در دوره اخير كارهايي كه دراين حوزه حتي در زمينه ترجمه قرآن شده در 30سال اخير در ترجمه فارسي يك طرف و 14 قرن هم در طرفي ديگر زيرا پيشرفت بسيار مهم بوده است.
وي يكي از جريانات مهم در تفسير را ورود انديشه اجتماعي در حوزه مفاهيم قرآن دانست و گفت: هنگامي كه اين انديشه وارد شد همه چالش‌هايي كه در حوزه معرفت ديني پديد آمد از آن وقتي شكل گرفته كه ما اين انديشه اجتماعي را وارد كرديم.
وي در ادامه افزود: اين پژوهش‌ها در حوزه تفسير پژوهي اثرات ميمون و مباركي گذاشته همانند كارهايي كه در حوزه معرفت ديني انجام شده و توانسته نقد و تحليل بشود و از تحريف‌ها و غلوها جلوگيري شود.
وي ادامه داد: اولين كار در حوزه تفاسير آشنايي با سير تطور اين تفاسير است اين كار شرايط تفسير و فرازو نشيب‌ها را نمايان مي‌سازد و سپس كار ما را با مذاهب و اعتقادات جريانات كلامي آشنا مي‌كند، نكته ديگر آشنايي با روش‌هاي گوناگون تفسيري است؛ ما احتياج داريم با روش‌هايي گوناگون سراغ قرآن كريم برويم زيرا شكي نيست كه قرآن داراي لايه‌هاي گوناگون است.
ايازي تصريح كرد: نكته ديگر اين است كه جامعه‌اي كه نتواند مقايسه و تطبيق كند جامعه علمي در حال تكامل نخواهد بود.
ايازي ادامه داد: ما قهرا به ضعف‌ها و اشكالات تفاسير خوب توجه مي‌كنيم و شخصيت‌هاي بزرگي هم در عالم تفسير داشته‌ايم؛ ولي كارهاي تفسير پژوهي به ما كمك كرده با همه بزرگي آنها را اصلاح كنيم، نكته ديگر در اين باب آنكه ترجمه‌ها و تفسيرها عصري هستند،هم به لحاظ ادبيات هم به لحاظ فرهنگ هم به لحاظ معرفت يعني به همان صورت كه در زبان تحول پيدا مي‌شود در تفسير هم بدين صورت است.
محمدعلي ايازي يادآور شد: ما ميراث غني از فرهنگ ديني خودمان داريم اما شخصيت‌هاي بزرگي كه هستند را چگونه بايد بشناسيم؟ ما امروز احتياج داريم امثال شهرستاني را بشناسيم.
پس از سخنان ايازي، «مهدي عمادي»، پژوهشگر؛ ترجمه مقدمه‌اي را كه «ماير» بر اين اثر نگاشته را خواند و در پايان هم «محمد علي آذرشب» مصحح كتاب «مفتاح الاسرار ومصابيح الابرار» گفت: 10سال پيش از اينكه عكسي درباره اين نسخه خطي باشد بنده اين كار را انجام داده بودم البته كاري كه من كردم مقدمه‌اي بود كه يك مقدار مفصل بود و فقط تا پايان سوره حمد را در آن رساله تصحيح كرده بودم كه بعدا تكميل شد نسخه بسيار دشوار است، اغلب كلماتي كه مفهوم نبوده به صورت نقاشي ترسيم شده و به همين جهت قرائت اين نسخه كار مشكلي بود.
در همين نسخه و عكسي كه از اين نسخه چاپ شده بود مقدمه‌اي آمده كه برخي خواستند اين نسخه را بخوانند اما اشتباه خواندند اين در حالي است كه در خود مقدمه هم غلط فراوان ديده مي‌شد نسخه خطي پر از اشكال است و چه به لحاظ نقطه‌گذاري چه از نظر جمله‌بندي بسيار آشفته بود ولي با همت دوستان در مركز چاپ آثار مكتوب و پشتيباني مركز جهاني تقريب مذاهب اسلامي اين كار انجام شد.
مصحح كتاب گفت: مسئله مهم در اين تفسير باطني بودن يا اسماعيلي بودن شهرستاني است كه به نظر بنده يكي از علل اين گرايش اين است كه مفاتيح الاسرار را نوشته و اين اسرار مخالف ظاهر است،ما به ظاهر آيات توجه مي‌كنيم اما باطني‌ها به اسرار ولي معناي حقيقي اسرار يعني معاني ماوراي لفظ ظاهر همانند اسرار‌البلاغه جرجاني.
انتهاي پيام/ش
سه شنبه 3 دي 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فارس]

[مشاهده در: www.farsnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 373]