محمدرضا لطفي: بايد يك نظام درست و اداري را براي موسيقي طراحي كنيم اين روزها توليدات زيرزميني موسيقي حرف آخر را مي‌زند

واضح آرشیو وب فارسی:ايسنا: محمدرضا لطفي: بايد يك نظام درست و اداري را براي موسيقي طراحي كنيم اين روزها توليدات زيرزميني موسيقي حرف آخر را مي‌زند

خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران
سرويس: فرهنگ و هنر - موسيقي

محمدرضا لطفي در سومين روز در بيست‌وچهارمين جشنواره بين‌المللي موسيقي فجر از« تحولات موسيقي ايران و تاثيرات انقلاب 57 بر آن» سخن گفت.

به گزارش خبرنگار موسيقي خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، اين آهنگساز روز گذشته _ 21 آذر ماه _با اشاره به وضعيت موسيقي ايران قبل از انقلاب، عنوان كرد: موسيقي ايران تا قبل از انقلاب تابعي از مسائل مختلف در سطح سياست‌گذاري‌هاي كلان كشوري بود و بر عدم توجه مردم بر داشتن يك هويت ايراني و مستقل تاكيد داشت.

او ادامه داد: قبل از انقلاب 57 موسيقي و به طور كلي فرهنگ ملي كه مي‌توانست سد راه مدرنيته مصرفي و يا فروش كالاهاي غير ضروري وارداتي باشد، منع شد و مهم نبود كه حذف اين سنت‌هاي تاريخي تا چه حد

مي‌تواند به آينده كشور لطمه بزند بلكه مهم نوع تفكر وارداتي بود كه زندگي ما را از گذشته تاريخي‌مان جدا

مي‌كرد و سليقه عمومي را تغيير داد تا چيزي از گذشته برايمان نماند كه اين مسئله ريشه در استعمار داشت تا ما را از فرهنگ‌مان جدا كند.

اين نوازنده اضافه كرد: اين سياست استعماري قوانين تعريف شده‌اي داشت كه در آن روزها بخش عمده‌اي از روشنفكران متوجه اين زيركي نشدند، پس امروز و بعد از سالها حكومت ايران بايد از اين تجربيات درس گرفته و به راهي نرود كه دوباره فرهنگ و هنر و زيرساخت‌هاي انديشه و تفكر ايراني را مدفون كند.

لطفي با بررسي وضعيت موسيقي و فرهنگ در اواخر دوران قاجار و اوايل پهلوي اول، توضيح داد: حضور كارشناسان غربي در كنار شاهان معاصر در اين سال‌ها مشاهده مي‌شود.«موسيو لومر» فرانسوي كه برنامه‌ريز موسيقي است، مين باشيان پدر و پسر كه از كارشناسان غربي هستند و در بهم ريختن سيستم‌هاي موسيقي ايراني متعصب‌تر عمل مي‌كنند، كاري با موسيقي ما كردند كه اگر پايمردي برخي از موسيقيدانان نبود قطعا امروز چيزي از رديف موسيقي ايراني باقي نمي‌ماند.

او با اظهار تاسف از اين وضعيت گذشته و حال موسيقي ايران، گفت: فرهنگ‌وهنر تنها وسيله‌ي مقاومت ما در برابر حيثيت ايراني‌مان است، در حاليكه شاهديم جوانان ما باز هم دچار همان مشكلي هستند كه ما در نوجواني دچارش بوديم، يعني توجه به ظواهر غربي و نه باطن آن در آنها ديده مي‌شود.

لطفي همچنين با اشاره به وضعيت چاپ كتاب‌هاي موسيقي در آن سال‌ها گفت: در دوران پهلوي تنها دو كتاب از عبدالقادر مراغه‌اي به چاپ رسيد و حتي كتاب «فرصت‌الدوله شيرازي» كه آخرين عالم بر نظريه‌هاي موسيقي بود تجديد چاپ نشد و اين روزها براي اولين بار است كه مي‌بينم به علم نظري موسيقي هم اهميت داده مي‌شود. در واقع در اين مسير تاريخ بزرگترين تجربه زندگي ماست كه مي‌تواند ذهن ما را به واقعيت‌هاي گذشته نزديك كند.

اين آهنگساز اضافه كرد: ساز هارپ كه شش هزار سال سابقه تاريخي دارد و در اركسترهاي سموفنيك استفاده مي‌شود نيز از سازهاي ايراني الگوسازي شده است، در حاليكه ما از ساز چنگ كه در شيراز بود استفاده

نمي‌كنيم و آن را حذف كرديم.

او با اشاره به زيرساخت‌هاي هنري در حكومت پهلوي اول عنوان كرد: اين زيرساخت‌ها در آن سال‌ها در حال تغيير بودند كه اين تغييرات هيچ ارتباطي با فنون و طرز تلقي فكري تاريخ ملت ايران نداشت، بلكه تحصيل كرده‌هاي غربي كه بورسيه‌هاي رضاخان بودند به ايران بازگشتند تا يك نظام كاملا غربي را بدون توجه به ساختارهاي انديشه و رشد آن در ايران پياده كنند كه حاصل آن بي‌هويتي ملي و بهم‌خوردن مكانيزم فرهنگ و توليد هنر ايرانيان بود.

لطفي ادامه داد: در اين شرايط غير مستقل و دستور از بالا، موسيقي ايراني و بيشتر هنرهاي ايراني رفته رفته وسعت نظر و عمل خود را از دست دادند. چه بسا كه اگر به توليد بيش از 40 سال موسيقي ايراني در راديو دقت كنيم مي‌بينيم كه 100 اثر نسبتا خوب آنهم در چارچوب مكتب استاد وزيري ساخته شده است و خبري از راه و روش اساتيدي همچون درويش خان ،ظلي ،قمر و ...نيست.

او خاطرنشان كرد: در اين سال‌ها ، خانواده‌ها فرزندانشان را براي تعليم موسيقي و سازهاي ايراني نزد استادها نمي‌برند و هنرستان ملي ايران كه خالقي آن را تاسيس كرد شاگردان زيادي نداشت، در حاليكه مي‌توانستيم با ايجاد موسيقي‌هاي ايراني و رشد آن در سطح جامعه برنامه‌ريزي خوبي براي هدايت درست فرهنگي انجام دهيم.

سرپرست گروه «شيدا» سپس به انقلاب 57 و تاثيرات آن در حركت موسيقي اشاره كرد و افزود: اين انقلاب به ما نشان داد كه مي‌توانيم غرور ملي داشته باشيم و ايراني بودن خود را به رخ بكشيم، به همين دليل هم در سايه انقلاب مردم حقوق ملي و مذهبي خود را بازيافتند و اگر به آمار هنرستان‌ها نگاه كنيم متوجه مي‌شويم كه تعداد زيادي براي آموزش به اين هنرستان‌ها آمدند، هرچند كه به دليل وقوع جنگ و مشكلات آن حكومت نتوانست از اين متخصصان در امور فرهنگي و حتي علمي استفاده كند و بيشتر جوانان در خود حل شدند.

او در بخش ديگري از سخنانش درباره دلايل مشكلات موجود بر سر راه موسيقي بعد از انقلاب توضيح داد: هنوز هم پس از سي سال در بعضي از نگرش‌هاي اسلامي نسبت به موسيقي دچار مشكل هستيم در حاليكه اسلام از زمان تشكيل حكومت توانست در بخش نظري راه‌حل هاي درستي را در امور اقتصادي و فرهنگي ايجاد كند و اگر به تاريخ ساسانيان رجوع كنيم متوجه مي‌شويم كه تا چه اندازه به آيين مهر و موسيقي احترام

مي‌گذاشتند و اين سيستم تا قرن نهم همچنان در جريان بود.

او ادامه داد: موسيقي با انقلاب ايران به يكي از مهمترين هنرها در رابطه با حضورش در عرصه اجتماعي بدل شد و موسيقي‌داناني كه سازهاي ايراني را اجرا مي‌كردند وارد عرصه هنر پويا و پر تحرك شدند و فرم‌هاي جديدي به وجود آمد كه كه تصانيف ميهني را با اشعاري كه نياز مردم انقلابي را تامين مي‌كرد به بار نشست.

لطفي متذكر شد: اگر پيشرفت اين نوع موسيقي با آن فرم‌هاي بديع به جلو مي‌رفت و فقه شيعه برخورد واقع بينانه‌تري نسبت به آن داشت و راهش را سد نمي‌كرد قطعا امروزه اين هنر به شكوفايي در شكل و محتوا

مي‌رسيد. در حاليكه فشار بر موسيقي رفته رفته پس از انقلاب زياد شد و جنگ تحميلي بزرگترين لطمه را به پيشرفت موسيقي زد هرچند كه اجراي سرود و و دادن شور مبارزاتي در جبهه ها عمده بود.

اين مدرس موسيقي گفت: اگرچه موسيقي در رويت اول تنها به صورت سرود خود را نشان داد، اما در منازل كلاس‌هاي خصوصي موسيقي و گردهمآيي‌هاي هنري رونق داشت تا جايكه اين پديده پايه‌هاي مراكز هنري و فرهنگي و انجمن‌ها شد و تعداد آموزش‌ديده‌هاي موسيقي دو چندان شد. پس از خاتمه جنگ هم كه موسيقي به آزدي نسبي رسيد آثار ارزشمندي كه همگي نو و گيرا بود به بيرون راه يافت.

او اضافه كرد: گروه شيدا و عارف تاثير خوبي بر پيشرفت موسيقي در آن سال‌ها داشتند و هنوز هم پاره‌هاي جدا شده آنها بيشترين فعاليت‌ها را دارند. البته نبايد فراموش كرد كه پيشرفت موسيقي تنها توسط ما انجام نشد بلكه ديگر هنرمندان نيز در اين مسير در كارزار حفظ و احياي موسيقي گام برداشتند.

اين نوازنده چيره دست در بخش پاياني سخنانش عنوان كرد: اگر قرار باشد ما در سطح جهاني موفق باشيم بايد يك نظام درست و اداري را براي موسيقي طراحي كنيم در حاليكه اين روزها توليدات زيرزميني موسيقي حرف آخر را مي‌زند و جوانان علاقه‌مند مشتاق شنيدن آنها هستند. در واقع برنامه‌ريزي صحيح باعث مي‌شود تا موسيقي وارداتي از نوع «نازل» آن نتواند ريشه به تيشه فرهنگ ما بزند.

انتهاي پيام
جمعه 22 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايسنا]

[مشاهده در: www.isna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 102]