قابلیت های هواپیمای جاسوسی امریکا

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق:

آر-کیو170 هواپیمای بدون.سرنشینی است که از ارتفاع 15 کیلومتری و بدون آشکارشدن در رادار به جاسوسی می.پردازد. گفته می.شود پیش از حمله به محل اختفای بن.لادن، این پهپاد 24ساعته منطقه را زیرنظر داشت.

محمدحسین جهان.پناه: انتشار خبر ساقط شدن یکی از پهپادهای آمریکایی (پهپاد مخفف پرنده هدایت.پذیر از دور است) بر فراز ایران در اواسط آذرماه امسال آن هم تنها چند هفته مانده به پایان سال میلادی، تیتر بسیاری از رسانه.های خبری جهان را به خود اختصاص داد. البته این نخستین باری نبود که اخباری مبنی بر ساقط شدن هواپیماهای بدون سرنشین آمریکایی بر فراز ایران منتشر می.شد، اما این بار داستان فرق می.کرد، نام یکی از پر رمز و راز ترین هواپیماهای جاسوسی آمریکایی موسوم به آر-کیو170 به گوش می.رسید. خبری که با تایید نصفه و نیمه آن از سوی ناتو و سپس پنتاگون چهره.ای جدی به خود گرفت.
نخستین خبرها از وجود پهپادی پنهان.کار در خاورمیانه حدود چهار سال پیش به رسانه.ها درز کرد، زمانی که برای اولین بار این هواپیما در فرودگاه قندهار افغانستان در حال تمرین در شرایط واقعی دیده شد. (تصویر زیر)

اطلاعاتی پیرامون جزئیات طراحی و ساخت آن در میان رسانه.ها وجود نداشت. شاید تنها چیزی که در باره آن می.دانستیم، این بود که طرح ظاهری هواپیما به شدت یادآور یکی از طرح.های ناکام قدیمی آلمان.ها در جنگ جهانی دوم موسوم به اچ-او 229 است که طرح آن را در زیر مشاهده می.کنید.

آر-کیو170 چیست؟
آر-کیو 170 توسط دایره توسعه برنامه.های پیشرفته شرکت لاکهید مارتین یا به بیان ساده، همان اکانس وروکس طراحی شده بود، همان گروه معروفی که از زمان ساخت اولین جت جنگنده در ایالات متحده طراحی تقریبا تمامی هواپیماهای فوق محرمانه ارتش ایالات متحده، از اف117 گرفته تا یو2 را بر عهده داشت. کد آر-کیوی اول اسم پرنده مخفف پرنده بدون سرنشین شناسایی است که مشخصا نشان از غیرمسلح بودن آن می.دهد (مثال معروف، پهپاد رزمی پردیتور ام-کیو است که مخفف پهپاد مسلح به موشک است) با این حال همچنان مشخص نیست که آر-کیو 170 دقیقا در چه بازه.ای از هواپیماهای جاسوسی جای می.گیرد، پهپاد.های دوربرد شناسایی استراتژیک نظیر گلوبال.هاوک یا پهپادهای میان.برد شناسایی تاکتیکی، چیزی که احتمالش بیشتر است. تصاویر احتمالی این هواپیما

این هواپیمای ضد رادار ساخته شرکت لاکهید مارتین است و تسلیحات حمل نمی.کند. فاصله بین دو سر بال آن حدود 20 متر و وزن آن نزدیک به 3500 کیلوگرم است. تصاویر اندکی از این هواپیما در سطح جهان منتشر شده است، چراکه این هواپیما شبیه به چند هواپیمای بدون.سرنشین دیگر بخصوص X-47B است و به همین دلیل، ممکن است تصاویری که مشاهده می.کنید، تصویر دقیق هواپیمای آر-کیو-170 سنتینل نباشد.

از دید فنی، آر-کیو 170 را می.توان پیشرفته.ترین پهپاد پنهان.کار عملیاتی دنیا و البته محرمانه.ترین آنها دانست. لاکهید در طراحی این بال.پرنده نهایت ظرافت ممکن را به کار برده، با این حال مشخصا در پایان از به.کار بردن نهایت تکنولوژی پنهان.کاری در آن خود.داری شده است. این موضوع را به راحتی از دریچه.های هوای بدون پوشش هواپیما می.توان فهمید. نوع موتور هواپیما هنوز معمایی بی.جواب است.

آن.چه کارشناسان حدس می.زنند

با توجه به تجربیات دیگر پهپادهای مشابه و بدون در نظر گرفتن سرعت احتمالی، حدس زد این هواپیما بیشینه ارتفاعی در حدود 50هزار پا / 15هزار متر داشته باشد. آر-کیو170 همانند بیشتر هواپیماهای بدون سرنشین پنهان.کار امروزی در قالب بال پرنده.ای یکپارچه اما نه چندان بزرگ با کنترل تماما ماهواره.ای طراحی شده است. اگر چه اطلاعات و حتی تصاویر بسیار معدودی از این پرنده مرموز منتشر شده، اما همین.قدر را می.دانیم که فاصله دو سر بال.های این هواپیما در حدود 20 تا 27 متر است. سنسورهای اصلی این هواپیما در کنار رادار آرایه فازی (آرایه کاوش فعال الکترونیکی) در داخل بال.های هواپیما قرار گرفته.اند اما ماهیت آنها را تنها از شکل و شمایل ظاهری هواپیما می.توان حدس زد. به عنوان نمونه هواپیما قطعا از سیستم.های الکترواپتیکال (تلویزیونی) با ارتباط امن ماهواره.ای با رمزنگاری 256 بیتی استفاده می.کند. این گونه ارتباطات رمزنگاری.شده توسط کد.هایی 10 تا 11 رقمی محافظت می.شوند که از امنیت به نسبت قابل.توجهی در دنیای ارتباطات برخوردارند.
هواپیماهای بدون سرنشین در این کلاس عموما می.توانند تمام مراحل عملیات را به صورت کاملا خودکار بر اساس نقشه.های گرافیکی از پیش تعیین.شده کنترل و اطلاعات تصویری دریافتی را در همان لحظه به مرکز کنترل منتقل کنند. این نقشه.های از پیش تعیین شده همچنین به عنوان نقشه پشتیبان در هنگام قطع ارتباط ماهواره.ای برای بازگشت خودکار به پایگاه مادر نیز استفاده می.شود و به.همین دلیل، قبل از هر پرواز، نقشه منطقه عملیات به کامپیوتر هواپیما داده می.شود.

چرا پهپاد؟
از نظر کلی هواپیماهای بدون سرنشین به.خصوص آنهایی که با کنترل ماهواره.ای هدایت می.شوند همچنان با مشکلات زیادی مواجه هستند. ارتش ایالات متحده از ابتدای تهاجم به عراق تا به امروز صدها پهپاد کوچک و بزرگ را برای انجام انواع عملیات.های شناسایی یا تهاجمی روانه خاورمیانه کرده که بیش از یک سوم آنها دچار سانحه شده و از دست رفته.اند. پهپادهای کنونی در شرایط عملیاتی بسیار آسیب.پذیرند، چرا که بسیار پیش آمده که خلبان هواپیمای بدون سرنشین از سر بی.دقتی یا بی تجربگی هواپیمایش را به باد داده یا به دلیل از دست رفتن ارتباط ماهواره.ای برای مدتی هر چند کوتاه، کنترل هواپیمای بدون سرنشین از دست مرکز کنترل خارج شده است.
علی.رغم چنین مشکلاتی از آن سوی ماجرا هم نباید غافل شد. واقعا نمی.توان نقاط ضعف زیادی برای هواپیماهای پنهان.کاری در این سطح پیدا کرد، چرا که این.گونه هواپیماهای پنهان.کار با توجه به موتور جت و دریچه.های هوای خود، بی.صدا هستند و ارتفاع پرواز بالا، آنها را از دیده شدن در امان نگاه می.دارد. مجموعه این توانایی.ها، کاربرد هواپیماهای بدون سرنشین شناسایی را به جای هواپیماهای سرنشین.دار به.صرفه کرده است.

آر-کیو170 در میدان نبرد
آن.طور که این روزها شنیده می.شود، آر-کیو170 برای نخستین بار شش سال پیش عملیاتی شد، زمانی که اسکادران 30-ام شناسایی از وینگ 432 نیروی هوایی ایالات متحده اولین پرنده.های سفیدرنگ خود را دریافت کرد. آر-کیو 170 به فاصله تنها دو سال از تحویل به نخستین یگان عملیاتی، بی سر و صدا در فرودگاه قندهار استقرار یافت. به.دنبال انتشار نخستین تصاویر این پرنده در فرودگاه قندهار و از آن.جاکه تا آن زمان حتی اسم هواپیما در هاله.ای از ابهام قرار داشت،آن را جانور قندهار نامیدند. نبود نام رسمی و تاییدشده به شهرت سریع حیوان قندهار منجر شد.
پرواز این پهپادها و استقرارشان در منطقه در حقیقت پاسخی بود به کاهش پرواز.های هواپیماهای شناسایی سرنشین.دار یو2 در منطقه که از زمان حمله نیروهای غربی به افغانستان با همراهی پهپادهای گلوبال.هاوک در منطقه مستقر شده بودند. از طرفی استقرار این پهپاد جدید این امکان را فراهم می.کرد که با استفاده از مزیت پنهان.کاری هواپیما، دامنه عملیات شناسایی بدون ایجاد بلواهای سیاسی به مرز کشورهای همسایه افغانستان هم گسترش پیدا کند، بخصوص.که از نظر تئوری تنها رادار.های موج بلند، آن.هم در شرایطی خاص می.توانند هواپیماهایی از این دست را شناسایی کنند که آن.هم از نظر عملی آزمایش نشده بود.
به دنبال بالا گرفتن درگیری.ها در شبه.جزیره کره در سال 2010 / 1389، یگان.های شناسایی مجهز به آر-کیو170 به کره جنوبی انتقال یافتند تا فعالیت.های موشکی کره شمالی را زیر نظر بگیرند.
از آگوست 2010 / مرداد 1389 که احتمال حضور اسامه بن لادن در پاکستان جدی.تر شد، عملیات آر-کیو170 در افغانستان جانی دوباره گرفت، بخصوص که این بار با یک سیستم ارتباط تلویزیونی همزمان پشتیبانی می.شدند. گفته می.شود یگان.های آر-کیو170 در طول این مدت، منطقه.ای را که گفته می.شد بن.لادن در آن سکنی گزیده، 24ساعته از ارتفاع بالا زیر نظر گرفته بودند. این عملیات که در نهایت به حمله یگان.های ویژه نیروی دریایی و مرگ بن لادن انجامید، زیر چشمان تیزبین آر-کیو170 اتفاق افتاد و باراک اوباما شخصا از مقر فرماندهی عملیات، تصاویر ارسالی از هواپیمای بدون سرنشین را نظاره.گر بود. این در حالی بود که حضور ناپیدای این هواپیماهای بدون سرنشین در حریم هوایی پاکستان که پس از مرگ بن.لادن افشا شد، خشم مقامات پاکستانی را در پی داشت، بخصوص.که سیستم پدافند هوایی این کشور در تمام مدت از حضور این هواپیماهای بدون سرنشین مطلع نشده بود.

چرا سقوط این هواپیما در ایران این قدر مهم است؟
در طول تمام سال.های پس از جنگ سرد تنها یک هواپیمای پنهان.کار آمریکایی در مرز کشوری دیگر توسط پدافند هوایی یا سانحه فنی سرنگون شده و آن هم ماجرای اف117 نگون.بختی بود که از بد حادثه هنگام بازگشت از ماموریت بمباران خود سر راه یک موشک سام3 یوگسلاوی قرار گرفت و سرنگون شد. (تصویر زیر، نمای یک فروند هواپیمای پنهان.کار F-117 را نشان می.دهد).

در عین حال حتی از زمان جنگ سرد به این سو هیچ.یک از هواپیماهای جاسوسی یا رادارگریز سرنگون شده همچون یو2 به سلامت به دست نیامده است.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 292]