تور لحظه آخری
امروز : یکشنبه ، 15 مهر 1403    احادیث و روایات:  امام علی (ع):ایمان هیچ بنده ای راستین نمی شود مگر زمانیکه اعتمادش به آنچه نزد خداست از اعتمادش به آن...
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها




آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1821186064




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
archive  refresh

ميراث جاودان‌


واضح آرشیو وب فارسی:نیک صالحی: ميراث جاودان‌ جام جم آنلاين: شيراز را نه فقط مردم ما، بلكه بسياري از جهانيان مي‌شناسند. نام حافظ آنقدر بزرگ است كه گاه و بيگاه سمينارهاي بين‌المللي حافظ‌شناسي در گوشه و كنار جهان تشكيل مي‌شود و اديبان و فيلسوفان و عرفا غزليات او را به راي و تفسير مي‌گذارند، و تخت جمشيد آنقدر عظمت دارد كه باستان‌شناسان و مردم‌شناسان از گوشه و كنار جهان انگشت شگفتي به دهان گرفته و هنوز هم بعد از چندين هزار سال در تلاش براي گشودن راز و رمز نهفته در آن دود چراغ مي‌خورند. سفر 900 كيلومتري خود را به سمت شيراز از پايتخت و در جاده‌اي اتوباني و نسبتا خوب شروع مي‌كنم. در مسير خود از استان‌هاي قم و اصفهان مي‌گذرم و ترجيح مي‌دهم براي رفع خستگي شبي را در اصفهان بيتوته كنم. فرصتي مغتنم براي ديداري مختصر از شهري كه آن را نصف جهان مي‌خوانند. معماري زيباي سي‌وسه پل و پل خواجو را با پل‌هاي فلزي و بي‌قواره امروزي، كه در خود اصفهان نيز نمونه‌هاي زيادي از آن ساخته شده يا در حال احداث است و در آنها تنها چيزي كه مورد توجه قرار گرفته كاركرد است، و ويژگي‌هاي فرهنگي، بومي و زيبايي شناختي در ساخت آنها به فراموشي سپرده شده است، مقايسه مي‌كنم. گشت و‌گذاري در ميدان نقش جهان مي‌زنم، و خانواده‌اي را مي‌بينم كه چون براي بازديد از مسجد شيخ لطف‌الله ملزم به تهيه بليت هستند، تعجب كرده‌اند و مشغول چانه‌زني هستند. اين براي من هم سوال است: آيا مي‌توان براي مسجدي كه محل برگزاري نماز و موقوفه است، وروديه تعيين كرد؟ ادامه مسير از اصفهان تا شيراز حدود 500 كيلومتر ديگر را نيز بايد طي كرد. قسمتي از راه بياباني و تقريبا كويري است، كم‌كم وارد مسيري مي‌شوم كه دو طرف جاده را كوه‌هايي البته نه چندان سر به فلك كشيده ولي زيبا احاطه كرده‌اند. شكل و شمايل اين كوه‌ها شبيه به آن چيزي است كه در فيلم‌هاي سرخ پوستي و تگزاسي ديده‌ام. از حدود دشت مرغاب بتدريج آثار سرسبزي مشاهده مي‌شود. در دو سوي جاده مزارع ذرت و برنج و جاليزهاي خيار و گوجه‌فرنگي و گاه خربزه حس خوبي ايجاد مي‌كنند. كشاورزان زيرآفتاب تند و تيز تابستاني مشغول جمع‌آوري محصول هستند. در دل از تمام كشاورزان بي‌ادعا و زحمتكش سپاسگزاري مي‌كنم و در خيال خود بر دست آنان بوسه مي‌زنم. از فاطمه، دختر كوچولويي كه مشغول كمك به مادر خود در برداشت خيار است، عكسي به يادگار مي‌گيرم. اين كيلومترهاي آخر انگار پاياني ندارد، بخصوص اگر تمام راه را يك تنه رانندگي كرده باشي، لحظه‌شماري مي‌كني كه زودتر به مقصد برسي. كمي انتظار كافي است تا كم‌كم دورنماي شهر را ببيني. ورود در زير سايه قرآن‌ معبر ورودي شهر در سال‌هاي نه چندان دور دروازه قرآن بود، امروز جاده از كنار اين دروازه مي‌گذرد و اگر خسته از راه نباشيد، مي‌توانيد پياده شويد و ساعتي را در كنار دروازه و تفرجگاه زيباي اطراف آن، كه آرامگاه خواجوي كرماني و چند اثر ديدني ديگر را دربرگرفته است، بگذرانيد. مي‌گويند بناي اصلي دروازه مربوط به حدود قرن پنجم و ششم هجري است كه به فرمان عضدالدوله ديلمي از سنگ و ساروج ساخته شده بود؛ اما در سال 1315 تخريب و در سال 1327 دروازه فعلي به كوشش اعتمادالتجار كمي پايين‌تر از دروازه قبلي ساخته شد. در پيشاني نماي دروازه قرآن كه با كاشي 7 رنگ ساخته شده، آياتي از قرآن نقش بسته است. در اطراف دروازه قرآن و معبر ورودي شهر به دنبال باجه اطلاع‌رساني چشم مي‌گردانم، تا شايد بتوانم نقشه‌اي از راه‌هاي شهر به دست آورم و مقصد خود را در آن بيابم؛ حداقل كاري كه مي‌توان براي گردشگران بويژه در شهرهاي قطب گردشگري انجام داد. اما ناچار مي‌شوم نشاني را از رهگذران و پليس‌هاي مستقر در آن منطقه پرس‌وجو كنم. هريك از آنها نيز با مهرباني و با لهجه شيرين شيرازي سعي دارد به بهترين وجه و گاه با كشيدن كروكي مرا به كوتاه‌ترين و بهترين مسير راهنمايي كند. شيراز را اگر بخواهيد تمام و كمال بگرديد، حداقل به يك هفته وقت نياز داريد تا شايد بتوانيد از آثار باستاني، زيارتگاه‌ها، موزه‌ها، مسجدها، باغ‌ها و بوستان‌هايي كه اينجا و آنجا شهر را زينت داده‌اند، ديدن كنيد. بهتر است با تهيه فهرستي از مناطق گردشگري نقاط هم مسير را در برنامه خود در يك زمان قرار دهيد تا ناچار به پيمودن مسيرهاي تكراري نباشيد. براي سفر 3 روزه ما برنامه بسيار فشرده است و ناچار به گزينش خواهم بود، اما نمي‌توانم از ديدن چند منطقه كه معرف شيرازند چشم‌پوشي كنم. ارگ كريمخاني، بازار وكيل، مسجد و حمام وكيل كه اكنون به موزه تبديل شده است، موزه پارس و آرامگاه شاه چراغ تقريبا در يك قسمت از شهر قرار دارند و بايد يك روز كامل را به آنها اختصاص دهم. در اولين گشت‌وگذار از شهر متوجه مي‌شوم كه چندان نمي‌توان به تابلوهاي راهنما متكي بود، زيرا مسافر را در نيمه‌هاي راه سرگردان مي‌كنند، و شما ناچاريد براي ادامه مسير دست به دامان شهروندان شويد. نكته قابل توجه ديگر، رانندگي آشفته و بي‌نظمي است كه حتي براي ما كه ترافيك بي‌سروسامان پايتخت را تجربه كرده‌ايم، شگفت‌آور است؛ ظاهرا از تابلوهاي توقف ممنوع به عنوان تابلوي پاركينگ تعبير مي‌شود زيرا در زير اغلب آنها اتومبيل‌ها با خيال راحت پارك شده‌اند، و هيچ نشاني از قبض‌هاي جريمه روي آنها ديده نمي‌شود. علاقه مفرط رانندگان شيرازي و بويژه مسافربرها به بوق نيز مثال زدني است. توصيه مي‌كنم تا حد امكان از بخش‌هاي مركزي شهر اجتناب كنيد. ارگ كريمخاني‌ در ناحيه شمال شرقي شهر ديوارهاي بلند آجري 12 متري با 4 قلعه استوانه‌اي شكل در 4 گوشه آن ارگ كريمخاني را ، كه 4000 مترمربع وسعت دارد، احاطه كرده‌اند. بر سر در ورودي، صحنه نبرد ديو سپيد با رستم روي كاشيكاري به نمايش گذاشته شده است. يك هشتي ورودي ارگ را تشكيل مي‌دهد كه از يك طرف به حياط خلوت و از طرف ديگر به محوطه داخلي راه پيدا مي‌كند. وارد محوطه ارگ كه مي‌شوم پيش از هر چيز آب‌نماها و فضاي سبز آن توجه مرا به خود جلب مي‌كند. ساختمان‌هاي داخلي ارگ شامل شاه‌نشين شمالي (زمستان‌نشين)، شاه‌نشين جنوبي (تابستان‌نشين) و ساختمان‌هاي شرقي و غربي مسكوني بوده است. داخل اتاق‌ها با نقوش مختلف تزئين شده‌اند. در يكي از اتاق‌ها تنديس كريمخان و عده‌اي از امراي مملكتي در حالي كه شاه يكي از تجار فرانسوي را به حضور پذيرفته، به نمايش گذاشته شده است. زماني غربيان اين گونه در برابر امراي اين سرزمين سر تعظيم فرود مي‌آوردند. در بخش ديگري از اتاق‌ها موزه عكسي برپاست و در آن عكس‌هاي زيبايي از شيراز قديم و با موضوعات مختلف، مربوط به پيشكسوتان عكاسي در شيراز، به نمايش گذاشته شده است. در كنار ارگ كريمخاني سري هم به حمام وكيل مي‌زنم. بيش از موزه‌اي كه از هنر گليم‌بافي عشاير در محوطه حمام برپاست، معماري حمام و سيستم گرم‌كننده آب و فضاي حمام كه در زيرزمين به شكل راهروهايي تعبيه شده توجه را به خود جلب مي‌كند. در گوشه‌اي از حمام حوض‌هاي خزينه را مي‌بينم. مردم پس از شستشو خود را در خزينه آب مي‌كشيدند. آيا سونا و جكوزي‌هايي كه در استخرهاي امروزي تعبيه شده و ما با آب و تاب از آنها نام مي‌بريم، برداشتي از همين خزينه‌ها نيست كه غربي‌ها با نام‌هاي امروزي و به نام خودشان به خورد ما داده‌اند؟ معماري مسجد و بازار وكيل و آينده‌نگري سازندگان آنها نيز به نوبه خود ديدني و قابل توجه است. پس از گشت و گذار و بازديد از اين مكان‌ها براي اقامه نماز مغرب و عشا راهي آرامگاه احمد بن موسي شاه چراغ، برادر امام رضا(ع) مي‌شوم. آنچه قبل از هر چيز تاسف هر بيننده‌اي را برمي‌انگيزد، كثيفي و بوي تعفني است كه در خيابان‌هاي اطراف حرم مشاهده مي‌شود. وارد حرم مي‌شوم. امامزاده احمد بن موسي در زمان خلافت مامون عباسي همراه با جمعي از شيعيان براي ديدن برادر خود حضرت امام رضا(ع) عازم ايران مي‌شوند تا از طريق شيراز به سمت توس حركت كنند، سپس در جنگي توسط عمال مامون به شهادت رسيده و در همين جا مدفون مي‌شوند. زيارتگه رندان جهان‌ حافظ و سعدي نيازي به معرفي ندارند، اما ديدار آرامگاه آنان و قرائت فاتحه‌اي براي هديه به روحشان خالي از لطف نيست. بناي فعلي آرامگاه حافظ در سال 1351 به صورت سكويي با 8 ستون سنگي يكپارچه و سقف مزين به كاشيكاري و اشعار ساخته شده است. پس از زيارت آرامگاه حافظ سري هم به سعديه مي‌زنم. آرامگاه سعدي با گنبدي سبز رنگ در ميان بوستاني زيبا قرار گرفته است. در داخل باغ و در محوطه‌اي پايين‌تر از سطح زمين چشمه آب زلالي در جريان است. حوضچه زيباي ماهي در داخل باغ نيز ديدني است. پس از ديدار از بوستان سعديه فرصتي دست داد تا با مدير اين مجموعه گفتگويي داشته باشم. بهمن محمودي قبل از هر چيز از كم‌كاري و كمبود اطلاع‌رساني در زمينه اهميت ميراث فرهنگي شكايت دارد و مي‌گويد: رسانه‌هاي گروهي آن طور كه بايد نمي‌كوشند مردم را با حفظ و احياي ميراث فرهنگي به شكلي هنرمندانه و نه صرفا با ساخت برنامه‌هاي خشك و بي‌روح عجين كنند. او همچنين معتقد است در كنار نظارت بر كيفيت خدمات هتل‌ها و تلاش براي استانداردسازي آنها، استانداردسازي مكان‌هاي گردشگري نيز بايد مورد توجه قرار گيرد. نيازهاي بازديدكننده از همان ابتدا كه وارد محوطه مي‌شود تا به انتها و از آبسردكن گرفته تا راهنمايان زبده و ماهر بايد شناخته و كمبودها برطرف شوند. نقشه‌ها و بروشورهاي مختلف بايد در هر يك از اين مكان‌ها و در تمام طول سال و نه فقط در ايام نوروز و تابستان در دسترس بازديد كنندگان قرار گيرد. محمودي با تمام عشق و علاقه‌اي كه نسبت به كارش دارد و با جان و دل انجام وظيفه مي‌كند، كمي هم از مشكلات كاري‌اش مي‌گويد: درآمد من به عنوان كارمند رسمي بعد از 15 سال خدمت حدود 300 هزار تومان است. ما در تمام تعطيلات رسمي كه مردم براي تفريح و بازديد راهي مكان‌هاي گردشگري مي‌شوند، مشغول كار هستيم و با جان و دل خدمت مي‌كنيم؛ اما حدود 5 ماه است كه اضافه‌كاري خود را دريافت نكرده‌ايم و دائم مي‌گويند بودجه از تهران نيامده است. موزه‌دار برتر كشور انتظار دارد افرادي كه با شوق و علاقه بيش از حدود وظايف كاري و اداري خود فعاليت مي‌كنند، مورد تشويق و قدرداني قرار گيرند و از مسوولان مي‌خواهد در بازديد‌هاي خود صرفا به جلسات با روساي سازمان‌ها و گرفتن آمارهاي كلي اكتفا نكنند، بلكه با رده‌هاي پايين تر نيز صحبت كنند و درد دل آنها را بشنوند. شكوه تخت جمشيد در فاصله 55 كيلومتري شيراز به سمت تهران، مجموعه باستاني و باشكوه تخت جمشيد قرار دارد. در كنار تمام نقاط ديدني شيراز شايد به جرات بتوان گفت تاثيري كه تخت جمشيد بر بازديدكننده آگاه و دقيق مي‌گذارد از نوعي ديگر است؛ احساسي آميخته از غرور و تاسف. غرور به خاطر سابقه تمدن و فرهنگ ايران زمين و تاسف به خاطر از دست دادن همه آن چيزي كه روزگاري ايران را در راس قدرت‌هاي جهان قرار مي‌داد و امروز از دست رفته است؛ از علم و فناوري گرفته تا فرهنگ و هنر. پلكان‌هاي ورودي، كاخ‌هاي صد ستون، آپادانا، تچر، هديش، سه‌دروازه، كاخ دروازه ملت‌ها، كاخ نيمه‌تمام اردشير سوم، دروازه‌هايي با ورودي‌هاي بي‌نظير، خزانه تخت جمشيد، سيستم آبرساني شهري، چاه سنگي حفر شده در دل كوه، آرامگاه اردشير دوم و بسياري ديدني‌هاي ديگر هر كدام تاريخچه خاص خود را دارند و نيازمند يك راهنماي متخصص هستند كه نقش و نگارهاي بي‌نظير حكاكي شده و تاريخ پرابهت هخامنشيان را براي گردشگران توضيح بدهد. اگر بخواهيد نگاهي گذرا داشته باشيد و عكسي به يادگار بگيريد، شايد يكي دو ساعت براي ديدار از اين مجموعه كافي باشد؛ اما اگر قصد داشته باشيد با ديدي موشكافانه از بقاياي كاخ بازديد كنيد و درباره نقش و نگارهاي حكاكي شده روي ديوارها كنجكاوي و مثلا پرس‌وجو كنيد كه چرا در ايران باستان نيلوفر آبي اين همه اهميت داشته است ، داستان هديه‌آورندگان نمايندگان كشورهاي تحت فرمان را به حضور پادشاه و نوع هداياي آنها را بشنويد ، كتيبه‌هاي مختلف كشف شده را بخوانيد و پيگير منشور حقوق بشر كورش كه شايد بتوان آن را از منشور حقوق بشر سازمان ملل كامل‌تر دانست شويد و... قطعا بايد يك روز تمام براي آن وقت بگذاريد. براي من هم معرفي تمام اين آثار در كنار نقش رستم، نقش رجب و پاسارگاد در اين مقال نمي‌گنجد. شايد فرصتي ديگر. سعيده كافي‌ نظرات خوانندگان (0 نظر)




این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: نیک صالحی]
[مشاهده در: www.niksalehi.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 408]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


گوناگون

پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن