مدیریت ریسک

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق:
مدیریت ریسک کاربرد سیستماتیک سیاست.های مدیریتی، رویه.ها و فرایندهای مربوط به فعالیت.های تحلیل، ارزیابی و کنترل ریسک می.باشد. مدیریت ریسک عبارت از فرایند مستندسازی تصمیمات نهایی اتخاذ شده و شناسایی و به.کارگیری معیارهایی است که می.توان از آنها جهت رساندن ریسک تا سطحی قابل قبول استفاده کرد.

تعاریف

از طرف موسسه مدیریت پروژه، مدیریت ریسک به عنوان یکی از نه سطح اصلی «کلیات دانش مدیریت پروژه» معرفی شده.است. در تعریف این موسسه، مدیریت ریسک پروژه به فازهای شناسایی ریسک، اندازه گیری ریسک، ارائه پاسخ (عکس العمل در مقابل ریسک) و کنترل ریسک تقسیم شده.است. در این تعریف، مدیریت ریسک پروژه عبارت است از «کلیه فرایندهای مرتبط با شناسایی، تحلیل و پاسخگویی به هرگونه عدم اطمینان که شامل حداکثرسازی نتایج رخدادهای مطلوب و به حداقل رساندن نتایج وقایع نامطلوب می.باشد».
در منابع مختلف، تعاریف دیگری نیز ارائه شده.است. بنا بر نظر بوهم، مدیریت ریسک فرایندی شامل دو فاز اصلی است؛ فاز تخمین ریسک (شامل شناسایی، تحلیل و اولویت بندی) و فاز کنترل ریسک (شامل مراحل برنامه ریزی مدیریت ریسک، برنامه ریزی نظارت ریسک و اقدامات اصلاحی) می.باشد. بنا به اعتقاد فیرلی مدیریت ریسک دارای هفت فاز است: ۱) شناسایی فاکتورهای ریسک؛ ۲) تخمین احتمال رخداد ریسک و میزان تأثیر آن؛ ۳) ارائه راهکارهایی جهت تعدیل ریسک.های شناسایی شده؛ ۴) نظارت بر فاکتورهای ریسک؛ ۵) ارائه یک طرح احتمالی؛ ۶) مدیریت بحران؛ ۷) احیا سازمان بعد از بحران.
موسسه مهندسی نرم افزار، به عنوان یکی از سازمانهای پیشرو در ارائه روشهای جدید در مدیریت پروژه.های نرم افزاری، به مدیریت ریسک پروژه به عنوان فرایندی با ۵ فاز مجزا نگاه می.کند (شناسایی، تحلیل، طراحی پاسخ، ردیابی و کنترل) که با یک سری عملیات انتقال ریسک مرتبط است.
موسسه مدیریت پروژه، در راهنمای خود در مورد کلیات دانش مدیریت پروژه (نسخه سال ۲۰۰۰)، برای فرایند مدیریت ریسک پروژه شش فاز را معرفی کرده.است: ۱) برنامه ریزی مدیریت ریسک، ۲) شناسایی، ۳) تحلیل کیفی ریسک، ۴) تحلیل کمّی ریسک، ۵) برنامه ریزی پاسخ ریسک و ۶) نظارت و کنترل ریسک. کلیم و لودین، برای مدیریت ریسک یک فرایند چهار مرحله.ای را معرفی کرده.اند (شناسایی، تحلیل، کنترل و گزارش) که در موازات چهار قدم معروف دمینگ در مدیریت پروژه (برنامه ریزی، اجرا، بررسی و عمل) قرار می.گیرند.
چاپمن و وارد، یک فرایند مدیریت ریسک پروژه کلی را ارائه کرده.اند که از نه فاز تشکیل شده.است: ۱) شناسایی جنبه.های کلیدی پروژه؛ ۲) تمرکز بر یک رویکرد استراتژیک در مدیریت ریسک؛ ۳) شناسایی زمان بروز ریسک ها؛ ۴) تخمین ریسکها و بررسی روابط میان آنها؛ ۵) تخصیص مالکیت ریسکها و ارائه پاسخ مناسب؛ ۶) تخمین میزان عدم اطمینان؛ ۷) تخمین اهمیت رابطه میان ریسک¬های مختلف؛ ۸) طراحی پاسخها و نظارت بر وضعیت ریسک و ۹) کنترل مراحل اجرا.
کرزنر، مدیریت ریسک را به صورت فرایند مقابله با ریسک تعریف کرده و آن را شامل مراحل چهارگانه زیر می.داند: ۱) برنامه ریزی ریسک، ۲) ارزیابی (شناسایی و تحلیل) ریسک، ۳) توسعه روشهای مقابله با ریسک و ۴) نظارت بر وضعیت ریسکها.

مراحل اصلی در پیاده.سازی مدیریت ریسک

بسیاری از پروژه.ها که فرض می.شود تحت کنترل هستند، با ریسک به عنوان رخدادی شناخته.نشده روبرو گردیده و کوشش می.کنند آن را کنترل کنند. اکثر پروژه.ها چنین رخدادهایی را به خوبی از سر رد می.کنند ولی با یک تلاش جامع مدیریت ریسک ، رویدادهای ریسک قبل از وقوع، شناسایی و کنترل می.گردند و یا برنامه.ای تهیه می.شود که در زمان وقوع این رویدادها با آنها مقابله کند.
با درنظر گرفتن این مفاهیم پایه.ای، امکان مقابله با ریسک به وجود می.آید . لذا ابتدا باید نسبت به شناسایی ریسک.های محتمل پروژه اقدام کرد. این کار با دسته.بندی ساختار کارها و با پرسش چند سوال از خود و یا اعضای گروه پروژه ، امکان.پذیر است. مثلاً : درموقع نیاز به منبعی یا منابعی که در دسترس نیستند چه اتفاقی خواهد افتاد ؟ اگر کنترلی در مورد مولفه.ای که بر پروژه اثرگذار است نداشته باشیم چه اتفاقی می.افتد ؟ بدترین سناریو چیست ؟ چه چیزی باعث آن می.گردد ؟ چه قدر وقوع این اتفاق محتمل است ؟ عواقب آن چیست ؟
ممکن است سوالهای دیگری نیز به ذهن شما خطور کند که البته این سوالها سرآغاز خوبی است که شما را در مسیر درست هدایت کند . هرچیزی که به مغز شما خطور می.کند فهرست کنید ، سپس در مرحله بعد تعیین کنید که آیا نیاز به مقابله و پیشگیری ریسک است و یا بایستی تا زمان وقوع آن صبر کرد . اگر ریسک.ها را مشخص کنید و تصمیم بگیرید که هیچ عملی نباید انجام گیرد باز بهتر از آن است که آنها را شناسایی نکرده باشید . پس از این مرحله تمام ریسک.های شناسایی شده را کمی کنید ؛ ابتدا ریسک.ها را دسته.بندی و سپس احتمال وقوع هر ریسک را تعیین کنید . برای تخصیص مقادیر احتمالی به ریسک.ها از مقادیر پیشنهادی زیر می.توانید استفاده کنید :
قریب الوقوع بزرگ.تر از ۸۵٪
بالا = ۸۵٪
محتمل = ۶۰٪
متوسط = ۵۰٪
ممکن = ۴۰٪
پایین = ۱۵٪
غیرمحتمل = ۱۵٪
اکنون احتمال وقوع هر ریسک قابل محاسبه.است . راه دیگر ، نسبت دادن درصد وزنی به هریک از ریسک.هاست . مشکل اصلی این روش آن است که همواره داده.های تجربی به اندازه کافی در دسترس نیستند تا این کار به دقت انجام گیرد . در این روش معمولاً افراد باتجربه.ای مبادرت به این کار می.کنند که تجارب جامعی از انواع رویدادها در پروژه.های مختلف کسب کرده.اند ؛ مجموع درصدهای تخصیصی به رویدادها بایستی صد باشد .
در مرحله بعد به هر ریسک ، یک مقدار نسبت دهید . این مقدار می.تواند در صورت نیاز برحسب هزینه و یا زمان باشد ؛ به عنوان مثال اگر هدف تعیین زمان اتمام پروژه.است ، هر ایده.ای در مورد مدت زمان فعالیتها می.تواند یک سناریوی ریسک محسوب شود . در این مرحله می.توان مقدار حقیقی ریسک را با محاسبه حاصلضرب مقادیر تخصیص داده شده به ریسک و احتمال وقوع آن به دست آورد و با توجه به نتایج حاصل می.توان نسبت به انجام عملی یا به تعویق انداختن آن تصمیم.گیری نمود . بعد از انجام مراحل مدیریت ریسک ، می.توانید فرایندهای نگهداری مجموعه ریسک را آغاز کنید . برای این کار بازنگری دوره.ای ریسک را آغاز کنید که مبتنی بر پیچیدگی و مدت پروژه و وقوع تغییرات پروژه.است .
آغاز اجرای این کار ممکن است بیهوده و هزینه.زا به نظر آید اما چنانچه یکبار این کار را انجام دهید و ریسک.ها را شناسایی و به صورت کمی آنها را کنترل کنید در آن صورت به ارزش مدیریت ریسک پی خواهید برد . بنابراین در مرحله نخست اقدام به شناسایی ریسک.های پروژه در بالاترین سطح wbs کنید و از اینکه راه به سطوح پایینتر می.یابید نگران نباشید . بعد از چند بار انجام این کار ، مساله خیلی واضح.تر خواهد شد .
ما در دنیای مخاطرات ریسک زندگی می.کنیم . باید ریسک.ها را تحلیل کنیم ؛ اگر با آنها برخورد داریم باید آنها را شناسایی و در مجموع تمام ریسک.ها و عواید آنها را باید ارزیابی کنیم . منافع حاصل از مدیریت ریسک ممکن است تا غلبه پروژه بر آن ملموس نباشد اما به خاطر داشته باشید که کسی که از برنامه.ریزی اجتناب کند به طور حتم برنامه شکست پروژه خود را طرح.ریزی نموده.است !

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 159]