علل رایج تخریب سدهای خاکی

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: علل رایج تخریب سدهای خاکی
مقدمه در ادبیات مهندسی ، سدها را گاه به موجودات زنده تشبیه می.کنند،زیرا به دلیل تغییر در وضعیت محیط زمین شناختی در طول زمان شرایط حکمفرما درسدو مخزن نیز دائما در حال تغییر است. ازاین رو سدها باید بگونه.ای طراحی و اجرا شوند که در تمام طول بهره برداری پایداریقابل قبولی از خود نشان دهند. آگاهی از هر گونه تغییر در شرایط سد و محیطاطراف آن محتاج نصب دستگاههای متنوع رفتار سنجی دایمی است. آب جمع شده در مخزن ممکناست از محل پی سد یا تکیه گاههای جانبی آن یا از جسم سد تراوش نماید. فرار آب ازجسم سد ، بویژه درسدهای خاکیاهمیت خاصی در پایداری سددارد.روشهای متنوعی برای کاستن از میزان آب نشتی و تحت کنترل در آوردن آنوجود دارد. ویژگیهایسنگوخاک سازنده پی سد و تکیهگاهای آن ، مصالح در دسترس برای ساختمان سد ، نحوه طراحی و شکل انتخاب شده برای سدو سرانجام محدودیتهای اجرایی هر یک به نحوی می.توانند در انتخاب روشهای مناسب برایآب بندی سدموثر واقع شوند. مهمترین علل رایج تخریب سدهای خاکی سر ریز شدن سد · نحوه ایجاد و خسارات : این امر موجب شسته شدن تاج و نهایتا تخریب سدمی.شود. حدود 30 درصد از خرابیهای سد خاکی ناشی از سر ریز شدن آنها بودهاست. · روشهای مقابله : برآورد دقیق بزرگترینسیلاب محتمل وطراحی سرریزهایی با ظرفیت مناسب تخلیه آنها ، علاوه بر آن باید فاصله سطح آزاد آبمخزن تا تاج سد (ارتفاع آزاد ) بگونه.ای در نظر گرفته شود تا بر اثر نشست سد یا امواج حاصل اززمین لرزه ، آب از روی سد سر ریز نکند. برخورد خط تراوش با دامنه پایاب: · نحوه ایجاد و خسارات: اگر سطح ایستایی درون سر دامنه پایاب را قطعنماید، شسته شدن ذرات ریز و ناپایداری سد را به همراه خواهد داشت. · روشهای مقابله : با بقیهزهکشهای مناسب درپاشنه سد ، خط تراوش آب به داخل جسم سد منتقل می.شود. رگاب · نحوه ایجاد و خسارات : شسته شدن ذرات ریز از میان ذرات درشت تر بهتدریج به ایجاد مسیر های آزاد گذر آب منجر می.شود. · روشهای مقابله : این کار از طریق به حداقل رساندن مقدار و سرعت آب نشتیتوسط انتخاب مصالح مناسب و تعبیه هسته نفوذ ناپذیر و صافیهای مناسب صورت می.گیرد. مسیر آزاد گذر آب · نحوه ایجاد و خسارات : در امتداد ترکهای ناشی از شست سد یا ترکهایایجاد شده در مراحل آغازین گسیختگی ایجاد می.شود. به موازات سطح خارجی لوله.ها ومسیر آب بر ، در امتداد سطح تماس بخشهای بتنیبا خاک ، در سطحلایه.های خاکی که به دقت کوبیده یا متراکم نشده.اند و از طریق سوراخهای ایجاد شدهتوسط حیوانات حفار وریشه گیاهانبوجود می.آید. · راههای مقابله : چون در سدهای خاکی پس از تشکیل مسیر گذر آب ،مقابله با آن دیگر امکانپذیر نیست. لذا باید در مراحل طراحی و اجرای سد دقت کافیجهت جلوگیری ار این شکل به عمل آید. ناپایداری دامنه.ها ·نحوه ایجاد و خسارات : نشست بدنه سد ، ایجاد ترکهایی در طول تاج سدیا دامنه پایاب و افزایش دبی زهکشها در پاشنه سد می.توانند نشانه.هایی از آغازتوسعه یک گسیختگی باشند. ·روشهای مقابله : طراحی مناسب شیب دامنه.های سراب و پایاب سد با درنظر گرفتن جنس و مشخصات مصالح مصرفی ، جلوگیری از افزایش ناخواسته فشار آب در جسمسد و در نظر گرفتن زمین لرزه.های محتمل مهمترین عوامل برای مرتفع کردن این مسالهاست. گسیختگی پی ·نحوه ایجاد و خسارات : اگر بر اثر بار گذاری ناشی از ایجاد سد ،آبگیری آن با نیروهای ناشی از زمین لرزه ، تنشهای برشی ایجاد شده در پی سد ازمقاومت برشی مصالح بیشتر شود، پی گسیخته می.شود. این شرایط دررسهای تحکیم نیافته اغلب بلافاصله بعد از اولین آبگیری و دررسوبات ماسه.ایبیشتر بر اثر بار گذاریچرخه.ای زمین لرزه ایجاد می.شود. ·روشهای مقابله : تحکیم کافی خاکهای چسبنده و متراکم نمودن خاکهایبدون چسبندگی به روش تحکیم دینامیکی یا لرزش و ایجاد امکان زهکشی آب در زمان وقوعزمین لرزه به توسط ایجاد ستونهای سنگی یا چاههای زهکش. فرسایش پذیری ·نحوه ایجاد و خسارات : فرسایش سطحخارجی سد ، گر چه در کوتاه مدت همانند مشکلات دیگری که ذکر شد نمی.تواند خطر آفرینباشد. ولی در دراز مدت ممکن است از کارآیی سد بکاهد. ·روشهای مقابله : انتخاب سنگریز مناسب در دامنه سراب برای محافظت آناز اثرامواجو در دامنه پایاب برای مقابله بااثرات زیانبارنزولات جویو هوازدگی

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 436]