اختلال تغذيه در نوجواني

واضح آرشیو وب فارسی:مردم سالاری: اختلال تغذيه در نوجواني
نوجوانان معمولا دچار بيماري هاي جسمي نمي شوند، مگر آنان كه بيماري مزمن دارند يا دچار نقص بدني هستند. مشكلا ت جسمي نوجوانان كه معمولا ناشي از شيوه زندگي، فقرغذايي و بهداشتي، و يا مشكلات شخصيتي است، غالبا قابل پيشگيري است.
آنچه بيش از همه خطرناك است و مي تواند باعث مشكلا ت شديد جسمي شود، مخاطره پذيري و اهمال در مراقبت از سلا مت است كه در مواردي باعث وقوع حادثه هاي مهم، ايجاد دعوا و درگيري و حتي خودكشي مي شود. حالت هاي رواني و احساسات شديد نوجوانان نيز منبع خطري براي سلا مت جسمي آنان است و ممكن است حتي به استفاده از مواد مخدر و اعتياد نيز منجر شود.
اختلال هاي جسمي ناشي از حوادث و اعتياد در ميان نوجوانان، به خصوص نوجواناني كه در شهرهاي بزرگ و در محيط هاي فقير زندگي مي كنند يا به خانواده هايي تعلق دارند كه دچار كمبودهاي اجتماعي - فرهنگي هستند، در سال هاي اخير بيشتر شده است.
اين مشكل به صورت هاي گوناگون در همه جاي جهان ديده مي شود. اساسي ترين راه هاي مقابله با اين مشكلات عبارت است از: فقرزدايي، بهبود مراقبت هاي بهداشتي بالا بردن سطح فرهنگي، اجتماعي عامه مردم، بهبود تعليم و تربيت و گسترش امكانات درماني پزشكي و روانشناسي.
رشد جسمي سريع فرد در دوره نوجواني، همراه با تمايل شديد به تغذيه بيشتر است.
از آنجا كه رشد جسمي پسران در اين دوره بيش از دختران است نياز آنان به مواد غذايي نيز بيشتر است. متوسط نياز روزانه پسران در اين دوره 2800 كالري و متوسط نياز روزانه دختران 2200 كالري است. استفاده از پروتئين كافي ضرورت دارد و نوجوانان بايد از زياده روي در خوردن تنقلا ت مانند چيپس، نوشابه، تخمه، بستني، غذاهاي چرب و امثال اينها اجتناب كنند.
معمولا نوجواناني كه مشكلا ت تغذيه اي دارند با كمبود موادي چون كلسيم، آهن وروي مواجه هستند، كمبود كلسيم را كه در رشد استخوان بسيار موثر است، بهتر از هر چيز مي توان با مصرف شير جبران كرد. غذاهاي آهن دار مثل ميوه هاي خشك و سبزيجات كمك بزرگي براي رفع كمبود آهن است. براي جبران كمبود روي بايد از گوشت، تخم مرغ، غذاهاي دريايي و محصولات غذايي كه با استفاده از تمام غلا ت (با سبوس) تهيه شده است استفاده كرد. كمبود روي در بدن باعث تاخير در رشد جنسي خواهد شد. برخي از نوجوانان توجه فوق العاده اي به وزن خود نشان مي دهند. آنان ممكن است در دوره جواني و بزرگسالي نيز به مبارزه طولا ني با چاقي ادامه دهند و يا دچار يك حساسيت دائمي نسبت به سلا مت و زيبايي خود شوند. از ميان اختلالات جسمي نوجوانان كه مربوط به چگونگي تغذيه آنان است مي توان از چاقي بيش از حد و پرخوري، بي اشتهايي عصبي و پراشتهايي عصبي را نام برد.
چاقي نوعي از وضعيت جسماني است كه در تمام فرهنگ ها نتايج اجتماعي - عاطفي مهمي را در بر دارد. نوجوانان نيز معمولا همسالان چاق خود را به عنوان افراد بي حال و راحت طلب مي شناسند. اين طرز تلقي خواه ناخواه تاثيراتي را بر رفتار اجتماعي - عاطفي نوجوانان چاق به جاي مي گذارد. چاقي نيز درجاتي دارد. معمولا افرادي كه وزن آنان حدود بيست درصد يا بيشتر از وزن متوسط همسالانشان فزوني دارد، به عنوان افراد چاق شناخته مي شوند. علت چاقي معمولا ارثي است اما كودكاني كه تحرك كمتري دارند، زياد غذا مي خورند، غذاهاي چاق كننده مصرف مي كنند يا داراي الگوهاي تغذيه اي مصرف غذاي بيشتر در خانواده هستند بيشتر دچار چاقي مي شوند.
نوجوانان چاق، به خصوص دختران، ممكن است به دليل ترس شديد از فربهي از مصرف طبيعي غذا امتناع كنند و يك رژيم غذايي سختگيرانه را بر خود تحميل كنند، در نتيجه به برخي عوارض جسمي، جنسي و رواني مبتلا شوند.
تغييرات جسمي نوجواني و ناهماهنگي رشد بدن در آغاز بلوغ (مثلا بزرگ شدن ناگهاني دست ها، پاها و بيني) باعث حساسيت نوجوان مي شود. مساله ظاهر و تناسب اندم ها در پسران و هم به خصوص در دختران يك موضوع مهم در آغاز بلوغ است كه در مواردي باعث تغييرات در رفتار و وضع تغذيه مي شود. مساله تناسب اندام ها براي دختران به قدري مهم است كه آنان ممكن است نسبت به چاق شدن خود حالتي وسواسي پيدا كنند. ادامه اين وسواس به احتمال بروز نوعي بيماري به نام بي اشتهايي عصبي منجر مي شود كه همراه با تحميل محدوديت هاي شديد در رژيم غذايي، كاهش شديد وزن و ترس شديد از افزايش وزن و فربهي است. بي اشتهايي عصبي همراه با اختلال در تصور ذهني نوجوان از اندام خود است. او در عين لاغري مفرط خود را چاق تصور مي كند. وقتي كه وزن فرد از 10 تا 15 يا 20 درصد وزن طبيعي او كمتر شود گفته مي شود كه وي دچار بيماري بي اشتهايي عصبي است.
اين بيماري در پسران بسيار كم است، اما حدود دو درصد از كل دختران درجاتي از اين بيماري را تجربه مي كنند كه در يك دهم از آنان در حالت بسيار شديد آن ممكن است به مرگ بينجامد. بي اشتهايي عصبي نوعي اذيت و آزار شخصي است. فرد مبتلا به اين مشكل نوعي وسواس نسبت به افزايش وزن خويش دارد و مدام سعي مي كند خود را لاغر نگه دارد و به اين ترتيب نحيف و نحيف تر مي شود.
نقطه مقابل بيماري مذكور، پراشتهايي عصبي است كه يك اختلال غذايي و همراه با ابتلاي مكرر به پرخوري و مصرف مقادير فوق العاده زياد از مواد غذايي تا حد پس آوردن آنهاست. اين افراد معمولا وزنشان در محدوده متناسب با سن و قدشان باقي مي ماند اگر چه نسبت به وزن خود وسواس و حساسيت دارند. پراشتهايي عصبي نيز در دختران شايع است. در اين مورد، آنان علي رغم تلا ش براي كمتر خوردن هرگز موفق به كنترل خود نمي شوند چون هميشه احساس گرسنگي مفرط دارند. فرد مبتلا حجم بسيار زيادي از غذا را در هر وعده مصرف مي كند و سپس دچار احساس گناه و افسردگي و بيزاري از خود مي شود.
پراشتهايي عصبي با پرخوري تفاوت دارد. درصد افراد دچار پرخوري بيش از كساني است كه گرفتار پر اشتهايي عصبي شده اند. برخي از تحقيقات نشان مي دهد كه 10 تا 15 درصد از نوجوانان دچار اين مشكل هستند.
در تبيين دلا يل بروز اختلا لا ت تغذيه اي نظريه هاي مختلفي ارائه شده است به طور كلي مي توان گفت كه بي اشتهايي عصبي و پر اشتهايي عصبي معمولا حاصل تاثيرات پيچيده مجموعه اي از عوامل زيستي، رواني و اجتماعي است، براي مثال ايده ال هاي اجتماعي درباره شكل بدن و جذابيت هاي جسمي، نا امني از وضعيت خانواده يا ارتباط با همسالا ن عوامل هورموني يا فيزيولوژيكي و حساسيت نسبت به تغييرات مربوط به دوران بلوغ در شمار اين عوامل است.
درمان اختلالهاي تغذيه كار آساني نيست اما مي توان روشهاي زير را مورد استفاده قرار داد. اولين كار آن است كه اعتياد غذايي فرد با كنترل هاي خارجي متوقف شود و نظارت مستمر بر چگونگي تغذيه انجام شود. پس از انجام اين كار بر اساس تشخيص مي توان به درمان بعدي پرداخت و به حل مسائل مربوطه به رشد هويت، رشد جنسي يا عملكرد هاي نظام خانواده اقدام كرد.
جمعه 24 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مردم سالاری]

[مشاهده در: www.mardomsalari.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 287]