بانک مقالات اقتصاد و علوم اقتصادی

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: رسانه سالاری در توسعه صادرات
---------- جهش صادرات غیرنفتی که از حدود ۱۴ سال پیش در کشور ما اتخاذ شده و روند اجرای آن همچنان ادامه دارد، باعث شده است که ارزش صادرات غیرنفتی ایران از حدود ۲/۳ میلیارد دلار در سال ۱۳۷۴ به بیش از ۲۰ میلیارد دلار در ابتدای سال جاری افزایش یابد.‏

· ---------- جهش صادرات غیرنفتی که از حدود ۱۴ سال پیش در کشور ما اتخاذ شده و روند اجرای آن همچنان ادامه دارد، باعث شده است که ارزش صادرات غیرنفتی ایران از حدود ۲/۳ میلیارد دلار در سال ۱۳۷۴ به بیش از ۲۰ میلیارد دلار در ابتدای سال جاری افزایش یابد.‏
موفقیت این راهبرد اجرایی در سال.های گذشته و حفظ آهنگ رشد صادرات غیرنفتی علاوه بر عواملی نظیر افزایش تولید و ارتقای کیفیت محصولات، اصلاح مقررات تجاری، حمایت و تشویق بازرگانان و تولیدکنندگان و تکمیل و بهبود زیرساخت.های اقتصادی، مرهون ترویج فرهنگ صادرات در جامعه و ایجاد یک عزم ملی برای تسخیر بازارهای خارجی است.‏
بینش سنتی که در گذشته تولید ملی را برای مصرف ملی در نظر می.گرفت و غایت انتظار از صنایع کشور را به تامین نیاز بازار داخلی محدود می.ساخت، اینک به سرعت در حال تغییر است و جای خود را به فرهنگ صادرات محوری می.دهد که موفقیت در بازار پررقابت بین.المللی را شرط لازم برای بقا و ادامه حیات اقتصادی تولیدکنندگان می.داند.‏
این فرهنگ نوپا اگرچه در مدتی کوتاه شکل گرفته و هنوز تمام لایه.های فکری جامعه اقتصادی ما را در بر نگرفته ولی چنان تاثیر ژرفی بر بخش.های مختلف صنعتی و تجاری ایران گذاشته است که سودای صادرات و کسب درآمد ارزی را به فوریت در دل هر تولیدکننده با اندک سابقه فعالیت اقتصادی حاکم می.سازد و او را به تلاش برای نفوذ در بازارهای بین.المللی تشویق می.کند.‏
امروزه اهمیت توسعه صادرات غیرنفتی و نقش آن در بهبود معیشت مردم نه تنها برای دانش.آموزان دوره دبستان که مفهوم «صادرات» را در کتب درسی خود مطالعه می.کنند، بلکه برای ساکنان روستاهای محروم در اقصی نقاط ایران و آحاد زنان و مردان جامعه در حال روشن.سازی و نهادینه شدن است و این مهم جز با مشارکت و همکاری رسانه.های گروهی امکان نا.پذیر و دست.نیافتنی بود.‏
رسانه.های گروهی قادرند با استفاده از ظرفیت انتشار فراگیر و ادبیات روان مفاهیم مختلف اجتماعی و اقتصادی را به راحتی برای اقشار گوناگون جامعه با سطوح آگاهی مختلف تشریح کنند و از سوی دیگر خواسته.ها و نیازهای مردم در قبول و اجرای برنامه.های توسعه را به مدیران و برنامه.ریزان جامعه منتقل سازند.‏
این ویژگی ارتباط دوسویه و عادلانه رسانه.ها میان مردم و مسئولان موجب وفاق و همکاری اجتماعی برای حرکت در مسیر توسعه است که معمولاً از آن به عنوان «عزم ملی» یاد می.شود.‏

اما رفته رفته با تعمیق این بینش در جامعه و افزایش نیاز به کسب اطلاعات در مورد شیوه.های تولید صادراتی و ضوابط حضور در بازارهای بین.المللی در بین فعالان اقتصادی، فضای فعالیت بیشتر برای رسانه.های گروهی مهیا شد و حتی رسانه.هایی با پسوند اقتصاد در عناوین و موضوعات تخصصی در این حوزه راه.اندازی شد که در گام.های آغازین به مقوله اقتصاد تنها از منظری عام می.نگریستند.‏
در ادامه این روند، توسعه روزافزون تولید کالاهای متنوع و شدت تحولات بازار داخلی همگام با رشد صادرات غیرنفتی، فعالیت رسانه.ای ایران را به سمت و سویی کشید که برخی رسانه.ها (از مطبوعات و خبرگزاری.ها گرفته تا صدا و سیما) برای جذب مخاطبان بیشتر در این حوزه ناچار به انتشار مطالبی تخصصی با محوریت بازرگانی خارجی و ایجاد جایگاهی ویژه برای ترویج فرهنگ صادرات در میان سایر مطالب خود شدند.‏
اینک حدود ۱۲ عنوان روزنامه اقتصادی با مجموع شمارگان بالغ بر ۳۰۰ هزار نسخه در روز و بــا دارا بودن صفحات ویژه مطالب مرتبط با بازرگانی خارجی و صادرات غیرنفتی در کنار حدود ۲۰ عنوان روزنامه عمومی با مجموع شمارگان نزدیک به یک میلیون و ۵۰۰ هزار نسخه در روز و دارا بودن صفحات مختص اخبار و گزارشات اقتصادی در کشور منتشر می.شود.‏
علاوه برآن حداقل ۱۰ خبرگزاری اقتصادی و پایگاه اطلاع.رسانی اینترنتی با محوریت بازرگانی خارجی و صادرات غیرنفتی در کشور فعال است که آمار مخاطبان و بازدیدکنندگان آنها روز به روز در حال افزایش می.باشد.‏
به این مجموع باید تلکس.ها و لینک.های اقتصادی حداقل ۱۲ خبرگزاری عمومی و دهها برنامه متناوب رادیوئی و تلویزیونی در شبکه.های مختلف صدا و سیما و همچنین فعالیت ۱۲ ساعته رادیو تجارت در برنامه.های روزانه صدای جمهوری اسلامی ایران و انتشار دهها عنوان هفته.نامه، ماهنامه و فصلنامه تخصصی را با موضوعات مرتبط با صادرات غیرنفتی بیفزاییم که همگی در جهت تنویر افکار عمومی و جهت.دهی جامعه به توسعه صادرات غیرنفتی گام برمی.دارند.‏
رسانه.های گروهی در حوزه صادرات غیرنفتی اینک تنها منتقل.کننده اخبار و اطلاعات نیستند و رشد آگاهی.های تخصصی در میان خبرنگاران به حدی رسیده که برخی از رسانه.ها به منبع تولید اطلاعات برای برنامه.ریزان و مدیران اجرایی و همچنین فعالان اقتصادی تبدیل شده.اند.‏
نقش تولید اطلاعات از سوی رسانه.های گروهی در بررسی آثار بحران اقتصاد جهانی و یا متقاعدسازی دولت به حذف پیمان ارزی در سال.های گذشته و حتی اتخاذ ---------- پرداخت جوایز صادراتی برای تشویق صادرکنندگان به توسعه صادرات غیرنفتی و مسائلی از این دست بر کسی پوشیده نیست.‏
بدیهی است رشد شتابان فعالیت.های رسانه.ای در ترویج «فرهنگ صادرات محور» علاوه بر خواست و اراده بنگاه.های رسانه.ای و فعالان اقتصادی، منبعث از نیاز دستگاه.های اجرایی و به ویژه وزارت بازرگانی (به عنوان متولی صادرات غیرنفتی) به استفاده از ابزارهای تاثیرگذار و فراگیر فرهنگی و اطلاع.رسانی است.‏
در واقع اهمیت و جایگاه فعالیت.های ارتباطی از کانال رسانه.ها برای ترویج این فرهنگ و ایجاد عزم ملی در توسعه صادرات غیرنفتی که از آن می.توان به عنوان «رسانه سالاری» در این حوزه یاد کرد، وزارت بازرگانی را به تدوین راهبردهای ویژه برای ارتقای توان اطلاع.رسانی تخصصی رسانه.ها و نیز تشویق فعالان عرصه.های رسانه.ای به مشارکت بیشتر در بسط و ترویج فرهنگ مذکور مجاب ساخته است.‏برگزاری دوره.های تخصصی آموزش خبرنگاران حوزه بازرگانی در رسانه.ها و نیز برپایی جشنواره اطلاع.رسانی با گرایش تجارت و صادرات غیرنفتی در کنار اجرای دهها برنامه بازدید رسانه.ای از فعالیت.های صادرات محور، تاکیدی بر اهمیت ترویج این فرهنگ از مجرای رسانه.ها نزد وزارت بازرگانی است.‏
بنابراین می.توان نتیجه گرفت ---------- جهش صادراتی که روزی مفهومی پیچیده و نامعلوم برای فعالان اقتصادی جامعه و تولیدکنندگان و صادرکنندگان بود، اینک به واسطه عملکرد رسانه.های گروهی به یک مفهوم فراگیر و موضوع روزمره در جامعه مبدل شده و دستگاه.های مسئول در این حوزه وابستگی شدیدی به همکاری با رسانه.ها و استفاده از ظرفیت اطلاع.رسانی آنها برای ایجاد باور عمومی در مورد ضرورت توسعه صادرات دارند.‏
این سالارمندی رسانه.ها در تولید و انتقال مفاهیم ساختاری نظیر «اهمیت توسعه صادرات» نباید مختص به یک دستگاه اجرایی و یا محدود به یک دولت باشد.‏
اگر خواهان نهادینه شدن فرهنگ صادرات محور در جامعه هستیم باید باور کارآمدی رسانه در ترویج این فرهنگ را نیز نهادینه کنیم، بنابراین ضروری است «رسانه.سالاری» به عنوان یک منشور مدیریتی سرلوحه برنامه.ریزی تمام نهادهای اجرایی در ادوار مختلف خدمت.رسانی قوه مجریه قرار گیرد.‏
تنها در این صورت می.توان به تحقق شعار «عزم ملی برای صادرات غیرنفتی» امیدوار بود.‏ ‏۱۴ سال پیش هنگامی که برای نخستین مرتبه واژه «جهش صادراتی» به نقل از برنامه.ریزان و مدیران اجرایی کشور در رسانه.های گروهی مطرح شد، به جز سه روزنامه عمومی چاپ صبح و سه روزنامه عمومی چاپ عصر با شمارگان محدود و یکی دو خبرگزاری سراسری و البته صدا و سیما به عنوان رسانه ملی، کانال دیگری برای ترویج و بسط «فرهنگ صادرات.محور» و تشریح اهمیت توسعه صادرات غیرنفتی وجود نداشت که به دلیل محدودیت فضای انتشار، عمومیت مطالب منتشره و غیرمتخصص بودن کادر فنی رسانه.ها و خبرنگاران، فعالیت وسایل اطلاع.رسانی در این موضوع کارایی مطلوبی نداشت.‏
__________________

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 367]