سياست - كشتي دموكرات‌ها و لنگر اصلاح‌طلبان

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: سياست - كشتي دموكرات‌ها و لنگر اصلاح‌طلبان
سياست - كشتي دموكرات‌ها و لنگر اصلاح‌طلبان

احمد دل‌آسايي:در كمتر از يك هفته به انتخابات رياست‌جمهوري آمريكا همه نظرسنجي‌ها حاكي از برتري باراك اوباما، سناتور دموكرات ايالت ايلينويز بر رقيب جمهوريخواه او جان مك‌كين سناتور ايالت آريزونا است. شرايط نامطلوب اقتصادي حاكم بر جامعه آمريكا و يأس و سرخوردگي طبقه متوسط از طرح‌ها و برنامه‌هاي اقتصادي جمهوريخواهان شايد مهم‌ترين عاملي است كه در هفته‌هاي اخير نتيجه اكثر نظرسنجي‌ها را به نفع دموكرات‌ها رقم زده است، همان عامل تعيين‌كننده‌اي كه در اوايل دهه 90 ميلادي باعث شد دموكرات‌ها به كاخ سفيد راه يافته، بيل كلينتون پست رياست‌جمهوري را در آمريكا به عهده بگيرد.

امروز مردم آمريكا به خوبي مي‌دانند فرآيند جهاني شدن، اقتصاد را در مركز معادلات نظام بين‌المللي قرار داده است. در اين معادلات با وجود اينكه آمريكا تنها بازيگر حاضر در صحنه نيست و كشورهايي نظير قدرت‌هاي اروپايي، روسيه، چين، ژاپن و... تنگناتنگ و با او عجين هستند و تاثير مشكلات و بحران‌هاي اقتصادي بر جوامع آنها نيز ملموس است، اما گويي خود را بازنده اصلي اين بحران مي‌دانند. بدين لحاظ دامنه گستردگي حمايت از باراك اوباما و طرح‌هاي اقتصادي او مفهوم و معني پيدا مي‌كند، دامنه حمايت از اوباما امروز محدود در حزب دموكرات باقي نمانده است، شايد براي اولين‌بار در تاريخ انتخابات رياست‌جمهوري آمريكا باشد كه چهره‌هاي شاخص و سرشناس جمهوريخواهان به طور گسترده نيز از نماينده دموكرات‌ها حمايت كرده‌اند. كالين پاول وزير خارجه سابق جورج بوش، جول هاوگن نامزد جمهوريخواه در رقابت انتخاباتي كنگره آمريكا، اسكات مك‌للان معاون مطبوعاتي سابق جورج بوش، ويليام ويلد فرماندار سابق ماساچوست و آرن كارلسون فرماندار سابق مينه سوتا از چهره‌هاي مطرح جمهوريخواه هستند كه در شرايط فعلي به اردوگاه انتخاباتي اوباما پيوسته‌اند. اينان «اوبا ميكن»هاي صحنه انتخابات لقب گرفته‌اند و وب‌سايت خود را به نام «republic ansforobama. Org» (جمهوريخواهان حامي اوباما) را نيز ايجاد كرده‌اند. مجموعه شرايط پيش‌رو ورود دموكرات‌ها را به كاخ سفيد قطعي نموده است. روي كار آمدن دموكرات‌ها در آمريكا رويكرد جديدي را در سياست خارجي آمريكا به دنبال خواهد داشت. اين رويكرد بر مبناي تئوري‌هاي پذيرفته شده از جانب دموكرات‌ها كه با شعار «تغيير» تجلي پيدا كرده است در سياست خارجي نيز تاثيرات خود را بر جاي خواهد گذاشت. در چنين شرايطي تعامل و گفت‌وگو و شرايط معطوف به دموكراسي از مختصات فضاي سياسي جديد خواهد بود. تاثير موقعيت جديد در توازن قدرت سياسي در ايران نيز قابل تامل و بررسي است. در چنين فضايي،‌اجماع ملي، چارچوبي جديد، تواني جديد و ساختار قدرتي جديد را مي‌طلبد.
ضرورت ملي ايجاب مي‌كند قدرت سياسي آتي در ايران بر مبناي واقع‌گرايي و پراگماتيسم شكل گرفته كه يكي از وجوه بارز آن درك تعاملات بين‌المللي است. آرمان‌گرايي‌هاي بي‌حاصل و فاقد نتيجه نه‌تنها نائل به حل مشكلات داخلي، منطقه‌اي و فرامنطقه‌اي براي ما نشده، بلكه مخاطرات و مصائب متعددي براي جامعه ايراني ايجاد كرده است. لازمه تحول و پويايي و دگرگوني درك قواعد بازي جديد است. ساختارها، جهان‌بيني‌ها و تاويل و تفسيرهايي كه در دوراني خاص منجمد شود و دگرگوني‌هاي برآمده جديد را درك ننمايد و چارچوب‌هاي خود را با آن تطبيق ندهد، محكوم به فنا و نابودي است. بي‌دليل نيست دولت آقاي احمدي‌نژاد در ماه‌هاي پاياني عمر حكومت خود به بازسازي ادبيات فكري و كلامي خود دست زده و خط و ربط‌هاي كلي و مطلوب سياست‌ورزي را در صحنه بين‌المللي موردنظر قرار داده است. تلاش براي نزديك شدن با آمريكا و تلاش براي در اختيار گرفتن كرسي غيردائم شوراي امنيت (شوراي امنيتي كه مصوبات آن به زعم آقايان ورق‌پاره‌اي بيش نيست) از مختصات اوليه اين بازسازي است.
شرايط جديد فرصتي تاريخي را در اختيار اصلاح‌طلبان قرار داده است. از انديشمندان، متفكرين و روشنفكران اصلاح‌طلب انتظار مي‌رود هرچه سريع‌تر به نوعي انسجام تحليلي از شرايط دست يافته و فرصت‌ها و موقعيت‌هاي پيش‌رو را سازماندهي نمايند. تعامل انديشه‌اي بين گروه‌هاي اصلاح‌طلب از اسباب و علل لازم اين انسجام و همگرايي است. گام‌هاي اوليه در اين ارتباط به وجود آوردن فضاي عرصه نقد و بررسي دوران اصلاحات و دستيابي به بعضي پاسخ‌هاست، نوعي گفت‌وگوي متفكرانه و دوري از ستيره ناانديشيده و توهم‌زا. توليت‌هاي فكري و انديمشندان مرجعيت اصلاح‌طلبان و حتي روشنفكران خارج از فضاهاي قدرت كه هميشه تشكيلات‌گريز و غيرحزبي بوده‌اند، مي‌توانند جنبش اصلاحات را هرچه سريع‌تر به آن انسجام تحليلي لازم برسانند. در اين راستا، دوستاني كه به طور مطلق از دوران اصلاحات (هشت سال حكومت آقاي سيدمحمد خاتمي) دفاع نموده و عموما نقد و بررسي آن دوران را در شرايط فعلي برنمي‌تابند، مطمئن باشند اگر به قواعد چنين انديشه‌ورزي تن دهند در شرايط فعلي و با توجه به مختصات فضاي سياسي داخلي و مولفه‌هاي روابط بين‌المللي خروجي آن چيزي جز مطلوب آنان نخواهد بود.
تشتت و پراكندگي در جبهه اصلاحات آب به آسياب جناح حاكم خواهد ريخت. امروزه گفتمان مسلط بر جامعه تغيير و دگرگوني است. چالش‌هاي اقتصادي (به‌رغم تمامي شعارهاي عدالت‌محور) و اجتماعي و سياسي پاشنه آشيل و چشم اسفنديار جريان حاكم است. امروزه نياز مبرم جامعه و وظيفه اساسي اصلاح‌طلبان شكل دادن به يك جنبش اجتماعي قوي و گسترده و به صحنه آوردن تمامي هويت‌هاي حاشيه‌اي اجتماع است. احياي چنين جنبش اجتماعي تضمين‌كننده سلامت در تمام مراحل انتخابات دهمين دوره رياست‌جمهوري خواهد بود.
قرائن و نشانه‌ها حكايت از يك‌سو شدن انتخابات رياست‌جمهوري آمريكا دارد و به نظر مي‌رسد باد به سرعت در بادبان كشتي دموكرات‌ها وزيدن گرفته است و كاخ سفيد در چهار سال آينده ميزبان باراك اوباما و ميشل اوباما خواهد بود. اما در اين سوي جهان، كشتي اصلاحات هنوز در بندر لنگر انداخته و مسافران آن در ساحل سرگرم بحث و جدل در اين مورد كه چگونه مسافر كشتي شوند. دور باد و هرگز مباد آن زماني را كه به حسرت گذشته از دست رفته نشسته و به نوعي نوستالژي دچار شويم.
دوشنبه 13 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 120]