الوند زیبای همدان...

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: اَلْوَند یکی از قلههای بلند ایران واقع در استان همدان است.

دره میدان میشان
فراروی شهر همدان، کوهستان منفردی از شاخههای خاوری زاگرس مرکزی با عرصهای به وسعت ۱۳۷۵ کیلومتر مربع، بزرگترین پدیدهٔ گرانیت زائی از دوران چهارم زمینشناسی بر اثر نفوذ تودههای آذرین در نهشتههای بازمانده از دوران پیشین بوجود آمدهاست.
این رشتهکوه در شمال غرب به کوه خدابندهلوسنندج و کوه چهلچشمهکردستان و از جنوب شرق به بلندیهای راسوند و کوه وفساراک متصل است.
یال آن، حد طبیعی بین شهر همدان و تویسرکان و بلندترین قلهٔ آن موسوم به الوند در ۱۸ کیلومتری جنوب شهر واقع شده و ارتفاع آن ۳۵۷۴ متر از سطح دریا است. جهت این کوهستان از شمال غربی به جنوب شرقی کشیده شدهاست و استان همدان را به دو نیمه شمالی و جنوبی تقسیم میکند. این کوهستان، درههای ژرف و سرسبز، چشمهسارها، چمنزارها و قلههای متعددی دارد.
جنس سنگهای کوه الوند
رشته کوه الوند از کوههای غربی ایران و جزء پیش کوههای داخلی زاگرس میباشد و با پیدایش جنبش کوهزایی زاگرس درارتباط است. از نظر زمین شناسان در اواخر دورهٔ ژوراسیک(دوره میانی ازدوران دوم زمین شناسی)یکی از شدید ترین حرکات کوهزایی که تا آن هنگام درایران سابقه نداشته بوقوع پیوسته ودراثرفشارشدید وهمچنین دراثر فشارطبقات گرانیت درمنتقه بین همدان واصفهان دگرگونی سنگ ها بوجود آمده است. الوند توده باتولیتی است وباتولیت ماگمایی است که ازعمق زمین درپوسته نفوذ کرده ودرآن سرد میشودواز آنجا که بلوروسنگهای تشکیل دهنده باتولیتها اغلب دانه درشت اند تصور میشودکه زمان پدیدآمدن ومتبلورشدن آنها بسیارکندوطولانی بوده است باتولیت ها معمولاپس از آنکه عمل فرسایش به مدت زیاد لایههای فوقانی آنها را ازمیان بردارد برسطح زمین پدیدار میشوند . باتولیت ها بزرگترین ووسیع ترین تودههای آذرین درونی اند به توری که حداقل وسعت باتولیت الوند معدل یکصد کیلومترمربع است وعمق آن راازده تا سی کیلومتردر پوسته تخمیل میزنند. باتولیت ها با نفوذ درپوسته سنگهای اطراف خود را دگرگون کرده که به آن هاله دگرگونی گفته میشود واین دگرگونی سنگها دراطراف باتولیت الوند به شعاع هفت کیلومتر وجوددارد. لایههایی که برروی باتولیت الوند قرارداشته براثرفرسایش ازبین رفته وتوده باتولیت به صورت سنگهای گرانیتی بیرون آمده است.
سنگهای رسوبی که دررشته کوه الوند دیده میشود واغلب درارتفاعات جنوب غربی وجنوب شرقی قرارداردبه دوره کرتا سه ازدوران مزوزوئیک مربوط میشود وسنگهای رسوبی ازنوع آهگی که درشمال غرب دیده میشود به دوره الیگومیوسن ازدوران سنوزوئیک مربوط میباشد. قدیمی ترین سنگهایی که توده نفوذی الوندرااحاطه کرده است به دوره پره کامبرین نسبت داده شده است اما سن گرانیت ها ازطریق سنجش رایومتری شصت وچهار میلیون سال (اوایل پالئوسن) تعیین شده است. توده گرانیتی الوند برروی نقشههای زمین شناسی روند شمال غربی – جنوب شرقی رابه موازات راندگی زاگرس نشان میدهد واز لحاظ زمین شناسی تنوع قابل ملاحظهای دارد .براساس رده بندیهای کانی شناسی شیمیائی ونورماتیو انواع آلکالی فلدسپات گرانیت سی ینوگرانیت مونزوکرانیت وگرانودیوریت درالوند تشخیص داده شده است. درحاشیه شمال غربی توده گرانیتی الوند سنگهای نفوذی بازیک نیز مشاهده میشود که تعیین سن آنها به روش رادیو متری سن این تودهها را صدوده میلیون سال ) اواخر دوره کرتاسه یعنی قدیمی تر از سن گرانیت ها تعیین نموده است . ترکیب سنگ شناسی توده بازیک نیزمتغیر ومتنوع است با تکیه بررده بند یها ی مختلف انواع اولیوین دولریت گابرو دیوریت ومونزو دیوریت دراین توده شناسایی شده است. سنگهای گرانیتی الوند ویژگیهای گرانیت های Hیا گرانیت های هیبرید را دارا میباشد.

معروفترین قلهها و کوهستانهای الوند
معروفت ترین قلهها، از شمال غربی به جنوب شرقی عبارتاند از: المابلاغ ۲۹۹۷ متر، کرکس ۲۹۵۹ متر، قزلارسلان ۳۲۵۰ متر، دائم برف ۳۴۵۰ متر، کلاغ لان ۳۴۸۰ متر، الوند ۳۵۸۴ متر، تاریکدره ۳۳۱۴ متر، کمر لرزان ۳۳۳۸ متر، چهار قله (۳۱۸۴، ۳۱۷۲، ۳۱۶۶و ۳۱۷۰ متر)، یخچال صاحب (گاوبره) ۳۴۸۶ متر، شاه نشین ۳۴۹۶ متر، سرخبلاغ ۳۱۲۴ متر و قله کلاه قاضی ۳۱۲۵ متر.
دشتها
در کوهستان الوند، علاوه بر قلل مرتفع و شیب دار، دشتکهای کوچکی وجود دارند، که سطح آنها از چمن زار پوشیده شده و چشمههای زیادی در آنها جاری است و با توجه به اینکه از سطوح نسبتاً مسطحی برخوردارند، به صورت محل استراحت و اطراق کوهنوردان درآمدهاند. مهمترین این دشتکها عبارتاند از : میدان میشان، تخت نادر، چمن شاه نظر و تخت رستم

درههای شمالی و جنوبی الوند
در دامنههای شمالی الوند درههای پر آبی مانند : دره برفین، دره گنجنامه، دره عباس آباد، دوزخ دره، دره گوساله، دره کیوارستان، دره سیمین دره، دره مرادبیگ، دره دیوین، دره قز، دره حیدریه و غیره وجود دارد و درههای مصفایی نیز در دامنه جنوبی الوند واقع است، از جمله دره سرکان، دره آرتیمانی، دره فاران، دره گزندر، دره شهرستانه و غیره.
چشمههای مهم
1.حوض نبی: از مشهورترین چشمههای الوند حوض نبی است که از زیر صخرهای بزرگ در زیر قلهٔ الوند سرچشمه گرفته، در جهت شمالی به سمت تخت نادر سرازیر میگردد و دارای آبی بسیار خنک و گواراست.
2.چشمهٔ تخت نادر: در ابتدای تخت نادر واقع است و چشمهای نسبتاً پرآب است.
3.چشمهٔ کلاغلان : چشمهای دائمی است که در چمن زار کلاغلان جاری است و آب مصرفی روستای درهمرادبیگ را تامین میکند.
4.چشمه قاضی : در درهمرادبیگ جاری است و آب مصرفی روستای درهمرادبیگ را تأمین میکند.
5.چشمه ملک: سرچشمهٔ رودخانهای است که در درهٔ دیوین جریان دارد.
6.هفت چشمه : این چشمه در دامنهٔ جنوبی چهار قله و در جادهٔ منتهی به تویسرکان جاری است.
7.چشمه خسرو: چشمه خسرو در مسیر یخچال به کلاهقاضی در جریان است.
8.بهشت آب : در سمت درهٔ کیوارستان و جنوب قلهٔ الوند چشمهٔ کوچکی است که از شکاف صخرهای بیرون میآید و در سالهای کم آب، آب آن کاهش میيابد و گاهی در تابستانها به خشکی میگراید.
9.چشمه افعی : این چشمه در دامنهٔ دوزخدره واقع است.
10.چشمهٔ آب مروارید: چشمهایست پر آب و بسیار گوارا که آب این چشمه و چشمه افعی از مسیر رودخانه و فرجین میگذرد. در حوالی چشمه مروارید، نوعی درخت بید به نام «مروار» روئیدهاست و شاید به همین دلیل یا به خاطر زلال بودن آب این چشمه، نام مروارید بر آن نهادهاند.