بورس و بازار - كاغذ پاره يك‌هزار و 20 توماني

واضح آرشیو وب فارسی:دنياي اقتصاد: بورس و بازار - كاغذ پاره يك‌هزار و 20 توماني

بورس و بازار - كاغذ پاره يك‌هزار و 20 توماني

گروه اقتصاد: 365 روز قبل رئيس دولت نهم ميهمان شيوخ حاشيه خليج‌فارس شده بود تا ايده‌هاي تازه خود در مورد اداره اقتصاد جهاني بيان كند. او اجلاس اوپك را به محلي براي بيان ديدگاه‌هاي خود بدل ساخت و روياهاي خويش را نيز ضميمه دستور جلسات اوپك كرد تا يكي ديگر از مناقشه‌برانگيزترين اظهارنظرهاي خود را بيان داشته باشد. محمود احمدي‌نژاد دلار را كاغذپاره خوانده بود ولي كاغذپاره يك سال پيش روزگذشته در خيابان استانبول تهران حكم طلا را پيدا كرده بود. دلار مرزهاي رويايي صرافان را شكست. بهاي اين ارز مطرح جهاني در معاملات روز قبل به مرز يك‌هزار و 18 تومان رسيد تا گمانه‌زني‌ها براي قيمت يك‌هزار و 20 توماني نيز آغاز شده باشد. كودتاي دلار در بازار تهران از هفته پيش آغاز شده بود اما بخت اين ارز مطرح جهاني در روزگذشته بازشد. شايد اگر مردان دولت نهم پيش‌بيني مي‌كردند كه روزگاري بهاي دلار مرزهاي تاريخي را پشت‌سر گذارد، هيچگاه ارز مطرح جهاني را چنين تحقير نمي‌كردند. رئيس دولت نهم بارها دلار را كاغذپاره خوانده بود ولي صرافان تهراني كاغذپاره دولت نهم را چنان ارج مي‌نهند كه شايد مردان ساكن پاستور هيچگاه تصور آن را نمي‌كردند. در حالي كه مردان دولتي جملگي هفته‌ها و روزهاي گذشته را به نقد سياست‌هاي اقتصادي ايالات متحده مي‌گذراندند، بهاي ارز اين كشور در بازار تهران مرزهاي رويايي را پشت سر گذاشت. شايد هم از بداقبالي دولت نهم باشد كه سال اول و آخر حضورش با اتفاقاتي كمياب در بازار همراه شده است. دو سال قبل سكه بهار آزادي طرح قديم تاريخ‌ساز شد و ناگهان با رشد 50 هزار توماني به قيمت 215 هزار تومان نزديك شد. بهار تاريخي سكه چند روزي بيشتر داوم نياورد تا انتقادهاي رئيس دولت از رسانه‌هاي منتقد هم تنها سه روزي ادامه يافته باشد. احمدي‌نژاد منتقدان را اندرز داد كه حاشيه‌سازي پيشه نكنند:« من خودم به رئيس كل بانك مركزي زنگ زدم و قيمت سكه را از او سوال كردم. او هم قيمت دقيق را پس از سه‌بار پرس‌وجو به من گفت. بهاي سكه برخلاف آنچه در برخي روزنامه‌ها نوشته شده بود تنها چند هزار توماني نوسان يافته بود.» او اساس گراني‌ها را تكذيب كرد ولي زمان زيادي نگذشت تا باز هم اتفاقي جديد كابينه نهم را شوكه كرده باشد. اما اين‌بار باز هم تحولي تازه رخ داد كه شايد دولت نيز فرصتي براي تكذيب آن نداشته باشد. دلار ديروز خيابان استانبول را شوك‌زده كرد. در حالي كه ارزش اين ارز مطرح جهاني در بازار‌هاي بين‌المللي روند نزولي را پيش گرفته بود، قيمت آن در صرافي‌هاي ميدان فردوسي رشد تازه‌اي را تجربه كرد. گراني دلار هرچند واكنش‌هاي دولتي را به همراه نداشت ولي نوستالژي دلار بيش از آنكه مردان ساكن پاستور را به ياد فرصت‌هاي برباد رفته انداخته باشد، بازرگانان و سرمايه‌گذاران خرد را به دهه 70 بازگردانند. دلار در پايان دهه 60 و ابتداي دهه 70 به اصلي‌ترين بازار براي سرمايه‌گذاري شهروندان ايراني بدل شده بود.

بازرگانان و دولتمردان گرفتار تعيين نرخ ارز بودند كه سرمايه‌گذاران خرد راهي صرافي‌ها مي‌شدند تا سرمايه‌هاي اندك خود را در روزهاي بحراني اقتصاد به ارزهاي خارجي بدل سازند. اين‌بار بازهم تاريخ تكرار شد ولي نه در دهه 70 كه در اوج افزايش درآمدهاي نفتي. اگر دهه 60 توليد با نفت هفت دلاري تا آستانه ورشكستگي مطلق پيش رفته بود و در دهه 70 اولين نهادهاي توليدي گرفتار تورم 49درصدي شدند، در دهه 80 هم بهاي نفت افزايش يافت و هم ادعاهاي دولتي در مورد ياري‌رساني به نهاد توليد ولي به موازات آن باز هم بازار ارز به محلي براي سرمايه‌گذاري‌هاي شهروندان بدل شد و نوستالژي دلار را زنده ساخت. افزايش بهاي دلار در شرايطي كه اقتصاد ايالات متحده بحراني سخت را پشت سرمي‌گذارد، اتفاقي كم‌نظير در داستان تكراري اقتصادي ايران به شمار مي‌آيد. فعالان بازار پيش‌بيني مي‌كنند بهاي اين ارز مطرح جهاني طي روزهاي آينده مرزهاي يك‌هزار و 20 تومان را نيز پشت‌سر گذارد. آنان براين باورند ركود فعاليت‌هاي توليدي و كاهش قيمت‌ها در بازار مسكن بسياري از سرمايه‌گذاران خرد را مجاب ساخته تا راه خيابان استانبول را پيش گيرند.
سرمايه‌گذاراني كه خريد سكه بهار آزادي به دليل كنترل‌هاي دولتي را نمي‌پسندند براي آينده اندوخته‌هاي خود نقش دلار را در ذهن حك كرده‌اند. تصوير دلار شايد هيجان‌انگيزترين نقش ذهني واسطه‌گران بازار باشد. اسكناس‌هاي 100 دلاري اگر سال‌ها به دليل سياست‌هاي كنترلي دولت در بند اسير بودند، اكنون فرصتي تازه براي رهايي يافته‌اند. در روزهاي كه مردان دولتي هفت‌گانه اصلاحات اقتصادي را پيش روي دارند و سوداي تعيين نرخ ارز در سر مي‌پرورانند، بازار باز هم آنان را شوك زده ساخته است. طلاي كاغذي گران شده تا دولت نهم استراتژي‌هاي كنترل بازار ارز را شكست‌خورده قلمداد كند. بهاي ارز بين‌المللي در تهران برخلاف بازارهاي جهاني راه خويش را مي‌رود و چندان سوداي همراهي با دولت را ندارد.
چهارشنبه 8 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: دنياي اقتصاد]

[مشاهده در: www.donya-e-eqtesad.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 121]