خانواده درنا

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: Family Grudae

همه گونه هاي اين خانواده مهاجرند ، پرندگاني بزرگ با پاها و گردن دراز ، دم نسبتا كوتاه ، بالهاي دراز و منقاري بلند و كلفت كه ظاهرا به لك لكها شباهت دارند .
شاهپرهاي ثانوي داخلي بالهاي آنها خيلي بلند شده روي دم را مي پوشاند ، در پرواز گردن و پاهاي خود را كشيده نگه مي دارند . گله هاي آنها هنگام مهاجرت در يك خط يا به شكل " 7 " پرواز مي كنند . نر و ماده آنها همشكل است ، غير از فصل زادآوري به طور دسته جمعي ديده مي شوند ، روي زمين آشيانه مي سازند و همه چيز خوارند . . .

انگليسي : Crane
فرانسوي : Grue Cendree
لاتين : Grus Grus

مشخصات :

112 سانتيمتر ؛ شاهپرهاي ثانوي سياه بسيار دراز و آويخته و به شكل دم ، اين پرنده را از لكلكها و حواصيلها مشخص مي كند . بدن آن به طور كلي خاكستري سربي ست . يك نوار پهن سفيد از پشت چشم شروع شده ، در طرفين سر و گردن ادامه پيدا مي كند كه در برابر گلو و صورت سياه پرنده جلوه خاصي دارد . از نزديك تارك قرمز آن قابل تشخيص است ،منقارش از منقار لكلكها و حواصيلها كوتاهتر مي باشد .
در پرنده نابالغ سر و سطح شكمي ؛ قهوه اي رنگ است ، نوار سفيد سر و گردن را ندارد .
آهسته و موزون راه مي رود ، هنگام احساس خطر گردن خود را راست مي كند و در پرواز ؛ گردن و پاهايش كشيده است و بالهاي آن در انتها چهارگوش بنظر مي رسد . گله هاي مهاجر اين پرنده به شكل " 7 " يا در يك خط پرواز مي كنند ( لكلكها معمولا به صورت دسته هاي نامنظم حركت مي كنند )

زيستگاه :

دور از جنگلها و مناطق پردرخت . در سواحل رودخانهها ، مردابها ؛ كشتزارها و استپها زندگي مي كنند

پراكندگي :

درنا پرنده ای است که زمستانها در بعضي مناطق ايران از جمله تالابهاي امن فراوان است و ضمن مهاجرت بطور منظم در ناحيه درياي خزر ديده مي شود .
درنای کوچک

انگليسي : Demoiselle Crane
فرانسوي : Demoiselle de Numidie
لاتين : Anthropoides Virgo

مشخصات :

95 سانتيمتر ؛ به واسطه اندازه بسيار كوچك و كاكل بلند و سفيدي كه از پشت چشم شروع شده و در پس گردن آويزان است ، و منقار خيلي كوچكترش از "درنا " به آساني تشخيص داده مي شود . پر و بال آن به طور كلي خاكستري مايل به آبيست. صورت ، جلوي گردن و سينه اش سياه بوده ، به يك دسته پرهاي سياه دراز و آويزان منتهي مي شود . شاهپرهاي بالش سياه و انتهاي سياه رنگ شاهپرهاي ثانوي داخلي آن خيلي بلند و بر روي دم آويزان است ، ولي كمپشتتر از دم " درنــا " مي باشد . پروازش شبيه " درنا " ست به طوري كه در ارتفاع زياد ، تشخيص آنها مشكل است مگر آنكه باهم باشند .

زيستگاه :
دشتهاي وسيع و فلاتهاي مرتفع . در هواي گرم اغلب در حوالي آبهاي شيرين ديده مي شود .

پراكندگي :

به صورت مهاجر عبوري و به تعداد خيلي كم از ايران گذر مي كند . در سالهاي اخير فقط در حوالي درياي خزر ، آذربايجان و ناحيه مركزي فارس ديده شده است ، درناي كوچك به تعداد خيلي كم و به صورت عبوري در شمال غربي كشور نيز ديده شده است و در كل پرندهاي ناياب است .
درنای سیبری

انگلیسی : Siberian Crane
فرانسوی : Grue de Sibérie
لاتین : Grus leucogeranus

135 سانتیمتر ؛ نر و ماده همشکل . نوکش از همه درناها بلندتر است . پرنده بالغ کاملا سفید ، صورت و قسمت فوقانی سر قرمز، پاها صورتی متمایل به قرمز تیره ، پیشانی سیاه و چشمها زرد است. هنگام پرواز شاهپرهای سیاهرنگ بالش به خوبی نمایان است. پرنده جوان فاقد لختی و قرمزی صورت بوده و سر و گردن به رنگ مسی زنگ مانند ، بالهایش با پوشش نخودی قهوهای مانندی که آن را در هنگام پرواز از لک لک متمایز می سازد، دیده می شود. پروازش شبیه به درنای معمولی ، صداهاي بلند و گاهی آرام ، رسا و آهنگین و فلوت مانند شبیه کروک کروک ؛ به طور متناوب براي ارتباط برقرار كردن با ساير اعضاء گروه بكار مي رود .

زیستگاه :
مناطق تالابی، شالیزارها، نیزارها و دریاچه ها ؛ زمينهاي كشت شده و تالابي وهمچنين درياچههاي داراي پوشش خوب گياهي و مناطق وسيع كم عمق آب شيرين با میدان دید خوب از زيستگاههاي مناسب اين پرنده محسوب مي شود. روی زمین و گاهی نیز در آبهای کم عمق ، عمدتاً در لجن زار و باتلاق آشیانه میسازد . درناهاي سيبري در مناطق باز و مرتفع خشك و تالابي، معمولاً از ريشههاي گياهي وغدهها، قورباغهها، حلزونها ،كرمها، دانهها و ميوههاي كوچك تغذيه ميکنند

پراکندگی :
درنای سیبری در زمره پرندگان در معرض خطر انقراض است . سه جمعيت از درناهای درناي سيبري وجود دارد. جمعيت شرقي در درياچه پويانگ در جنوب چين زمستان را مي گذرانند و جمعيت مركزي ( یک تا سه عدد ) كه در پارك ملي كئولادو در شمال غربي هند زمستانگذراني مي كردند، اكنون منقرض شده اند. جمعيت غربي مسيري در حدود 3700 مايل را براي رسيدن به منطقه زمستان گذراني در تالاب فريدونكنار در شمال ايران را طي ميكنند و در طي اين مسير درتالابهاي نارزوم در قزاقستان و ذخيره گاه طبيعي آستراخان روسيه در دهانه رودخانه ولگا استراحت مي كند . معمولا در ماه اكتبر به مناطق زمستانگذراني مي رسند و تا اواخر فوريه يا اوايل مارس در اين مناطق باقي مي مانند. كل جمعيتهاي اين گونه در عرصههاي جوجه آوري خود در روسيه توليد مثل مي كنند. به منظور افزايش تعداد اين جمعيت در سال 2003 سه جوجه و در سال 2004 دو جوجه درناي سيبري كه در ذخيرگاه زيست كره اكا در روسيه پرورش يافته بودند به ايران منتقل شدند تا به درناهاي وحشي اين جمعيت بپيوندند و با آنها به مناطق توليد مثل خود مهاجرت كنند ؛ نهايتاً طي سالهاي مذكور در هر سال تنها يك جوجه توانست با جمعيت مهاجرت كند ، كه متاسفانه جوجه مذكور در مسير بازگشت ناپديد گرديدند. پس بهطور کلی درنای سیبری از جمله پرندگان مهاجر ایران است که زمستانها به تعداد اندک در جنوب دریای خزر (منطقه فریدونكنار مازندران )دیده میشود. در سال ۱۳۸۵ یک میلیون دلار برای حفظ نسل درنای سیبری در تالاب فریدونکنار اختصاص یافتهاست . جمعیت مهاجر به ایران در گذشته ای نه چندان دور به بیش از ۲۰۰ قطعه می رسید که متاسفانه به دلایل مختلف این تعداد در دهه گذشته به ۱۰ قطعه کاهش یافته است.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 313]