در جستجوي سياره آبي

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق:
:void(0);/*1251962908991*/" target="_blank">

فناوري
- چهارده سال پس از كشف اولين سياره فراخورشيدي و با كشف 360 سياره بزرگ و اغلب مشتري مانند، بشر در آستانه يافتن سياراتي هماندازه زمين قرار گرفته است.

عليرضا نورايي: در سال 1995 / 1374، هنگامي كه ميشل مير از دانشگاه ژنو اولين سياره فراخورشيدي (سيارهاي كه دور ستارهاي غير از خورشيد ميگردد) را يافت، مسيري را بنيان گذاشت كه آهنگ خود را همچنان حفظ كرده است. از آن روز تاكنون، حدود 360 سياره كشف شده است كه البته هيچ كدام با زمين يكسان نيستند.
آخرين اين سيارات گليسي 581سي بود كه توسط همكار دكتر مير، استفان يودري در سال 2007 / 1386 كشف شد. اين سياره از سنگ تشكيل شده و در فاصلهاي از ستاره مادر در حال گردش است كه منطقا وجود آب به صورت مايع در آن قابل انتظار است. از آنجا كه ستاره مادر در قياس با خورشيد بسيار كوچكتر و كم فروغتر ست، مدار گردش سياره هم بسيار كوچكتر از مسيري است كه زمين به دور خورشيد ميپيمايد. اما گليسي 581سي طوري در مدارش تثبيت شده كه نيمي از آن دائما بهرهمند از نور ستاره است و در عوض روي ديگر هميشه به شب دچار است، كه اين موضوع نميتواند نشانه خوبي براي حيات باشد.
طبق آنچه در هفته گذشته در اتحاديه بينالمللي نجوم به ستارهشناسان اعلام شد، دو ماموريت جديد در جريان است تا به فهرست سيارههاي داراي شرايط مورد نظر بيافزايند، يكي از دو ماموريت را فرانسويان از دسامبر 2006 / آذر 1385 آغاز كردهاند و ديگري را آمريكاييها از اسفندماه گذشته. دكتر مير در اين ديدار گفت كه ماموريت فرانسويها موسوم به كوروت، تاكنون 80 سياره فراخورشيدي يافته است. روند كار اين پروژه با اندازهگيري كاهش اندك شدت نور يك ستاره در هنگامي است كه سياره مورد نظر از مقابل آن عبور ميكند؛ پديدهاي كه در اصطلاح فني به آن گذر ميگويند. جزئيات گذر تمامي سيارهها به جز 7 مورد منتشر نشده بود تا اينكه دكتر مير در اين ديدار اشارهاي به آنها كرد.
:void(0);/*1251962890430*/" target="_blank">

سياراتي كه تاكنون توسط كوروت كشف شدهاند، نوعا از جرمي 30 برابر بيشتر از زمين تشكيل شدهاند و در ظاهر داراي سطي جامد و سنگي هستند. همچنين آنها با سرعت بيشتري به دور ستارههايشان ميگردند و مسير گردش اغلب آنها در طول دو يا سه ماه طي ميشود و كمتر پيش ميآيد كه به يك سال بكشد. اين مسئله براي آن دسته از كساني كه در آرزوي ديدن حيات در وراي كره خاكي هستند، خوشايند نيست. چنين سرعتي در گردش به اين معنا است كه سياره مذبور در فاصله كمي نسبت به ستاره مادرش قرار گرفته و بنابراين در مدارش به سختي تثبيت شده است.
با اين حال، اخبار ديگر كوروت خيلي هم بد نيست. حدود 80 درصد از سياراتي كه دكتر مير كشف كرده، داراي خواهر هستند. وجود اين تعداد زياد از همسايهها اشاره به اين دارد كه سيستمهاي سيارهاي گرايش به پايداري دارند و پايداري براي تكامل حيات مناسب است. دكتر مير سيستمي را توصيف كرد كه 5 سياره سنگي را در خود جاي داده است. آنها جرمهايي معادل 11، 14، 26، 27 و 76 برابر زمين دارند. او صحبتهايش را با اين ادعا به پايان برد كه: «من واقعا اطمينان دارم كه ما، سياره مشابه زمين داريم كه طي دو سال آينده پيدا خواهد شد.»
:void(0);/*1251962872580*/" target="_blank">

او و گروهش شايد در آينده مورد تقدير قرار گيرند. در نيمه مرداد، آژانس فضايي آمريكا، ناسا، اعلام كرد كه تلسكوپ فضايي سيارهياب اين آژانس موسوم به كپلر هم به خوبي به انجام وظايفش مشغول است. همچنين مقالهاي كه در نشريه ساينس توسط ويليام بروكي از مركز تحقيقات ناسا در موفتفيلد كاليفرنيا نوشته شده بود، وجود سيارهاي مشابه مشتري را كه در سال 2007 / 1386كشف شده بود، تاييد و جزئيات دقيقتري در رابطه با جرم و تناوب مداري سياره ارائه كرد. به علاوه، ابزارهاي تعبيه شده در كپلر نسبت به كوروت حساستر است، بنابراين بايد آسانتر از پروژه فرانسوي موفق به يافتن سيارهاي هماندازه زمين شود.
با اين وجود، جستجوهاي فضايي از اين دست تنها راه يافتن زمينهايي ديگر نيست. بخش ديگري از تلاشهاي دكتر مير معطوف به استفاده از طيفنگار هارپس است كه در رصدخانه جنوبي اروپا در لاسياي شيلي واقع است. او و همكارانش طي دو سال گذشته براي 50 شب در هر سال، هارپس را سه مرتبه در هر شب و هر مرتبه 15 دقيقه به سمت 10 ستاره روشن وآرام مجاور نشانه ميروند به اين اميد كه نشانهاي از يك سياره هماندازه زمين در همين نزديكيها بيابند. اين وسيله با تشخيص لغزش كوچكي كه به هنگام عبور يك سياره از آن داده ميشود، كار ميكند. اين طيفنگار هماينك 16 سياره را يافته است.
در همين حال، ديويد بنت از دانشگاه نوتردام در اينديانا به دنبال بهرهگيري از روشي است به نام ريزهمگرايي گرانشي كه از اين طريق سيارههايي كه در روشهاي ديگر از قلم افتادهاند، مشخص شوند. او مدعي است كه با استفاده از روش او نه تنها سيارههاي كوچك سنگي كه در فاصلهاي زياد از ستاره مادر در حال گردشند، تشخيص داده ميشوند، كه حتي سيارههايي كه از مدارشان خارج شدهاند هم آشكار ميشوند. ايده اين ادعا مبتني بر تمركز روي ستاره و گزارش لحظههايي است كه نور آن به واسطه جاذبه سيارهاي كه از مقابلش عبور ميكند، منحرف ميشود. چنين نشانههايي هرچند سريع و نادر، ولي در عين حال قوي و عاري از اشتباهند. دير يا زود، سيارهاي به اندازه زمين خود را به بشر نشان خواهد داد؛ ولي اينكه چقدر به زمين شبيه خواهد بود مستلزم روشهاي ديگري است كه هنوز به كمال نرسيدهاند.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 144]