آلودگي هوا و گرمايش قطب شمال‌

واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: آلودگي هوا و گرمايش قطب شمال‌
جام جم آنلاين: دانشمندان ناسا، تركيب بزرگ آلودگي هواي جهاني را يافته‌اند كه شامل مه غليظ ناشي از دود و بخارهاي شيميايي تابستاني مي‌شود كه نقش بزرگي در گرمايش زمين بازي مي‌كند.

آنان در ارزيابي جهاني، تاثير ازن بر گرمايش زمين را محاسبه كرده‌اند كه چگونه ازن در پايين‌ترين بخش اتمسفر درجه دما را در 100 سال گذشته تغيير داده است.

با استفاده از بهترين تخمين‌هاي قابل دسترس از انتشارات جهاني گازها كه توليد ازن مي‌كنند، تحقيق نمونه كامپيوتري GISS آشكار مي‌كند كه چه مقدار اين آلاينده هوا و گاز گلخانه در گرمايش نواحي مشخصي از دنيا شركت داشته است.

طبق اين بررسي، ازن مسوول يك‌سوم تا نيمي از گرايش به گرماي مشاهده شده قطب شمال در فصول بهار و زمستان است. ازن در اين فصول به طور موثري از كشورهاي صنعتي در نيمكره شمالي به قطب شمال انتقال داده شده است.

ازن نقش‌هاي متفاوتي را در اتمسفر زمين بازي مي‌كند. در منطقه مرتفع استراتوسفر، ازن سياره ما را از اشعه ماورا بنفش مضر حفظ مي‌كند و در قسمت پايين‌تر (تروپوسفر) مي‌تواند به سلامت انسان‌ها، محصولات و اكوسيستم آسيب برساند. همچنين ازن، گاز گلخانه‌اي است كه موجب گرمايش زمين مي‌شود.

ازن از چندين مواد شيميايي يافت شده در اتمسفر نزديك سطح زمين تشكيل شده است كه از منابع طبيعي و فعاليت‌هاي انساني مثل سوخت فسيلي، كارخانه‌هاي سيمان، كود شيميايي و سوخت توده زنده ناشي مي‌شود.

ميزان تاثير آلاينده هوايي ازن بر گرمايش زمين را به دشواري مي‌توان مشخص كرد، چون متفاوت از ديگر گازهاي گلخانه‌اي مانند دي‌اكسيدكربن، ازن آنقدر در اتمسفر پايين دوام نمي‌يابد تا به طور يكسان در زمين پخش شود.

اثر گرمايش ازن به مقدار زيادي به منطقه‌اي كه از آنجا سرچشمه گرفته، گره خورده است. دانشمندان GISS از مجموعه نمونه‌هاي كامپيوتري سه‌بعدي استفاده كرده‌اند كه از داده‌اي در منابع ازن شروع كرده و بعد هم چگونگي ارائه شيميايي ازن و حركت آن پيرامون دنيا را در قرن گذشته مطالعه مي‌كنند.

اثر گرمايش ارتفاع پست ازن در قطب شمال در ماه‌هاي تابستاني بسيار كم است، چون ازن از بخش‌هاي ديگر زمين مي‌آيد و پيش از اين كه با تابش آفتاب وسيع نابود شود، مجالي براي رسيدن به منطقه ندارد. در نتيجه وقتي در نيمكره شمالي تابستان است، ازني كه با گرمايش تحريك شده، بسيار به منابع انتشارات ازن نزديك است.

نمونه كامپيوتري، گرمايش تابستاني وسيعي را از ازن بر شمال غرب آمريكا، آسياي مركزي، اروپاي شرقي و نواحي با سطوح مرتفع آلودگي ازن در آن وقت سال را نشان مي‌دهد.

نتايج جديد، تاثير غيرمنتظره اثرات كنترل آلودگي هواي جهاني را مشخص مي‌كند. به گفته محققان، اكنون مي‌دانيم كه كاهش آلودگي ازن نه‌تنها نمي‌تواند موجب سلامت هوا شود، بلكه باعث تسهيل گرمايش آب و هوا بخصوص در قطب شمال مي‌شود.

ترجمه‌ها: آزاده ارشدي
منابع: sciencedaily
سه شنبه 23 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: جام جم آنلاین]

[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 132]