اهداء نشان درجه يك حافظ شناسي به دكتر سليم نيساري

واضح آرشیو وب فارسی:ايسنا: اهداء نشان درجه يك حافظ شناسي به دكتر سليم نيساري

خبرگزاري دانشجويان ايران - فارساز تلاش ها و فعاليت هاي دكتر سليم نيساري تصحيح كننده ديوان اشعار حافظ قدرداني به عمل آمد. به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) منطقه فارس، مركز حافظ شناسي نشان درجه يك خود را براي يك عمر فعاليت در زمينه حافظ پژوهي و تصحيح ديوان اشعار حافظ به دكتر سليم نيساري اهدا كرد. به گزارش ايسنا نشان يادشده توسط حسن امداد پيشكسوت فرهنگي و محقق شيرازي به نيساري اهدا شد. دكتر نيساري در سخناني كوتاه گفت: به هيچ عنوان نمي دانستم كه چرا به شيراز دعوت شده ام فقط دكتر حسن لي چندين بار بر روي تلفن من پيغام گذاشته بود كه حضور شما در شيراز ضروري است، به همين دليل به شيراز آمدم بدون آنكه حتي بدانم قرار است من سخنراني كنم. وي با ذكر خاطراتي از تأسيس دانشكده ادبيات فارس دانشگاه شيراز در سال 33 گفت: برخي از حافظ پژوهان تعصب زيادي در كار خود دارند كه اين من را ناراحت مي كند چرا كه تعصب زياد در كار علمي جايز نيست. وي همچنين از اينكه گاهي به نقل از وي برخي نسخه هاي حافظ را بهترين نسخه مي دانند گفت: جايي نگفته ام فلان نسخه بهترين نسخه حافظ است. به گزارش ايسنا، پرويز خائفي نيز در سخناني راجع به سليم نيساري گفت: با نام دكتر نيساري از كلاس هفتم دبيرستان آشنا شدم و با اين نام تا حالا آمدم و اين نام براي من هميشه با تأليف و تصنيف و كارهاي علمي همراه بوده است. وي در ادامه به قرائت مقاله اي در خصوص كتاب « ديگر ثانيه ها در غزل حافظ » سليم نيساري پرداخت و گفت كه دكتر نيساري دراين كتاب شگفت انگيز است. به گزارش ايسنا دكتر سليم نيساري ، 21 آذرماه 1299 در تبريز متولد شد. او پس از گذراندن دوره تحصيلات ابتدايي و متوسطه و قبولي در امتحان نهايي دانشسراي تبريز با رتبه اول براي ادامه ي تحصيل به تهران آمد و در سال 1321 موفق به اخذ درجه ليسانس در رشته ادبيات فارسي و علوم تربيتي شد. ضمناً به تحصيل دوره دكتراي ادبيات فارسي ادامه داد. او براي ادامه تحصيل در سال 1329 به اروپا رفت و سپس به آمريكا رفت و موفق به دريافت درجه فوق ليسانس از دانشگاه لندن و نيز درجه دكترا از دانشگاه اينديانا در آمريكا در رشته علوم تربيتي و زبان شناسي شد. سليم نيساري علاوه بر تدريس و تحقيق پيرامون ادبيات فارسي سمت هاي بسياري را نيز تجربه كرده است و در سال 1344 به عنوان دانشيار عالي برگزيده شد. در سال 1356 در هيأت مديره مؤسسه فرهنگي منطقه اي عضويت داشت و سردبيري يك مجله انگيسي در مؤسسه فرهنگي منطقه اي را نيز برعهده داشت كه حاصل آن همان تصحيح غزليات حافظ بود. در اين باره مي گويد: « مبناي من بر تصحيح غزليات حافظ نسخه اي بود متعلق به سال 813 هجري قمري مشهور به نسخه ايا صوفيه، نسخه ديگري متعلق به 822 هجري بود به خط جعفر حافظ و من بعدها با تطبيق خط متوجه شدم كه اين همان جعفر بايسنقري است كه شاهنامه از او نيز چاپ شده بود. كار من بيشتر بر اساس اين دو نسخه و چند نسخه ديگر بود». بنا بر اين گزارش كار تصحيح سليم نيساري البته درست مصادف بود با تصحيح هايي كه مرحوم « مسعود فرزاد » در همان سال ها منتشر مي كرد و به نظر بسياري كاري عظيم مي آمد. منابع او هم نسخه هاي خطي مربوط به قرن نهم يا دهم و دوازدهم و حتي چاپ هاي هند و استانبول بود. مسعود فرزاد مدعي بود كه مي خواهد از همه فعاليت هايي كه در مورد حافظ شده است معدلي گرفته و جامع نسخ حافظ را منتشر كند. نيساري درباره اثر تحقيقي مسعود فرزاد مي گويد: « من چند جا تحت تأثير ايشان قرار گرفتم اما بعدها كه خودم شروع به مطالعه عميق تر كردم متوجه شدم كه توضيحاتي كه ايشان مطرح كرده بودند در نسخ قديم وجود نداشته كه توضيحاتي كه ايشان مطرح كرده بودند در نسخ قديم وجود نداشته و اين مسأله موجب شد كه من تمام تلاشم را براي جمع آوري نسخه هاي سده نهم متمركز كنم. به خصوص پس از 1359 كه چاپ اول حافظ مرحوم شادروان دكتر خانلري منتشر شد كه 14 نسخه را ايشان معرفي كرده بود و در آنجا هم علامت هاي سئوال وجود داشت. البته خود ايشان و حتي مرحوم فرزاد هم گفته بودند كه گاهي ناگزير شده اند به تصحيح قياسي متوسل شوند. ولي من نمي خواستم در اين جريان تصحيح قياسي قرار بگيرم.» تلاش نيساري سرانجام پس از تنبعات بسيار، منجر شد به اينكه ديوان حافظ را بر اساس 48 نسخه سده نهم در سال 1377 به چاپ برساند. بنا بر گزارش ايسنا گرچه طرح كار سليم نيساري در اين كتاب بر اساس ايراد و انتقاد از ديگران نبود اما او در مقدمه اي بر تدوين غزل هاي حافظ ه در سال 1367 به چاپ رسيده بود نظري انتقادي پيرامون نسخ مرحوم قزويني، خانلري و فرزاد داشت. با اين همه خودش در اين باره نظر ديگري دارد. او مي گويد: « مسأله حافظ يك امر اختصاصي است كه با ديگر شعرا متفاوت است. حافظ به گونه اي است كه وارد فرهنگ و زندگي شده و امروز هم حتي با وجود شعراي معاصري كه اثرشان جاويد است مي بينيم كه هنوز هم حافظ لسان الغيب و صدرنشين است. مطلبي كه به ذهن مي رسيد اين بود كه به تدريج متوجه شدم آنچه به عنوان ديوان حافظ منتشر شده، حاوي اشتباهاتي است كه با توجه به نسخ خطي سده نهم مقداري از آن ها غلط هاي آشكار است. فكر مي كردم اگر كاري انجام شود و اين اغلاط اصلاح شود مفيد فايده خواهد بود». سليم نيساري در اين كتاب تلاش دارد تا علاوه بر معرفي مختصر مصحح گاهي درباره روحيات نويسنده و نوع اشتباهات و يا آن چيزهايي كه در بعضي از نسخه ها بوده و خيلي جالب به نظر مي رسيده است مطالبي را نقل كند كه از بابت معرفي نسخه و ارزيابي نسخه اهميت دارد. چنانچه در پيشگفتار اين كتاب پيرامون ارزيابي نسخه ها مي گويد: « عده اي فكر مي كنند ارزش هر نسخه مربوط است به تاريخ كتابت و هرچه تاريخ كتابت دورتر باشد، نسخه معتبر خواهد بود. ولي قدمت تاريخ كتابت تنها يك فايده دارد و آن اين است كه اشتباهاتي كه در نسخ بعدي وجود دارد مسلماً در نسخه پيشين نيست ولي از بابت معيارهاي ديگر مثل دانش، وقت و اهليت يك كاتب و نحوه ارزيابي بسيار دقيق تر و با اهميت تر است.» تلاش سليم نيساري در اين كتاب بيشتر آن بوده كه هر آنچه را از سده نهم، چه نسخه هايي كه در كتابخانه هاي خصوصي، عمومي و يا موزه ها ممكن است پيدا شود كه او توانسته عكس يا ميكرو فيلم از آن به دست آورده باشد براي تدوين يك كتاب جامع از نسخ قرن نهم در اختيار مخاطبان قرار دهد. به همين دليل در اين كتاب از قريب 260 نسخه استفاده شده است كه برخي از آنها را نيساري خود در كتاب سليمانيه استانبول يا كتابخانه مركزي دانشگاه استانبول و همچنين كتابخانه ملي پاريس مشاهده كرده است. او در مورد اعتبار اين نسخ مي گويد: « من هيچ گاه نخواستم مطرح كنم كه كدام نسخه را بيشتر قبول دارم. چون معتقدم يك نسخه هيچ گاه به صورت انفرادي براي پژوهندگان، مبناي راهيابي به گفتار صحيح حافظ نيست. اين است كه هيچ گاه نسخه خاصي را تأييد نكردم.» بنا بر اين گزارش نيساري مهم ترين مسأله را در حافظ پژوهي را در اين مي داند كه « متن منتشره مستند به ضبط نسخه هاي قرن نهم باشد.» سليم نيساري هم اكنون عضو پيوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسي است و اين مقام شايد براي يك اديب و حافظ پپزوه كافي نباشد اما حداقل نشان دهنده قدر و منزلت اوست. برخي ا از آثار وي عبارتند از: تاريخ ادبيات ايران، درس انشاي فارسي، كتاب اول فارسي، (دارا و سارا با دوستان)، فارسي ياد بگيريد، راهنماي مكالمه انگيسي و فارسي، برگزيده اي از غزل هاي سعدي، برگزيده اي از غزل هاي حافظ، غزل هاي حافظ، مقدمه اي بر تدوين غزل هاي حافظ، غزل هاي حافظ (بر اساس 43 نسخه خطي سده نهم)، ديوان حافظ (براساس 48 نسخه خطي سده نهم)انتهاي پيام
شنبه 20 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايسنا]

[مشاهده در: www.isna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 2188]