؛دكورهاي مجموعه «حضرت يوسف» تبديل به موزه مي شود

واضح آرشیو وب فارسی:خراسان: ؛دكورهاي مجموعه «حضرت يوسف» تبديل به موزه مي شود
سريال « حضرت يوسف» به لحاظ تنوع زياد لوكيشن هاي فيلمبرداري شده و عظمت دكورهاي ساخته شده، تجربه اي متفاوت در حوزه طراحي صحنه به شمار مي رود. «حضرت يوسف» نخستين سريال ايراني است كه شهرهاي كشور مصر را به تصوير مي كشد و از آن جا كه معماري مصر، باشكوه تر از معماري صحرايي عربستان است- منطقه اي كه سريال هاي زيادي درباره آن ساخته شده- اجراي دكورهاي آن ماموريتي دشوار به حساب مي آيد. براي مطلع شدن از چند و چون اجراي دكورهاي اين سريال پاي صحبت «فرهاد عليزاده آهي» طراح صحنه «مجموعه حضرت يوسف » نشستيم. او متولد سال ١٣٤٣ و دانش آموخته كارشناسي طراحي صحنه از دانشگاه هنرهاي دراماتيك و كارشناسي ارشد ادبيات نمايشي، از دانشگاه تربيت مدرس تهران است.

«عليزاده آهي» تاكنون تله فيلم هاي «مخمصه»، « استخوان» و« پرواز يك رويا» را نيز كارگرداني كرده است.

"از مرحله قبل از اجراي دكورها و تحقيقاتي كه در اين زمينه داشته ايد صحبت كنيد. در اين مرحله مطالعات تان را بيشتر روي چه منابعي متمركز كرديد؟

- ما در واقع چند فاز مطالعاتي داشتيم. مرحله اول خواندن داستان و فيلم نامه و استفاده از منابع مذهبي موجود بود. پس از آن سراغ منابع تاريخي رفتيم. فيلم نامه ما در سه اقليم مي گذرد. اقليم اول بين النهرين، دوم فلسطين و سوم مصر.

با توجه به شواهدي كه به دست آورديم يك فرعون يكتا پرست در تاريخ مصر حضور داشته به نام «آختاتون» كه فقط يك خداي واحد را مي پرستيده است. مدارك كتب تاريخي و آسماني ما را به اين نتيجه رساند كه «آختاتون» مي تواند هم عصر حضرت يوسف باشد. در نتيجه ما اين دوره را مبنا قرار داديم و در آن دوره تاريخي روي اقليم، ابزار صحنه، رنگ، لباس و همه مواردي كه به طراحي صحنه مربوط مي شود، تحقيق و اسنادش را جمع آوري كرديم. اين مرحله پيش توليد هفت ماه طول كشيد.

اين اسناد در درجه اول از كتاب ها بود. از آن دوره تاريخي آثار خوبي در مصر باقي مانده است. يكي از شهرهايي كه « آختاتون» ساخته، الان موجود است. در منطقه بين النهرين آثاري از دوره حكومت بابل باقي مانده است. در ايران خودمان معابدي از آن دوران موجود است. چغازنبيل يكي از آن معابد است. يكي دو تا زيگورات در عراق(منطقه بين النهرين) وجود دارد كه مربوط به آن دوره است. در منطقه فلسطين شهر الخليل كنوني همان شهري است كه حضرت يعقوب پس از مهاجرت از بين النهرين به كنعان در آن جا ساكن شده و بقاياي شهر الخليل هم موجود است. در نتيجه ما سعي كرديم تا جايي كه مي توانيم مستند باشيم و بر اساس شواهد تاريخي پيش برويم.

آقاي مجيد ميرفخرايي، مدير هنري كار، يك سفري هم به موزه «لوور» فرانسه داشت و از شواهد موجود فيلم و عكس به دست آورد. قرار بود به مصر برويم و چند تا از شهرهاي آن جا را ببينيم كه متاسفانه به خاطر مسائل سياسي بين دو كشور مقدور نشد و ما به آن چه در كتب و عكس ها و فيلم ها و اينترنت هست، بسنده كرديم.

" در مرحله ساخت دكورها چقدر توانستيد نتايج اين تحقيقات را اجرايي كنيد؟

- در مرحله اجرا خيلي از مطالعاتمان استفاده كرديم. مثلا نياز داشتيم كه در بين النهرين معبد داشته باشيم. اين معبد بايد بر اساس يك سندي ساخته مي شد. معابد دوره «بابلي ها» به صورت زيگورات هستند حتي « حدائق معلقه » بر اساس زيگورات ساخته شده اند. يعني پايه اي بر پايه اي ديگر بنا شده است. در نتيجه ما از معماري « زيگورات » الهام گرفتيم و معبدمان را ساختيم. ما نياز داشتيم مصالح موجود براي ساختن خانه ها در مصر و كنعان و بين النهرين را شناسايي كنيم. بدين منظور پي هاي خانه هاي شهر الخليل را بررسي كرديم و به اين نتيجه رسيديم كه تا مرحله پي يعني يك متر بالاي زمين از جنس سنگ و ساروج است ولي بالاتر از آن را خشكه چين كرده اند.

مثل مصالحي كه الان در كردستان مورد استفاده قرار مي گيرد. يعني سنگ تراشه هاي خشك بدون ملات در كنار هم چيده مي شود و در نهايت يك پوشش ملات نازك براي پوشاندن درزها و جلوگيري از عبور حشرات به آن اضافه مي شود. اين يك نمونه از نكاتي است كه ما در مطالعات به دست آورديم و اجرا كرديم.

"معماري كشورهاي عربي در چند نمونه از فيلم ها و سريال هاي ما به تصوير كشيده شده است. شما بين معماري مصر و عربستان چه وجوه تمايز و تشابهي مي بينيد؟

- اين دو اصلا با هم قابل مقايسه نيستند. معماري مصر معماري است بر اساس عظمت و برده كشي، اما معماري عربستان يك معماري بومي و صحرايي است. چند شهر بزرگ دوره حضرت يوسف(ع) شهرهاي وابسته به تمدن دوران «بابل» بودند. اين دوره هاي تاريخي با صدر اسلام قابل مقايسه نيستند. در دوره يوسف يعني ٣٠٠٠ سال پيش از ميلاد در عربستان تمدن شاخصي وجود نداشته است.

" از بين سه اقليمي كه اشاره كرديد، ساختن دكورهاي كدام يك دشوارتر بود؟

- يقينا دكورهاي مصر، به اين خاطر كه از همه بزرگ تر بود. كشور «مصر» در زميني به وسعت بيش از يك هكتار ساخته شد كه هم اكنون دكورهايش موجود است. اين دكور شامل شهرهاي مصر و مكان هاي مختلف شامل محله ها، معبد«آمون»، قصر زليخا و فرعون، بازار برده فروش ها، دروازه اصلي شهر، باغ هاي شهر منفيس، سيلوهاي گندمي كه به دستور «يوسف» ساخته شده اند و... مي شود. البته بخش هاي داخلي را در يك سوله هزار متري در فرهنگ سراي خاوران تهران ساختيم. فضايي كه قرار بود سالن سينما شود، اما به دلايلي متوقف مانده بود. با توافقاتي كه انجام شد، آن جا در اختيار ما قرار گرفت و ما دكورهاي داخلي قصر را در آن جا بنا كرديم. در حال حاضر دكورها را باز كرده و به شهرك سينمايي غزالي آورده اند و قرار است يك موزه از دكورهاي سريال تاسيس كنند. در مجموع ما ٣٢ هزار متر مربع دكور احداث كرديم كه ١٧ هزار متر مربعش مربوط به نماهاي خارجي كشور مصر و ٧ هزار متر مربعش مربوط به نماهاي داخلي آن جا بود.

"يكي از مشكلاتي كه هميشه طراحان صحنه به آن اشاره مي كنند، اين است كه در مرحله اجرا همه چيز بايد از نو ساخته شود. يعني در خيلي از موارد هيچ بستر نيمه آماده اي نيست كه بشود با استفاده از آن دست به كار جديدي زد.

-برخي دكورها بايد يك بار مصرف باشند. چون هر كارگرداني ديدي متفاوت با ديگران دارد. يك وقتي هست كه شما تصميم مي گيريد تعداد زيادي از آثار بصري دوره صدر اسلام را به وجود بياوريد. مي شود يك بار مكه را ساخت و هر بار با تغييرات جزئي از آن استفاده كرد. مثل اتفاقي كه در دوره تاريخ معاصر افتاد. يعني در شهرك غزالي يك بار لاله زار و تهران قديم را ساختند و هر طراح صحنه اي براي كارش بخشي از آن را تغيير داد و باب سليقه خودش كرد. اما در مصر به غير از داستان حضرت يوسف و حضرت عيسي داستان ديگري نيست كه معروف باشد و كارگردان ديگري بخواهد آن را به تصوير بكشد. يا مثلا در كنعان پنج هزار سال پيش داستان ديگري جز « يوسف» رخ نداده است. حداقل من چنين داستاني را نمي شناسم.

" در رابطه با سريال حضرت يوسف دكور آماده اي بود كه بتوانيد از آن دوباره استفاده كنيد.

- نه، ما از صفر شروع كرديم. هيچ چيز ساخته شده اي وجود نداشت. خارج از ايران در «هاليوود» دكورهايي از مصر هست. ولي در ايران دكورهايي نبود كه از آن استفاده كنيم.

" چند فيلم خارجي داريم كه هركدام بخشي از معماري مصر را بازتاب مي دهند. آن ها چقدر مورد استفاده قرار گرفتند؟

- خيلي از آن ها را ديديم. مثل فيلم هاي « موميايي»، « كلوپاترا»، «ده فرمان» و خيلي هاي ديگر. مسئله اين بود كه مي خواستيم از نگاه يك فرهنگ وارد مسئله شويم. يك فيلمي هست كه فقط بخش عاشقانه حضرت يوسف را بيان مي كند. طبيعتا آن نگاه طراحانه و فيلم سازانه به درد بيان داستان ما نمي خورد. داستان ما يك نگاه كاملا مذهبي و اسلامي دارد. يعني تمام كتاب ها و روايات بررسي شده، اما در نهايت از ديدگاه اسلام به مسئله نگاه شده است. ما نمي توانستيم با ديد آن ها وارد موضوع شويم.آقاي سلحشور هم از ابتدا اين تاكيد را داشتند كه ما ديدگاه خودمان را در تمام وجوه كار تسري دهيم. از وجوه بصري كار گرفته تا غير بصري مثل جلوه هاي صوتي و جلوه هاي ميداني. ما آن ها را مي ديديم اما طراحي ها را با ديد خودمان انجام داديم.

" چرا در ساخت دكورها از شهرك سينمايي كه قدمت بيشتري دارد، استفاده نكرديد و شهرك دفاع مقدس را انتخاب كرديد.

-شهرك سينمايي فضاي كار ما را در اختيار نداشت. صدابرداري پروژه ما به صورت هم زمان بود. شهرك سينمايي عملا وسط يك تعداد كارخانه و مجاور اتوبان واقع شده و شهرك مسكوني غزالي كاملا به آن چسبيده است. در شهرك سينمايي به خاطر سر و صدا و نبودن فضاي كافي نمي شد كار كرد. ما يك رودخانه بسيار عظيم مي خواستيم كه « نيل» را براي ما تداعي كند. اين رودخانه در شهرك سينمايي دفاع مقدس وجود داشت. دكورهاي ما در مجاورت رودخانه بنا شد و سعي كرديم بخش عريض تر رود را انتخاب كنيم تا بيشتر تداعي «نيل» را بكند.

" اهرام ثلاثه را چطور دكورسازي كرديد؟

- اهرام ثلاثه را نساختيم. اهرام در پس زمينه كار ما ديده مي شود. آن ها هيچ وقت وارد آن جا نمي شوند. اهرام ثلاثه را با « جلوه هاي تصويري» ساختيم.
چهارشنبه 17 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خراسان]

[مشاهده در: www.khorasannews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 791]