مبارزه عليه آلودگي‌

واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: مبارزه عليه آلودگي‌
جام جم آنلاين: از ميان مهم‌ترين نيازهاي انسان، هوا حياتي‌ترين نياز شناخته شده است كه اگر اختلالي در آن ايجاد شود، ادامه زندگي غيرممكن خواهد شد. اين در حالي است كه در جهان صنعتي امروزي سالانه 3 ميليون نفر در اثر آلودگي هوا جان خود را از دست مي‌دهند.

البته 90 درصد از اين افراد در كشورهاي توسعه‌يافته هستند و حتي در بعضي از اين كشورها تعداد افرادي كه در اثر همين عامل جان خود را از دست مي‌دهند بيشتر از قربانيان سوانح رانندگي هستند.

مشكل آلودگي هوا در بيشتر شهر‌هاي بزرگ و صنعتي كشور ما هم به معضلي جدي تبديل شده و بويژه در تهران سال‌ها است زنگ خطر جدي ميزان بالاي آلودگي به صدا درآمده است. در اين ميان راه‌اندازي سامانه پيش‌بيني آلودگي هوا در تهران شايد راهكار مناسبي براي ارزيابي و سنجش آلاينده‌هاي هوا بخصوص در روزهاي پاييزي كه ميزان اين مواد به بيشترين حد خود مي‌رسد، باشد.

هواي پاك لازمه ادامه زندگي بشر و نياز به آن بيش از نياز به غذا و آب است. اما متاسفانه صنعت مدرن امروز، باعث توليد گازها و ذرات زيادي مي‌شود كه هواي آزاد را آلوده مي‌كنند. در اين ميان اگرچه در گذشته زغال در صنعت باعث توليد دي‌اكسيد گوگرد زيادي مي‌شد، ولي امروز به دليل محتويات كم گوگرد در زغال، سوخت آن مشكلات زيادي توليد نمي‌كند.

وسايل نقليه موتوري مشكل اساسي هستند كه دي‌اكسيد نيتروژن و ذرات آلي غيرقابل تجزيه توليد مي‌كنند كه تحت اثر اشعه خورشيد به ازن تبديل مي‌شوند كه مهم‌ترين آلوده‌كننده هواست.

گاز دي‌اكسيد نيتروژن هوا را به رنگ قهوه‌اي درمي‌آورد و اين وضعيتي است كه بسياري از شهرها در فصل تابستان با آن مواجه هستند. همچنين ذرات ريز كه در اثر سوخت موتورهاي بنزيني و گرد و غبار جاده‌اي، دود حاصل از آتش‌سوزي و گرده‌هاي گياهان توليد مي‌شود، عامل آلودگي هوا در روزهاي زمستاني است. اهميت آگاهي از ميزان اين آلاينده‌ها در هوا باعث شده تا سامانه پيش‌بيني آلودگي هواي شهر تهران ايجاد شود.

دكتر يوسف رشيدي مديرعامل شركت كنترل كيفيت هوا با اشاره به وجود 9 ايستگاه سنجش آلودگي هوا و 2دكل هواشناسي در سطح شهر تهران مي‌گويد اين سامانه بر اساس اطلاعات اين ايستگاه‌ها و دكل‌ها اجرا مي‌شود.

وي پيش‌بيني آلودگي هوا تا 72 ساعت و ارائه اطلاعات از طريق رايانه به صورت آنلاين و پيامك را از ويژگي‌هاي اين سامانه مي‌داند و مي‌افزايد در اين سامانه وضع هر منطقه بر اساس آلايندگي‌ها در روزهاي متوالي مشخص مي‌شود.

رشيدي با اشاره به اين كه اين سامانه بر اساس آخرين استانداردهاي بين‌المللي تدوين شده است، مي‌گويد اين سامانه بر اساس وضع ترافيك و ميزان آلايندگي در نقاط مختلف شهر برنامه‌ريزي شده است.

وي در ضمن شناسايي نقاط آلوده و پيش‌بيني وضع آلايندگي در روزهاي آينده در مركز و حاشيه‌هاي شهر، ارزيابي مسوولان و طراحان در ارزيابي نقاط مختلف براي اجراي طرح‌هاي عمراني و صنعتي را از ويژگي‌هاي اين سامانه برمي‌شمارد.

مديرعامل شركت كنترل كيفيت هوا همچنين از احداث 5 ايستگاه كوچك سنجش آلودگي هوا تا پايان سال خبر مي‌دهد و تصريح مي‌كند،ايستگاه‌هاي كوچك سنجش آلودگي هوا از آنجا كه فضاي كمي اشغال مي‌كنند قابليت نصب در مكان‌هاي مختلف شهر را دارند.

وي تاكيد مي‌كند براي احداث ايستگاه‌هاي موجود، فضاي بزرگي نياز است كه اين موضوع مشكلاتي را براي احداث ايستگاه‌هاي جديد در برخي از نقاط شهر به وجود آورده اما با راه‌اندازي ايستگاه‌هاي كوچك (ميكرو استيشن) مي‌توان در بيشتر نقاط شهر، ايستگاه سنجش آلودگي هوا راه‌اندازي كرد.

راهكاري براي پيشگيري از صدمات ناشي از آلودگي هوا

آلودگي هوا به وجود هر ماده‌اي در هوا كه مي‌تواند براي انسان يا محيط او مضر باشد اطلاق مي‌شود. آلاينده‌ها كه بالغ بر 180 نوع هستند، ممكن است طبيعي يا ساخته دست بشر باشند.

آلودگي هوا در درازمدت مي‌تواند براي انسان كشنده باشد؛ طي يك هفته آلودگي هواي لندن در دسامبر 1952، حدود 4700 نفر از بين رفتند. بيشتر اين افراد مبتلايان به بيماري‌هاي قلب و ريه و افراد مسن بودند.

به طور كلي آلودگي هوا باعث تحريك مجاري هوايي و تشديد آسم مي‌شود و هرچه ميزان ازن هوا بيشتر باشد، تعداد بيشتري از افراد مبتلا به آسم مي‌شوند. در ضمن تماس درازمدت با آلودگي هوا باعث بروز برونشيت مزمن و آمفيزم مي‌شود. آلودگي هوا با گاز رادون (ناشي از سوخت موتورهاي ديزلي و صنايع سنگين) نيز باعث سرطان ريه مي‌شود. همچنين آلودگي هوا باعث مرگ و مير حيوانات شده و براي گياهان مضر است و علاوه بر آن باعث افزايش عفونت‌هاي تنفسي مي‌شود. حتي آلودگي هوا اثرات غيرقابل جبراني بر آثار باستاني و ميراث فرهنگي دارد.

رشيدي با بيان اين كه اجرايي شدن پيش‌بيني آلودگي هوا بيش از همه اين امكان را به سالمندان و بيماران قلبي و تنفسي خواهد داد تا با اطلاع دقيق از وضعيت آلودگي هوا طي 2 روز آينده و با توجه به شرايط جسماني خود درخصوص خروج از منزل تصميم بگيرند، مي‌گويد در حال حاضر تجربه دنيا در پيش‌بيني وضعيت آلودگي هوا حداكثر 2 روز تا يك هفته آينده است كه اميدواريم با عملياتي شدن اين برنامه بتوانيم وضعيت آلودگي هواي تهران را تا 2 روز آينده پيش‌بيني كنيم. پيش‌بيني آلودگي هوا مي‌تواند به شهروندان تهراني براي برنامه‌ريزي سفرهاي درون‌شهري كمك كند تا در صورت امكان از سفرهاي غيرضروري در روزهايي كه آلودگي هوا بيش از حد استاندارد است جلوگيري شود.

از اندازه‌گيري آلاينده‌ها تا كاهش آلودگي

در بسياري از كشورهاي جهان اقداماتي براي كاهش آثار آلودگي هوا بر محيط زيست انجام شده است. در حالي كه دانشمندان آثار زيانبار آلودگي هوا را بر گياهان، حيوانات و زندگي انسان‌ها مطالعه مي‌نمايند، قانونگذاران قوانيني را براي كنترل كاهش آلاينده‌ها تصويب و آموزگاران در مدارس و استادان در دانشگاه‌ها آثار آلودگي هوا را براي نسل جوان تشريح مي‌كنند، اما اولين گام براي حل مشكل آلودگي هوا ارزيابي آن است.

محققان در واقع آلودگي هوا را بررسي و استانداردهايي را براي اندازه‌گيري نوع و مقدار آلاينده‌هاي خطرناك تعيين مي‌كنند. به همين سبب سامانه پيش‌بيني آلودگي هواي شهر تهران هم راه‌اندازي شده است. البته در مراحل بعد از ارزيابي بايد حد مجاز آلاينده‌هاي هوا مشخص شود تا به كمك آن گام‌هايي براي كاهش آلودگي هوا برداشت.

تنظيم مقرراتي براي موادي كه در اثر فعاليت‌هاي انساني در فضا منتشر مي‌شود اين هدف را تكميل مي‌كند.
بسياري از كشورها براي ميزان انتشار آلاينده‌هاي خودروها و صنايع محدوديت‌هايي را اعمال كرده‌اند. اين كار از طريق سازمان‌هاي هماهنگ‌كننده كه وظيفه نظارت بر محيط زيست و هوا را به عهده دارند انجام مي‌شود.

در سازمان ملل برنامه مديريت‌جو طرح‌هاي زيست‌محيطي را در سراسر جهان اجرا مي‌كند. در برخي كشورها علاوه بر سازمان حفاظت محيط‌زيست سازمان‌هاي محلي نيز در كنترل و نظارت بر محيط زيست نقش دارند.

در اين ميان آنچه نبايد فراموش شود، اين نكته است كه پيشگيري مهم‌ترين اقدام براي كنترل آلودگي هواست و به همين سبب سازمان‌هاي نظارتي نقش مهمي در كاهش آلودگي هوا در محيط زيست ايفا مي‌كنند.

هشدار‌ها جدي است‌

براساس آخرين اندازه‌گيري‌هاي انجام شده ميزان آلاينده‌هاي سرطان‌زاي شناخته شده بنزن در هواي تهران دست‌كم بيشتر از 10 برابر استاندارد‌هاي اتحاديه اروپايي است و متاسفانه هر ساله از مهر بيم‌ آن مي‌رود كه آلودگي هوا بيشتر شود.

به گفته مديرعامل شركت كنترل كيفيت هواي تهران، جديدترين اندازه‌گيري‌هاي انجام شده نشان مي‌دهد ميزان آلاينده سرطانزاي شناخته شده بنزن در هواي پايتخت بيش از 10 برابر استانداردهاي اتحاديه اروپايي است.

به گفته وي، اندازه‌گيري هيدروكربن‌هاي خاص در هواي تهران نشان مي‌دهد وضعيت اصلا مناسب نيست؛ به شكلي كه ميزان آلاينده سرطان‌زاي بنزن در تهران بين 2 تا 5 برابر استاندارد سازمان بهداشت جهاني و بيش از 10 برابر استاندارد اتحاديه اروپايي و ژاپن است.

مديرعامل شركت كنترل كيفيت هواي تهران با تاكيد بر اين‌ كه سرطانزايي بنزن در دنيا به اثبات رسيده است، مي‌افزايد: اين ماده براي افزايش عدد اكتان و بهسوزي بنزين اضافه مي‌شود كه علت اصلي افزايش ميزان اين آلاينده بخارهاي بنزين و ترافيك است.

در تمام دنيا براي جلوگيري از افزايش اين آلاينده بخارهاي بنزين را كنترل مي‌كنند، به شكلي كه بنزين توليدي با وجود دارا بودن عدد اكتان 95 تا 98 فراريت بسيار كمي‌ دارد.

متاسفانه با وجود مشكلات و خطرات متعددي كه اين آلاينده بر تك‌تك افراد جامعه دارد، كميته اجرايي كاهش آلودگي هواي تهران كه مسوول برگزاري جلسات با سازمان حفاظت محيط‌ زيست است، با گذشت چند ماه هنوز جلسه‌اي براي بررسي مشكلات آلودگي‌ هوا تشكيل نداده‌ كه اين مساله نگراني مسوولان را در پي داشته ‌است.

در اين ميان به نظر مي‌رسد با راه‌اندازي سامانه پيش‌بيني آلودگي هوا در تهران گام مهمي در اجرايي شدن پيش‌بيني آلودگي هوا از طرفي و كمك به مسوولان در جهت اتخاذ سياست‌هايي كه بتوانند به كاهش آلودگي هوا منجر شوند، برداشته شود.

بهاره صفوي‌
دوشنبه 15 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: جام جم آنلاین]

[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 107]