استوار و آرام در هياهوي برج‌سازان

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: استوار و آرام در هياهوي برج‌سازان
مهندسي- خاورميانه، بهشت برج‌سازان است. آسمانخراش‌هاي سر به فلك كشيده در شهرهاي بزرگ مناطقي مانند دبي، رياض و ابوظبي موزه‌اي ديدني از برج‌هاي مختلف پيش رو مي‌گذارد.

اما نهضت برج‌سازي‌ در اين شهرها متوقف نشده‌است. هر روز مهندسي بنام با طرحي تازه در دست، به شهرداري‌هاي اين شهرها مراجعه مي‌كند و طرحي شگفت‌انگيز پيشنهاد مي‌دهد؛ طرحي كه جاذبه‌هاي وسوسه‌انگيزي براي سرمايه‌گذاري تازه‌ است.

اما در كنار تمام اين موضوعات انگار آنان نگران تغييرات آب‌وهوايي نيستند. اخيرا بنياد منابع انساني مركر از تغييرات شديد آب و هوايي در اين نواحي خبر داده‌است. در واقع در تحقيقات اخير بنياد مركر نگراني از ازدحام برج‌ها و تغييرات آب و هوايي ناشي از آن در اين مناطق غيرقابل انكار است. امروزه طرح‌هاي معماري شگفت‌انگيز اكهارد گربر معمار معروف آلماني در دوبي به اوج خلاقيت در صنعت برج‌سازي‌ رسيده‌است.

دبي نيز در حال حاضر با برج‌هاي بزرگ خود به شهري اعجاب‌انگيز تبديل شده است. برج بزرگ دبي با ارتفاع 1050 متر و 200 طبقه نقطه عطف برج‌سازي است. اين برج، برجي مسكوني است و تا ارتفاع 820 متر آن مسكوني است. برج DUدبي نيز با ارتفاع 7/807متر و 162 طبقه دومين سازه بلند مسكوني دراين شهر است. برج پنتومنيوم، سومين برج بزرگ اين شهر است كه ارتفاع آن به 618 متر مي‌رسد و 120 طبقه دارد.

بيش از 30 برج بزرگ مسكوني بالاي 100 متر در دبي وجود دارد و هر روز نيز بر تعداد آنها افزوده مي‌شود. از قرار، دبي و ديگر شهرهاي عربي تصميم گرفته‌اند مركز تمامي آسمانخراش‌هاي دنيا شوند. انگار تمام تلاش‌ اعراب بر اين است كه درآمد ناشي از دلارهاي نفتي خود را در ساختمان‌هايشان به رخ بكشند و در اين راه به هيچ‌چيز جز هر چه بلندتر، بهتر فكر نمي‌كنند. اگر نه بحران تغيير آب و هوايي بيش از هر كسي گريبان همين كشورها را خواهد گرفت.

اما در اين ميان تهران به لحاظ بلند مرتبه‌سازي شهر چندان قابل توجهي نيست. اين شهر با وجود داشتن ساختمان‌هاي بسيار به‌دليل موقعيت جغرافيايي، كمتر ميزبان ساختمان‌هاي بلندمرتبه بوده ‌است. اما بررسي ساختمان‌هاي مرتفع در شهرهاي مختلف جهان جالب توجه است. در ميان شهرهاي جهان نيويورك در اولين رتبه قرار دارد. مجموع ارتفاع ساختمان‌هاي اين شهر كه عموما مسكوني هستند، 6 هزار و 163 متر است. پس از نيويورك شهر تورنتو كانادا دومين شهر به‌لحاظ بلندمرتبه‌سازي‌ است. تورنتو با ارتفاع ساختمان‌هاي 2 هزار و 25 متر در جايگاه دوم قرار دارد .

شيكاگو سومين شهر به لحاظ اجتماع ساختمان‌هاي مرتفع است. ارتفاع مجموع ساختمان‌هاي بلند مرتبه در اين شهر هزارو‌89‌متر است.

پس از شيكاگو، توكيو قرار دارد. اين شهر نيز به‌دليل داشتن ساختمان‌هاي بلند مرتبه در زمره شهرهاي بلندمرتبه‌ساز قرار گرفته است. هزار و‌61 متر مجموع ارتفاع ساختمان‌هاي اين شهر است. پس از توكيو، ونكور كانادا و مكزيكو قرار دارد. البته دبي نيز اخيرا توانسته‌است خود را به رده‌هاي بالاي اين جدول بكشاند. تهران به لحاظ مرتبه‌سازي‌ چندان جايگاهي ميان شهرهاي جهان ندارد. البته مهم‌ترين مانع اين كار ويژگي‌هاي اقليمي اين شهر است.

به‌دليل آنكه اين شهر در ميان دامنه‌هاي جنوبي البرز قرار دارد، كمتر دستخوش اين پديده شده‌است. برخي از ساختمان‌هاي بلند مرتبه تهران در اين فهرست قرار گرفته‌اند.

پس از سال‌ها انتظار

435متر. آيا روزي كه براي اولين بار در سال‌هاي نه چندان دور نخستين گام براي ساخت اين طرح بزرگ عمراني برداشته مي‌شد، كسي تصور مي‌كرد كه از ارتفاع چهارصدمتري بتواند تهران را به نظاره بنشيند؟ اگرچه اين آرزو اندكي دير به بار نشست و هر روز ميليون‌ها چشمي را كه از كنار اين سازه عظيم مي‌گذشتند به بالاي آن خيره مي‌كرد اما حالا پس از گذشت چند سال، برج ميلاد به هيئت يك نگين در دل پايتخت درآمده‌است.

هنگامي كه در سال 1375 براي اولين بار مقدمات احداث بزرگترين سازه كشور پي‌ريزي مي‌شد، سه طرح براي آن پيش‌بيني شد. ابتدا قرار بود اين بنا در طول 5 سال به بهره‌برداري برسد. اما هر بار تغيير يكي از شهرداران بهانه‌اي مي‌شد براي به تعويق افتادن اين طرح بزرگ ملي كه شهرداري تهران به تنهايي در حال اجراي آن بود. البته در اين راه كمبود اعتبار يكي از بزرگترين دغدغه‌هاي احداث برج بود.

برآورد اوليه براي احداث اين برج بالغ بر 10 ميليارد تومان بود كه اگر اين هزينه تامين مي‌شد، برج ميلاد كمتر از 4 سال به بهره‌برداري مي‌رسيد. اما در سال‌هاي 77-76 هيچ اعتباري قابل توجه تامين نشد تا سرنوشت برج ميلاد به دست شهرداران بعدي بيفتد. ماجراي كمبود بودجه هميشه بر بالاي برج ميلاد كه از قد كشيدن بازمانده بود، سنگيني مي‌كرد. هنگامي‌هم كه اين طرح در سال 84 دوباره توانست حركت جدي خود براي خيز بزرگ را بردارد، باز هم تامين اعتبار بزرگترين مسئله برج بود. بالاخره چرخ‌هاي سنگين اين طرح در سال 84 دوباره به راه افتاد.

اما اين‌بار بدون وقفه به پيش رفت. پس از آنكه شهرداري تهران توانست تونل 9‌ساله شهر را به بهره‌برداري برساند، بسياري از ناظران اميدوار شدند كه برج ميلاد نيز در زماني كوتاه به بهره‌برداري برسد. اما به تعبير سيدرضا ميرصادقي، ميزان پيشرفت فيزيكي برج ميلاد در طول 8 سال كمتر از 50 درصد بود و شهرداري تهران نيز براي به پايان رساندن اين طرح گامي جدي برداشت. در طول كمتر از 3 سال بيش از 50 درصد پيشرفت فيزيكي تنها در سازه برج ميلاد از طرفي و همچنين طراحي و ساخت مسيرهاي دسترسي كه اصلا به آن پرداخته نشده بود، بالاخره اين طرح بزرگ ملي را به روزهاي پايان ساختش نزديك كرد.

در واقع برج ميلاد در فضايي 17 هكتاري پي‌ريزي شد و پس از پشت سر گذاشتن موانع بسيار توانست امروز به انتظار شهروندان تهراني پايان دهد و مركزي باشد براي گردشگري.
ميلاد با 435 متر ارتفاع پس از برج سي‌ان‌تورنتو كانادا با 3/553 متر ارتفاع، برج مسكو با 3/533 متر ارتفاع و برج شانگهاي چين با 500 متر ارتفاع در مكان چهارم برج‌هاي مخابراتي جهان قرار دارد. اين برج از 5 قسمت اصلي شامل: شالوده، ساختمان پاي برج (لابي)، بدنه اصلي برج، سازه راس و دكل تشكيل شده است. ساختمان راس آن يكي از بزرگ‌ترين ساختمان‌هاي راس در برج‌هاي مخابراتي دنياست.

از ميان طرح‌هاي متعدد پيشنهادي براي معماري برج، سرانجام طرحي برگزيده شد كه با معماري ايراني و اسلامي همخواني بيشتري داشته باشد و بتواند پيروزي ميان سنت‌هاي ديرين و فناوري نوين معماري ايجاد كرده و تمدن اصيل ايراني - اسلامي را به جهانيان عرضه دارد.
شنبه 13 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 170]