قصۀ يك لبخند بيدندان "ونقد ادبی"

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق:
همشهری-همۀ اهميت مهدي آذريزدي و آثارش در اين نيست كه «نوجوان امروز»ي كه تو باشي، او را ميشناسي يا نه. اگر واقعاً دوست داري اين نويسندۀ كودك و نوجوان را بشناسي، از پدر و مادرت بپرس كه زمان بچگيشان چه كتابهايي براي خواندن داشتهاند؟ آنوقت اگر نام «قصههاي خوب براي بچههاي خوب» يا «قصههاي تازه از كتابهاي كهن» را از زبانشان شنيدي، بنشين ورِ دلشان و ازشان بخواه كه چيزي از آن قصهها برايت تعريف كنند.
از گربۀ ناقلا، از مثنوي براي بچهها، از گربۀ تنبل، از شعر قند و عسل، از قصههاي ساده و... آنوقت بعد از شنيدن همۀ اين خاطرات، وقتي كه پدر و مادرت دلتنگ كودكيشان، آهي كشيدند به ياد خواندنيهاي نوجوانيشان، شايد بتواني به ارزش گنجگونۀ آثار و كار نويسندهاي مثل مهدي آذريزدي پي ببري. او زماني به فكر نوشتن براي كودكان و نوجوانان افتاد كه هنوز نوشتههاي جدياي براي اين گروه سني فراهم نشده بود.
مهدي آذريزدي يكي از اين روزها در يك پنجشنبۀ تابستاني، قلمش را زمين گذاشت و براي هميشه در 78 سالگي ثبت شد. اما او براي ما و علاقهمندان آثارش، هنوز همان كودكي است كه در آستانه سال 1301 به دنيا آمده، همان كودك با همان لبخند بيدندان!
اين قصه مال ماست
يكي از ارزشهاي نوشتههاي آذريزدي، در بهرهگيري او از منابع كهن ادبيات فارسي نهفته است. آذريزدي ، در مقدمۀ مجموعۀ «قصههاي تازه از كتابهاي كهن» چنين مينويسد:
«باز هم فرزندان ما ميبينند كه با وجود همۀ داستانهايي كه امروز از زبانهاي ديگر ترجمه ميشود، خودمان در كتابهاي فارسي قديمي و منابع ايراني چه قصههاي خوبي داريم و چه خوب است كه قدر ادبيات گذشته خودمان را هم بشناسيم.»
داستان منظوم
خيليها مهدي آذريزدي را به عنوان بازنويس حكايتها و قصهپرداز ميشناسند؛ اما جالب است بدانيد كه آذريزدي با شعر هم آشنايي داشته و در كتاب «هشت كتاب» چهار حكايت و چهار گفت و شنود را به نظم درآورده است.

در ادامه، بيتهايي از گفتوگوي لحاف و كرسي را ميخوانيد:
«لحاف گفت به كرسي كه كنخدا را شكر
كه من هواي تو را توي برف و يخ دارم
تو چوب خشكي و سرما نميتواني خورد
منم كه گرمم و از پشم و پنبه، پروارم...»
از ديروز تا هنوز
آذريزدي از نويسندههاي تواناي زمان خود بود و بعضي از قصههايش چنان گيرا است كه ميتواند هر نوجوان امروزي را هم،پاي صحبت خود بنشاند. براي مثال به قصۀ «فالگير» نگاه كنيد كه با چه كششي، مخاطب را جذب و به خواندن ادامۀ داستان ترغيب ميكند:
«فال ميگيرم، فال ميگيرم، طالع ميبينم، سركتاب باز ميكنم... اين چيزها ورد زبان فالگيرهاي دورهگرد بود. حالا ديگر فالگرفتن قديمي شده. مردم هوشيار شدهاند و گول اين حرفها را نميخورند. من فالگير حقهباز زياد ديدهام. رمال كلاهبردار را زياد شنيدهام، شرح دروغگويي خواببينها و غيبگوهاي زبانباز را زياد خواندهام. ولي هركس هرچه ميخواهد بگويد، يك فالگير هم ديدم كه هرچه ميگفت راست ميگفت...»
قاضي خودِ شماييد!
با اين كه تلاش و نوشتههاي مهدي آذريزدي در تاريخ ادبيات كودك و نوجوان، فراموشنشدني است، اما خود او در مقدمۀ كتاب «قصههاي ساده» قاضي نهايي را مخاطبان آثارش ميداند.
مخاطباني كه بعد از گذشت سالها هنوز آثار او را در ذهن و قلبشان دارند:
«البته قضاوت نهايي هميشه با مردم است. اما معمولاً كسي كه چيزي مينويسد، به خيال خودش خوب است. »

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 59]