واضح آرشیو وب فارسی:سایت ریسک: تركيب زيباي سازها جام جم آنلاين: اولين بار كه صداي ساز حميدرضا زبردست را شنيدم و هنرنمايياش را ديدم، در كنسرت گروه هزار آيينه بود كه دي ماه سال گذشته به مناسبت هزاره رودكي برگزار شد. در كنار آواز عليرضا قرباني كه آن شب در تالار وحدت طنين انداخته بود، نواي شورانگيز نياي به گوش ميرسيد كه نشان از تبحر و پختگي نوازندهاش داشت. زبردست اگرچه مدت طولانياي نيست كه روي صحنه بيشتر ديده ميشود و صداي سازش بيش از گذشته به گوش ميرسد، اما حدود 25 سال است كه كار و تمرين ميكند و نزد استاداني چون محمد موسوي و محمدعلي حداديان كسب فيض كرده است. از اين رو عجيب نيست وقتي او اولين آلبومش را با عنوان «آواي ني» منتشر كرده، شاهد كاري هستيم كه در عين حفظ اصول و سنتها، بسيار نو و امروزي جلوه ميكند. آواي ني، حاصل هنرنمايي حميدرضا زبردست (ني)، كامبيز گنجهاي (تنبك) و وحيد اسداللهي (نقاره) و شامل 8 قسمت است. اين مجموعه با پيش درآمد همايون و همنوازي ني با سازهاي ضربي شروع ميشود و با تكنوازي ني در آواز همايون ادامه پيدا ميكند. ديگر قسمتهاي اثر در چهار مضراب همايون، پيش درآمد دشتي، آواز دشتي، چهار مضراب دشتي، چهارگاه و افشاري ارائه ميشود. يكي از ويژگيهاي آلبوم آواي ني، استفاده از ساز نقاره است كه متاسفانه در 150 سال گذشته كمتر در موسيقي دستگاهي و سنتي ما به كار گرفته شده است. وحيد اسداللهي در اين اثر، تكنيكهاي متنوع نوازندگي نقاره و ريتم هاي مستقل و متغير بسياري را به شنونده منتقل ميكند. از سوي ديگر او و كامبيز گنجهاي به عنوان نوازنده تنبك توانستهاند در كنار ساز ني، رنگ صداي خاصي را ايجاد و فضايي متفاوت و تازه را در موسيقي سنتي ايران پديد آورند. وحيد اسداللهي كه در حال حاضر سرپرست اركستر موسيقي آذربايجان صداوسيماست، پيش از اين نيز در يك دونوازي با كامبيز گنجهاي، قابليتهاي ساز نقاره را به نمايش گذاشته بود. انتشار آلبوم آواي ني، اين نويد را ميدهد همانطور كه ساز دف پس از ساليان دراز دوباره به جمع اركسترهاي موسيقي سنتي پيوست، وقت آن رسيده تا نقاره هم فقط محدود به منطقه آذربايجان و موسيقي آن خطه نشده و در كنار ديگر سازهاي اصيل ايراني قرار بگيرد. جدا از تركيب زيباي صداي سازهاي ضربي تنبك و نقاره با ساز ني، ديگر ويژگي مثبت آلبوم آواي ني، تسلط حميدرضا زبردست است كه نشان ميدهد اين ساز بدوي و سخت، اما گوشنواز همچنان هنرمندان جديدي را به عرصه موسيقي ايراني معرفي ميكند. نينوازي داراي سبكها و مكتبهاي گوناگوني است كه از آن ميان ميتوان به اصفهان، تهران و تبريز اشاره كرد. از ني نوازان نسلهاي پيشين ميتوان به نايب اسدالله و مهدي نوايي اشاره كرد و از معاصران بايد از استادان حسن كسايي، حسن ناهيد و محمد موسوي نام برد. در اين ميان تنها محمد موسوي است كه همچنان روي صحنه ميرود و البته سالهاست تكنوازي ميكند. از اين رو با اين كه ني قابليت اجراي هر نغمهاي را چه در دو يا سهنوازي، گروهنوازي يا اركسترهاي بزرگ دارد، متاسفانه كمتر نوازنده چيرهدستي پيدا شده است كه به اصطلاح حق مطلب را به جا آورد و از اين آزمون پيروز بيرون بيايد. ني، ساز بسيار سختي براي گروهنوازي است، چرا كه داراي 6 نوع صداست و فركانسهايش بايد آنقدر دقيق باشد تا كوك ديگر سازها را خراب نكند. اين 6 نوع صدا در 2 گروه بم و زير جاي ميگيرند. صداي بم آن شامل بم زنبوري، بم نرم و بم تركيبي (دورگه) ميشود و صداي زير آن، اوج، غيث و پس غيث را در برميگيرد. در اين ميان صداهاي بم زنبوري، اوج و غيث بيشتر به كار ميرود و بويژه در چندنوازي و گروهنوازي استفاده فراوان دارند. يكي از سختترين كارها براي نوازنده ني، رفت و برگشت از صداي اوج و غيث به يكديگر است به گونهاي كه شنونده متوجه آن نشود. اين ظرافتها و ريزهكاريها كه شرح آن داده شد، تقريبا از سوي حميدرضا زبردست در آلبوم آواي ني بخوبي رعايت شده و از اين كه صداي ني، زير صداي ديگر سازها به گوش برسد، جلوگيري كرده است. به همين دليل، اين مجموعه موسيقايي را بايد اثري موفق از نظر بهكارگيري ساز مهجوري چون نقاره، از لحاظ تركيب صداهاي سازهاي ضربي و البته توانايي نينواز آن برشمرد.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: سایت ریسک]
[مشاهده در: www.ri3k.eu]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 3886]