تكليف حقيقى انسان در عالم چيست؟

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: تكليف حقيقى انسان در عالم چيست؟ آيا غير از (لله شدن) مى‏توان چيزى راپذيرفت؟

1. از نظر قرآن، انسان مسافرى است كه با شتاب و تلاش در حال سير و سفر است و پايان سير او نيز ملاقات با خداوند است، (انشقاق/6 - 12) در اين صورت حركت او سيرى است عمودى و طولى يعنى تكاملى و ملكوتى نه سيرى افقى و اقليمى زيرا خداوند در منطقه و جايگاه ويژه نيست بلكه انسان به هر سو كه روى آورد چهره به سوى خدا كرده است زيرا هُوَ اَلَّذِي فِي اَلسَّماءِ إِلهٌ وَ فِي اَلْأَرْضِ إِلهٌ‏{w2-10w}{I43:84I}/}، (زخرف/84) وجه به سوى شرق وجه به سوى غرب؛ زيرا: وَ لِلَّهِ اَلْمَشْرِقُ وَ اَلْمَغْرِبُ فَأَيْنَما تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجْهُ اَللَّهِ‏{w1- w}{I2:115I}/}، (بقره/115) .

2. خداوند كريم از سير انسان به صيرورت ياد كرده است و صيرورت يعنى تحول و شدن از نوعى به نوع ديگر و از منلى به منزل ديگر و از مرحله‏اى به مرحله ديگر تكامل يافتن است. امّا خداوند متعال با لحنهاى گوناگونى غايت اين صيرورت را بيان مى‏فرمايد:
1-2. گاهى صيرورت را به سوى «ضمير غايب» مطرح مى‏كند، (مائده/18، غافر/23، شورى/15، تغابن/3) گرچه اين ضمير به الله بر مى‏گردد، امّا چون الله به عنوان اسم ظاهر و تعينى از تعينات الهى است صيرورتى فراتر از آن هم يافت مى‏شود كه به چهره ضمير غيبت در مى‏آيد.
2-2. گاهى غايت صيرورت از چهره غيبت فراتر مى‏رود و به صورت خطاب جلوه مى‏كند وَ إِلَيْكَ اَلْمَصِيرُ{w32-34w}{I2:285I}*/}، (ممتحنه/4، بقره/285) در اين مرحله صيرورت نه به سمت اوست و نه به طرف ضمير غايب بلكه خطاب «به سوى تو» است.
3-2. دسته سوم غايت صيرورت را به صورت «به سوى ما» مطرح مى‏كند، (ق/43) وقتى خداوند به صورت جمع از كلمه «ما» استفاده مى‏كند يعنى من با همه اسماء و صفات خود غايت صيرورت شمايم.
4-2. گاهى نيز غايت صيرورت به صورت ضمير متكلم وحده است مى‏فرمايد: «صيرورت شما به سوى من است»، (لقمان/14، حج/48). گرچه هر يك از اين مراحل كمال است و صيرورت به سوى خداوند است امّا هر مرتبه‏اى نسبت به مرتبه قبلى كمال برتر است تا به آن برترين مرحله كه نهايت ظرفيت انسانى را فراهم مى‏آورد و براى شهود مبدء و منتهاى هستى انسان را به قله شهود مى‏كشاند. ولى در هر صورت غايت صيرورت انسان اوست.
3. خداوند متعال منتهاى صيرورت و هجرت انسان را با عنوان «خليفة اللهى» نيز ياد كرده است، (بقره/30) يعنى انسان در حركت خود هنگامى به مقصد نهايى بار مى‏يابد كه مظهر اسماء حسناى الهى شده باشد و اين همان مرتبه خليفة اللهى است كه تنها انسان در ميان موجودات عالم هستى شايستگى آن را پيدا كرده است.
4. تنها زمانى امكان دارد كه آدمى به مبدء غايى حقيقى خود نايل شود كه همه اعمال، رفتار، حالتها، عقايد، افكار و اوصافش براى خداوند متعال باشد و جز او هيچ چيز درك نداشته باشد همچون حضرت ابراهيم(ع) كه فرمود: إِنَّ صَلاتِي وَ نُسُكِي وَ مَحْيايَ وَ مَماتِي لِلَّهِ رَبِّ اَلْعالَمِينَ‏{w2-12w}{I6:162I}/}، (انعام/162).
از اين رو، تنها تكليف محورى و حقيقى انسان در عالم هستى آن است كه بكوشد با شناخت راه و هدف خود را از آلودگى‏ها، گناهان و تعلقات برهاند و تنها رنگ خدايى به خود بگيرد تا بتواند به مقام مظهر اسماى الهى باريافته و در منتهاى صيرورت خويش شاهد وجه خداوند متعال باشد. {Sدانى كه چيست دولت؟ ديدار يار ديدن‏# در كوى او گدايى بر خسروى گزيدن‏S} (حافظ شيرازى) توصيه مى‏كنيم در اين باب ج 14 تفسير موضوعى قرآن كريم حضرت آيةالله جوادى آملى را تهيه و مطالعه فرماييد: صورت و سيرت انسان در قرآن، اسراء، قم، زمستان 1379، چاپ اوّل.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 189]