شهید قدوسی

واضح آرشیو وب فارسی:سایت دانلود رایگان: از ولادت تا هجرت
در دوازدهم مرداد 1306 شمسی، در شهر كوچك نهاوند فرزندی به دنیا آمد كه نامش را علی نامیدند. پدرش «آخوند ملااحمد» از علمای بزرگ شهر بود كه پس از سالها تحصیل در حوزه علمیه نجف و استفاده از درس بزرگانی چون آیه الله میرزا محمد حسن شیرازی، آیه الله میرزا حبیب الله رشتی و آیه الله آخوند خراسانی، به درجه اجتهاد نایل شد و به زادگاه خود برگشت و به ارشاد مردم پرداخت.
علی دوران كودكی و نوجوانی را تحت تربیت درست خانواده سپری كرد. با خواندن، نوشتن، قرآن، نماز و احكام شرعی آشنا شد و سرانجام حادثه ای موجب شد كه او در سنین نوجوانی وارد حوزه علمیه شود. روحانی مبارزی به نام شیخ «خطیب» كه با حكومت رضا شاه مخالفت می كرد و بدین سبب به زندان هم رفته بود در مسجدی كه ملااحمد در آن اقامه نماز جماعت می كرد، سخن می گفت ؛ روزی در بین صحبتهایش گفت:
«دیشب خواب دیدم فرزند كوچك آقا (ملااحمد) مورد لطف حضرت پیامبر صلی الله علیه و آله قرار گرفته و حضرت با دست مبارك خود، بر سر او عمامه گذاشته است».
این حادثه موجب شد تا علی در پانزده سالگی (سال 1321) وارد حوزه علمیه قم شود و در مدرسه فیضیه حجره ای تهیه نماید.
در آن ایام رضاشاه با كشف حجاب، مخالفت با برگزاری مجالس روضه، متحدالشكل كردن لباسها و اقدامهای دیگر در صدد دین زدایی بود. او بعد از بازگشت از تركیه بر آن شد تا همانند آتاتورك، به مبارزه با دین و روحانیت بپردازد. در چنین دورانی، حوزه علمیه قم در انزوا به سر می برد. مدرسه های علمیه خلوت یا بسته بود و بسیاری از روحانیون به اجبار، خلع لباس شدند. رضاشاه از هر فرصتی استفاده نمود تا مانع فعال شدن از هر فرصتی استفاده نمود تا مانع فعال شدن حوزه های علمیه شود. علی در چنین دورانی، در حوزه علمیه قم مشغول تحصیل بود. و در نهایت تنگدستی از تحصیل دست برنداشت. مقدمات علوم اسلامی را نزد استادانی فرزانه مانند آیه الله صدوقی فراگرفت و از محضر استادان اخلاق حوزه علمیه قم بهره جست. او از ابتدای طلبگی به تهذیب اخلاق، ساده زیستی، نظم و استفاده از فرصتها اهمیت بسیار می داد. پشتكار او موجب شد تا دروس مقدمات و سطح حوزه را به پایان برساند و وارد عالی ترین مرحله دروس حوزه شود. علی سالها در درس خارج آیه الله بروجردی و امام خمینی شركت كرد و از خرمن دانش آنها، خوشه ها چید.
بسیاری از خطبه های نهج البلاغه را حفظ بود. علاقه بسیاری به اهل بیت داشت و هماره در مجالس سوگواری شركت می كرد. بسیار محتاط بود و از غیبت و دروغ بسیار پرهیز می جست و به درس و بحث علاقه وافری نشان می داد.
گلی در بوستان حوزه
علامه طباطبایی با ورود به حوزه علمیه قم فلسفه را در حوزه احیا كرد، قدوسی مقدمه ای از دروس هیئت و فلسفه را نزد او فراگرفت اخلاق، علم و فروتنی علامه طباطبایی همه شاگردانش را شیفته خود ساخته بود. وی پس از آشنایی با سجایای عالی عرفانی استاد، از هر فرصتی استفاده می جست و از رهنمودهای اخلاقی آن عارف وارسته، برای تهذیب نفس استفاده می نمود.
در آن دوره افكار كمونیستی در بین جوانان رسوخ پیدا كرده و حزب توده تبلیغات گسترده ای در كشور به راه انداخته بود. بسیاری از دانشگاهیان به افكارالحادی پناه برده بودند. علامه طباطبایی بر آن می شود كه درسی خصوصی برای شاگردان ممتازش برقرار نماید تا نخستین هسته مقاومت علیه افكارالحادی را در حوزه علمیه قم بنیان نهد. شهید مطهری، شهید بهشتی، امام موسی صدر، شهید صدوقی و برخی دیگر در این جلسات شركت می كردند. شبهات فلسفی نو در این جلسه ها، از سوی شاگردان طرح می شد و علامه طباطبایی به پاسخگویی آنها بر می خاست. ثمره این كلاسها، كتاب «اصول فلسفه و روش رئالیسم» نوشته علامه طباطبایی است.
آقای قدوسی روز به روز به علامه طباطبایی علاقه مندتر می شد. او از رهنمودهای سازنده اخلاقی استاد بخوبی استفاده كرد و بدین سان توانست تحت تربیت او، به خود سازی بپردازد. رابطه شاگرد با استاد آنچنان گرم و صمیمی بود، كه وی در سال 1334 ش. با دختر ایشان ازدواج نمود.
مجاهد پیرو امام
آیه الله قدوسی با اندیشه های سیاسی امام خمینی بخوبی آشنا بود. او پس از افشاگیری های امام خمینی در سال 1341 كه علیه لایحه كاپیتولاسیون و دیگر مصوبات خائنانه دولت و مجلس صورت پذیرفت، هماره همدوش همفكرانش به پشتیبانی از قیام همت گماشت. او در قیام 15 خرداد 1342 و تبعید امام خمینی در 13 آبان 1342 همراه همه طلبه ها، استادان و مردم انقلابی به صحنه آمد و به مبارزه با رژیم پهلوی پرداخت. اوج مبارزات آیه الله قدوسی در آن دوران، همكاری گسترده او با هیاءت مدرسین بود. هیات مدرسین نخستین تشكیلات منسجم روحانیت بود كه در سال 1337. در زمان مرجعیت آیه الله العظمی بروجردی تاءسیس شده بود. این هیات در سالهای 1341 - 1342 بسیار فعال بود. اعلامیه های فراوان از سوی هیاءت مدرسین در سراسر كشور پخش و جنایتهای رژیم پهلوی برملا شد. هیات مدرسین با انتشار اعلامیه ها، پشتیبانی اساتید حوزه علمیه قم از نهضت امام خمینی را به مردم آشكار ساخت.
این هیاءت كه بعد به گروه یازده نفری شهرت یافت (و امروزه با نام جامعه مدرسین شناخته می شود) نخستین هسته مبارزه مخفی علیه رژیم پهلوی بود و در پوشش اهداف اصلاحی نظام آموزشی حوزه علمیه قم، به فعالیتهای سیاسی می پرداخت. آیه الله قدوسی از بنیانگذاران این هیاءت بود. هیاءت مدرسین در سال 1345 به دست ساواك كشف و افراد آن تحت تعقیب ماموران پهلوی قرار گرفتند. آیه الله قدوسی در این ماجرا دستگیر شد. اما چون ساواك نتوانسته بود مداركی علیه او پیدا كند، پس از چند ماه از زندان آزاد شد.
آیه الله قدوسی پس از آزادی، در تابستان 1345 به زادگاه خود برگشت و به اقامه نماز جماعت در مسجد جامع نهاوند پرداخت. او پس از نماز منبر می رفت و همیشه در ضمن سخنرانی از امام خمینی یاد می كرد. ساواك چند بار به وی تذكر داد كه نباید اسمی از امام خمینی برده شود اما او نمی پذیرفت. بدین علت سخنرانی او تعطیل شد و آیه الله قدوسی به قم برگشت.
آیه الله قدوسی در دوران مبارزات در حالی كه بسیاری از انقلابیون در زندانهای رژیم پهلوی به سر می بردند به خانواده های آنان رسیدگی می كرد.
در همین ایام تبعید امام به تركیه، موجب شد كه انقلابیون از ضعف رهبری رنج ببرند. بسیاری از جوانان انقلابی كه مسلحانه با رژیم مبارزه می كردند در خطر التقاط فكری گرفتار آمده بودند. آیه الله قدوسی با اغلب این افراد تماس داشت و ضمن نشستهای مختلف آنها را هدایت می كرد.
پایگاه فضیلت
ایام تأسیس مدرسه حقانی از فصول درخشان زندگی آیه الله قدوسی است. آیه الله قدوسی با همفكری برخی از استادان برجسته انقلابی حوزه علمیه در پی تغییرات بنیادی در ساختار اداری - آموزشی حوزه علمیه قم برمی آید. بدین خاطر تصمیم می گیرند نقشه خود را ابتدا در مدرسه ای آغاز نمایند تا پس از موفقیت، در سراسر حوزه های علمیه اجرا نمایند. آیه الله العظمی میلانی كه با برنامه های اصلاحی آنان موافق بود مدرسه علمیه ای را در قم به آنها واگذار می نماید.
مدرسه حقانی در سال 1343 با مدیریت آیه الله قدوسی و با همكاری شهید بهشتی، آیه الله مصباح یزدی، آیه الله جنتی آغاز به كار می نماید. آیه الله قدوسی با دعوت از اساتیدی با تجربه و انقلابی مانند آیه الله مشكینی، آیه الله جنتی، آیه الله محمدی گیلانی، بنیه علمی مدرسه را تقویت نمود. نظم در حوزه های علمیه در جایگاه خود قرار نداشت. مدرسه حقانی نخستین مدرسه علمیه قم بود كه بسیار منظم بود. آیه الله قدوسی نظم شدیدی را در مدرسه به اجرا درآورد. و در مدت چهارده سال اداره مدرسه، همواره به رعایت مقررات مقید بود.
حضور و غیاب در كلاس، برگزاری امتحانات و پیگیری مدام رشد علمی - اخلاقی طلاب از امتیازات این مدرسه بود.
اندك اندك آوازه مدرسه حقانی به همه جا پخش شد. بسیاری از جوانان به این مدرسه روی آوردند و تجمع انبوه استادان جوان و انقلابی در مدرسه، ساواك را به هراس انداخت. مدرسه حقانی پایگاه مبارزان شناخته شده بود. ساواك بارها به مدرسه حمله كرد، اما به دلیل مدیریت كارآمد آیه الله قدوسی كاری از پیش نبرد.
در آن زمان آموزش زبان انگلیسی در حوزه های علمیه مطلوب نبود اما در مدرسه حقانی برای آشنایی طلاب با زبانهای خارجی، به این مهم اقدام ورزید. برخی از دروس دانشگاهی مانند جامعه شناسی، روان شناسی و اقتصاد نیز در این مدرسه از سوی استادان دانشگاه تدریس می شد.
برخی از كتابهای درسی حوزه، كتابهای آموزشی نبودند. سبك نگارش آنها برای تدریس مناسب نبود و بسیار از متون درسی برای قرنهای پیشین تدوین شده بود. مدرسه حقانی نخستین گام را برای تغییر كتب درسی برداشت. كتاب «صرف ساده» بسیار شیوا و روان از سوی دو تن از استادان مدرسه تدوین شد و به عنوان متن درسی در مدرسه تدریس گردید.
آیه الله قدوسی همواره طلبه ها را به تهذیب اخلاق سفارش می كرد. درسهای اخلاق او، هر هفته روح تشنه طلاب را با پندهای آسمانی سیراب می ساخت. خطبه همام و برخی دیگر از سخنان روح بخش امام علی علیه السلام را برای طلبه ها، از حفظ می خواند و با صدایی لرزان و چشمانی گریان طلاب را با اوصاف پرهیزگاران آشنا می ساخت.
بسیار مواظب بود كه طلبه ها گرفتار غیبت، دروغ و سخنان لغو نشوند. هماره طلبه ها را به خواندن نماز شب سفارش می كرد و می گفت: افرادی كه در ظاهر مقدس تر از شما بودند و بعدها منحرف شدند و روحانی نمایانی كه حوزه را رها كرده، با رژیم همكاری كردند. همه در این مسائل اشكال داشتند.
ایشان نیمه های شب به مدرسه می رفت تا ببیند كه طلبه ها برای نماز شب بر می خیزند یا نه.
قدوسی با تمام توان در راه پیشبرد هدفهای اصلاحی مدرسه تلاش می كرد. رهبر انقلاب، حضرت آیه الله العظمی خامنه ای در این باره فرموده است:
«چند خصوصیت در ایشان وجود داشت. كه نه تنها من، بلكه همه را جذب می كرد، یكی از آنها صداقت و صفای این مرد بود ... خصوصیت دوم پركاری و پشتكاری ایشان بود ... اگر ریاست مدرسه حقانی با كسی غیر از آقای قدوسی بود من باور نمی كردم كه این مدرسه به این اندازه از ارزش و آثار می رسید.
مدرسه حقانی از زمانی كه آیه الله قدوسی مدیریت آن را بر عهده گرفت، تا پیروزی انقلاب اسلامی، یكی از سنگرهای مبارزه در برابر رژیم پهلوی بود. طلاب مدرسه همگی مقلد امام بودند. ساواك بارها به مدرسه یورش برد و شماری از طلبه ها را دستگیر كرد. بسیاری از اعلامیه ها در این مدرسه تكثیر می شد.
مدرسه حقانی، مدرسه علمیه نمونه قم بود. نظام آموزشی و اداری مدرسه چنان به موفقیت رسید كه متولیان بسیاری از مدارس علمیه قم و مشهد از الگوی موفق این مدرسه درس گرفته، به اصلاح نظام اداری - آموزشی مدارس پرداختند.
بسیاری از طلاب جوان، با علم، خوشفكر، متقی و آگاه به مسائل سیاسی این مدرسه، پس از پیروزی انقلاب اسلامی در مسؤ ولیتهای اجرایی، قضایی و سیاسی، خدمتهای شایانی به انقلاب نمودند.
منبع:اندیشه قم

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت دانلود رایگان]

[مشاهده در: www.freedownload.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 425]