اقلیم بندر عباس

واضح آرشیو وب فارسی:سایت دانلود رایگان: معرفی و شناخت شهر بندرعباس معرفی موقعیت جغرافیایی بندرعباس استان هرمزگان واقع در جنوب ایران از شمال محدود است به استان کرمان و از مشرق به استان های کرمان و سیستان و بلوچستان، از مغرب به استان فارس و از جنوب به خلیج فارس و دریای عمان، جزایر تنگه هرمز و داخل خلیج فارس در امتداد ساحلی استان نیز جزو این استان محسوب می گردد تا سال ۱۳۳۵ شهرستان بندرعباس به عنوان یکی از یازده شهرستان استان کرمان محسوب می شده است. در حال حاضر این شهرستان شامل پنج بخش است و ۴۷ درصد از خاک استان هرمزگان را شامل می شود و در دو قسمت جدا از هم در کنار خلیج فارس قرار گرفته است. شهر بندرعباس در بخش مرکزی شهرستان و در دهستان ایسین قرار گرفته است.

این شهر در موقعیت ۲۷ درجه و ۱۰ دقیقه عرض جغرافیایی و ۵۶ درجه و ۱۱ دقیقه طول جغرافیایی در کنار خلیج فارس و دهانه تنگه هرمز واقع شده است. ارتفاع این شهر از سطح دریا به طور متوسط بین ۳ تا ۴۰ متر است. دره ایسین در شمال بندرعباس محل محل فعالیت های کشاورزی و در حوزه نفوذ بندرعباس می باشد این شهر واجدشرایط و خصایل کلانشهری است. حوزه خدمات رسانی آن از حد استان فراتر رفته است و دارای موقعیت بین المللی نیز می باشد. در استان هرمزگان سه منطقه کلی وجود دارد: الف) قسمت های کوهستانی ب) قسمت های جلگه ای ( از جمله جلگه های استان، جلگه بندرعباس است ). پ) نواحی ساحلی و جزایر ( نقشه شماره ۲ ) ۲-۲- وی‍ژگی های اقلیمی شهر بندرعباس ویژگی های اقلیمی شهر بندرعباس نیز به مانند هر مکان دیگری، تحت تأثیر سه عامل مهم موقعیت جغرافیایی محل استقرار شهر، ارتفاع از سطح دریا و دوری یا نزدیکی به دریا، رقم خورده است. به منظور درک بهتر وضعیت اقلیمی شهر بندرعباس، به طور اجمال، تأثیر هر یک از سه عامل مذکور مورد بررسی قرار می گیرد. الف) موقعیت جغرافیایی موقعیت جغرافیایی هر مکان با طول و عرض جغرافیایی مشخص می گردد. از دو پارامتر مذکور عرض جغرافیایی یا فاصله محدوده مورد بررسی از خط امتداد در تعیین ویژگی های اقلیمی هر منطقه موثر است. فاصله کم بندرعباس از مدار رأس السرطان ( حدود ۳ درجه ) یا به عبارت دیگر قرارگیری آن در حد میانی منطقه استوایی و معتدل زمین، سبب گردیده تا این شهر از هوایی بسیار گرم برخوردار باشد. ب) ارتفاع درجه حرارت هوا با ارتفاع نسبتی عکس دارد به طوری که به ازاء هر ۳۰۰ متر ارتفاع، تقریباً دو درجه از گرمای هوا کاسته می شود. با توجه به این که شهر بندرعباس در کنار آب های آزاد استقرار دارد، ملاحظه می‏گردد که فاقد ارتفاع بوده و در نتیجه این عامل هم در تشدید گرمای شهر کاملاً موثر واقع می گردد. دوری و نزدیکی به دریا آب دریا در مقایسه با خشکی در شرایط یکسان، دیرتر گرم می شود و همچنین دیرتر نیز گرمای خود را از دست می دهد. بدیهی است که هوای مجاور آب دریا و خشکی نیز متأثر از این پدیده می باشد. علاوه بر آن دریا تا فاصله زیادی خشکی های اطراف را تحت تأثیر خود قرار می دهد. در نتیجه نواحی مجاور دریاها معمولاً دارای آب و هوای بحری یا دریایی می باشند. مهمترین ویژگی این نوع اقلیم، اختلاف کم درجه حرارت در شب و روز و در زمستان و تابستان است. با توجه به سه عامل مورد ‍اشاره فوق، مشخص می گردد که شهر بندرعباس دارای هوایی بسیار گرم و از ویژگی های اقلیم بحری برخوردار است. این شهر دارای تابستان های گرم و طولانی ( حدود ۹ ماه ) و زمستان‏های کوتاه و معتدل می باشد. دو فصل بهار و پاییز در این شهر بسیار زودگذر و نامحسوس است. در ادامه به استناد آمارهای ایستگاه سینوپتیک شهر مذکور عوامل مهم اقلیمی شهر بندرعباس، در یک دوره حدوداً ۴۰ ساله، حدفاصل سال های ۷۴-۱۳۳۶ مورد بررسی قرار می گیرد تا در این راستا شناختی هر چه دقیق‏تر، نسبت به مسائل اقلیمی شهر حاصل گردد. درجه حرارت از عوامل مهم اقلیمی هر منطقه که بررسی شاخص های مربوط به آن در یک دوره مشخص آماری لازم بوده و در شناخت اقلیم منطقه حایز اهمیت می باشد. شاخص های مربوط به دمای هوا می باشد. از مهمترین این شاخص ها می توان به متوسط حداکثر دما و متوسط حداقل دما، متوسط روزنه دما، حداکثر مطلق و حداقل مطلق دما اشاره نمود. در جدول شماره ۱ حدود نهایی میانگین های آماری هواشناسی شهر بندرعباس براساس آمار ایستگاه سینوپتیک شهر، در یک دوره آماری ۴۰ ساله در حد فاصل سال های ۱۳۳۶ تا ۱۳۷۴ نشان داده شده است. براین اساس مشاهده می گردد که متوسط حداکثر دمای سالانه شهر بندرعباس ۱/۳۲ درجه سانتی گراد و متوسط حداقل دمای سالانه ۸/۲۱ درجه سانتی گراد می باشد. آمارهای مذکور دلالت بر گرمای شدید هوا در این شهر دارد. متوسط حداکثر دمای ماهانه شهر در این دوره ۴/۳۸ درجه سانتی گراد بوده که مربوط به خرداد ماه می باشد و متوسط حداقل دمای ماهانه شهر در دی ماه با ۳/۱۲ درجه سانتیگراد اتفاق می افتد. متوسط روزانه دمای شهر بندرعباس در این دوره ۴۰ ساله از حداقل ۹/۱۷ درجه سانتیگراد در دی ماه تا حداکثر ۳/۴۳ درجه سانتیگراد در تیرماه در نوسان بوده است. متوسط روزانه دما در سال نیز ۹/۲۶ درجه سانتیگراد محاسبه شده است. شاخص های مورد اشاره مربوط به متوسط دمای هوا بود، اما قابل توجه است که گاهی در شهر بندرعباس دمای هوا تا ۵۱ درجه گرم و یا تا ۲ درجه سانتیگراد سرد می شود. به بیان دیگر حداکثر دمای مطلق هوا در خردادماه با ۵۱ درجه سانتیگراد ثبت گردیده و حداقل مطلق دمای هوا در طی ۴۰ ساله مورد بررسی در آذرماه با ۲ درجه سانتیگراد پدید آمده است. با کمی تأمل در مندرجات جدول شماره ۱ و با توجه به طبقه بندی آسایش نسبی به روش ماهونی ملاحظه می‏گردد که هوای بندرعباس روزها از فروردین تا آبان ماه گرمتر از حد آسایش می باشد و در شب ها نیز از اردیبهشت تا مهرماه گرمتر از حد آسایش است و استفاده از سیستم های تأسیسات مکانیکی جهت سرمایش ضروری می باشد. به طور کلی در بندرعباس حداکثر استفاده از جریان هوا، ایجاد سایه های عمیق و … برای قابل تحمل کردن شرایط جوی امری لازم و اجتناب ناپذیر می باشد. بارندگی میزان بارندگی شهر بندرعباس در دوره مورد بررسی به طور متوسط ۵/۱۸۵ میلی متر در سال گزارش گردیده است که دلالت بر آن دارد که این شهر از نقاط کم باران کشور محسوب می گردد. حداکثر متوسط میزان بارندگی ماهانه ۹/۴۷ میلیمتر در بهمن ماه و حداقل میزان بارندگی به طور متوسط ۱/۰ میلیمتر در خردادماه بوده است. آمارها موید آن است که ۲/۱۵۹ میلیمتر از مجموع بارندگی سالانه یا ۸/۸۵ درصد کل بارندگی سال در ۴ ماه آذر تا اسفند صورت می گیرد. اما ابتدا باید در نظر داشت که امکان وقوع باران های سیل آسا که از ویژگی اقلیم های گرم می باشد در این شهر همواره وجود دارد، به مدارس که در ۴۰ سال گذشته حداکثر میزان بارندگی روزانه ۲۱۱ میلیمتر گزارش گردیده است. گاهی اتفاق افتاده است که در یک روز در دی ماه بیش از میانگین بارندگی سالانه شهر، بارندگی صورت گرفته است، مطالعه آمارهای ۴۰ ساله ایستگاه هواشناسی بندرعباس نمایانگر آن می باشد که در تمام ماه های سال در شهر بارندگی وجود داشته است. میزان رطوبت به طوری که اشاره شد، شهر بندرعباس از اقلیمی بحری برخوردار است که از مشخصه های اصلی آن رطوبت نسبی بالای هوا می باشد. بررسی آمارهای ایستگاه سینوپتیک بندرعباس در یک دوره ۴۰ ساله نشان می دهد که متوسط حداکثر رطوبت نسبی در سال ۸۲ درصد و متوسط حداقل آن ۴۹ درصد می باشد. بیشترین میزان رطوبت هوا در بهمن ماه است که متوسط حداکثر آن ۸۶ درصد محاسبه شده است و متوسط حداقل آن نیز در آبان ماه بوده که ۴۳ درصد به دست آمده است. توام شدن رطوبت نسبی زیاد و گرمای فوق العاده، زندگی را برای انسان دشوار می سازد. باد و طوفان باد و طوفان از پدیده های جدی و مهم به شمار می آیند. بادهای منطقه خلیج فارس را می توان به سه دسته مشخص تقسیم کرد: الف) بادهای منظم و فصلی: یا بادهایی که در اثر تغییرات فشار هوا در فصول مختلف سال به وجود می آید و معمولاً شدید نیست مگر اینکه عامل جدی دیگری موجب شدت آنها شود. این بادها در زمستان که هوای مجاور آب های گرم خلیج فارس از هوای مجاور فلات های ایران و عربستان گرمتر است، از شمال و جنوب به طرف داخل خلیج می وزند و در داخل خلیج فارس از شمال غربی به جنوب شرقی به موازات ساحل به حرکت خود ادامه می دهند ولی همین که هسته ای کم فشار مدیترانه ای به خلیج فارس می رسد این نظم و ترتیب را به هم می زند و تغییر فراوانی در جهت بادها به وجود می آورند. بدین معنی که با پیش آمدن هر یک از این مراکز کم فشار، بادها از جنوب شرقی به سمت آن کشیده می شوند و یا از شمال غربی و جنوب غربی آن را بدرقه می کنند. در تابستان، بادهای منظم و فصلی خلیج فارس مولود منطقه کم فشار آسیایی بر فراز پاکستان غربی است و به همین جهت در تمام تابستان و در جهت ثابت شمال غربی به جنوب شرقی می وزند و همین بادها هستند که در نواحی مختلف به اسامی متفاوت معروف شده و بادهای محلی را به وجود می آورند. ب) بادهای محلی: بادهای دریایی یعنی بادهای متناوبی که بر حسب قوانین اقلیمی در روز از دریا به طرف خشکی و در شب از خشکی به طرف دریا می وزند، تقریباً در تمام سواحل خلیج فارس وجود دارد ولی در اینجا مقصود از بادهایی است که در هر ناحیه به نام خاص معروف شده است. تعداد این بادها زیاد و معروف ترین آنها عبارت است از: ۱ – باد شمال:یا در واقع باد شمال غربی که در ۹ ماه از سال به موازات ساحل شمالی خلیج فارس می وزد تقریباً در همه جا باد شمال خوانده می شود، ولو اینکه جهت وزش آن از مغرب و حتی جنوب غربی باشد ( مانند شمال جزیره قشم )، باد شمال در زمستان به همان بادی اطلاق می شود که در دنباله هسته های کم فشار می وزد و اغلب طوفان های ناگهانی و خطرناکی به وجود می آورد و در تابستان بهترین نمونه های آن باد شمال چهل روزه است که از اواسط خرداد تا اواخر تیر، با نظم و شدت فوق العاده ای می وزد و در نواحی شمال خلیج فارس گرد و خاک فراوانی از سوریه و عراق به همراه می آورد. ۲ – باد نشی:یا باد شمال شرقی که در زمستان در سواحل ایران و مخصوصاً در ناحیه هرمز می‏وزد. این باد با سرمای فلات ایران توام است مانند بادی است که در زمستان در سواحل شمالی مدیترانه بروز می کند و اغلب ابر و باران محلی ایجاد می کند. ۳ – باد شرجی:یا باد جنوب شرقی که در زمستان به استقبال مراکز کم فشار مدیترانه می رود و به طرف مرکز کم فشار کشیده می شود ولی در تابستان از بادهای بسیار نامطلوب سواحل شمالی خلیج فارس به شمار می رود، زیرا در این فصل پس از عبور از دریا رطوبت زیادی به خود می گیرد و نم نسبی هوا را به شدت بالا می برد و همین که ایجاد ابر می کند زندگی را بسیار دشوار می سازد. پ) طوفان ها و بادهای شدید:در زمستان ها که خلیج فارس در معرض حمله هسته های کم فشار مدیترانه ای قرار می گیرد طوفان های شدید و خطرناک در آن بروز می کند که اغلب باعث خسارت فراوان می‏شود. جهت حرکت این بادهای شدید ممکن است جنوب شرقی و یا شمال غربی باشد و به عبارت دیگر در جبهه گرم و یا جبه سرد یک هسته کم فشار قرار داشته باشد. شدت وزش باد در این موارد گاهی به گونه ای است که با گردبادهای معروف آمریکا قابل مقایسه است و طبیعی است که خسارت فراوانی ممکن است به بار آورد، چنانکه در ششم و هفتم دیماه ۱۳۳۵ یک چنین طوفانی در سواحل قطر، سکوی متحرک کمپانی معروف شل را به کلی از بین برد.
روش گیونی جهت تکمیل اطلاعات مورد نیاز در طراحی، ساختمان های هم آهنگ با اقلیم :در این روش خصوصیاتی که یک ساختمان نیاز دارد تا هوای داخلی آن تحت تأثیر شرایط اقلیمی در منطقه آسایش قرار گیرد، در رابطه با شرایط و تغییرات هوای پیرامون ساختمان مشخص گردیده است:
منطقه ای که افراد خو گرفته به یک اقلیم در حال فعالیت نشسته و یا استراحت احساس آسایش می کنند.
شرایط گرمایی قابل تحمل.
شرایطی از هوای خارج که می توان با استفاده از خصوصیات مصالح ساختمانی متناسب با شرایط اقلیمی و بدون استفاده از تهویه طبیعی، هوای داخل ساختمان را در منطقه آسایش قرار داد.
شرایط قابل تحمل در رابطه با استفاده مناسب از مصالح ساختمانی.
شرایطی از از هوای خارج که در آن امکان ایجاد آسایش در ساختمان های معمولی با استفاده از تهویه طبیعی و کوران وجود دارد.
شرایطی از هوای خارج که در آن امکان ایجاد آسایش در ساختمان های با طراحی خاص با استفاده از تهویه طبیعی و کوران وجود دارد.
محدوده های خارج از منحنی های فوق شرایطی از هوای خارج هستند که استفاده از روش های فوق برای آنها موثر نبوده و باید از سیستم های حرارتی و یا برودتی برای ایجاد آسایش در داخل ساختمان استفاده شود.
شرایطی از هوای خارج است که می توان با افزودن رطوبت به هوای داخل در ساختمانهای معمولی ایجاد آسایش نمود.
شرایطی از هوای خارج است که می توان با افزودن رطوبت به هوای داخلی در ساختمانهای با طراحی خاص ایجاد نمود.
شرایطی از هوای خارج است که می باید از دستگاه های تهویه مطبوع برای ایجاد آسایش استفاده نمود.
با مراجعه به جدول بیوکلیماتیک ساختمانی بندرعباس متوجه می شویم که به دلیل دما و رطوبت زیاد هوا در این مناطق، ایجاد منطقه آسایش در شرایط بحرانی به وسیله تهویه طبیعی با استفاده از ویژگی مصالح امکان‏پذیر نبوده و می بایست از دستگاه تهویه مطبوع برای کنترل هوای داخلی استفاده گردد.مطالعات زمین شناسی
با توجه به آنکه مطالعات زمین شناسی یک منطقه، مقوله ای بسیار مفصل و پیچیده می باشد که در رابطه با نحوه شکل گیری عوارض زمین در دوران مختلف زمین شناسی و … به برسی می پردازد و با توجه به مطالعات انجام شده در این زمینه و اسناد منتشر شده توسط سازمان ها و ارگان های ذی‏ربط، به خصوص سازمان زمین شناسی، به نظر می رسد که پرداختن به این مطالعات در حد تفصیلی خارج از حوصله این گزارش می باشد.
شهر بندرعباس که در بین خلیج فارس در جنوب و ارتفاعات پولادی در شمال محدوده می باشد به طور کلی مسطح و از تغییر شیب اندک برخوردار است اما در معدود نقاطی به تبعیت از توپوگرافی زمین، نقاطی با شیب نسبتاً زیاد در آن قابل رویت می باشد.
شهر بندرعباس بر روی سازند آغاجاری ( میوسن فوقانی ) از تشکیلات میوسن دوران سوم زمین شناس قرار گرفته است. از لحاظ سنگ شناسی این سازند از ماسه سنگ آهکی و مارن تشکیل شده است که لایه های گچ نیز در آن موجود می باشد. وجود لایه های مارن در این سازند علی رغم شکاف‏ها و درزهای موجود در لایه ماسه سنگی سبب شده است که سازند از منابع آبی قابل توجهی برخوردار نباشد. از آنجا که این سازند سراسر حاشیه کوه های شمالی و نواحی جنوبی بندرعباس را فرا گرفته و سنگ های محلول در آن به وفور یافت می شود، منابع آبی منطقه شور و غیرقابل شرب می باشد.
خاک بندرعباس در اغلب نقاط از لای و ماسه و بعضاً در عمق، شن و یا ماسه و لای به همراه رس می‏باشد، به علت قلیایی بودن و فقر مواد آلی کشت گیاهان در آن حداقل در سال های اولیه خوب نیست.
خاک بندرعباس به طور کلی بسیار متراکم می باشد که در نواحی ساحلی کم تراکم تر و در جنوب ارتفاعات پولادی از تراکم بیشتری برخوردار است. نفوذ پذیری خاک در بخش های جنوبی شهر بیشتر از بقیه نقاط می‏باشد که به سوی شمال از نفوذپذیری آن کاسته می شود. در مجموع مقاومت خاک بندرعباس در حدی می‏باشد که معضلات عملیات ساختمانی و راه سازی در آن نسبت به نواحی ساحلی دیگر کمتر می باشد.
پوشش گیاهی
در یک نگاه سیستمی پوشش گیاهی یک منطقه نه تنها از شرایط اقلیمی و آب و هوای منطقه و جنس زمین آن اثر می گیرد، بلکه بر شرایط محیطی و اقلیم و نیز متعاقباً اثر می گذارد و از این رو برای شناخت بهتر محیط طبیعی یک پروژه، بهتر می باشد تا حدودی مسئله پوشش گیاهی و فضای سبز آن منطقه و شهر مورد بررسی قرار گیرد.
نوع خاک بندرعباس از طرف ساحل به سوی شهر در یک طیف از خاک ماسه ای به لیمونی ماسه ای قرار دارد که به مرغوبیت آن افزوده می شود و این امر در فضاهای سبز موجود در منطقه به خوبی نمود پیدا کرده است. از دیگر مواردی که در رشد گیاهان منطقه حایز اهمیت است و باید مورد توجه قرار گیرد، پاشش نمک توسط آب دریا می باشد که به علت نفوذ نمک در خاک و تبخیر آب، گیاهان خشک شده و از بین می روند. برای جلوگیری از خشک شدن گیاهان باید با تعبیه دیوارها و دیگر موانع از رسیدن آب دریا در هنگام بالا آمدگی به محدوده پوشش گیاهی جلوگیری نمود.
با توجه به کیفیت آب و خاک منطقه، گیاهان مناسب با شرایط اقلیمی بندرعباس شامل موارد زیر می‏باشد:
درختان جنگلی منطقه
کهور، مرمر، بادام، انواع گز و گز شاهی، گبر، کوت، کنار، هوا، لوریاکواک، ارس بند و پده.
درختچه های جنگلی
کهورک، خوک، گون، بیدار، تج، چوج، دهیر، خرزهره، پوخ، شمع، گیشدار، قیچ، کوسن، پورتورو، گوریا، کلیر، کور، پوند، پنج انگشت و لباشیو.
انواع درختان و درختچه های مثمر
خرما، انبه، نارنگی، انار، س*****، جم، کنار محلی، پرتقال، لیموترش، گارم رنگی، کداوا، موز، کنار، بمبه ای، توت، شاه توت و تمبر هندی
انواع درختان و درختچه های تزئینی
نخل تزئینی، گل کاغذی، گل ابریشم، چرمین، خطمی چین، درمان عقرب، گیش، نبشانا، اترک، پنبه تزئینی، ترکوما، پیچک، اکالیپتوس و بنیانا درختی.
گیاهان مرتعی
گونه های شوره، انواع گرامینه، شکر میقان، علف خرگوش، دم روباه، شال دم و تاغ.
گیاهان پوششی و بوته ای
نیلوفر، یاس رازقی، محبوبه شب، یاس مریم، چمن برموداگراس و سوس.
مهمترین ارتفاعات جلگه بندرعباس کوه های گنبد و گنو هستند در سال ۱۳۶۲ نوار بندرعباس، عرضی در حدود ۳ تا ۴ کیلومتر و طول ۶۰ کیلومتر داشته است. در شهر عموماً شیب های ۳ درصد تا ۴ درصد سهم بیشتری دارند

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت دانلود رایگان]

[مشاهده در: www.freedownload.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 7033]