نگاهي انتقادي به سريالهاي ماه رمضان آموزش روش‌هاي مصرف مواد مخدردر تلويزيون ‌

واضح آرشیو وب فارسی:سياست روز: نگاهي انتقادي به سريالهاي ماه رمضان آموزش روش‌هاي مصرف مواد مخدردر تلويزيون ‌

گروه فرهنگي- مجموعه‌هاي تلويزيوني ماه رمضان امسال در حركتي دور از عرف رايج رسانه ملي انواع و اقسام مواد مخدر را در مقابل ديدگان حيرت زده مخاطبان نمايش و نحوه استفاده از آنها را سخاوتمندانه آموزش مي‌دهند. ‌
‌ آثار مناسبتي ماه رمضان سيما در سال‌هاي اخير به مجموعه‌هايي پربيننده و به عرصه‌اي براي رقابت شبكه‌ها تبديل شده‌اند. اما در مجموعه‌هاي ماه رمضان امسال نكته‌هايي ديده مي‌شود كه خبر از تغيير خطوط قرمز دارد. گرچه اين تغيير نه تنها اميدواركننده نيست، بلكه نشان دهنده متزلزل بودن قواعد و مميزي‌ها در سازمان بزرگ صدا و سيما است.
سال‌هاي گذشته در يك جريان مستمر و طراحي شده پديده چندهمسري و ازدواج موقت به يكي از عناصر تكراري مجموعه‌ها و فيلم‌هاي تلويزيوني تبديل و با وجود انتقادهايي كه به حمايت آشكار رسانه ملي از اين پديده شد، در اغلب مجموعه‌ها و فيلم‌ها خانواده‌هاي ايراني درگير اين معضل بودند.
اين ماجرا تا آنجا ادامه يافت كه قبح مسئله كمرنگ شد و ديگر ديدن مردهاي دوزنه يا مرداني كه به همسرشان خيانت مي‌كنند در رسانه ملي به يك عادت تبديل شد. به نظر مي‌رسد جرياني تازه در تلويزيون شكل گرفته و قصد دارد در ميان بهت و حيرت مخاطب معضل اعتياد را هم مثل پديده چندهمسري به موضوعي پيش پا افتاده تبديل كند.
در مجموعه‌هاي امسال حضور معتادها پررنگتر از قبل شده و پاي آنها حتي به مجموعه روز حسرت هم كشيده شده كه ادعاي ماورايي بودن دارد. اگر شوخي با تيپ معتاد در بزنگاه و مامور بدرقه به نوعي پذيرفتني باشد در روز حسرت با رويكرد خاص به مسائل معنوي اشاره مستقيم به اعتياد و نمايش تمايل شخصيت فريده به مصرف مواد مخدر سئوال‌برانگيز است.
در اين سال‌ها تلويزيون قواعدي عجيب داشته كه مدام تغيير كرده و هيچ مديري خود را موظف ندانسته درباره اين سياست‌هاي يك بام و دو هوا توضيح بدهد. اگر قرار است خطوط قرمز و حساسيت‌ها كمرنگ شود بايد اين قاعده شامل همه مجموعه‌ها و فيلم‌ها باشد اما عملا‌ اين اتفاق نمي‌افتد و فقط گروهي خاص از اين موهبت (اگر بشود نامش را موهبت گذاشت) بهره مي‌برند.
هر چه اشاره‌ها، انتقادها و كنايه‌ها پررنگتر و عميق‌تر بشود، تيغ مميزي تيزتر مي‌شود. به ياد بياوريم حاشيه‌هايي را كه پخش مجموعه ساعت شني به وجود آورد. اين مجموعه تصويري از جامعه و بحران‌هاي اخلا‌قي آن پيش چشم مخاطب قرار مي‌داد كه تاثيرگذار و گاه تكان دهنده بود اما سازمان تاب نياورد و مجموعه را مميزي كرد.
فيلم‌هاي سينمايي زيادي در پخش تلويزيوني به اين بهانه كه با مقررات سيما همخواني ندارند جرح و تعديل مي‌شوند و دامن اين تغيير گاهي فيلمي معناگرا مثل خيلي دور، خيلي نزديك را هم گرفته است. با اين شرايط طبيعي است به اين جريان تازه كه مي‌خواهد اعتياد را به يك ماجراي مفرح و بامزه تبديل كند مشكوك باشيم.
در بزنگاه روي موضوع اعتياد نادر (رضا عطاران) تاكيد مي‌شود و در هر قسمت شاهد تلا‌ش او براي تهيه و مصرف مواد هستيم. همه مي‌دانند او معتاد است، مرتب در اين باره صحبت مي‌كنند و هيچ چيز مانع پرداختن به اين ماجرا نمي‌شود. نادر حتي پاي دختر خردسالش را هم به ماجرا باز و مواد را در لباس او پنهان مي‌كند.
با ديدن اين سكانس‌ها و تاكيد بر جزئيات شيوه‌هاي مختلف مصرف انواع مواد مخدر نمي‌توان از كمرنگ شدن خطوط قرمز سيما خوشحال شد. آيا اين ميزان توجه به جزئيات در مورد اعتياد، كاركرد داستاني يا زيبايي‌شناسانه در مجموعه دارد يا سياستي است تا حساسيت مخاطب را نسبت به معضل اجتماعي حاد اعتياد كمرنگ كند؟
اين ماجرا به شكلي ديگر در مامور بدرقه و روز حسرت تكرار مي‌شود و گويي نمي‌توان سراغ قصه‌اي رفت كه معتادها در آن حضور نداشته باشند. كارگردان‌هاي اين مجموعه‌ها اشاره‌هاي غيرمستقيم و گذرا را به اعتياد كافي نمي‌دانند و به اين ضعف شخصيت‌ها اشاره‌هايي پررنگ دارند.
سكانس خريد مواد مخدر در روز حسرت كاملا‌ گويا است، اما كارگردان در فصلي ديگر اين فرصت را به شخصيت‌ها مي‌دهد تا مفصل درباره اين موضوع و اعتياد فريده (مهراوه شريفي‌نيا) صحبت كنند. تمايل اين شخصيت براي مصرف هم با نشان دادن مواد و تاكيد روي نوع آن و شيوه مصرف همراه است كه واقعا ضروري نيست.
مجموعه‌هاي ماه رمضان در حالي به ترويج اعتياد مي‌پردازند كه مطمئنا در رسانه ملي فيلم سينمايي خون‌بازي به كارگرداني رخشان بني‌اعتماد و محسن عبدالوهاب با وجود تحسين شدن در محافل داخلي و خارجي نمي‌تواند فرصت نمايش به شكل كامل پيدا كند. در حالي كه اين فيلم يك اثر اجتماعي با كاركرد قوي آموزشي است.
مستند خوش‌ساخت و جذاب سرخ كيوان عليمحمدي و اميد بنكدار با موضوع ايدز با وجود همه امتيازها از شبكه چهار پخش مي‌شود تا كمتر بيننده داشته باشد، اما مخاطب ميليوني مجموعه‌هاي رمضان 30 شب با هر سن و قشر بايد در معرض جرياني باشد كه به نظر مي‌رسد قرار است تصوير تكاندهنده و تلخ اعتياد را از مقابل ديدگانمان محو كند و اين غم‌انگيز است...
كودك، نوجوان، ميانسال، پير، زن، مرد و همه و همه در شب‌هاي معنوي ماه رمضان امسال در حالي به تماشاي روش‌هاي نوين و سنتي مصرف مواد مخدر مي‌نشينند و ناخودآگاه به آن مي‌خندند كه سال‌هاست بسياري از همين مخاطبان در حسرت ديدن يكي از سازهاي موسيقايي نوين و سنتي مانده‌اند و شايد اين آرزو را با خود به دنياي ديگر ببرند.
سه شنبه 19 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سياست روز]

[مشاهده در: www.siasatrooz.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 120]