واضح آرشیو وب فارسی:سایت دانلود رایگان: چگونه نقاشی کودکان را تفسیر كنیم؟ بچه*هایی که آن را خوب و قشنگ ادامه می*دهند، معمولا بچه*های خوشحال و شادی هستند ولی کودکانی که شکل نیمه*کاره را تبدیل به یک نقاشی زشت و ترسناک... پرسشی از دکتر محمد ولی سهامی فوق*تخصص روان*پزشکی کودکان بچه*ها معمولا در یک سالگی قلم به دست می*گیرند و با آن به کاغذ ضربه می*زنند، بدون آنکه بتوانند اثری روی کاغذ به جا بگذارند.... کم*کم در سنین 18 تا 20 ماهگی، موفق به کشیدن خطوط می*شوند و میل ذاتی*شان به اثر*گذاری و لذت بردن از کارهای خودساخته، مهم*ترین عامل در بروز شکل*گیری این خطوط است. به مرور زمان، آن خط* خطی*های اولیه، معنا و مفهوم بیشتری پیدا می*کند و در حدود 3 سالگی، دیگر خط* نگاری کودک فقط برای لذت بردن از حرکت یا فشار مداد روی کاغذ نیست؛ بلکه او سعی می*کند با ترسیم تصاویر، احساسات درونی*اش را متناسب با تجربه*های زندگی کوتاه*مدتش بروز دهد. از 5، 6 سالگی به بعد نیز کودک قدرت و توجه بیشتری برای نظارت بر واقعیات بیرونی پیدا می*کند و چون لغات بیشتری آموخته است، بهتر از قبل می*تواند اختلاف اشیا را با هم*دیگر درک کند. بنابراین نقاشی در این دوران، ترسیمی است از چیز*هایی که برایش مهم*اند؛ حتی اگر در واقعیت قابل رویت نباشند. در این باره با دکتر محمد ولی سهامی، فوق*تخصص روان*پزشکی کودکان گفت*وگویی کرده*ایم که آن را می*خوانید. آقای دکتر! آیا نقاشی کودکان نشانه*ای از تفکرات آنها است؟ بله؛ تصویری که کودکان از خودشان می*کشند با تصویری که آنها از خودشان در ذهن دارند، ارتباط مستقیم دارد. دختر*بچه*هایی که همیشه در خانواده از آنها تعریف و تمجید می*شود، معمولا تصویر خودشان را زیبا و با لباس*های پف*دار می*کشند و این خیلی خوب است که بچه*ها خودشان را دوست داشته باشند. در عین حال، نقاشی کودکان برای روان*پزشکان اطفال آنقدر مهم است که گاهی آنها از همین نقاشی*ها به عنوان آزمون تشخیصی استفاده می*کنند. این آزمون چگونه و در چه گروه سنی انجام می*شود؟ ما معمولا با نقاشی، یک شکل نیمه*کاره می*کشیم و از کودکی که در طیف سنی 5/3 تا 5/5 سالگی است، می*خواهیم آن را ادامه بدهد. بچه*هایی که آن را خوب و قشنگ ادامه می*دهند، معمولا بچه*های خوشحال و شادی هستند ولی کودکانی که شکل نیمه*کاره را تبدیل به یک نقاشی زشت و ترسناک می*کنند، معمولا از وحشت*های مستقیم یا غیر مستقیم رنج می*برند. از طرفی در تمام اجزای نقاشی کودکان، از رنگ*ها گرفته تا خطوط و اندازه*ها، رازی نهفته است. مثلا دقت بیش از حد بچه*ها به هنگام نقاشی یا تلاش فوق*العاده*شان برای اینکه هر چیزی سرجای خودش ترسیم شود، می*تواند نشانه*ای از استعداد ابتلا به وسواس در کودک تلقی شود. البته چیزی که قبل از تفسیر نقاشی*های کودکان باید در نظر گرفت، توجه به شرایط و امکانات در دسترس آنها است. نمی*توان از یک کودک با امکانات محدودتر و در شرایط دشوارتر همان انتظاری را داشت که از کودک دیگری با امکانات بیشتر و محدودیت*های کمتر. اما به هر حال، اصول مشخصی در تفسیر نقاشی کودکان وجود دارد. مثال می*زنید؟ بله؛ مثلا خطوط نقاشی کودک به تنهایی و بدون وابستگی به محتوای اثر، می*تواند بازتاب*دهنده حالت*های روحی و فکری او باشد؛ به نحوی که خطوط باز و بلند از راحتی و خوشحالی آنها حکایت می*کند و در مقابل، خطوط فشرده و کوتاه حاکی از ضعف عصبی آنها است. در عین حال، خطوط کوتاه و ناپیوسته*ای که احساس می*شود کودک در کشیدن آنها دچار تردید شده یا از کشیدن آنها منع شده، نشانه خجالتی بودن او است. فضای نقاشی هم یکی دیگر از ارکان نقاشی است که نشان**دهنده نحوه ارتباط و شیوه واکنش نشان* دادن کودک به محیط اطراف است. بچه*های خجالتی و کم رو که اعتماد به نفس پایین*تری دارند، معمولا ترجیح می*دهند در یک کاغذ کوچک یا در گوشه صفحه یا در قسمت محدودی از فضای صفحه نقاشی بکشند. کودکان غمگین و گوشه*گیر معمولا نقاشی*هایشان را متمایل به سمت چپ کاغذ می*کشند و بچه*هایی که خط*خطی*هایشان را در مرکز کاغذ قرار می*دهند، معمولا بر احساسات*شان توجه و تمرکز بیشتری دارند. از طرفی، تعداد رنگ*های به کار* رفته در نقاشی* کودکان نیز از اهمیت زیادی برخوردار است. منظورتان این است که تعداد رنگ ها در نقاشی کودکان بیانگر حالات درونی آنها است؟ ببینید؛ بچه*هایی که در زندگی با مشکلات بیشتری مواجه*اند، مثل بچه*های طلاق و سایر بچه*هایی که به هر ترتیب در زندگی*شان شوک بدی به آنها وارد شده، معمولا در نقاشی*هایشان بیشتر از 3 رنگ استفاده نمی*کنند و اغلب اوقات، یکی از این 3 رنگ* نیز بنفش است که علاقه کودکان به این رنگ، گویای اضطراب آنها است. درمقابل، بچه*هایی که آسودگی بیشتری دارند، معمولا بیشتر از 5 رنگ در نقاشی*هایشان استفاده می*کنند. برای بیشتر بچه*ها، نقاشی کشیدن به مثابه یک سرگرمی جذاب است و نتیجه نقاشی چندان مورد توجه*شان نیست. به همین دلیل، به مربیان مهدکودک نیز توصیه می*شود به روند نقاشی اهمیت بدهند و امکانات کافی را برای بچه*ها فراهم کنند. ضرورتی ندارد که آنها حتما از رنگ*های واقعی در نقاشی*هایشان استفاده کنند و لزومی ندارد که همیشه برگ*ها را سبز بکشند. البته بچه*هایی که در زندگی با مشکلات بیشتری مواجه*اند، معمولا اثر رنگ*ها را با فشار بیشتری روی کاغذ وارد می*کنند و بیشتر اوقات، نقاشی**شان فقط خط**خطی است. این درست است که بگوییم اولین کسی که کودک در نقاشی*هایش می*کشد، مهم*ترین فرد از لحاظ عشق و علاقه یا ترس و دلهره در زندگی اوست؟ خب؛ شکل اول معمولا همان کسی است که ذهن کودک را بیشتر از دیگران به خود مشغول کرده است. بچه*ها این شکل را با دقت زیاد و رعایت جزییات بیشتری ترسیم می*کنند و برعکس، کم*اهمیت*ترین فرد برای کودک، یا اصلا نقاشی نمی*شود یا کوچک*تر و دورتر از همه و با کمترین جزییات ممکن نقاشی می*شود. اگر کودک، تصویر خودش را در نقاشی*های خانوادگی نکشد، این امر نشانه عدم احساس راحتی او در خانواده است. چیزی که من در نقاشی کودکان به آن توجه می*کنم، همین جزییات است زیرا جزییات نشانه هوش است و بچه*هایی که جزییات را بهتر می*کشند معمولا باهوش*ترند. بچه*ای که هر 5 انگشت دست* آدم را توی نقاشی*هایش ترسیم می*کند، بچه* با*هوشی است. با*هوش*ها معمولا با دقت زیادی تمام اعضای بدن را می*کشند و فراموش کردن برخی از اجزا شاید فقط از سر بی*توجهی*شان باشد اما اگر کودکی همیشه یک عضو یا یک چیز مشخص را نکشید، این می*تواند معنای خاصی داشته باشد. والدین در این بین چه نقشی دارند؟ نباید این نکته را نادیده گرفت که در دادن موضوع نقاشی به کودکان*مان نیز باید از موضوعات کلی و ملموس استفاده کنیم. مثلا از آنها بخواهیم یک مزرعه خوشحال، یک محل خطرناک یا یک دنیای تمیز را نقاشی کنند. مهم*ترین رکن در نقاشی کودک، خوشحالی است. بچه می*تواند حتی یک کوسه را خوشحال بکشد. باید اجازه بدهیم بچه*ها بدون محدودیت نقاشی بکشند و آموزش*هایمان را به بعد از 7 سالگی موکول کنیم زیرا تا قبل از این سن، بازی و نقاشی آزاد به مراتب بهتر و مفیدتر از هر آموزشی است. از طرفی، کپی کردن از نقاشی دیگران، مانع بروز خلاقیت کودکان می*شود و تکرار این کار می*تواند نشانه ضعف اعتماد به نفس کودک باشد اما در مقابله با چنین مواردی، واکنش شدید و مستقیم والدین نه تنها مشکلی را حل نمی*کند بلکه موجب افزایش حساسیت و گرایش بیشتر کودک به این کار می*شود. در چنین شرایطی بهتر است از یک مشاور یا کارشناس کمک خواست. البته نباید فراموش کرد که اصلا نیازی نیست بچه*ها حتما خوب نقاشی بکشند یا در آینده یک نقاش ماهر و حرفه*ای بشوند زیرا نقاشی برای کودکان صرفا ابزاری است برای بالا بردن کیفیت رشد روحی، عاطفی و فکری. و سوال آخر اینکه آیا میل به نقاشی کشیدن در همه کودکان وجود دارد؟ بله؛ حتی نقاشی نکشیدن یک بچه می*تواند نشانه ضعف او در برقراری ارتباط با دیگران یا بی*علاقگی او به برقراری چنین ارتباطی باشد اما کمبود امکانات نقاشی، پافشاری* والدین در نقاشی کشیدن کودکان یا بی*توجهی آنها به نقاشی کودک و به ویژه تمسخرشان می*تواند زمینه*های بی*انگیزگی بچه*ها را فراهم کند. به همین دلیل توصیه می*شود خط*خطی*های کودکتان را تشویق کنید زیرا این کار به افزایش اعتماد به نفس و شکوفایی خلاقیت آنها منجر می*شود. کمترین تشویق بزرگ*ترها معمولا تعریف و تمجید شفاهی از نقاشی کودکان است و نصب نقاشی آنها به دیوار اتاق نیز می*تواند یکی از بزرگ*ترین تشویق*ها برای کودکان باشد. اگر می*خواهید انگیزه نقاشی را در بچه*هایتان بیشتر کنید، بهتر است خودتان هم با فرزندتان همراه شوید. یک کاغذ بردارید و بدون اینکه به کودک* نشان دهید چه می*کشید، با حالتی کودکانه سعی کنید در حال نقاشی کردن، حس کنجکاوی او را تحریک کنید و بعد از تمام شدن نقاشی، آن را به خود کودک و سایر اعضای خانواده *نشان دهید و پیشاپیش از دیگران بخواهید در برابر نقاشی*تان هیجان*زده شوند. در عین حال، ساعتی از روز*های تعطیل خودتان را به کار با رنگ و ترکیب* آنها با هم (حتی رنگ*های پلاستیک ساختمان) اختصاص بدهید و از کودک* بخواهید در مورد نقاشی*هایش برایتان توضیح بدهد و مطمئن باشید با استفاده از این روش*ها موجب ارتقای سلامت روان فرزندتان خواهید شد.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: سایت دانلود رایگان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 393]