مثلث گردشگردی در ایران

واضح آرشیو وب فارسی:سایت ریسک: تهران - خبرگزاری ایسکانیوز:نخستین همایش بین المللی فرصت های سرمایه گذاری در صنعت گردشگری ایران با هدف معرفی توانمندی ها و ظرفیت های گردشگری ایران برای مشارکت و سرمایه گذاری سرمایه گذاران داخلی و خارجی و تحقق اهداف سند چشم انداز کشور روز یکشنبه با حضور فعالان داخلی صنعت گردشگری، و سرمایه گذاران صنعت گردشگری بیش از چهل کشور جهان درتهران برگزار شد. آنچه مسلم است ، امروزه صنعت گردشگری یا توریسم، به یک صنعت پررونق برای کشورهایی که دارای جاذبه‌های سیاحتی هستند ، تبدیل شده است و به گواه آمار سازمان جهانی جهانگردی (WT0) سالانه بیش از 600 میلیون نفر از نقاط دیدنی کشورهای مختلف بازدید می‌کنند. ایران به دلیل دارا بودن شرایط جغرافیایی خاص و پیشینة تاریخی چند هزار ساله که آن را بنا به آمار WTO در ردیف ده کشور اول دنیا به لحاظ جاذبه‌های تاریخی، قرار داده است، می‌تواند در بُعد صنعت گردشگری به پیشرفت‌های چشمگیری نایل شود، لکن کشورمان با این وجود، علی رغم قرارگرفتن در ردیف 10 کشور اول دنیا به لحاظ جاذبه‌های گردشگری، رتبه 91 را در خصوص جذب جهانگرد و رتبه 96 را در خصوص درآمد حاصل از جهانگردی دارا می‌باشد ؛ بر اساس آخرین آمارهای ارائه شده در جهان ، آمار گردشگران جهانی سالانه 800 میلیون نفر است که سهم ایران از این تعداد گردشگر تنها دو هزارم درصد است ( 6 . WWTO 2001). در حال حاضر ایران از لحاظ توزیع نسبی اقتصادی در گردشگری رتبه 94 را در بین 176 کشور جهان کسب کرده است و با توجه به هدف چشم انداز 20 ساله ایران در خصوص ارتقای وضعیت گردشگری ایران پیش بینی شده تا سال 2024 میلادی رتبه ایران به 77 ارتقا یابد. جهانگردی دارای آثار و تبعات مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است. ورود ارز به کشور، گسترش اشتغال ملّی و به تبع آن کاهش بحرانهای اجتماعی و غیره، از پیامدهای انکارناپذیر جهانگردی هستند، اما آنچه در این مقاله بر آن تأکید می‌شود، آثار و پیامدهایی است که جهانگردی در بعد فرهنگی از خود به جای می‌گذارد. گردشگری از عوامل تقویت فرهنگ ملتهاست و جوامعی که به این سو حرکت کرده‌اند، زمینة لازم برای طرح نقاط مثبت فرهنگ خود را در میان ملل مختلف فراهم نموده‌اند. امروزه با توجه به حجم عظیم تبلیغات رسانه‌ای در جوامع توسعه یافته بر علیه جوامع خاورمیانه که درگیر بحرانهای سیاسی و اجتماعی گسترده‌ای هستند، نوعی پیشداوری منفی در خصوص این کشورها و ملتهای آن، در اذهان مردم جهان رخنه کرده است. گسترش جهانگردی می‌تواند با ایجاد تعامل اجتماعی رودرو بین مردم میزبان و میهمان، در تخفیف این پیشداوری‌ها مؤثر باشد. از این رو در این پژوهش تمرکز اصلی بر بعد فرهنگی گردشگری است و تاثیراتی که جهانگردی می‌تواند در تغییر پیشداوری‌ها از خود بر جای گذارد. جهانگردی دارای آثار و تبعات مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است. ورود ارز به کشور، گسترش اشتغال ملّی و به تبع آن کاهش بحرانهای اجتماعی و غیره، از پیامدهای انکارناپذیر جهانگردی هستند، اما آنچه در این مقاله بر آن تأکید می‌شود، آثار و پیامدهایی است که جهانگردی در بعد فرهنگی از خود به جای می‌گذارد. گردشگری از عوامل تقویت فرهنگ ملتهاست و جوامعی که به این سو حرکت کرده‌اند، زمینة لازم برای طرح نقاط مثبت فرهنگ خود را در میان ملل مختلف فراهم نموده‌اند. امروزه با توجه به حجم عظیم تبلیغات رسانه‌ای در جوامع توسعه یافته بر علیه جوامع خاورمیانه که درگیر بحرانهای سیاسی و اجتماعی گسترده‌ای هستند، نوعی پیشداوری منفی در خصوص این کشورها و ملتهای آن، در اذهان مردم جهان رخنه کرده است. گسترش جهانگردی می‌تواند با ایجاد تعامل اجتماعی رودرو بین مردم میزبان و میهمان، در تخفیف این پیشداوری‌ها مؤثر باشد. از این رو در این پژوهش تمرکز اصلی بر بعد فرهنگی گردشگری است و تاثیراتی که جهانگردی می‌تواند در تغییر پیشداوری‌ها از خود بر جای گذارد. تاکنون پژوهشهای متعددی درباره نقش جهانگردی در توسعه اقتصادی و اجتماعی و سیاسی صورت پذیرفته است، لکن در مقایسه با این ابعاد، کمتر به بُعد فرهنگی و تأثیراتی که این صنعت بر فرهنگ میزبان و میهمان می‌گذارد، پرداخته شده است. اساساً جهانگردی یا معادل فارسی آن گردشگری مقوله ای است چند وجهی و چند بعدی ،که با نهادها و ساختهای مختلف اجتماعی در رابطه بوده و با مشاغل بی شماری سر و کار دارد ، اما واژه گردشگر از زمانی پدید آمد که افراد طبقه متوسط به مسافران طبقه اشراف پیوستند و در این امر طبقه اشراف جهانگردی را انتخاب کردند ، موضوعی که هر چه می توانست بین طبقه اشراف و متوسط فاصله بیندازد . در فرهنگ معین در تعریف جهانگرد آمده است «آنکه در شهرها و کشورها به سیاحت می‌پردازد» و فرهنگ دهخدا «جهانگرد را کسی می‌داند که در اقطار عالم بسیار سفر کند.» هر دواین موضوع یعنی جهانگردی و گردشگری کارکردهای خاص خود را دارند بعنوان مثال ، جهانگردی می‌تواند با ایجاد و ارتباط مستقیم و متقابل میان جهانگردان و مردم مناطق مورد بازدید فرصت تماس و تعامل اجتماعی فی‌مابین را ایجاد نماید و این امر می‌تواند به درک متقابل ملتها از باورها و عناصر فرهنگی یکدیگر که همانا آرمان اصلی توریسم فرهنگی است، یاری رساند. سطح تحصیلات توریست، میزان درآمد، میزان آشنایی با زبان آن منطقه ، مدت زمان اقامت و تعداد سفرهای قبلی توریست و از سوی دیگر، مهارت تورگردانان در معرفی مناطق، وجود اطلاعات لازم پیش از سفر، روان بودن قوانین حوزه گردشگری و وجود امنیت اجتماعی در مناطق مورد بازدید، می‌توانند بر چگونگی تغییر نگرش و پیشداوری جهانگردان مؤثر باشند. طبق تحقیقات انجام گرفته دراین موضوع عمده‌ترین تنگناها و چالشهای رونق صنعت توریسم در ایران از دیدگاه جهانگردان به ترتیب: ضعف امکانات رفاهی، وجود قوانین دست و پا گیر در حوزه گردشگری، ضعف تبلیغات، عدم تسلط تورگردانان در معرفی مناطق و وجود محدودیت‌های مذهبی در ایران، عنوان شده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهند که بین متغیرهای سطح تحصیلات، میزان درآمد، مدت زمان اقامت، تعداد سفرهای قبلی، میزان آشنایی با زبان فارسی، مهارت تورگردانان در معرفی مناطق، وجود اطلاعات لازم پیش از سفر، روان بودن قوانین حوزه گردشگری و وجود امنیت اجتماعی در مناطق مورد بازدید با تغییر در پیشداوری جهانگردان، رابطه معناداری وجود دارد. ولی آنچه باید گفت این است که جهانگردی می‌تواند با فراهم‌آوردن زمینه لازم برای تماس و تعامل اجتماعی متقابل بین افراد، موجب تغییر در پیشداوری‌ها شود و این تغییرات، عمدتاً در جهت مثبت هستند، این امر می‌تواند به درک متقابل فرهنگ‌ها از یکدیگر بینجامد و زمینه لازم برای توسعه همه‌جانبه، متوازن و پایدار را فراهم نماید. سیاحت و گردشگری فعالیت اوقات فراغت مهم و اغلب درازمدتی را تشکیل می‌دهد. با افزایش درآمد خانواده‌ها گردشگری اهمیتی بیش از پیش یافته و از نظر هزینه‌هایی که در خانواده برای اوقات فراغت صرف می‌شود در درجه دوم اهمیت قرار گرفته است. از لحاظ تقسیم‌بندی اوقات فراغت این نوع فعالیت ممکن است شامل تجربیات درازمدتی باشد، مانند رفتن به اردو، گردشگاه‌های دسته جمعی و مسافرت‌های کوتاه یک روزه و هم شامل اقدامات تجارتی بسیار سازمان یافته‌تری باشد که از طریق سازمانهای گردشگری و هتل‌ها برای پذیرایی از میهمانان ترتیب داده می‌شود. در هر دو حالت تجربیات و معمولاً زمینه و محتوا برای جلب رضایت گردشگران یا کسانی که به مرخصی می‌روند از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.(هیود لس1380) گردشگری را می‌توان به عنوان آمیزه‌ای از چندین جزء گوناگون در نظر گرفت؛ عمل مسافرت، توقفی کوتاه، هدفی خاص و فعالیت‌هایی که در مقصد انجام می‌گیرد. این اجزاء هم در گردشگری درون کشوری و هم در گردشگری بین‌المللی و استفاده از تعطیلات، حول محور گردشگر متمرکز شده است ، بنابراین اتحادیه بین‌المللی سازمان‌های مسافرتی (IUOTO) به کسانی واژه بازدید کننده را اطلاق می‌کند که به کشوری می‌روند که معمولاً در آنجا اقامت ندارند و این کار را به هر دلیلی سوای دلایل شغلی و تجارتی انجام می‌دهند. برای اینکه بتوان این تعریف را که شامل گردشگری بین‌المللی می‌شود به گردشگری درون کشوری نیز تعمیم داد، باید پس از واژة کشوری، عبارت یا منطقه‌ای را قرار داد. اصطلاح بازدید کننده بعداً به دو گروه دیگر تقسیم شده است: 1- گردشگرانی که دست کم یک شب در کشور یا منطقه‌ای توقف می‌کنند و حداقل 24 ساعت در آنجا اقامت می‌کنند. 2- گردشگران (شامل مسافران و گردش کنندگان موقت و افراد سیرک ها) که کمتر از 24 ساعت در کشور یا منطقه‌ای اقامت می‌کنند. به گردشگری اغلب اصطلاح صنعت اطلاق می‌گردد و با اشاراتی در مورد صنعت گردشگری، تقاضاهای توریستی، منابع گردشگری، تولید و بازار، تسهیلات و خدمات گردشگری برخورد می‌شود. گردشگری صنعتی وابسته به منابع است. از این بابت گردشگری با ماهیگیری (شیلات) و جنگلداری مقایسه شده است. منابع را می‌توان به شکل زیر شناسایی کرد: الف) تسهیلات، شامل انتقال، زیرساختار، فراساختار (تامین جا، تهیه سورسات و خدمات جنبی یعنی پیست‌های اسکی، محلهای گردشگری) خدمات حمل و نقل اهمیت حیاتی دارد از این روی که تحرک موضوع بسیار مهمی است که دسترسی به ناحیه مقصد و جاذبه‌های گردشگری مقصد را امکان پذیر می‌سازد. ب) جاذبه ها: این جاذبه‌ها را باید به شکل زیر تقسیم‌بندی کرد: * منابع طبیعی (مناظر خاص مانند لیک دیستریکت، کوه‌های آلپ در سوئیس، آبشار نیاگارا، وضعیت‌های ویژه آب و هوایی شامل آفتاب، دریا و ساحل شنی) * منابع دست ساز بشر (رویدادهایی چون مسابقات المپیک، جام جهانی، مسابقات بین‌المللی فوتبال) * فرصت‌های تفریحی، جاذبه‌های تاریخی، باستان شناختی (استوان هنج، یورک مینستر، شهرهای تاریخی) * منابع فرهنگی مانند صنایع دستی، سنت‌های گفتمانی (زبانی)، غذاهای ویژه و سنتی، هنر و موسیقی (مشتمل بر کنسرت، نقاشی و مجسمه سازی) در حقیقت برنامه ریزی برای توریسم، برنامه ریزی برای اوقات فراعت انسانهاست به صورتی که انسان از شهر و محل اقامت خود خارج شود و حداقل یک شب را در محیطی دور از محل اقامت دائم خود به منظور عمدتاً تفریحی و تفرجی سپری نماید. از این رو محصول بخش گردشگری و توریسم، ایجاد نشاط و آرامش و رضایت خاطر از تعطیلات و اوقات فراغت برای انسانی است که باید سرشار از انرژی و نشاط بر سر کار خود باز گشته و چرخی از گردش اقتصادی کشورش را به حرکت درآورد. اصولاُ صنعت توریسم در صدد است تا با افزایش جاذبه های گردشگری و نیز ارائه امکانات و خدمات بهینه به گردشگران، میزان اقامت گردشگران را در مراکز توریستی افزایش داده و از این طریق به افزایش میزان درآمد دست یابد. برای رسیدن به این هدف و ایجاد یک صنعت پایدار توریستی، متخصصین صنعت توریسم از «مثلث پایدار صنعت توریسم» یاد می کنند که شامل: بهداشت روانی و اجتماعی، امنیت و کیفیت بالای خدمات ،آموزش، تفریح و هیجان، ارتقاء فروش، تصویر سازی و ایجاد انگیزش می باشد. توجه به این موارد ضمن ایجاد رضایت مندی در توریستها، موجب افزایش مدت اقامت آنان شده و در نتیجه به کسب درآمدهای بیشتر از بخش توریسم منجر خواهد شد. امر مسلم این است که جاذبه‌ها بر گزینش بازدید کننده از جایگاه‌های مختلف تأثیر دارد و بسیاری از کشورها توریسم را تنها اولویت برنامه های خود در تغییر پیشداوری سایر ملت ها می دانند و برهمین اساس سرمایه گذاری بیشتری را دراین زمینه می کنند. این امر تا آنجا اهمیت دارد که رییس جمهور در گشایش این همایش از همه علاقه مندان به فرهنگ و تاریخ ایران زمین دعوت کرد از سرزمین ایران دیدن کنند و از سرمایه گذاران خارجی خواست برای رونق صنعت گردشگری و توسعه فرهنگ انسانی و صلح و دوستی، حضور خود را در سرزمین ایران افزایش دهند./120 غفار پارسا خبرنگار: 412

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت ریسک]

[مشاهده در: www.ri3k.eu]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 664]