شير مادر ضامن سلامت نسل آينده

واضح آرشیو وب فارسی:کيهان: شير مادر ضامن سلامت نسل آينده
الگوي تغذيه شيرخواران همانند رشد فيزيكي آنان دامنه وسيعي دارد. ممكن است شيرخواري ساعتي يك بار و شيرخوار ديگر هر 4ساعت يك بار شير بخورد. در حالي كه هر دو طبيعي هستند. مدت شير خوردن و زمان آن نيز متفاوت است، ممكن است بعضي از شيرخواران شب ها به دفعات بيدار شوند و يا شب به مدت طولاني بخوابند.
اين تفاوت ها براي مادر نگران كننده است. بنابراين از مادر بايد خواسته شود كه به واكنش ها و رفتار شيرخوار و رشد او توجه نموده و به آن پاسخ مناسب بدهد.
روزهاي اول زندگي
¤در روزهاي اول بسياري از شيرخواران، پستان مادر را طولاني مدت مي مكند اين امر خود سبب افزايش جريان شير مي گردد. اگر نوزادي در اين روزها، بي علاقه يا خيلي خواب آلود باشد، به مادر توصيه مي كنيم او را تشويق كند كه حداقل 12-8 بار در 24ساعت شير بخورد و براي اين كار نوزاد را از خواب سبك (وجود حركات سريع كره چشم زير پلك، حركات دست و پا و لب، تغييرات چهره) بيدار نمايد و به او شير دهد. مقدار آغوز كه مملو از مواد مغذي و عوامل دفاعي است در روزهاي اول كم است ولي با مكيدن هاي مكرر، جريان آن افزايش مي يابد.
¤ مطالعات اخيرنشان مي دهد استفاده از مسكن ها و داروهاي بيهوشي در جريان زايمان، علاوه بر ايجاد خواب آلودگي نوزاد، بر نحوه مكيدن و هماهنگي وي براي شيرخوردن تأثير داشته و اولين تغذيه را به تأخير مي اندازد، به طوري كه مكيدن مؤثر ممكن است تا 11ساعت پس از تولد ظاهر نگردد. از طرف ديگر جدا كردن نوزاد و مادر قبل از اولين تغذيه حتي به مدت كوتاه (حدود 20دقيقه) سبب بروز مشكلاتي در مكيدن مي گردد.
اثر داروهاي بيهوشي و جدا كردن مادر و نوزاد در دقايق اول
در گروه اول از 18نوزادي كه هم تحت تأثير داروي بيهوشي و هم جدايي مادر و نوزاد بودند، هيچ كدام در اولين تغذيه، پستان مادر را خوب نگرفتند و طول مدت شيردهي آنان نيز كمتر بود.
در گروه دوم از 15نوزادي كه به مدت 20دقيقه از مادر جدا شده بودند ولي داروي بيهوشي نگرفته بودند، 7نفر مكيدن با روش درست داشتند. در گروه سوم از 17نوزادي كه تحت تأثير داروي بيهوشي مادر و جدايي اوليه از وي نبودند، 16نفر مكيدن خوب داشتند.
¤شير خوردن نامحدود در روزهاي اول فوايد زير را دارد:
-مقدار توليد آغوز بيشتر مي شود.
-از احتقان دردناك پستان مادر جلوگيري مي شود.
-با تحريك انقباضات رحمي، احتمال خونريزي را كمتر مي كند و اگر نوزاد بلافاصله بعد از تولد به پستان مادر گذاشته شود خروج جفت را نيز تسهيل مي نمايد.
-از زردي نوزادي به علت افزايش سيكل آنتروهپاتيك پيشگيري مي كند.
-قبل از افزايش جريان شير، نوزاد مكيدن پستان را تمرين مي كند و مكيدن مؤثر را ياد مي گيرد.
-از كم شدن وزن اوليه تا حدود زيادي جلوگيري مي كند. نوزاد در 4-3 روز اول به خاطر دفع آب اضافه و مكونيوم، 5تا 7% وزن خود را از دست مي دهد ولي بايد در 3-2 هفتگي وزن تولدش را به دست آورد. بعد از اولين ادرار، در طي روزهاي اول يا دوم بعد از تولد، دفع يك يا دو بار ادرار و در روزهاي بعد خيس كردن 8-6 كهنه پارچه اي يا 6-5 پوشك و 5-2بار اجابت مزاج در 24ساعت نشانگر دريافت شيركافي مي باشند.
¤دادن پستانك (گول زنك) و يا تغذيه با بطري و سرشيشه به نوزاد به دلايل زيرسبب اختلال در تغذيه با شيرمادر مي گردد:
-ايجاد سردرگمي در مكيدن پستان مي كند.
-خطر زود رها كردن و پس زدن پستان را افزايش مي دهد.
-مادر مستعد به ماستيت مي گردد.
-احتمال بروز برفك بيشتر مي شود.
-احتمال زود حامله شدن مادر وجود دارد.
- وزن گيري كودك دچار اختلال مي شود.
ماه هاي اول زندگي
در ماه هاي اول، بسياري از شيرخواران به صورت Clustet Feeding شيرمي خورند يعني بعضي اوقات كه معمولا در بعدازظهر است چندين بار و پشت سر هم شير مي خورند و در زمان هاي ديگر فاصله تغذيه را بيشتر مي كنند.
گرچه اكثر شيرخواران جهت رشد خود نياز به 12-8 بار تغذيه در 24ساعت دارند، بسياري از آنها به تغذيه منظم 3-2 ساعته كه بعضي از والدين انتظار دارند قانع نمي شوند و ممكن است والدين فكر كنند كه مادر شيركافي ندارد.
اگر والدين نگران الگوي تغذيه شيرخوارشان هستند به آنان پيشنهاد مي شود دفعات شيرخوردن در طي 24ساعت، مدت و فواصل بين تغذيه را يادداشت و افزايش وزن شيرخوار را درنظر بگيرند، چون وزن گيري مناسب دليل دريافت شير كافي مي باشد. به علاوه تغذيه شيرخوار با گذشت زمان منظم تر مي شود.
شير خوردن
از يك يا هر دو پستان
بهتر است به شيرخوار اجازه داده شود تا هنگام شير خوردن به ميل خود پستان اول را رها كند و سپس از پستان دوم تغذيه نمايد. به دليل آنكه تركيب شير مادر در خلال يك تغذيه تغيير مي كند و شيرخوار به صورت غريزي فقط هنگامي كه به تعادل صحيحي از مايعات و كالري برسد، مكيدن را رها مي كند.
شيرخوار هنگامي كه به پستان گذاشته مي شود، ابتدا شير پيشين يا foremilk را دريافت مي كند كه حجم و آب آن زياد و چربي كم دارد. با ادامه تغذيه، محتوي چربي شيرافزايش يافته و حجم آن كم مي شود.
اگر شيرخوار زودتر از موعد از پستاني به پستان ديگر جابه جا شود، فقط شير پيشين هر دو پستان را دريافت مي كند و معده او با شير كم كالري پر مي شود. در اين صورت ممكن است روند وزن گرفتن شيرخوار آهسته شود. در موقع شير خوردن و در فواصل تغذيه نيز ممكن است شيرخوار بدخلق و بي قرار (Fussy) شده و مدفوع آبكي نيز دفع كند.
مطالعات نشان داده اند، در صورتي كه شيرخوار در هر بار تغذيه از يك يا هر دو پستان استفاده نمايد، مقدار شير دريافتي در 24 ساعت مشابه است. كوچه ممكن است هنگام استفاده از يك پستان مدت طولاني تر مك بزند.
وقتي شيرخوار پستان را رها مي كند. مادر مي تواند هواي معده او را گرفته و پستان ديگر را به او بدهد كه ممكن است آن را بگيرد يا نگيرد.
برخي از شيرخواران كه خواب آلود و تنبل اند و يا مكيدن ضعيف دارند، استثناء هستند. ممكن است خوب شير نخورند و نياز به تحريك داشته باشند. در اين صورت توصيه مي شود مكرر از پستاني به پستان ديگر جابه جا شوند تا به طور فعال تغذيه شده باشند.
طول مدت شيرخوردن چقدر باشد؟
اين مورد بستگي به مادر و شيرخوار، نحوه مكيدن در سنين مختلف و درجه گرسنگي شيرخوار دارد. برحسب خلق و خو و سن شيرخوار طول مدت تغذيه متفاوت است.
روش شيرخوردن با رشد شيرخوار تغيير مي كند.
شيرخواري كه در دوره نوزادي آهسته شير مي خورد ممكن است با كسب مهارت بيشتر سريع تر و مؤثرتر شير بخورد.
تفاوت مادران نيز فاكتور تعيين كننده طول مدت تغذيه است. شيرخواران مادراني كه چربي شيرشان كمتر است، طولاني تر شير مي خورند لذا شير بيشتري را مي مكند. هر دو گروه شيرخواران چه آنها كه چربي شير مادرشان بيشتر است و چه آنها كه چربي شير مادرشان كمتر است وزن گيري در محدوده طبيعي دارند ولي فرزندان آناني كه چربي شيرشان بيشتر است، طي 6 هفته اول بيشتر وزن مي گيرند.
بنابراين شيرخوار مادري كه چربي شيرش كمتر است، به وسيله خوردن طولاني تر نيازش را برآورده مي سازد.
فاكتور مؤثر ديگر بر طول مدت يك وعده تغذيه، اشتهاي شيرخوار است. همچنان كه چربي شير در طول يك وعده شير خوردن افزايش مي يابد، شيرخوار گرسنه تر هم طولاني تر از شيرخواري كه كمتر گرسنه است پستان را مي مكد.
رفلكس جهش شير
مقداري از شير در مخازن پشت هاله پستان و مجاري جمع مي شوند ولي بيشترين مقدار در ساير قسمت هاي پستان ذخيره مي شوند.
مي شود ولي علي رغم تلاش شيرخوار، بيشتر آن در پستان مي ماند. بعضي از مادران در طي مواجه شدن با مشكلات و بحران هاي عاطفي، هيجاني، احساسي (مثل مرگ ناگهاني در خانواده يا تصادف اتومبيل) متوجه مي شوند كه اين رفلكس به طور موقت متأثر شده است. در شرايط فوق العاده و بحراني، آدرنالين آزاد شده در بدن مادر روي هورمون اثر كرده و توليد شير را نيز تحت تاثير قرار مي دهد. در اين حال مادر و اطرافيان بايد سعي در برقراري آرامش داشته باشند و مادر شيردهي يا دوشيدن شير را ادامه دهد تا جريان شير سريع برقرار گردد.
¤ چنانچه مادري دچار درد و زخم نوك پستان باشد، رفلكس جهش شير مهار مي شود.
¤ در صورت احتقان پستان نيز ممكن است رفلكس جهش شير به طور موقت مهار شود. كمپرس گرم، ماساژ ملايم پستان و دوشيدن شير مي تواند به جاري شدن شير كمك نمايد.
¤ استفاده از يخ هم مي تواند باعث مهار رفلكس شود. بنابراين به مادر توصيه مي شود تا يخ روي نوك پستان قرار ندهد.
¤ استرس، سيگار ، الكل كافئين زيادو بعضي از داروها نيز اين رفلكس را به تأخير انداخته يا مهار مي كنند. در اين حال با قطع مصرف اين مواد رفلكس جهت شير بهبود مي يابد.
¤ هنگامي كه شيرخوار، نارس يا خيلي بيمار باشد طبيعي است كه جريان شير با شرايط او كم و زياد مي شود.
هنگامي كه مادر در مورد سلامت يا حيات شيرخوار نگران است، ممكن است دوشيدين شير راحت نباشد. در زمان بحران ها، توليد و ذخيره شير به طور موقت كاهش مي يابد. چنانچه در خلال بحران ها جريان شير كاهش يابد و اطرافيان نيز حامي مادر نباشند، ممكن است مادر شيردادن را قطع كند. بايد به او اطمينان داد كه كاهش ذخيره شير موقتي است و هنگامي كه مادر بتواند خود را آرام نمايد مجدداً شيرش افزايش مي يابد. در اين حال صحبت و مشاوره با مادران داراي شرايط مشابه، به وي كمك خواهد كرد.
در طي هفته هاي اول شيردهي ممكن است بعد از چند دقيقه مكيدن، رفلكس جهت شير عمل كند ولي همچنان كه تجربه مادر بيشتر مي شود، رفلكس جهش شير سريع تر و به طور اتوماتيك در پاسخ به مكيدن آغاز مي شود. بالاخره ممكن است با محرك هاي ديگر مثل ديدن شيرخوار، لمس بدن او، يا استشمام بوي او و گريه او نيز رفلكس تحريك شود.
اگر مادر تازه زايمان كرده است بايد او را مطمئن كرد كه با گذشت زمان و تمرين، اين رفلكس اتوماتيك تر عمل خواهد كرد. تغذيه نامحدود در يك مكان ساكت و بدون وجود مانع به مادر كمك مي كند كه شرايط بدني خود را با اتوماتيك شدن رفلكس تطبيق دهد.
براي مادري كه رفلكس جهش شير او مهار شده يا به تأخير افتاده، تمرينات relaxation ، كمپرس گرم پيش از شيردهي، ماساژ پستان و شرايط آرام بدون مانع ممكن است محرك ايجاد رفلكس جهش شير باشد. تمركز مادر روي شيرخوار، تكان هاي آرام ماشين و لذت بردن از لمس پوست شيرخوار به مادر كمك مي نمايد تا آرامش يابد. گاهي مادر با استراحت كردن به حدي آرام مي شود كه رفلكس جهش شير سريع تر به كار مي افتد.
ادامه دارد
يکشنبه 13 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: کيهان]

[مشاهده در: www.kayhannews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 487]