واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: ج مـثـل جـرأت
روانشناسان، شيوههاي ارتباطي انسانها را به سه نوع طبقهبندي ميكنند: سبك ارتباطي منفعلانه، باجرأت و پرخاشگرانه.
در سبك ارتباطي منفعلانه، هدف اصلي راضي نگهداشتن ديگران به هر قيمت ممكن است و پيامي كه اين افراد به ديگران منتقل ميكنند اين است كه من خوب نيستم، شما خوب هستيد.
در سبك ارتباطي پرخاشگرانه، هدف اصلي برنده شدن بدون رعايت حقوق ديگران است و پيامي كه اين افراد به ديگران منتقل ميكنند اين است كه من خوب هستم، تو خوب نيستي.
در سبك ارتباطي با جرأت، هدف اصلي رعايت عدالت براي تمامي طرفهاي رابطه است و پيامي كه اين افراد به ديگران منتقل ميكنند اين است كه من خوبم، تو هم خوب هستي. اگر اختلافي پيشآمد، من آماده مذاكره براي رسيدن به تفاهم هستم. باجرأتبود ن ، يعني ابراز عقايد، احساسات و افكار خود به طور مناسب، مستقيم، صادقانه و بدون بياحترامي به حقوق ديگران.
فقدان جرأت با بسياري از مشكلات رواني ـ اجتماعي مانند مصرف مواد، افسردگي، اضطراب، كمرويي، فرار و... همراه است.
ارتباط از طريق مهارتهاي كلامي و غيركلامي صورت ميگيرد.
مهارتهاي كلامي عبارتند از:
1ـ مهارت نه گفتن 2ـ مهارت درخواست كردن 3ـ اظهار نظر كردن 4ـ بيان احساسات.
بسياري از نوجوانان كه دچار مشكلات مختلف مانند مصرف مواد، فرار از خانه و دوستيهاي نادرست ميشوند، در نه گفتن مشكل دارند شايد از نه گفتن احساس گناه كنيد، شايد نگران از دست دادن دوستتان باشيد و شايد هم نه گفتن را نوعي خودخواهي بدانيد. با اين حال لازم است بدانيد كه نه گفتن و رد درخواستهاي غيرمنطقي ديگران، حق شما است.
نه گفتن شامل سه گام است:
1ـ تصميم خود را بگيريد و پيامدهاي كوتاهمدت و بلند مدت درخواست را بررسي كنيد.
2ـ ابتدا نه بگوييد بعد دليل خود را بيان كنيد.
3ـ به طرف مقابل نشان دهيد كه نظر، خواسته و احساس او را درك ميكنيد. همدلي كردن موجب ميشود تا ديگران پاسخ منفي شما را راحتتر بپذيرند.
روشهاي مختلف نه گفتن
1ـ صرفاً گفتن «نه» (نه يا نه، متشكرم)
2ـ گفتن «نه» همراه با توضيح (نه متشكرم، من سيگار نميكشم)
3ـ بهانه آوردن (نه متشكرم، من الان عجله دارم، بايد بروم)
4ـ پشت گوش انداختن (متشكرم، شايد يك وقت ديگر)
5ـ عوض كردن موضوع (نه متشكرم، راستي فيلم ديشب را ديدي)
6ـ رو كم كني (تكرار نه به شيوههاي مختلف، متشكرم، نه، نه علاقهاي ندارم)
7ـ دور شدن (گفتن نه و سپس دور شدن)
8ـ بياعتنايي (ناديده گرفتن شخص مقابل)
در مواردي كه فرد برخواستههاي خود خيلي اصرار ميورزد، ميتوانيد از روشهاي زير استفاده كنيد:
1ـ بيان دوباره پاسخ جرأتمندانه بطور روشن و محكم.
2ـ تكرار تقاضاي خود به شيوه آرام، ارائه يك دليل روشن و پافشاري بر آن.
3ـ نشنيده گرفتن، پرداختن به موضوع ديگر و ترك موقعيت.
4ـ تعريف كردن (نه متشكرم، بهتر است اصرار نكنيد).
5ـ شوخي كردن( تو بايد بچه باشي، اين با مزهترين چيزي است كه تا به حال شنيدهام.)
روشهاي ويژه جرأتمندي
1ـ ردقاطعانه درخواست غيرمنطقي:، اين تكنيك، شكل ديگر نه گفتن است. ابتدا علاقهمندي خود را براي كمك به فرد به منظور حل مشكل اعلام كنيد (باز خورد مثبت)، سپس با ذكر دليلي جواب منفي دهيد. هنگام رد قاطعانه، لحن صحبت بايد دوستانه و دليل ذكر شده بايد واضح و كوتاه باشد. اگر طرف مقابل، درخواست خود را دوباره تكرار كرد، پاسخ قبلي را عيناً بدون حذف و يا اضافه تكرار كنيد و اگر سماجت به خرج داده بازخورد مثبت را حذف و ذكر دليل و جواب منفي را تكرار كنيد، در صورت تكرار درخواست، فقط قسمت آخر را تكرار كنيد، مثلاً «گفتم كه متاسفم، نميتوانم.»
2ـ روش خلع سلاح: گاهي طرف مقابل وقتي با جواب رد مواجه ميشود، ممكن است با توسل به شيوههايي شما را در موضع انفعال قرارداده و وادار به اعمالي كند كه مورد دلخواه شما نيست (واقعاً كه خودخواهي). در روش خلع سلاح، سلاحي كه با آن به شما حمله شده از دست طرف ميگيريد. (اگر اين عمل خودخواهي باشد، آره من خودخواه هستم يا اتفاقاً خودم هم ميدانم گاهي وقتها خودخواه ميشوم)
روش خلع سلاح، يكي از موثرترين شيوهها براي حل و فصل و كنترل يك رابطه سوءاستفادهگرانه است. رابطه سوءاستفادهگرانه، رابطهاي است كه در آن شخص با استفاده از واژههاي قضاوت كننده و برچسب زدن به طرف مقابل، حالت عاطفي ناخوشايندي ايجاد ميكند.
3ـ خود را به نفهميدن زدن: اين روشن به ويژه در برخورد با انتقاد ديگران، كاربرد دارد.
در اين تكنيك به جاي انتقاد متقابل، طوري رفتار كنيد كه انگار انتقاد را پذيرفتهايد و يا درستي انتقاد را باور كردهايد. يعني در ظاهر انتقاد ديگران را ميپذيريد، اما عملاً تغييري در رفتارتان ايجاد نميكنيد.
مهمترين جنبه باجرأتبودن آن است كه پس از كسب مهارت، ناگهاني متوجه ميشويد كه ميتوانيد بدون هرگونه احساس گناهي نه بگوييد، خواستههاي خود را مطرح كنيد و از همه مهمتر اينكه اعتماد به نفس شما به شدت بالا ميرود.
گردآورنده: شكرانه زارعي
يکشنبه 13 مرداد 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: اطلاعات]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 67]