بررسي رابطه علم و دين در آخرين شماره از ماه‌نامه «خردنامه همشهري»

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: بررسي رابطه علم و دين در آخرين شماره از ماه‌نامه «خردنامه همشهري»
گروه انديشه: مقاله «علم ديني؛ بررسي چند نظريه درباره ارتباط علم و دين»، توسط «طه عبدالرحمن» نوشته شده و با كوشش «سجاد چيت‌فروش» ترجمه شده و در آخرين شماره از ماه‌نامه «خردنامه همشهري» (شماره 27، تيرماه 1387) منتشر شده است.
به گزارش خبرگزاري قرآني ايران (ايكنا)، «طه عبدالرحمن»، نويسنده اين مقاله در بررسي ارتباط بين علم و دين مي‌‌گويد: غربي‌ها در باب رابطه علم و دين سه ديدگاه مختلف دارند: تناقض آشكار بين علم و دين؛ جدايي، نه تناقض و غيريت، نه تناقض.

وي در بررسي ديدگاه تناقض آشكار بين علم و دين مي‌نويسد: اين گروه مدعي هستند كه بين علم و دين تناقض آشكاري وجود دارد و در تأييد اين تناقض نيز مبالغه كرده‌اند؛ آن‌ها علم را دشمن دين و دين را در دشمن علم مي‌دانند و بر اين باورند كه هيچ راه گريزي از اين دشمني وجود ندارد. آن‌ها تصريح مي‌كنند كه در اين ستيز و مجادله، پيروزي از آن علم است، پس علم نزد آن‌ها چهره هميشه پيروز و موجه تمامي عرصه‌هاي زندگي و دين چهره هميشه مغلوب است.

عبدالرحمن در بررسي نظريه دوم؛ يعني جدايي، نه تناقض مي‌نويسد: گروه دوم از غربي‌ها ادعا مي‌كنند كه بين علم و دين تمايز هست نه تناقض و هنگامي كه يكي از آن‌ها اثبات شود، ديگري را نفي مي‌كنند. آن‌چه به عنوان دين مربوط مي‌شود به علم مربوط نمي‌شود و آن‌چه علم بدان اشتغال دارد، دين به آن اشتغال ندارد.

وي در بررسي نظريه سوم مي‌نويسد: گروه سوم از غربي‌‌ها ادعا مي‌كنند كه بين علم و دين غيريت است و نه تمايز و تناقض و هيچ كدام از آن‌ها موقع اثبات خود ديگري را نفي نمي‌كند، پس بين آن‌ها تناقضي نيست و آن‌چه به يكي از آن‌ها اختصاص مي‌يابد به ديگري هم اختصاص مي‌يابد، پس بين آن‌ها تمايزي نيست.

نويسنده در بخش دوم مقاله به بررسي و نقد اين نظريه‌ها مي‌پردازد و مي‌نويسد: به علت وجود دو اصل نمي‌توان دين را محدود به ايمان كرد: اصل اول، اصل تعدد شاخه‌ها و گرايش‌هاي زندگي است؛ يعني اين‌كه چگونه بايد زندگي كنيم. اصل دوم، اصل پيشروي سه ريشه (ايمان، علم، عمل) به سمت كمال است. اين كمال و نهايت به دست نمي‌آيد، مگر با ورود دو شاخه علم و عمل زندگي طيب؛ زيرا هر يك از اين شاخه‌ها نيازها و تعلقاتي دارد كه ممكن نيست.

وي در نتيجه‌گيري از اين مباحث مي‌نويسد: علم در مقابل دين يك رابطه تناقض‌آميز يا جدا كننده ندارد؛ بلكه تداخل و همراهي دارد. در اين حال علم يك جزء اساسي از دين خواهد شد (همان طور كه ايمان، جزء دوم و عمل، جزء سوم از اين اجزاء خواهد شد.)

علومي كه جزء دين به حساب مي‌آيند، فقط به علومي كه به اسم علوم دين هستند محدود نمي‌شوند، بلكه علومي مانند ساير علوم دنيايي را هم شامل مي‌شود، پس تمام علوم بر مبناي دو اصل گفته شده هستند.

پس سخن اصل و جامع اين است كه منظور از رابطه علم و دين مورد نظر اسلام، رابطه دخالت‌آميزي است كه در آن علم، جزئي از ايمان مي‌شود، پس بايد دين را بر علم مقدم شمرد. همان طوري كه لازم است در دين تمام علوم را وارد كرد؛ نه وارد كردن تابع در متبوع، بلكه دخول عنصر در مجموع خودش.

ماه‌نامه «خردنامه همشهري» به صاحب امتيازي مؤسسه همشهري و مديرمسئولي «حسين انتظامي» و سردبيري دكتر «سيد‌باقر ميرعبداللهي» هر ماه منتشر مي‌شود و با بهاي 4000 ريال در اختيار علاقه‌مندان قرار مي‌گيرد.
جمعه 4 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 233]