واضح آرشیو وب فارسی:پرشین وی: سینمایايران - الهام اناري: بايدها و نبايدهاي سينماي دفاع مقدس از نگاه سينماگران. سينماي دفاع مقدس به درستي مهمترين ژانر سينماي پس از انقلاب خوانده شده است. از معدود گونههاي سينماي ايران كه مولفههايش با تعريف ژانر منطبق است.نكته مهم، هويتمندي سينماي دفاع مقدس است؛هويتي كه با ظهور فيلمسازاني چون ابراهيم حاتميكيا،رسول ملاقليپور، عزيزالله حميد نژاد و ديگران احراز شد. اولين فيلم جنگي سينماي ايران كه چند ماه بعد از آغاز جنگ كليد خورد، تقريبا هيچ شباهتي به آنچه در جبههها رخ ميداد نداشت و كاملا الگوبرداري شده از فيلمهاي موسوم به پارتيزاني بود؛ اتفاقي كه در بسياري از فيلمهاي جنگي ايراني نيز تكرار شد. آثاري تهييجي كه به ندرت ميشد در ميانشان فيلمهاي قابل قبولي يافت. سازندگان اين فيلمها نه جنگ را درست ميشناختند و نه حتي سينما را.در اين دوران تعدادي از جواناني كه فيلمسازي را در جبههها آموخته بودند به ميدان آمدند و آنها كه مستعد بودند بعد از چند سياه مشق توانستند مسير سينماي جنگ را عوض كنند. با پرواز در شب، ديدهبان، مهاجر، كيميا، از كرخه تا راين، سفر به چزابه و... سينماي دفاع مقدس صاحب شناسنامه شد.هر چند اين سينما در طول اين سالها با فراز و نشيبهاي متعددي مواجه بوده و به نظر ميرسد كه فاصله زيادي از دوران طلايياش گرفته است. در گفت وگوهايي با صاحبنظران اين عرصه،به بررسي بايدها و نبايدهاي سينماي دفاع مقدس پرداختهايم. جمال شورجه معتقد است سينماي دفاع مقدس مورد غفلت واقع شده و سينماي ما نتوانسته آن طور كه بايد به بيان 8سال مقاومت و پايداري در مقابل تجاوز يك كشور بيگانه بپردازد. اين كارگردان سينماي دفاع مقدس ميگويد: ما هنوز نتوانستهايم در قالب اين سينما حرفهاي لازم و حماسههاي آن دوران را كه نشان از مقاومت و ايثار و معرفت و معنويت و شرافت هم ميهنانمان داشت، نمايش دهيم.در دوران دفاع مقدس از روستايي دورافتاده گرفته تا دانشجو همه مبارزه كردند، اما ما حتي گوشههايي از اين حماسه را تصوير نكرديم. در حالي كه دوران 8ساله دفاع مقدس دوراني است كه ما هميشه با غرور و افتخار از آن ياد ميكنيم.ما بزرگترين تحريمها را در دوران جنگ پشت سر گذاشته ايم. متاسفانه سينماگران ما هنوز نتوانستهاند تصوير درستي از دوران 8ساله دفاع مقدس براي كساني كه آن دوران را لمس نكردهاند نمايش دهند. شورجه در بيان دلايل ناكاميهاي اين سينما ميگويد: شايد مديريت لازم در اين حوزه اعمال نشده است.شايد فيلمسازان ما حساسيتهايشان را از دست داده اند.شايد نيروهاي خوبي در اين حوزه تربيت نشدهاند. از سوي ديگر ساخت فيلم در اين حوزه هزينههاي زيادي دارد.اما همه اينها در نهايت بهانه است و شانه خالي كردن از زيربار مسئوليت. ما ميتوانستيم به نحو بهتري از اين دوران بهره برداري كنيم و از اين مقطع 8ساله استفاده بهينه ببريم و در مقابل هر گونه بحران و تهديدي خود را واكسينه كنيم. اين كارگردان در برشمردن راهكارهاي خروج اين سينما از ركود فعلي ميگويد: در درجه اول بايد مديريت فرهنگي ما صاحب يك استراتژي كارآمد شود و با نگاهي به آِينده و برنامهريزي و سياستگذاري صحيح بتوانيم جايگاه اين سينما را احيا كنيم.ما در حوزه سينما نياز به نگاه كلاننگر فرهنگي داريم. مسئولان فرهنگي كشور بايد با يكديگر گفتمان كنند و به نتيجه برسند نه اينكه هر يك مثل يك جزيرهاي جدا افتاده تصميم گيري كنند. متاسفانه مسئولين تشريك مساعي نميكنند و نقطه نظراتشان همسو نيست. حتي مجلس و نمايندگان نيز بايد براي اين امر بودجه اختصاص دهند. ما نميتوانيم از سينماي خصوصي توقع زيادي داشته باشيم بلكه آنها هم نيازمند حمايت هستند. به نظر ميرسد سينماگران حوزه دفاع مقدس دلمشغوليهاي ديگري پيدا كردهاند.انگار ديگر نگرانيها، نگراني سابق رزمندههاي ما نيست و مسائل شخصي و جناحي شده است و نيروهاي ارزشي ريزش پيدا كرده اند. اين كارگردان معتقد است اگر حمايتهاي دولتي مناسبي از اين سينما صورت بگيرد و انجمن سينماي دفاع مقدس و مركز نشر آثار دفاع مقدس و ديگر نهادهاي مرتبط فعالتر و پوياتر عمل كنند قطعا در اين حوزه به نتايج مثبتي ميرسيم. سينماگران آزادي عمل ندارند كاظم معصومينيز معتقد است وضعيت سينماي دفاع مقدس بسيار پيچيده است، چون سياستها در خصوص فيلمسازي در حوزه سينماي دفاع مقدس تغيير نكرده و حالت سابق را دارد. او ميگويد: تا زماني كه نوع مديريت حاكم در اين سينما تغيير نكند اين سينما نميتواند به رشد قابل توجهي دست يابد. با گذشت سالهاي زياد از دوران جنگ ديدگاهها با توجه به شرايط زندگي مردم بايد تغيير كند. اين سينما زماني مجال بروز پيدا ميكند كه نويسنده و كارگردان آن آزادي بيان داشته باشند.ممكن است به لحاظ قانوني اين آزادي عمل براي ما تعريف شده باشد اما در عمل امكانات در اختيار كساني قرار ميگيرد كه از اين آزاديها صرف نظر ميكنند. متاسفانه در سينماي ما عدهاي هستند كه فكر ميكنند صاحب جنگ هستند، انگار مردم در دوران جنگ متحمل هيچ زحمتي نشدهاند و مبارزهاي نكرده اند. مردم ما با هر نوع تفكر و مذهب زحمت شان را كشيدهاند و فداكارانه در مقابل رژيم بعث ايستاده اند.اما حالا عدهاي خاص آمدهاند و همه حق را به خود ميدهند. تا زماني كه اين نوع تفكر در سينماي ما حاكم است اوضاع سينماي دفاع مقدس بهتر از اين نخواهد شد. كارگردان« طبل بزرگ زير پاي چپ »در مورد دلايل ركود اين سينما ميگويد: ممكن است برخي بگويند ساخت فيلم در اين حوزه بسيار هزينهبر است اما به نظر من اين موضوع هميشه صدق نميكند اتفاقا بعضي سوژهها در اين حوزه اصلا هزينهزا نيستند. هزينه بعضي از فيلمهاي اين حوزه در حد فيلمهاي متوسطي است كه ساخته ميشود.اما آن تفكري كه گفتيم اين امكانات را بلوكه كرده و اجازه نميدهد كه چنين فيلمهايي ساخته شود. معصوميدر ارتباط با نبود تنوع موضوعي در مضامين فيلمهاي اين حوزه معتقد است همان محدوديت نگرشها باعث شده موضوعات اين حوزه محدود شود.او ميگويد: معمولا در كشورهاي مختلف وقتي زمان زيادي از پايان جنگ ميگذرد، نوعي آزادي عمل در تحليل و بيان در خصوص مقوله جنگ به وجود ميآيد. من فيلم طبل بزرگ زير پاي چپ را در شرايط بسيار دشواري ساختم، چون ميخواستم نگاه و سليقه خودم را در آن ابراز كنم.متاسفانه اگر با نگاه مستقل به سراغ ساخت فيلميدر اين حوزه برويد بايد مبارزه كنيد از زمان توليد تا زمان اكران، چون در غير اين صورت فيلمتان زمين ميخورد. در اين ميان حمايت مطبوعات نيز از فيلمهاي ساخته شده در اين حوزه حائز اهميت است.آنها اگر به صورت منطقي فيلمها را تحليل و نقد كنند ميتوانند پشتوانههاي خوبي براي آنها محسوب شوند. سينماي جنگ متاثر از وضعيت كلي سينماست ناصر شفق معتقد است وضعيت كلي سينماي دفاع مقدس بي تاثير از وضعيت كل سينماي ما نيست و با توجه به شرايط ناهنجاري كه امروزه سينماي ما به آن دچار است، اين ناهنجاري در حوزه دفاع مقدس هم خود را بروز داده است.او ميگويد: فيلمسازاني كه در اين عرصه فعالند طبيعتا بدون حمايت هاي همه جانبه نميتوانند به كار خود ادامه دهند. سينماي دفاع مقدس نيازمند ايجاد بسترهاي مناسب براي ساخت فيلم است.تا زماني كه اين اتفاق نيفتد ما موفق نميشويم. مسئولان فرهنگي بايد حمايتهاي جدي تري از اين حوزه به عمل آورند. يعني همه ارگانها از جمله وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، بنياد سينمايي فارابي و همچنين ارگانهاي نظامي بايد امكانات لازم را براي ساخت فيلم در اين حوزه فراهم كنند. به اعتقاد شفق دخالتهاي نابهجا و سانسور و نظارت سليقهاي كه شأن هنرمند را دچار خدشه ميكند باعث ركود كل سينما و به دنبال آن سينماي حوزه دفاع مقدس شده است.اينها باعث ميشود هنرمند از تعالي انديشه دور و به تنزل آن نزديك شود. ديدگاههاي مديريتي بسته و محدود است رحيم حسيني، سينماي دفاع مقدس را دچار سياست زدگي ميداند و معتقد است: اگر مسئولين فرهنگي كشور تصميم بگيرند كه اين سينما را سر و ساماني بدهند قطعا فضاي اين سينما حال و هوايي بهتر از امروز پيدا ميكند. كارگردان« پيك نيك در ميدان جنگ» ميگويد: بايد از فيلمسازاني كه به اين سمت و سو ميآيند، حمايت شود. ما در اين باره با 2 دسته فيلمساز طرف هستيم.يكي،عدهاي كه از قديم در اين حوزه فيلم ميساختند كه هنوز هم به كارشان ادامه ميدهند و دسته ديگر كساني كه تصميم ميگيرند به دسته اول بپيوندند و فيلمسازي در اين حوزه را تجربه كنند. امروزه متاسفانه تنها در ظاهر به سينماي دفاع مقدس توجه ميشود ولي در واقع سمت و سوها متوجه اين سينما نيست.گاهي اوقات بعضي ارگانها متولي سينماي دفاع مقدس ميشوند، يعني تنها ارگان هايي كه وظيفهاي در حوزه دفاع مقدس دارند به اين سمت ميروند و بقيه آن را فراموش كرده اند. حسيني در بيان دشواريهاي فيلمسازي در اين حوزه ميگويد: امكانات سينماي دفاع مقدس بسيار محدود است و ما از اين نظر در مضيقه هستيم.من كه در اين حوزه كار كردهام ميدانم كه تا علاقه و عشق و انگيزه نباشد اصلا تواني براي فعاليت در اين حوزه باقي نميماند. شرايط كار سخت است مطمئنا ساخت يك فيلم آپارتماني بسيار ساده تر از فيلم ساختن در فضاي جنگ است. اين كارگردان در ارتباط با عدم تنوع موضوعي فيلمهاي اين حوزه معتقد است:من به نبود تنوع موضوعي اعتقادي ندارم چون به نظرم اگر ما به عنوان دست اندركار، تكراري فكر ميكنيم اين به خاطر همان سياستهاست. اگر بخواهيد كار متفاوتي در اين حوزه انجام دهيد قطعا فيلم شما هيچ متولياي پيدا نميكند.اين مسئله باز هم به مديريت فرهنگي ما برميگردد. فيلمسازان ما خلاقيت دارند اما مديريت فرهنگي ما كار نو و متفاوت را نميپذيرد. در نهايت انگيزههاي شخصي ما باعث ميشود در اين حوزه فعاليت كنيم نه هيچ چيز ديگر. بهتر است مسئولين به جاي سر دادن شعار، به طور واقعي به حمايت از اين سينما بپردازند. تا زماني كه ديدگاههاي مديريتي بسته و محدود است هيچ اتفاق مثبتي در اين حوزه رخ نميدهد.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: پرشین وی]
[مشاهده در: www.persianv.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 307]