لبنان؛ الگويي براي حل مسائل منطقه ‌- محمدعلي سبحاني‌

واضح آرشیو وب فارسی:مهر: لبنان؛ الگويي براي حل مسائل منطقه ‌- محمدعلي سبحاني‌

چند هفته گذشته براي لبناني‌ها كه حدود 5/3 سال گذشته را در بحران بي‌دولتي و ناآرامي‌هاي داخلي و جنگ خارجي به سر برده بودند هفته‌ها و روزهاي شيرين و پرفايده‌اي بود. اولين و مهم‌ترين اتفاق، نشست لبناني‌ها در دوحه قطر بود كه به توافقنامه دوحه منتهي شد؛ توافقنامه‌اي كه توانست در اوج بحران از دل درگيري‌هاي خونين در وسط بيروت پايتخت آسيب‌ديده و مجروح لبنان زاييده شود.

توافقنامه دوحه 3 بند اساسي داشت؛ اول توافق براي انتخاب رئيس‌جمهور، دوم تشكيل دولت وحدت ملي و سوم توافق براي قانون جديد انتخابات. دو بند اين توافقنامه علي‌رغم همه دشواري‌هايي كه داشت به‌طور كامل اجرا شده است. آقاي ميشل سليمان فرمانده ارتش كه قدرت مديريت بحران و اعتدال در تعامل با گروه‌هاي داخلي را در جريان 5/3 سال بحران ثابت كرده بود به پست رياست‌جمهوري دست پيدا كرد و دولت وحدت ملي كه مهم‌ترين خواست مخالفان دولت سنيوره بود محقق گرديد. با شروع مجدد فعاليت‌هاي مجلس ملي در لبنان به مرور فعاليت‌هاي مجلس براي تصويب قانون جديد انتخابات آغاز خواهد شد. همزمان با اين تحولا‌ت و فضاي تفاهم به‌وجود آمده در لبنان، ذائقه لبناني‌ها با كاميابي ديگري شيرين شد و يك برنامه مبادله اسيران كه از مدت‌ها قبل توسط حزب‌الله و اسرائيل با ميانجيگري آلمانيها آغاز شده بود به نتيجه رسيد و بزرگ‌ترين و مهم‌ترين مبادله اسيران كه بارها ميان حزب‌الله و اسرائيل انجام شده است، به وقوع پيوست. سمير قنطار كه در سن 16 سالگي و حدود 30 سال قبل به خاطر كشتن تعدادي از نظاميان اسرائيلي به اسارت درآمده بود به اضافه 4 اسير ديگر لبناني و نيز حدود 200 شهيد لبناني، فلسطيني و عرب در مقابل اجساد دو سرباز اسرائيلي كه در جريان عمليات وعده صادق در اختيار حزب‌الله قرار گرفته بودند، مبادله شدند.

آزادي اسيران لبناني و شهدا در يك مانور سياسي و تبليغاتي كه توسط حزب‌الله لبنان برنامه‌ريزي شده بود موجي از شادي و سرور و احساس كامروايي و پيروزي را در ميان لبناني‌ها و در بين مردم فلسطين و اعراب به‌وجود آورد. در مقابل اسرائيلي‌ها با دو جسد مواجه شدند در حالي كه احتمال زنده بودن حداقل يكي از آنها را مي‌دادند و اين شرايط آنان را به سوي مشكلي داخلي و نوعي سرخوردگي و يأس كشاند. يكي از مقامات اسرائيلي گفت در حالي كه حزب‌الله جشن گرفته است، اسرائيل عزادار و اشك‌بار است.

بايد موفقيت‌هاي پي در پي لبنان و عبور از بحران‌هاي خطرناكي كه دامنگير آن كشور بود را به همه لبناني‌ها خصوصا به حزب‌الله لبنان و دبيركل آن كه با مديريت عقلا‌ني خود شرايط را به اين نقطه هدايت كرد، تبريك گفت. حزب‌الله لبنان كارنامه‌اي درخشان در 5/3 سال گذشته داشته است به نحوي كه مي‌تواند همه شرايط گذشته را در چارچوب اهداف ملي و حزبي خود به صورتي شفاف به قضاوت ملت‌هاي منطقه و تاريخ خاورميانه و تاريخ مبارزات ضداشغالگري ملت‌هاي عرب بگذارد.هرچند كه جنايات اسرائيل در لبنان در جريان جنگ 33 روزه ضربات هولناكي را عليه مردم لبنان و بر اقتصاد اين كشور وارد كرد اما حزب‌الله اهداف شوم اسرائيلي‌ها در لبنان را ناكام گذاشت و در جريان جنگ 33 روزه هدف‌هاي آمريكايي جنگ را كه به اقرار خانم رايس به وجود آوردن خاورميانه جديد بود، به چالش كشاند و به همه طرف‌هاي درگير در لبنان ثابت كرد كه با تكيه بر وعده‌هاي آمريكايي نمي‌توانند حقوق اقليت و حقوق طوايف و نيروهاي اجتماعي لبنان را ناديده بگيرند. روند تحولا‌ت لبنان و تشكيل دولت وحدت ملي و نيز مبادله اسرا در زماني كه حزب‌الله تعيين كرد بيانگر ديپلماسي قدرتمند حزب‌الله لبنان و بازگشت همه لبناني‌ها به عقل جمعي لبناني و رعايت حقوق ديگران به حساب مي‌آيد و درس‌هايي را براي دوستان و دشمنان حزب‌الله داشته است كه در اين نوشته كوتاه به چند نكته از اين روند مي‌پردازم.

1- عمليات وعده صادق حدود دو سال پيش با هدف گرفتن اسير از حزب‌الله و مبادله آن با اسراي لبناني در بند و خصوصا سمير قنطار كه براي مبارزان لبناني سمبل آزادگي و مقاومت در زندان‌هاي اسرائيل به حساب مي‌آمد، انجام شد و امروز هدف‌هاي آن عمليات محقق شده است و حزب‌الله ثابت كرده كه به وعده‌هاي خود در جهت حمايت از عزت و سربلندي لبناني‌ها پايبند بوده است.

2- تبادل اسرا ثابت كرده است كه اسرائيل مي‌توانست بدون راه انداختن جنگ اسيران خود را آزاد كند و اكنون بايد در مقابل مردم خود و در مقابل جهانيان به اين سوال پاسخ دهد كه چه نيازي بود به جنگي كه موجب تخريب بسيار در دو طرف شد و سرانجام با ناكامي و شكست ارتش اشغالگر به پايان رسيد.

3- زمان مبادله به‌طور قطع توسط حزب‌الله تعيين شده است چراكه حزب‌الله توانست پس از 5/3 سال كشمكش داخلي با مديريت خوب خود و انتخاب زمان مناسب براي مبادله اسيران روحيه وحدت ملي را در كنار دولت وحدت ملي به لبنان بازگرداند؛ روحيه‌اي كه در طول اين مدت با درگيري‌هاي سياسي، نظامي، امنيتي، تبادل اتهامات و موضعگيري‌هاي تلخ لطمه اساسي ديده بود.

4- حزب‌الله با تسميه حركت تبادل به عمليات رضوان، آزادي اسيران لبناني و جنازه‌هاي شهداي عرب و فلسطيني ياد و خاطره شهيدان خود را گرامي بدارد و اين موفقيت را حاصل فداكاري‌هاي مبارزان و مجاهدان و رزمندگان حزب‌الله معرفي كند و همزمان با بازپس‌گيري اسيران خود روح مقاومت، فداكاري و اميد و پيروزي را در دل و جان رزمندگان لبناني و فلسطيني و در ضمير ملت‌هاي منطقه تعريف كند. ‌

5- خروج موفقيت‌آميز از بحران لبنان به سوري‌ها اين فرصت را داد كه شرايط خود را در لبنان و در منطقه بازيافته و از شرايط مذاكراتي بهتري با اسرائيل برخوردار شوند. سوري‌ها با درك شرايط سخت خود و فشارهايي كه به واسطه لبنان در سال‌هاي اخير متحمل شدند با وساطت دولت اسلا‌مگراي تركيه وارد مذاكره با اسرائيل شدند تا شرايط منطقه‌اي و بين‌المللي خود را بهبود بخشيده از فضاي خطرآلودي كه در ماه‌هاي آخر رياست‌جمهوري بوش ممكن بود با آن مواجه شوند، فاصله بگيرند.

سفر بشار اسد به پاريس فرصتي ديگر براي سوريه بود كه در سايه بهبود شرايط در لبنان و موفقيت‌هاي حزب‌الله لبنان به دست آمد؛ فرصتي كه ديگر متحد حزب‌الله يعني ايران به خاطر دور بودن از فضاي ديپلماسي بين‌المللي و منطقه‌اي از آن بهره‌اي نبرد. ‌

6- شكسته شدن بن‌بست در لبنان بدون شك در جريان توافق دوحه قطر به وقوع پيوست. در همان زمان‌ در مقاله‌اي نوشتم كه توافق دوحه مي‌تواند مدلي براي ساير بحران‌هاي منطقه باشد خصوصا در مساله فلسطين كه شرايطي بسيار شبيه به مسائل لبنان قبل از دوحه را تجربه مي‌كند برگزاري دوحه 2 را پيشنهاد كردم. بدون شك تحولا‌ت لبنان نمادي از فضاي جديد در منطقه خواهد بود و در صورتي كه بازيگران درك دقيقي از شرايط پيدا كنند و ديپلماسي عقل‌گرا جاي احساسات و تندروي را بگيرد، فرصت‌هاي كم‌نظيري وجود دارد كه خطر جنگ و تحريم كاهش پيدا كند و ملت‌هاي منطقه به احقاق حقوق خويش نزديك‌شوند. ‌

7- علا‌وه بر لبنان تحولا‌ت در سوريه، فلسطين و عراق نيز به سوي نوعي از آرامش در جريان است و موضوع پرونده هسته‌اي ايران نيز با مذاكرات ژنو و نويدهايي كه داده شده است مي‌تواند به پايان يافتن خطر جنگ و بيرون آمدن كشور از زير بار سنگين قطعنامه‌هاي شوراي امنيت بينجامد. در جريان تفاهم و توافق لبنان همه جهت‌ها به حداقل‌هاي خود اكتفا كردند. طرف‌‌هاي بين‌المللي نيز به پذيرش خواست‌هاي مقاومت به اجبار يا برحسب اختيار تن دادند. با اينكه آمريكايي‌ها در همه اين پرونده‌ها و خصوصا پرونده هسته‌اي ايران سختگيرتر از بقيه‌هستند اما رسيدن به مدلي كه جامعه بين‌المللي را راضي كرده و آمريكايي‌ها را مجبور به پذيرش آن بنمايد، درو از دسترس نيست.

‌* سفير سابق ايران در لبنان

انتهاي خبر // روزنا - وب سايت اطلاع رساني اعتماد ملي//www.roozna.com
------------

------------
سه شنبه 1 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مهر]

[مشاهده در: www.mehrnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 121]