نگاهي به احكام اعتكاف

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: نگاهي به احكام اعتكاف
گروه خبرنگاران افتخاري / جمشيد غضنفري: اعتكاف، در لغت ‏به معناى توقف در جايى است و در احكام عبارت است از ماندن در مسجد به قصد عبادت خداوند با شرايطى كه خواهد آمد.
تعريف اعتكاف

1- اعتكاف، در لغت ‏به معناى توقف در جايى است و در احكام عبارت است از ماندن در مسجد به قصد عبادت خداوند با شرايطى كه خواهد آمد.

2- انسان مى‏تواند در حال اعتكاف، بنشيند، بايستد، بخوابد يا راه برود.

اقسام اعتكاف

3- اعتكاف بر دو قسم است، مستحب و واجب، كه در اصل يك عمل مستحبى است ولى ممكن است ‏به سببى واجب شود مانند:

نذر، عهد يا قسم مثلا انسان نذر كند يا با خداى خود عهد كند يا قسم بخورد كه اگر در فلان كار موفق شد يا از فلان بيمارى شفا پيدا كرد چند روز در مسجد معتكف شود

زمان اعتكاف

4- در طول سال در هر زمانى كه انسان بتواند حداقل سه روز در مسجد بماند و روزه بگيرد صحيح است ولى بهترين زمان براى اعتكاف ماه مبارك رمضان و دهه آخر آن است.

شرايط اعتكاف كننده:

1- عقل (از ديوانه صحيح نيست)

2- ايمان (از غير مؤمن صحيح نيست)

3- قصد قربت (هرگونه ريا و خودنمايى، اعتكاف را باطل مى‏كند)

4- روزه‌دارى در ايام اعتكاف

5- اجازه گرفتن از كسى كه اجازه او لازم است مثلا فرزند از والدين

شرايط اعتكاف:

1- زمان آن از سه روز كم‌تر نباشد

2- مكان آن در مسجد باشد

3- ادامه ماندن در مسجد و خارج نشدن از آن

نيت اعتكاف

1- اعتكاف همانند ساير عبادات بايد با نيت و قصد قربت ‏باشد و هرگونه ريا و خودنمايى و قصد غير الهى آن را باطل مى‏كند.

2- در نيت اعتكاف قصد وجه شرط نيست يعنى لازم نيست قصد كند كه اعتكاف واجب است‏ يا مستحب.

3- از آغاز تا پايان اعتكاف بايد با نيت و قصد قربت‏ باشد بنابر اين اگر به همين قصد اعتكاف را شروع كند صحيح است.

همچنين اگر به قصد اينكه فردا معتكف شود به مسجد برود و از اول وقت (طلوع فجر) در آنجا باشد صحيح است.

روزه اعتكاف

1- انسان در ايام اعتكاف بايد روزه بگيرد، بنابر اين كسى كه نمى‏تواند روزه بگيرد مانند: مسافر، مريض و ... و كسى كه عمدا روزه نگيرد، اعتكافش صحيح نيست.

2- لازم نيست كه روزه، مخصوص به اعتكاف باشد بلكه هر روزه‏اى باشد صحيح است مثلا در ايام اعتكاف روزه قضا يا نذرى به جا آورد.

3- انسان مى‏تواند نذر كند در سفر روزه بگيرد و به نظر برخى مراجع معظم تقليد حتى هنگام سفر هم مى‏تواند نذر كند كه روزه بگيرد و در اين صورت اعتكافش صحيح است.

مدت اعتكاف

1- مدت اعتكاف حداقل سه روز است و در كمتر از آن صحيح نيست ولى در زيادتر از سه روز حدى ندارد.

2- اين سه روز از طلوع فجر روز اول تا مغرب روز سوم است بنابر اين اگر بعد از طلوع فجر حتي با چند دقيقه تاخير به مسجد برسد آن روز جزو اعتكاف به حساب نمى‏آيد و چنانچه قبل از مغرب روز سوم اعتكاف را قطع كند، افزون بر آنكه كار حرامى كرده اعتكاف نيز باطل است.

3- سه روز اعتكاف با شبهاى آن است كه حداقل سه روز و دو شب است بنابر اين نمى‏تواند شب‌ها را از مسجد خارج شود يا نذر كند كه سه روز بدون شبها در مسجد معتكف شود.

مكان اعتكاف

1- اعتكاف تنها در مسجد صحيح است بنابر اين اگر كسى در خانه خود يا در حسينيه يا در حرم معتكف شود صحيح نيست و از مساجد نيز تنها در اين مساجد، اعتكاف صحيح است.

مسجد الحرام

مسجد النبى صلى الله عليه و آله

مسجد جامع كوفه

مسجد بصره

و به قصد رجاء ( يعنى به نيت مطلوب بودن و به اميد پاداش و ثواب) مى‏توان در مسجد جامع هر شهر معتكف شد.

2- اگر جاى شخص ديگرى را غصب كند يا عمدا بر فرش غصبى بنشيند هر چند گناه كرده است ولى اعتكافش باطل نيست.

تعريف مسجد جامع

تعريف مسجد جامع چيست؟

مسجد جامع مسجدى است كه اغلب اوقات بيشتر از ساير مساجد جمعيت داشته باشد و يا مسجدى كه براى اجتماع زيادى از اهالى آنجا ساخته شده و اختصاص به گروه خاصى يا اهالى محله‏اى نداشته باشد.

خروج از مسجد

1- در موارد ذيل معتكف مى‏تواند از مسجد خارج شود:

براى گواهى دادن در دادگاه.

براى تشييع جنازه، در صورتى كه ميت ‏يك نحو وابستگى به معتكف داشته باشد به طورى كه شركت در تشييع جنازه او از ضرورت‌هاى عرفى او به حساب آيد.

براى انجام ساير كارهاى ضرورى عرفى يا شرعى، خواه واجب باشد يا مستحب، مربوط به امور دنيوى باشد يا اخروى ولى مصلحتى در آن نهفته باشد.

2- در اين موارد بر معتكف واجب است از مسجد خارج شود:

براى انجام غسل جنابت.

براى پرداخت طلب ديگران در صورتى كه نتواند در مسجد آن را بپردازد.

براى انجام كار واجب ديگرى كه لازم باشد از مسجد خارج شود.

3- كسى كه خارج شدن از مسجد بر او واجب شده باشد ولى تخلف كند و خارج نشود هر چند گناه كرده است ولى اعتكاف باطل نيست، مگر كسى كه با حال جنابت در مسجد توقف كند.

4- اگر به سبب فراموشى از مسجد خارج شود، اعتكافش باطل نيست.

محرمات اعتكاف

1- آنچه بر معتكف حرام است‏ بدين شرح است:

استفاده از عطريات و گياهان خوشبو

خريد و فروش

مجادله در امور دنيوى و دينى در صورتى كه به قصد غلبه بر طرف مقابل و اظهار فضيلت و برترى باشد.

استفاده شهوانى از جنس مخالف

استمناء (يعنى انسان با خود كارى كند كه از او منى بيرون آيد.)

2- معتكف بايد روزها را روزه‏دار باشد و از هر كارى كه روزه را باطل مى‏كند پرهيز كند و هر آنچه روزه را باطل مى‏كند اعتكاف را نيز باطل مى‏كند.

3- به جز مبطلات روزه ساير محرمات، اختصاص به روز ندارد و بلكه در شب نيز بايد از آنها پرهيز كند.

--------------------------------------------------------------------------------

منبع: كتاب احكام اعتكاف، محمدحسين فلاح‌زاده
جمعه 28 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 146]