از كوچكترين ذره تا كهكشان

واضح آرشیو وب فارسی:رسالت: از كوچكترين ذره تا كهكشان
فريبا كيكانلو:‌دبير آ‌موزش و پرورش خراسان رضوى

علم، ماجراى همه بشريت براى آموختن ، براى زيستن در جهان و شايد براى دوست داشتن است. براى آنكه جزئى از اين ماجرا باشيم بايد بفهميم و آن را درك كنيم به اين احساس نزديك شويم كه در آدمى ظرفيتى بسيار بيشتر از آنچه تا كنون حس كرده‌ايم است با ظرفيتى از امكانات انسانى به وسعت نامتناهى بايدعلم را در هر سطح از پايين‌ترين تا بالاترين آن به طريقى بشردوستانه بياموزيم با نوعى فهم فلسفي، با فهمى اجتماعى و فهمى انسانى از سرگذشت و گوهر كسانى كه اين بنا را ساخته‌اند با پيروزى‌ها، تلاش‌ها و شكست‌هايى كه داشته‌اند بياموزيم.

شايداين گفته “آيزاك رابي” فيزيكدان برجسته و برنده جايزه نوبل فيزيك بهترين پاسخ را براى سوال فيزيكدان‌ها چه مى‌كنند؟ ارائه مى‌دهد.

جهانى كه ما هم اكنون در سياره‌اى كوچك در يكى از كهكشان‌هاى آن زندگى مى‌كنيم پر از اسرار و ناشناخته‌هاست. انسان از بدو كودكى در مواجهه با شگفتى‌هاى جهان پيرامون خود با پرسش‌هايى روبرو مى‌شود، پرسش‌هايى كودكانه نظير اينكه چرا ستاره‌ها پايين نمى‌افتند؟رنگين كمان چگونه شكل مى‌گيرد؟ چرا رعد و برق ايجاد مى‌شود؟ و هزاران سوال ديگر.

بيشتر اشخاص خيلى زود اين سوال‌هاى كودكانه را در بين ديگر مسائل زندگى ازياد مى‌برند! شايد مهمترين وجه تمايز فيزيكدانان نسبت به بقيه آدم‌ها اين باشد كه آنها اين كنجكاوى‌هاى كودكانه خود را در برابر عظمت آفرينش تا آخر عمر همچنان حفظ مى‌كنند .

همان طوى كه نيوتن در جمله مشهور خود مى‌گويد:” نمى‌دانم از نگاه ديگران چگونه هستم.” اما از نگاه خودم تنها يك پسرك كوچكى مى‌مانم كه در ساحل دريا مشغول بازى كردن است.

هر از چند گاه قلوه سنگ جالب يا صدف زيبايى را از بين شن‌ها پيدا مى‌كنم و اين در حالى است كه اقيانوس ناشناخته از حقيقت در پيش رويم كشف نشده باقى مانده است بنابراين در پاسخ كلى مى‌توان گفت كه كار فيزيكدانان كاووش در اين اقيانوس لايتناهى است. آنها اتم‌ها را شكافته‌اند سرزمين‌هاى اسرار آميز سياره‌هاى ديگر را جستجو كرده‌اند كهكشان را اندازه گرفته‌اند آواى آفرينش كيهان را ثبت كرده‌اند امكان مسافرت در زمان را ثبت كرده‌اند امكان مسافرت در زمان را بررسى كرده‌اند از جهان‌هاى ديگر سخن گفته‌اند وهزاران هزار كار شگفت‌انگيز ديگر.

آنها هر چه در جهان كاووش كرده‌اند گستره كاوش نشده وسيع‌ترى را پيش روى خود ديده‌اند. گويى كه اين اقيانوس ناشناخته انتهايى ندارد.

“وراروبين Verarubin” در 22 جولاى 1928 در شهر فيلادلفيا به دنيا آمد او با تويى كه از يكى از بزرگترين رازهاى كيهان پرده برداشت- از همان كودكى شيفته دنياى اسرار آميز ستاره‌ها بود به طورى كه شب‌ها به زحمت بيدار مى‌ماند تا چرخش تدريجى صورت‌هاى فلكى را دور ستاره‌ها قطبى از پنجره اتاق خواب خود كه رو به شمال باز مى‌شود تماشا كند.

روبين در 17 سالگى وارد دانشگاه” وآسار” شد پس از سه سال با مدرك كارشناسى اختر شناسى از آنجا فارغ التحصيل شد.

او جز به ادامه تحصيل در دانشگاه” پرينستون” كه در آن زمان به مركز اخترشناسى معتبرى در سطح جهان تبديل شده بود- به چيز ديگر نمى‌انديشيد. بنابراين با اشتياق فراوان تقاضانامه‌اى را براى دريافت فرم‌هاى ثبت نام در دوره تحصيلات تكميلى به دانشگاه پرينستون ارسال كرد اما اين فرم‌ها هيچگاه به دستش نرسيد زيرا پرينستون تا سال 1971 زنان را در دوره‌هاى تحصيلات تكميلى خود نمى‌پذيرفت. به اين ترتيب روبين به دانشگاه “ كورنل” رفت در كرنل به او چندان اهميت نمى‌دادند او زن بود و از آن گذشته گروه اخترشناسى كرنل در آن دوران گروه كوچكى بود كه تنها دومدرس داشت. اما از آنجايى كه وى بيشتر در فيزيك كار كرده بود اين فرصت را به دست آورد تا با “ هانس بته” كه به سبب تشريح واكنش‌هاى گداخت هسته‌اى در خورشيد جايزه نوبل گرفته بود درس مكانيك كوانتومى پيشرفته را بگذراند. روبين الكتروديناميك كوانتومى را نيز از “ ريچارد فاينمن” مشهور فرا گرفت. روبين پس از اتمام دوره كارشناسى ارشد براى گرفتن دكترا به دانشگاه “ جورج تاون” رفت. تز دكتراى او درباره نحوه توزيع كهكشان‌ها در جهان بود.

وى پس از اتمام دوره‌ دكترا وارد بخش اخترشناسى موسسه تحقيقاتي” كارنگي” درواشنگتن شد و در آنجا بودكه تحقيق بر روى چرخش كهكشان‌هاى مارپيچى را آغاز كرد،‌تحقيقى كه در نهايت يكى از بزرگترين معماهاى فيزيك از دل آن سر بر آورد.

اندازه‌گيرى‌هاى روبين نشان داد كه كهكشان‌ها با چنين سرعتى در حال چرخش‌اند كه بايد تا كنون مضمحل مى‌شدند بنابراين بايد ماده‌اى ناشناخته و تاريك فضاى درون كهكشان‌ها را پر كرده باشد تا با نيروى گرانش خود از اضمحلال كهكشان‌ها جلوگيرى كند.

اين گونه بود كه معمايى به نام “ ماده تاريك” پا به عرصه فيزيك گذاشت ماده‌اى اسرار آميز وناشناخته كه %90 جرم كل جهان را تشكيل مى‌دهد اما هنوز هم از ماهيت آن هيچ اطلاعى نداريم.
يکشنبه 16 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: رسالت]

[مشاهده در: www.resalat-news.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 2231]