پيامي براي دوستداران حماس

واضح آرشیو وب فارسی:واحد مرکزي خبر: پيامي براي دوستداران حماس
محمدعلي عسگريدر اين ترديدي وجود ندارد كه گروه حماس نيز مانند بسياري از حاميان و دوستدارانش رژيم اسرائيل را رژيمي اشغالگر و غاصب مي داند و آرزوي آن را دارد كه روزي از روي نقشه جهان محو شود. اما در اين هم ترديدي وجود ندارد كه اگر شرايط اقتضا كند همين گروه تندرو حماس حاضر است با مقامات اسرائيلي بر سر يك ميز مذاكره بنشيند و با آنها آتش بس امضا كند و حتي در آينده يي نه چندان دور بر سر نحوه مبادله زندانيان و پيوستن به روند صلح به چانه زني بپردازد. مهم نيست كه اين موضع حماس را به تناسب تحليل و ديدگاه برخي كارشناسان از روي ضعف بدانيم يا به اعتقاد برخي ديگر از روي قوت و اقتدار. مهم اين است كه در گروهي چون حماس چنان عقلانيتي وجود دارد كه تشخيص دهد چه زماني بايد گزينه جنگ و رويارويي نظامي را انتخاب كند و چه زماني گزينه ديپلماسي يا در شرايطي كه اقتضا كند مذاكره و حتي مصالحه را بر جنگ و ساير راه حل هاي ديگر ترجيح دهد. بيست سال پيش در فلسطين گروهي شكل گرفت كه خود را جنبش مقاومت اسلامي(حماس) ناميد و تلاش داشت با اسلامي كردن مقاومت مردم فلسطين و كنار گذاشتن «سازشكاران» به آن شتاب و شدت بيشتري ببخشد. اين گروه كه به طور مشخص از سوي اسلامگرايان منطقه حمايت مي شد، توانست موج جديدي را در مبارزات مردم فلسطين به وجود آورد كه انتفاضه يا انقلاب سنگ يك مرحله از آن بود. در آن زمان رهبري فلسطين برعهده ياسر عرفات بود و هر وقت پاي مذاكرات صلح به ميان مي آمد گروه هاي تندرو و در راس آنها جنبش حماس با آن مخالفت مي ورزيدند. عرفات سعي مي كرد ضمن انتقاد از رفتار گروه هاي تندرو به نوعي آنها را مديريت كند و آنان را در چارچوب استراتژي خود كه مبتني بر «تفنگ و زيتون» بود به كار گيرد. با اين حال هرگاه مذاكرات فلسطيني ها به پيشرفتي نائل مي شد بنابه دلايلي به نتيجه نمي رسيد. مقامات اسرائيلي در تمام گفت وگوهاي خود خواهان به گفته خود «مهار خشونت ها» بودند و آن را شرط هرگونه پيشرفتي در اين مسير مي دانستند؛ موضوعي كه ياسر عرفات به تنهايي قادر به آن نبود و نمي توانست در اين باره تضميني به اسرائيل يا افكار عمومي جهان بدهد.اكنون حماس درست به همان راهي مي رود كه روزي عرفات رفت. چند سال پيش اين گروه با شركت خود در انتخابات شوراها، روند سياسي را تجربه كرد و بلافاصله با پيروزي در انتخابات پارلماني براي خود دولتي مستقل تشكيل داد. عرفات ديگر حضور نداشت تا شاهد خيز حماس به سوي قدرت باشد و محمود عباس نيز هرگز از كاريزماي عرفات برخوردار نبود. سال گذشته با اوج گرفتن اختلافات داخلي فلسطين، حماس قدرت را براي خود در غزه يكپارچه كرد. طي اين يك سال، حماس توانست امنيت را در غزه برقرار كند و از همه مهم تر با تحريم هاي اقتصادي شديد داخلي و خارجي(از سوي اسرائيل، تشكيلات خودگردان و اروپا و امريكا) دست و پنجه نرم كند. يك بار حماس به زور مرزهاي غزه به مصر را گشود و اين تجربه يي بسيار آموزنده براي مصر، اسرائيل و حتي خود جنبش حماس بود. اما اين اقدام هزينه زيادي را براي حماس و ساير طرف ها از جمله اسرائيل و حتي دولت مصر به همراه داشت. از همان جا بود كه مذاكرات سه جانبه(اسرائيل، حماس و مصر) شكل گرفت و حماس ضمن حفظ حرمت و احترام ميزبان(مصر) به رايزني حساب شده با دشمن اصلي خود پرداخت. طي يك سال گذشته حماس بارها براي نجات خود از زندان غزه دست به دامن كشورهاي عرب، كشورهاي اروپايي، سازمان ها و نهادهاي بين المللي، توده هاي مردم و كشورهاي دوست خود شد اما اين درخواست ها سود چنداني نداشت و نتوانست محاصره اقتصادي غزه را بشكند. كمك هاي اقتصادي دوستان و حاميان اين جنبش نيز تا حدي نبود كه بتواند كارگشا باشد و در واقع نمي توانست براي مدتي طولاني پاسخگوي مايحتاج يك و نيم ميليون مردم ساكن غزه باشد. سرانجام همه اين فشارها و ابتكار عمل ها حماس را به اين نقطه رساند كه براي حل مشكل خود بايد فقط به طور مستقيم به دشمن خود مراجعه كند و از اين راه چاره يي بينديشد. به اين ترتيب مذاكرات سه جانبه جدي تر شد و به ثمر نشست. اسرائيل نيز به رغم همه تبليغاتي كه مي كرد و وعده يك حمله سراسري و گسترده به غزه را مي داد سرانجام تن به يك واقعيت تلخ سپرد و پذيرفت كه با دشمن صريح خود يعني حماس به طوري جدي وارد گفت وگو شود. در اين معادله نه اسرائيل ضرر كرد و نه حماس، نه اسرائيل به تنهايي پيروز شد و نه حماس. در واقع اين آتش بس نوعي موازنه منفي را برقرار مي كرد كه به تعبير لبناني ها براساس اصل «نه غالب و نه مغلوب» بود؛ كاري كه عرفات نيز درصدد انجام آن بود .البته هنوز اين ابتداي كار است و نمي توان پيش بيني كرد تا چه حد طرفين قادر به حفظ اين توازن خواهند بود. اما قدر مسلم آن است كه در درجه اول آتش بس فعلي با استقبال محرومان فلسطيني و حتي شهرك نشينان اسرائيلي مواجه خواهد شد و در درجه دوم مي تواند سنگ بنايي براي آينده مناسبات حماس و اسرائيل و آينده روند صلح در منطقه باشد. مهم نيست كه طرفداران و دوستداران حماس براي توجيه اين اتفاق هر روز به دستاورد جديدي متوسل شوند و تا چندي ديگر مخاطبان خود را سرگرم سازند، مهم اين است كه از سوي گروهي چون حماس «تابوي مذاكره با اسرائيل» شكسته شده است. بشار اسد رئيس جمهوري سوريه با اشاره به همين آتش بس و تحولات اخير لبنان است كه آينده خاورميانه را با خوش بيني ارزيابي مي كند. شايد پشت صحنه مذاكرات غيرمستقيم و مخفيانه سوريه و اسرائيل نيز خبرهايي باشد كه ما از آنها بي خبريم. شايد حماس راهي را گشوده باشد كه براي ديگران نيز تجربه آن چندان خالي از لطف نباشد.
يکشنبه 16 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: واحد مرکزي خبر]

[مشاهده در: www.iribnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 212]