معارضان دولتي؛ عامل توقف طرح‌هاي عمراني

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: معارضان دولتي؛ عامل توقف طرح‌هاي عمراني

مديريت- گروه شهري- زهراكشوري:
در شهر كه تردد مي‌كنيم به بزرگراه‌ها و طرح‌هايي برخورد كنيم كه چند ماه تا چند سالي است به يك ديواربرخورد كرده‌اند و متوقف شدند.

شايد شهروندان تهراني اين روزها پذيرفته‌اند كه براي رعايت حقوق ساير شهروندان اگر ملكي در معارضت با طرح‌هاي شهري داشتند، به رفع مشكل بپردازند تا سرمايه‌هاي شهر به خاطر آنها به هدر نرود اما گويا هنوز اين اصل از سوي برخي از دستگاه‌هاي دولتي پذيرفته نشده چرا كه در حال حاضر معارضان دولتي نزديك به 26 طرح عمراني شهري تهران در پايتخت را بين680 تا 950 روز معطل نگه داشته‌اند. معارضين دولتي در برخي موارد به خاطر به تفاهم نرسيدن بر سر قيمت و در برخي موارد ديگر حاضر نشدن براي واگذاري ملك حتي به هر نرخي سبب شده‌اند تا بسياري از طرح‌هاي شهري متوقف شوند.

اراضي دولتي از پادگان‌هاي نظايمي گرفته تا زمين‌هاي سازمان هواشناسي مي‌توانند اين روزها بهترين بهانه براي تعطيلي ساخت‌هاي و سازهاي عمراني در تهران باشد.
‌مديريت مجزا و جزيره‌اي و نداشتن نقشه تاسيسات هر سازمان از جمله مهم‌ترين دلايل توقف طرح‌هاي توسعه و عمراني شهر تهران است. تاخير‌هاي بلندمدت علاوه بر وارد آوردن ضرر مالي هنگفت به شهرداري تهران، برنامه‌هاي شهري براي ساماندهي پايتخت را تا ساليان سال عقب مي‌اندازد كه نهايت آن ترافيك سنگين، آلودگي هوا و فشار‌هاي روحي به 8 و نيم ميليون نفر شهروندان تهراني است.

البته علاوه بر معارضان دولتي به گفته «سيد مسعود نصرآزاداني»، مديرعامل سازمان مهندسي عمران شهر تهران، يكي از علل شايع و هزينه توقف 26 طرح عمراني شهرداري تهران نبود نقشه جامع و كامل و اطلاعات لازم تاسيسات‌ِ سازمان و نهادهاي دولتي است كه بدون هيچ استثنايي شامل تمامي دستگاه‌هاي دولتي مي‌شود. به گفته وي بانك اطلاعاتي درباره تاسيساتي مانند گاز، برق، آب و غيره در سازمان‌هاي دولتي وجود ندارند و معمولا نقشه‌ها همخواني ندارد. در بسياري طرح‌ها بايد زمين را كند تا به تاسيسات رسيد كه اين مسئله هزينه‌هاي بسياري را روي دوش شهرداري مي‌گذارد. همچنين در بسياري از مواقع مجريان طرح‌ها مجبور مي‌شوند مسير جديدي را براي طرح در نظر بگيرند كه ممكن است همان مسير هم با تاسيسات شركت و يا سازمان ديگري روبه‌رو شود.

البته در برخي موارد رفع معارض سرانجام صورت گرفته اما به قيمت صرف هزينه چند برابر توسط شهرداري تهران كه به نوعي برابر است با خرج بيت‌المال شهر بيش از آنچه بايد هزينه مي‌شد. چنانچه به گفته مدير عامل سازمان مهندسي عمران شهر تهران مشكل معارضان بسياري از اين طرح‌ها با صرف هزينه سه برابر هزينه اوليه توسط شهرداري حل شده‌است، چنانچه حتي شوراي شهر تهران هم در زمان بررسي نحوه هزينه كرد بودجه‌هاي سالانه شهر تهران به اين موضوع پي برده كه معارضين دولتي سبب شدند تا هزينه‌هاي شهرداري در بخش رفع معارض چند برابر شود.

قوانين حمايت نمي‌كنند

قانون، تكليف شهرداري را تنها در مقابل فضاهاي نظامي مشخص كرده كه آن هم در بسياري از مواقع ناديده گرفته مي‌شود و عملا شهرداري را با مشكل روبه‌رو مي‌كند.
به گفته نصر براساس قوانين موجود و مصوب اگر طرحي از شهرداري به فضاي نظامي و ملكي نظامي برخورد كند، لازم نيست اين ملك به تملك شهرداري دربيايد بلكه شهرداري بدون پرداخت مبلغي مي‌تواند طرح خود را در آن محوطه انجام بدهد اما اين قوانين اجرا نمي‌شوند.
قانون در باقي مواقع مسئله را به حكميت دو طرف ماجرا واگذار كرده تا با برگزاري جلساتي خود به توافق برسند.

به بيان وي از آنجايي كه بسياري از نهادها و سازمان در موارد مختلف تنها منافع سازمان متبوع خود را در نظر مي‌گيرند معمولا توافقي صورت نمي‌گيرد يا اگر هم به نتيجه برسد به نوعي ا ست كه به نفع عموم منجر نمي‌شود و عملا طرح‌هارا به اغما مي‌برد. به گفته نصربه ‌دليل عدم‌وجود همين مديريت واحد، شهرداري براي انجام طرح‌هاي خود بايد از 28 وزير مجوز بگيرد تا بتواند طرح‌هاي خود را به سامان برساند.

ريسك طرح‌هاي شهرداري بالاست

به گفته «سيد مسعود نصرآزاداني»، مديرعامل سازمان مهندسي عمران شهر تهران وجود معارضين كه اكثرا سازمان‌ها و نهادهاي دولتي است باعث شده تا طرح‌هاي شهرداري بسته به نوع معارضه تاسيساتي و يا ملكي بين 680 تا 950 روز تاخير داشته باشند وهمين مسئله ريسك پذيري طرح‌هاي شهرداري را بالا برده است.آمارهاي سازمان مهندسي عمران شهرداري تهران به گفته نصر نشان مي‌دهد كه طرح لويزان با 950 روز، بيشترين تاخير را براي رسيدن به بهره برداري داشته است.

بزرگراه سرخه حصار 680 روز در بلاتكليفي

از سوي ديگر به گفته نصر بزرگراه شهيد سرلشگر ياسيني(سرخه حصار) حدفاصل ميدان شهيد كلاهدوز تا بعداز تقاطع سه راه آزمايش كه با هدف اتصال به جاده تهران-آبعلي تعريف شده 680 روز به‌دليل معارضه با ملكي متعلق به وزارت دفاع در شهرك زينبيه متوقف شده است. اين طرح بين 26 طرح شهرداري كمترين زمان را به‌دليل معارضه متوقف تا كنون داشته است.

ملك متعلق به وزارت دفاع در حالي 23ماه ساخت اين طرح را متوقف كرده كه اين محوطه زمين باير است و گويا تنها مشكل اين هست كه وزارت دفاع تمايلي به ارائه آن به شهرداري تهران ندارد.

مسئله زماني بحراني مي‌شود كه بياد بياوريم قانون در نص صريح خود واگذاري زمين‌هاي نظامي براي فعاليت‌هاي شهري به شهرداري را بدون هيچ قيد و بندي خواستار شده است.
البته به گفته نصرآزاداني به تازگي توافق‌هايي براي انجام بخشي از فعاليت‌ها در اين مسير شده و به‌زودي برخي از اين طرح‌ها آغاز به كار مي‌كند.

صياد شيرازي 27 ماه معطل ماند

طرح صياد شيرازي نيز 27 ماه به‌دليل وجود تاسيسات زيرزميني بيمارستان‌ِ خانواده ارتش متوقف مانده است. به گفته نصر توقف 27 ماه اين طرح هزينه‌هاي بسياري را براي شهرداري تهران به‌دنبال داشته است.وي بحث را به طرح سه راه آزمايش مي‌كشاند اين طرح بخشي از طرح بزرگ‌تري است كه در چهارراه تهرانپارس و ميدان استخر اجرا مي‌شود و با اجراي كامل آن، گره ترافيكي هر روزه اين منطقه برطرف مي‌شود.وجود تاسيساتي چون لوله‌هاي آب وكابل برق 27 ماه اين طرح را به تاخير انداخته اند.

همچنين به گفته وي در همين مسير طرح‌هاي شهرداري به ملكي متعلق به سازمان هوا و فضا رسيد. پس از گفت‌وگوهاي بسيار قرار شد شهرداري 6 ميليارد تومان به اين سازمان پرداخت كند تا بتواند به فعاليت خود در اين مسير ادامه بدهد. شهرداري 5 ميليارد تومان از اين اعتبار را پرداخت اما با اين وجود سازمان هوا فضا حاضر به عقب نشيني نشد در نهايت هم شهرداري مجبور شد ديوار مانع براي ورود به اين منطقه را تخريب و طرح را پس از 710 روز آغاز كند.

800 روز توقف در ميدان رسالت

ماجراي طرح‌هاي شهري تهران و معارضين به همين جا ختم نشد. به گفته نصر آزاداني در ميدان رسالت طرح شهرداري به مالك خصوصي برمي‌خورد و طرح به‌مدت 800 روز متوقف مي‌شود.

البته به گفته نصر وجود مالك خصوصي تنها دليل اين هزينه زماني نبود. بلكه طرح رسالت به تاسيسات گاز و كابل برق خورد و با توجه به اينكه هيچ نقشه مشخصي از تاسيسات اين منطقه وجود نداشت طرح را معطل كرد.

به گفته نصر ،نقشه‌هاي موجود سازمان ونهادهاي دولتي با وضع واقعي مناطق در شهر تهران تطابق ندارد و همين مسئله ريسك پذيري طرح‌ها را زياد كرده است.

آزادگان 700 روز عقب ماند

طرح بزرگراه آزادگان به فدائيان و شهرزاد در مسير توسعه به معارض ملكي و تاسيساتي بر مي‌خورد تا 700 روز از برنامه توسعه و پيشرفت خود عقب بماند.
به گفته نصر، طرح ميدان كلاهدوزهم به بانك‌ سپه، چند مدرسه و تاسيسات برق و گاز مي‌رسد و 860 روز را صرف برطرف كردن معارضين مي‌كند.

به گفته وي در اين موارد شهرداري تهران مجبور شده تا چند برابر هزينه در نظر گرفته شده را براي رفع معارض هزينه كند.
وي همچنين در كنار ضرر ريالي كه شهرداري متقبل شده، هزينه ترافيك سنگين شهر و استرس و اضطرابي كه به مردم وارد مي‌شود را غيرقابل محاسبه خواند.

واسطه‌ها ملك‌هاي معارض را مي‌خورند

در برخي موارد شهرداري با معارضين به توافق مي‌رسد اما معارضين نزديك به پايان طرح توافقنامه را زير پا مي‌گذارند و مبلغ بيشتري را براي ادامه كار مي‌خواهند.
به گفته مدير عامل سازمان مهندسي عمران شهر تهران حضور واسطه‌ها از جمله مشكلاتي است كه شهرداري در برخي مواقع با آن روبه‌روست. واسطه‌ها از شرايط پيش آمده سوءاستفاده مي‌كنند و با گرفتن وكالت از مالك با شهرداري وارد گفت‌وگو مي‌شوند كه نتيجه آن افزايش قيمت ملك و ضرر بيشتر شهرداري است.

شهر، مديريت مجزا مي‌خواهد

نصر يكي از مهم‌ترين دلايل اين همه تاخير و هزينه در شهر تهران را نداشتن يك مدير مجزا براي شهر دانست. مديريت واحد شهري كه سال‌ها است از سوي مديران شهري تقاضا مي‌شود و هنوز اجرايي نشده از نگاه مسئولان شهري عامل اصلي اينگونه ناهماهنگي‌ها است. چنانچه اگر شهر يك مديريت واحد داشت بسياري از مشكلات شهر دچار چنين حواشي و مشكلاتي نمي‌شد. چنانچه اگر مديران شهري مي‌دانستند كه تمام دستگاه‌ها ملزم به كمك در اجراي طرح‌هاي شهري هستند و اين الزام را به رسميت مي‌شمارند ديگر با اين ميزان مشكل مواجه نمي‌شدند، اما درتهران آنچه اتفاق افتاده تصميم‌گيري‌هاي جداست كه اجازه طرح برنامه‌اي جامع و كامل با توجه به شرايط واقعي طرح‌ها را نمي‌دهد.

شهرداري، زير زمين هم معارض دارد

مسئله ديگري كه امروز شهرداري تهران با آن دست به گريبان است طرح‌هاي زير زميني كه است كه براساس قوانين در هر عمقي از زمين كه باشد بايد خريداري شود.
به گفته نصر به‌طور مثال اگر تونلي در عمق 20 متري زمين كنده شود پيش از آغاز بايد ملك روي آن به تملك شهرداري در بيايد. هيچ فرقي ندارد ساختمان روي زمين 20 طبقه باشد يا كمتر. درصورتي كه برخي از طرح‌هاي زير زميني در چنين عمقي تاثير روي بناهاي روي زمين نمي‌گذارد.نصر اعتقاد دارد كه شهرداري براي برطرف كردن اين بخش از مشكلات خود به همان قانوني نياز دارد كه ورود مترو در عمق خاصي از زمين آزاد گذاشته است.

نصر اين عمق خاص براي مترو را 15 متر مي‌داند و مي‌افزايد:«در بحث آسمان وفضا از يك ارتفاعي معارض خصوصي وجود ندارد و به راحتي مي‌شود از اين فضا استفاده كرد زير زمين چنين قانوني وجود ندارد وشما در هر عمقي بايدرضايت مالك يا مالكين را به دست بياوريد كه عملا طرح‌ها را با تاخير مواجه مي‌اندازد.»

نصر وجود يك مديريت واحد كه بتواند همه مسائل يك طرح را هماهنگ كند مؤثر‌ترين راهكار براي جلوگيري از تاخيرهاي بسيار زياد و هزينه‌هاي گزاف دانست. نگاهي كوتاه به فهرستي كه سيد مسعود نصر آزاداني در اختيار همشهري عصر مي‌گذارد نشان مي‌دهد كه شهرداري و در واقع شهر تهران هزينه‌هايي رامي پردازد كه اگر همين قوانين ناقص كنوني توسط نهادها و سازمان‌هاي دولتي ارج گذاشته مي‌شد، لازم به پرداخت آن نبود.به ويژه آنكه بيش از 90 درصد معارضين اين طرح‌ها دولتي است.

تنها كافي است كه تمامي نهادهاي دولتي نگاهي متمركز داشته باشند تا سازمان متبوع خود را تافته جدابافته از ساير اركان نظام نبينند و بار مالي را روي دوش بخش ديگر نگذارند تا كميت توسعه شهري لنگ نماند.در 26 مورد ياد شده تنها پارك لويزان است كه لازم است شهرداري تدبيري جديدي براي جلوگيري از تخريب طبيعت و فضاي شهر بينديشد. در باقي قضايا قانوني محكم مي‌تواند راه توسعه طرح‌هاي شهرداري را با سرعتي مثال زدني هموار سازد.

تاريخ درج: 1 تير 1387 ساعت 11:38 تاريخ تاييد: 1 تير 1387 ساعت 14:28 تاريخ به روز رساني: 1 تير 1387 ساعت 14:15
شنبه 1 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 295]