گذران سه ماه گرم‌

واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: گذران سه ماه گرم‌

امتحانات سال تحصيلي

87 - 86 دانش‌آموزان به پايان رسيد و با فرارسيدن فصل تابستان و مطرح شدن مساله اوقات فراغت، آزمون ديگري فراروي اوليا، مربيان و مسئولان فرهنگي كشور قرار خواهد گرفت.‌

اوقات فراغت فرصت طلايي است كه مي‌توان زمينه مناسبي براي رشد و بالندگي افراد را فراهم آورد به شرط آنكه قدرش را بدانيم و با بي‌توجهي و بي‌برنامگي از كنارش نگذريم.

اميرالمومنين علي(ع) مي‌فرمايند:

هر كه از فرصت چنانكه بايد بهره گيرد، از غصه در امان است.

و نيز مي‌فرمايند:

به هر فرصتي نمي‌توان دست يافت. فرصت همچون ابر مي‌گذرد. پس فرصتهايي كه براي كار خير پيش مي‌آيد را غنيمت بشماريد!‌

با فرارسيدن فصل تابستان، موضوع اوقات فراغت بر سر زبانها افتاده، تا چند ماه ادامه دارد و پس از آن با پايان تعطيلات تابستاني دانش آموزان، به فراموشي سپرده مي‌شود.

غني‌سازي اوقات فراغت كودكان، نوجوانان و جوانان مساله كوچكي نيست و نبايد آن را به برنامه‌هاي محدودي خلاصه كرد كه معمولا ادارات آموزش و پرورش پس از پايان سال تحصيلي و آغاز تعطيلات تابستاني، تدارك مي‌بينند.

پر كردن بهينه اوقات فراغت، بحثي فرابخشي تلقي مي‌شود و تمام مجموعه‌هاي فرهنگي همچون وزارتخانه‌هاي آموزش و پرورش، علوم و تحقيقات و فن‌آوري و فرهنگ و ارشاد اسلامي، سازمانهاي صدا و سيما، تبليغات اسلامي، ايرانگردي و جهانگردي، ميراث فرهنگي، مساجد و مراكز فرهنگي، مطبوعات و مراكز حوزوي در اين كار دخيل هستند.‌

اهميت اين مساله باعث شده است كه حتي مراكز و نهادهاي اجتماعي همچون بسيج، هلال‌احمر،‌ شهرداري‌ها و شوراهاي اسلامي شهر و روستا، نيز وارد ميدان شوند تا به مسئولان فرهنگي در غني‌سازي اوقات فراغت دانش‌آموزان ياري رسانند.

نيمي از جمعيت ايران را جوانان تشكيل مي‌دهند، جمعيتي كه مي‌توان با برنامه‌ريزي صحيح از انرژي‌هاي فراوان و متراكم آنها براي سازندگي كشور استفاده كرد و در عين حال بي‌توجهي به آنها تشديد انحرافات اجتماعي را در پي خواهد داشت.

بي‌گمان، غني‌سازي اوقات فراغت بيش از 30 ميليون كودك، نوجوان و جوان، موضوع مهمي است كه با داشتن متولي واحد كه بتواند امكانات ساير دستگاهها را براي اين كار هماهنگ كند، ممكن خواهد شد.‌

وزارت آموزش و پرورش به عنوان نهادي كه با حدود 15 ميليون كودك، نوجوان و جوان ارتباط مستقيم دارد، نقش و جايگاه بارزي در غني‌سازي اوقات فراغت آنها ايفا مي‌كند.

تحقيقات بيانگر آن است كه مهم‌ترين نيازهاي فراغتي نوجوانان و جوانان به ترتيب شامل گردشگري، مشاركت‌هاي اجتماعي، فعاليت‌هاي ورزشي، هنري، فرهنگي، ديني، مطالعه و كتابخواني، مهارت‌آموزي، آموزش زبان و رايانه است.‌

از آنجا كه شيوه گذراندن اين اوقات به دو نوع فردي (فعال و غيرفعال) و گروهي تقسيم مي‌شود، نوجوانان و جوانان ايراني بيشتر شيوه گذراندن اوقات فراغت به شيوه فردي غيرفعال همچون تماشاي تلويزيون را انتخاب مي‌كنند به گونه‌اي كه تماشاي تلويزيون با 82 درصد بيشترين سهم را در گذراندن اوقات فراغت جوانان ما دارد كه البته داشتن روحيه انزواطلبي، خستگي و دغدغه از عوامل گرايش جوانان به گذراندن اوقات فراغت به شيوه فردي غيرفعال است. از سوي ديگر بيش از 75درصد جوانان در اوقات فراغت خود به تماشاي ويدئو و سي‌دي مي‌پردازند و در اين باره فيلم‌هاي سينمايي و موسيقي را به ساير برنامه‌ها ترجيح مي‌دهند.

همچنين بيش از 70 درصد جوانان براي اوقات فراغت خود گوش دادن به موسيقي و به ويژه موسيقي ايراني را انتخاب مي‌كنند و حدود 36 درصد مشغول بازي با اينترنت هستند.

و همچنين در ميان بازي‌هاي مورد علاقه نيز بازي‌هاي كامپيوتري بيش از همه مورد علاقه نوجوانان و جوانان قرار گرفته است. همچنين پرداختن به فعاليتهاي هنري با اولويت نقاشي، طراحي، گرافيك و نواختن موسيقي از موضوعات مورد توجه 38 درصد جوانان، مسافرت خارج از استان و داخل استان به ترتيب 78 و 22درصد از ديگر موضوعات مورد توجه نوجوانان و جوانان براي گذراندن اوقات فراغت محسوب مي‌شود. از سوي ديگر 44 درصد نوجوانان و جوانان در ايام فراغت به كلاسهاي آموزشي مي‌روند.

همچنين گروهي به ارائه برنامه‌هايي براي گذران اوقات فراغت پرداختند. مثلا يكي از اين برنامه‌ها كه هر دانش‌آموزي بر مبناي استعداد و علاقه خود براي فراگيري كارهاي فني به مراكزي كه امكان آموزش دارند، معرفي شوند.

برخي پيشنهادها نيز بر پايه فرهنگ‌سازي، تجمع امكانات، تامين بودجه و استفاده كامل از فضاها و مديريت بهينه و بهره‌مندي از امكانات مدارس استوار است.

از آنجا كه توانمند ساختن نوجوانان و جوانان براي استفاده از فرصت‌ها يكي از رسالت‌هاي عمده نظام آموزش كشور است، براي جلوگيري از هدر رفتن وقت دانش آموزان اطلاع‌رساني صحيح از سوي مدارس مي‌تواند سمت و سوي فعاليت‌هاي تابستاني بچه‌ها را ساماندهي كند.

توجه داشته باشيم كه مدارس در دسترس‌ترين و آشناترين مكان براي برقراري ارتباط با دانش آموزان هستند.

از اين رو پيشنهاد مي‌شود در پايان سال تحصيلي جزوات اطلاع‌رساني از سوي مدرسه و با نظارت مديريت هر منطقه ميان دانش آموزان توزيع شود و اطلاعاتي از اين دست در اختيار آنان قرار بگيرد:

1- معرفي فرهنگسراها و كانون‌هاي فرهنگي موجود در هر منطقه و كلاسهاي آموزشي مختلفي كه در هريك برگزار مي‌شود.‌

2- معرفي كتابخانه‌هاي موجود در هر منطقه و تشويق دانش آموزان به عضويت در آنها.‌

3- معرفي برنامه‌هاي بسيج مساجد در تابستان.‌

4- معرفي آخرين و بهترين كتابهاي متناسب با هر مقطع سني براي دانش آموزان.‌

5- معرفي محصولات فرهنگي مناسب نظير فيلم‌ها، نوارها،CD ‌ها و... براي استفاده در مقاطع مختلف.‌

6- معرفي نشريات مناسب دانش آموزي.‌

7- اعلام برنامه مدرسه براي تابستان، حداقل اجراي دو مسابقه هنري و ورزشي.‌

8- تهيه مجموعه جداول و سرگرمي‌ها براي استفاده دانش آموزان.‌

9- تشكيل مدرسه فوتبال، مدرسه شنا و مدرسه واليبال توسط مدارس واليبال توسط مدارس و تحت نظارت تربيت بدني و اعلام برنامه‌هاي آن به دانش‌آموزان.‌

10- تشكيل كلاسهاي مهارت‌هاي فني، تعميرات لوازم منزل با همكاري آموزش فني حرفه‌اي در مدارس.

11- برگزاري برنامه‌هاي تفريحي مانند بازديد از موزه، رفتن به سينما و تئاتر... و اعلام آن به دانش‌آموزان.‌

روشن است كه در راستاي اين برنامه‌ها مي‌توان از والدين با تجربه نيز كمك گرفت: به قول روان‌شناسان كساني كه در تربيت فرزندان خود موفقند، بهترين الگوها براي برنامه‌ريزي هستند.‌

به علاوه فراموش نكنيم كه تنوع و حجم برنامه‌هاي تابستاني نبايد به گونه‌اي باشد كه بچه‌ها را خسته و عصبي كند. آنان بايد تابستان را با ذلت و رضايتمندي به پايان برند تا براي آغاز سال تحصيلي آمادگي لازم را داشته باشند.

هيچ فرد، گروه، نهاد و سازماني ترديد ندارد كه غني‌سازي اوقات فراغت نسل رو به آينده داراي اهميت زيادي است و براي سالم‌سازي اين اوقات بايد برنامه‌ريزي مدوني كرد. اما هيچ‌كس به درستي نمي‌تواند بگويد در كشور براي اين مساله چه مقدار امكانات و كمبودها وجود دارد و چه مقدار از امكانات به دليل انجام كار موازي، هرز مي‌رود.

براي رفع اين مشكلات، ايجاد هماهنگي ميان نهادها و سازمان‌هايي كه در امور مربوط به اوقات فراغت و برنامه‌هاي مختلف فرهنگي، هنري، تربيتي، ورزشي و تفريحي دست‌اندركار هستند، ضروري به نظر مي‌رسد.

سعيد عزيزيان - سهيلا صلاحي اصفهاني‌

يکشنبه 26 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اطلاعات]

[مشاهده در: www.ettelaat.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 424]