نقش آموزش و پرورش در خلاقيت و نوآورى و شكوفاييزهرا فخارزواره - منطقه 12 تهران

واضح آرشیو وب فارسی:رسالت: نقش آموزش و پرورش در خلاقيت و نوآورى و شكوفاييزهرا فخارزواره - منطقه 12 تهران
آموزش و پرورش نهادى ارزشى محسوب مى‌شود كه جامعه‌ از آن انتظار دارد همواره يادگيرى را بهبود ببخشد. مدرسه بايد ارزش‌هاى اسلامى را به كودكان، نوجوانان و جوانان آموزش دهد و عشق به يادگيري، همكارى در ارتباطات روزانه، مهارت در كسب دانش و بينش و مهارت‌هاى زندگى و تفكر خلاق را مورد تاكيد قرار دهد. پيدا كردن راهكارهايى براى غنى‌سازى فرهنگ آموزش در مدارس و در كلاس‌هاى درس و افزايش ميزان تحقق هدف‌هاى آموزش و پرورش، سرمايه‌گذارى مهمى است كه بايد بدان پرداخت.

تقويت آداب و مهارت زندگي، تقويت آموزه‌هاى مربوط به فرهنگ و تمدن اسلام و ايران، پژوهش محورى و سازماندهى امور پژوهشى و كاربست يافته‌هاى ‌پژوهشى و پروژه‌هاى غنى‌سازى فكرى از ديگر رويكردهاى كوتاه‌مدت در سطح آموزش و پرورش مى‌باشد. مدرسه بايد فضايى مناسب براى زندگى كردن دانش‌آموزان و لذت بردن از خود و زندگى باشد. دانش‌آموزان بايد بتوانند در آينده با هر مقام و مسئوليت و شان اجتماعى به يك زندگى فعال و با نشاط دست يابند.

يك معلم بايد علاوه بر دانش درسى با كسب مهارت‌هاى حرفه‌اى از جمله روش‌هاى آموزشى و يادگيري، ابزارهاى مفيد و فناورى‌هاى جديد نظام ارزشيابى خلاقيت و نوآورى را در دانش‌آموزان رشد دهد و با ارتقاى كيفيت يادگيري، كلاس‌هاى كارآمد و موثر در مدارس افزايش يابد.

آزادانديشى آغاز و اساس خلاقيت است. عصر حاضر به دليل ويژگى هاى خاص خود عصر خلاقيت و نوآورى است و لذا رهبر معظم انقلاب، سال 87 را سال شكوفايى و نوآورى ناميده‌اند.

اين نامگذارى بدين معنا نيست كه در گذشته هيچ اثرى از خلاقيت و نوآورى نبوده است. زيرا از واپسين روزهاى حيات (عصر سنگ) تا تمدن پيچيده امروزى همواره انسان مرهون خلاقيت و نوآورى است و تمامى كشفيات و نظريه‌هاى علمي، اختراعات و ابداعات و آثار بديع هنرى و ادبى جلوه‌هايى ا ز خلاقيت است.

امروزه بحث در مورد خلاقيت در كشور ما تازگى دارد و اين مقوله با رويكردهاى مختلف روانشناسي، زيست‌شناسى و جامعه‌شناسى و ... مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته و آموزش و پرورش نيز باتوجه به نقش موثرش در ايجاد تفكر خلاق و انسان خلاق، نگاهى جامع به اين مقوله دارد زيرا معلمان باتوجه به نقش كليدى خود مى‌توانند خلاقيت را در دانش‌آموزان شكوفا يا پژمرده كنند. يعنى اگر در كلاس فضا و شرايطى ايجاد و تفاوت‌هاى فردى شاگردان در نظر گرفته شود و شيوه‌هاى ياددهى موثر استفاده گردد، حتما زمينه لازم جهت ظهور خلاقيت فراهم مى‌شود و خلاقيت رشد مى‌يابد.

در حالى كه در سيستم سنتي، آموزش كودكى كه در خلقت او خلاقيت لحاظ شده است و سوالات مكرر در خردسالى نشانه اين خلاقيت مى‌باشد، به فردى تبديل مى‌شود كه نه تنها سوال ندارد بلكه به طور منفعل فقط مى‌پذيرد زيرا هدف در اين نوع آموزش فقط انتقال ساده‌ دانش است و دانش‌آموز در اين انتقال هيچ فعاليت موثرى انجام نمى‌دهد و دانش‌آموز خوب كسى است كه آنچه را به او مى‌گويند تكرار كند و سوال نكند و فقط اطاعت كند و از هرگونه تفكر خلاقانه به دور باشد.

پس حال كه برآنيم شيوه‌هاى سنتى را كنار بگذاريم اين سوال مطرح است كه شيوه‌‌هاى آموزش خلاق در محيط‌هاى آموزشى كدام است و آيا مى‌توان خلاقيت و تفكر را به دانش‌آموزان آموزش داد؟ پس ناچاريم با خلاقيت بيشتر آشنا گرديم.

تعريف خلاقيت:

در لغتنامه دهخدا خلاقيت به معناى خلق كردن و به وجود آوردن است و خلاق ، شخصى است كه داراى عقايد و ايده‌هاى نو مى‌باشد.

اكثر صاحب نظران، خلاقيت را خلق كردن چيزى تازه و نو مى‌دانند كه موجب حل مسئله به گونه‌‌اى مناسب و مفيد گردد.

رشد خلاق در كودكان شامل موارد زير مى‌باشد:

يادگيرى اكتشافى در محيط، تشويق پرسشگري، خيال‌پردازى هدايت شده

روش تدريس خلاق:

آغازگري، مهندسى سوال، باور تفاوت‌ها، چگونه فكر كردن ، فعال بودن كلاس

روش خلاق:

ارتباط موثر دانش‌آموز در آموزش‌، معناسازى و سمبل‌سازي، تنوع‌بخشي، آموزش از طريق بازي، جدول و مسابقه، طنزپردازي، آموزش از طريق تصويرسازى ذهنى و عينى در كلاس درس، آموزش مشاركتي، آموزش از طريق يادگيرى اكتشافي، درگير شدن با مسئله، ايجاد و ارتباط بين ذهن و مفهوم،‌ توصيف وضعيت جديد، كارگروهي، انجام آزمايش، طبقه‌بندى و تعميم يافته‌ها.

پس مى‌توان به مسئله جدايى يا فاصله افتادن پژوهش در عمل چيره شد و در نتيجه عمليات پژوهش در جهت بهبود كيفيت تعليم و تربيت (تدريس) را به خدمت گرفت. پس راهبرد مطلوب و اساسى در حل‌يابى مشكل، ايجاد ‌آشتى ميان پژوهش و كلاس درس است.

منابع:

آموزش و پرورش اسلامي، عزتي، ناشر، نشريه نگاه، شيوه‌نامه تشكيل گروه‌هاى آموزشى دوره‌هاى عمومى در سال تحصيلى 86-87، همايش نوآورى‌هاى آموزشى سال 87
چهارشنبه 22 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: رسالت]

[مشاهده در: www.resalat-news.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 207]